Πίνακας συμμετοχής

Οι Weissenborn κιθάρες είναι ένα είδος ακουστικής κιθάρας σχεδιασμένο καθαρά και μόνο για lap steel παίξιμο, παίξιμο δηλαδή με slide σε ανοιχτό κούρδισμα και με την κιθάρα ξαπλωμένη στα πόδια του παίκτη. Παίρνουν το όνομα τους από τον Hermann Weissenborn, ο οποίος πρωτοκατασκεύασε όργανα στο ιδιαίτερο αυτό στυλ την δεκαετία του ’20 στο Los Angeles. Weissenborn Style 4 (1925) Τα ‘20s ήταν μια δεκαετία κατά την οποία η Αμερική περνούσε έναν έρωτα με την κουλτούρα και τη μουσική της Χαβάης. Οι ήχοι της Χαβανέζικης μουσικής ήταν παντού και στοιχεία της είχαν αρχίσει να αφομοιώνονται σε πολλά άλλα είδη της εποχής. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Χαβανέζικης μουσικής (πέραν από το γνωστό ukulele, που ήταν επίσης στα ντουζένια του τότε) είναι το slack key steel guitar παίξιμο – η ιδέα δηλαδή του να παίζεις μια κιθάρα σε ανοιχτό κούρδισμα, με το όργανο ξαπλωμένο στα πόδια και με κάποιου είδους slide στο αριστερό χέρι. Σε πλήρη αντίθεση δηλαδή με τον ορθόδοξο, «Ισπανικό» τρόπο παιξίματός και πολύ πρίν η φιλοσοφία αυτή γίνει μέρος της blues και άλλων ειδών. Joseph Kekuku, o κατά κοινή ομολογία εφευρέτης του steel guitar κάπου στα τέλη των 1890s Η δημοφιλία αυτού του είδους παιξίματός, τόσο στο πλαίσιο της χαβανέζικης μουσικής καθαυτής αλλά και ως μπόλιασμα σε πολλά είδη δημοφιλούς μουσικής της εποχής (που θα κατέληγε να καθιερώνει τα bottle neck στα blues, το pedal steel στην country και το Dobro στην bluegrass), οδηγεί στη δημιουργία κιθαρών καθαρά σχεδιασμένων γύρω από τις ανάγκες του είδους. Υπόψιν ότι βρισκόμαστε και σε μια περίοδο γενικής εξερεύνησης γύρω από την κιθάρα και τον τρόπο κατασκευής της. Η steel string, flat-top ακουστική κιθάρα (και η archtop) βρίσκονται ακόμα σε νηπιακό στάδιο, ενώ τώρα κάνουν και την εμφάνιση τους νέοι τύποι όπως οι resonator της National και της Dobro. Σύντομα θα ακολουθούσε και η «ηλεκτροποίηση» της κιθάρας, με τα ηλεκτρικά lap steel στην «πρώτη γραμμή» της επανάστασης αυτής. Πολλές εταιρείες λοιπόν, όπως η Gibson, η Martin και η National κυκλοφορούν “Hawaiian” βερσιόν των κιθαρών τους, συχνά με βαρύτερο bracing, πλατύ string spacing και τετράγωνα παχιά μανίκια χωρίς τάστα. Παντελώς ακατάλληλα για συμβατικό παίξιμο αλλά ιδιαίτερα βολικά (και οικονομικά) για το Hawaiian style. Μέσα στον χαμό αυτό κυκλοφορούν και οι Weissenborn. O Hermann Weissenborn ξεκίνησε να φτιάχνει αυτές τις εξαιρετικά ιδιοσυγκτρατικές κιθάρες στο εργαστήριο του στο Los Angeles στις αρχές της δεκαετίας του ’20, εμπνευσμένος εν μέρει από κατασκευαστικές λεπτομέρειες των Knutsen harp guitars των αρχών του 1900. Τα όργανα του κυκλοφορήσαν υπό διάφορα labels με κυριότερα το δικό του (Weissenborn) και το Kona Hawaiian Guitar. Υπήρχαν 4 μοντέλα, τα οποία πρακτικά διέφεραν μόνο στο επίπεδο του διάκοσμου. Φωτογραφία – πρόμο του Herman Weissenborn εν είδει label στο εσωτερικό μιας 1925 Style 4 To βασικό τους χαρακτηριστικό ήταν το μανίκι, ή μάλλον η έλλειψη μανικιού, τουλάχιστον ως χωριστό κομμάτι της κιθάρας. Σε αντίθεση με τα square necks των Dobro, National etc (ή μάλλον σε αντίθεση με το μανίκι πρακτικά κάθε άλλης κιθάρας), το square neck των Weissenborn συνήθως δεν είναι ξεχωριστό, διακριτό κομμάτι της κιθάρας. Αντιθέτως αποτελεί συνέχεια του σώματος, το οποίο ανεβαίνει μέχρι και το nut της κιθάρα - το «μανίκι» είναι δηλαδή κούφιο. Mόνο το headstock αποτελεί χωριστό κομμάτι και «τερματίζει» το σώμα μετά το nut. Παρενθετικά, και ας με βοηθήσει κάποιος μουσικολόγος εδώ, αυτό νομίζω θα τις κατέτασσε κατά το Hornbostel-Sachs σε παντελώς διαφορετική κατηγορία από οποιαδήποτε άλλη κιθάρα, τελείως εκτός της οικογένειας του λαούτου (321), και αντιθέτως στην οικογένεια των zithers (31) παρέα με το πιάνο! Σε κάθε περίπτωση, αυτή η ιδιόμορφη κατασκευή εν τέλει δημιουργεί ένα όργανο που πάρα το σχετικά μικρό του μέγεθος έχει αφύσικα μεγάλο ηχείο και μπορεί να δώσει έναν τρομερά ζωντανό, resonant ήχο με εντυπωσιακά μεγάλο sustain και πλούσια overtones. Μια Weissenborn Style 4 του 1923 με το χαρακτηριστικό hollow square neck και rope binding Ας σημειωθεί εδώ ότι ο Weissenborn έφτιαξε και μερικά όργανα με ένα υβριδικό, ημί-solid round μανίκι. Το σώμα ήταν ίδιο με τις square-neck και εκτεινόταν μέχρι το 7ο τάστο (αντί μέχρι το nut) οπού και εκεί ξεκινούσε ένα κοντό, μασίφ, «τυπικό» round μανίκι το οποίο έφερε τάστα, με το σκεπτικό ότι μια αλλαγή nut & saddle θα επέτρεπε τρόπον τινά «ισπανικό» παίξιμο (κανένας και ποτέ δεν παίζει να το έκανε αυτό). Αυτά τα half-way όργανα κυκλοφορήσαν κυρίως υπό το Kona label (μπορείτε να δείτε μια σε παρακάτω βίντεο) και έχουν πρακτικά εξαφανιστεί – το όνομα Weissenborn πλέον είναι συνώνυμο με τις square, hollow neck κιθάρες και σε αυτό το hollow neck στυλ είναι πρακτικά όλα τα μοντέρνας παραγωγής όργανα. Τυπικά τo σώμα έχει ένα χαρακτηριστικό hourglass shape, αν και ενίοτε βλέπεις teardrop Weissenborns καθώς και μερικά άλλα κουφά σχήματα από ανταγωνιστές της εποχής. Οι original Weissenborn ήταν κατά κανόνα φτιαγμένες εξολοκλήρου (εννοώντας καπάκι, πλάτη και πλαϊνά) από koa, ξύλο ενδημικό στην Χαβάη με πανέμορφα νερά και «συμπεριφορά» κάπου αναμεσά σε mahogany και rosewood (αν μου επιτρέπεται ο μπακαλισμός). Πλέον βέβαια βλέπουμε και all-mahogany όργανα, καθώς και τους πιο τυπικούς συνδυασμούς spruce top + mahogany/rosewood/maple πλάτη και πλαϊνά. Πολύ χαρακτηριστικό είναι επίσης και το “rope” binding που φέραν οι ακριβότερες Weissenborn (Styles 3 & 4), φτιαγμένο από εναλλασσόμενα κομματάκια maple/rosewood (ολίγον παλούκι στην κατασκευή I’m told). O αγαπημένος Ted Woodford επισκευάζει εδώ μια Style 1 Weissenborn, εξηγώντας την ιστορία και την φιλοσοφία τους ενώ μας δίνει ένα σπάνιο inside look (κυριολεκτικά) Tonk Bros κατάλογος του 1930 που δείχνει τα 4 μοντέλα της Weissenborn O ήχος των Weissenborn είναι μεν κοντά στον ήχο της ακουστικής κιθάρας που γνωρίζουμε όλοι, άλλα με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι ένας πολύ βαθύς και resonant ήχος, με πλούσια, shimmering overtones και έντονο sustain, χωρίς να έχει τον υπερβολικά κομπρεσσαρισμένο χαρακτήρα μιας resonator. Αυτό τις έκανε αρκετά πετυχημένες, αν και δεν κατάφεραν ουδέποτε να καθιερωθούν καθολικά στο χώρο του slide guitar μιας και ο ανταγωνισμός ήταν φρενήρης. O ήχος και η ένταση τους δεν τις διαφοροποιούσε αρκετά δραματικά από τις διάφορες ευρέως διαδεδομένες square neck Martin και Gibson ώστε να τις παρατήσουν όλοι για χάρη τους. Οι resonator της National και της Dobro γρηγορά κέρδισαν κόσμο με τον τρομερά πιο δυνατό (και διαφορετικό) ήχο τους. Και με το που φτάνουμε στα ‘40s ο ηλεκτρικός ήχος των lap/pedal steels βάζει ένα τέλος στην ευρύτερη δημοφιλία του ακουστικού lap steel στη μοντέρνα μουσική της εποχής, με το ενδιαφέρον για την original Χαβανέζικη μουσική πλέον να αρχίζει να ξεθυμαίνει. Tour μερικών vintage Weissenborn-style οργάνων και μία σύγκριση με τις National resonator που τις φάγανε νύχτα. Thomas Oliver - 'The Moment' (on a Tony Francis Style 3) Οι Weissenborn λοιπόν, αν και παίξανε σημαντικό ρολό στην εξελικτική ιστορία της κιθάρας και του slide playing, ήταν την δεκαετία του ’50 ξεκάθαρα καθοδόν για το χρονοντούλαπο, μην έχοντας βρει πχ. το niche που είχαν βρει οι resonators στα blues. Κάνεις δεν πάει χαμένος όμως και τσούπ, μαζί με ό,τι άλλο ξεσκονίστηκε στα πλαίσια του folk revival των ‘60ς επιστρέψανε δειλά και οι Weissenborn ως ο εναπομείναν αυθεντικός εκφραστής του non-resonator acoustic lap steel ήχου - σε αντίθεση με τις square neck «τυπικές» ακουστικές της Martin και της Gibson, που παρέμειναν εξαφανισμένες. Ο John Fahey στο υπόγειο του σπιτιού του το ’81 παίζοντας slide blues σε μια Kona. Μια πληθώρα μουσικών, από τον Dave Lindley και τον αγαπημένο μου John Fahey μέχρι τον Ben Harper, τον John Butler και τον David Gilmour χρησιμοποίησαν τις Weissenborn με τον ιδιαίτερο ήχο τους σε διάφορα μουσικά πλαίσια. Στο American Primitive Guitar που τόσο με ενδιαφέρει, πέραν του προπάτορα Fahey σημαντική δουλειά στην Weissenborn μας έχει αφήσει και ο Jack Rose, με το παρακάτω κομμάτι να αποτελεί σεμινάριο για τις εκφραστικές δυνατότητες του οργάνου. Jack Rose – Now that I’m a man full grown II, ηχογραφημένο με μια 1997 Pete Howlett. John Butler Trio - Treat Yo Mama Oι Weissenborn ως brand έπαυσαν να υπάρχουν εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, με την εταιρεία να κλείνει σύντομα μετά τον θάνατο του Hermann το 1937, και το όνομα πλέον χρησιμοποιείται για οποιαδήποτε κιθάρα αυτού του τύπου, ασχέτως κατασκευαστή. Υπήρξαν λίγες εταιρείες που αντέγραψαν την φιλοσοφία του Weissenborn την δεκαετία του ’20, όπως οι Hilo της Oscar Schmidt. Μοντέρνας παραγωγής Weissenborns at a budget θα βρείτε από ένα μικρό αριθμό far-eastern κατασκευαστών folk οργάνων όπως Ashbury και Gold Tone, ενώ χειροποίητα όργανα φτιάχνουν πολλοί luthiers εντός και εκτός Αμερικής, όπως ο Tony Francis, o Richard Wilson, o Bill Asher και ο Pete Howlett που ανέφερα παραπάνω. Συντόμως σε άλλο thread θα σας πω και για τη δική μου Weissenborn (τύπου) κιθάρα που απέκτησα πρόσφατα, με φωτο και clips. Όχι πως έχω ιδιαίτερη ιδέα του τι κάνω προς το παρών αλλά λέμε τώρα… Style 1 & Style 4 Weissenborn, 1930. fin.

Μια που το noiz αλλά και γενικότερα η ζωή είναι γεμάτη κιθαρίστες, ;D μου ήρθε μια ιδέα: Να κάνω μια μικρή περίληψη της σύνθεσης ήχου, έχοντας ως βάση και ως παράδειγμα την ηλεκτρική κιθάρα. Έτσι θα είναι πολύ απλό να καταλάβει κάποιος που έχει ήδη τη γνώση της κιθάρας τις έννοιες, και αυτό μπορεί να τον κάνει να ασχοληθεί με κάποιο από τα φοβερά φτηνά ή και δωρεάν vst που υπάρχουν, φτιάχνοντας δικούς του ήχους που είναι μια διασκεδαστική ασχολία. Ακόμα όμως και αν δεν προχωρήσει κάποιος ιδιαίτερα με αυτό, το να έχεις μια ιδέα για τις παραμέτρους των synth σε βοηθάει πολύ ακόμα και όταν παίζεις απλά με preset, γιατί μπορείς να επέμβεις σε αυτά έστω και λίγο και να τα φέρεις στα μέτρα σου. Και αυτό πολλές φορές κάνει τη διαφορά. Σαν βάση για το άρθρο θα πάρω το δωρεάν vst charlatan, διότι είναι δωρεάν, ;D είναι απλό και εύχρηστο και επιπλέον έχει ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ήχο. Ιδού η εικόνα του Ίσως να φαίνεται περίπλοκο αν δεν έχει ασχοληθεί κάποιος καθόλου, αλλά σίγουρα είναι πολύ πιο απλό από άλλα vst. Στο θέμα μας. Το charlatan είναι ένα synth αφαιρετικής σύνθεσης (subtractive synthesis). Η αφαιρετική σύνθεση είναι από τις πρώτες προσιτές υλοποιήσεις που προτιμήθηκαν από τους μουσικούς, είναι δηλαδή η Fender Stratocaster των synthesizers. ;D Όπως και με τις strat κατά καιρούς βγήκαν πιο εξελιγμένες κιθάρες (βλέπε superstrat ), έτσι και με την subtractive υπάρχουν πλέον πιο εξελιγμένες μέθοδοι, αλλά αν μάθεις να "παίζεις" με αυτή, έχεις μάθει να παίζεις σχεδόν με όλες. ΟΚ υπάρχουν και τα keytar ;D ;D ;D δηλαδή κάτι FM synthesis και τέτοια, αλλά αυτά όπως ξέρουμε είναι για χαίτες, 80ίλα και σούζα παπάκι. ;D Όχι καλές είναι, αλλά η κλασική αφαιρετική και η sample and synthesis που είναι στην ουσία μια superstrat καλύπτουν το 90 % των καθημερινών αναγκών. Όταν λοιπόν λέμε για αφαιρετική σύνθεση, μιλάμε στην ουσία για ένα synth που αποτελείται από τρία μέρη: Τη γεννήτρια ήχου (oscillator, osc, VCO, DCO ), το φίλτρο ( filter, VCF, DCF ) και τον ενισχυτή (amplifier, amp, VCA, DCA ). (Σε παρένθεση κάποιες ορολογίες για το ίδιο ουσιαστικά πράγμα. ). Τι είναι αυτά όμως; Λοιπόν αυτά δεν είναι τίποτα άλλο από το εξής: Τα oscillators είναι οι χορδές, το filter είναι το tone control, και το amplifier είναι το volume control της κιθάρας. Τόσο απλά! Και ναι φίλε κιθαρίστα, όταν ο πληκτράς της μπάντας σου σου το έπαιζε πρωταγωνιστής στο Big Bang Theory σε δούλευε. ;D ;D ;D Υπάρχουν βέβαια κάποιες διαφορές των osc/filter/amp με το σύστημα χορδες/tone/volume: Πρώτο και βασικότερο οι παράμετροι του synth είναι δυναμικά μεταβαλλόμενες. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, είναι σαν να έχουμε ας πούμε δυο παραπάνω χέρια, ;D αλλά να μην παίζουμε μόνοι μας δισολίες των maiden ;D αλλά το ένα χέρι να "παίζει" με το tone ποτενσιόμετρο και το άλλο με το volume. Θέλεις να έχεις ένα εφέ tremolo; Δε χρειάζεται να αγοράσεις το Boss TR-2, αλλά βάζεις το τρίτο χέρι να ανοιγοκλείνει το volume της κιθάρας. Θέλεις wha wha; Ανοιγοκλείνεις το tone. Για την ακρίβεια αυτό είναι και το μεγαλύτερο μέρος της όλης υπόθεσης της σύνθεσης ήχου, το να μεταβάλλουμε δυναμικά τις παραμέτρους του synthesizer. Και επειδή δυστυχώς και οι πληκτράδες έχουν δυο μόνο χέρια, τα ίδια τα synthesizer περιλαμβάνουν ρυθμιζόμενα εργαλεία για να ανεβοκατεβάζουμε τα κουμπιά όχι της κιθάρας, αλλά του synth. Στην περίπτωση του charlatan στο δεξί του μέρος βλέπουμε ας πούμε το amp env. Αυτό σημαίνει amplifier envelope, η περιβάλλουσα του ενισχυτή. Περιβάλλουσα εννοούμε το πως ο ενισχυτής, δηλαδή το volume της κιθάρας, μεταβάλλεται δυναμικά με την πάροδο του χρόνου. Ποιος από εμάς δεν έχει κάνει την κιθάρα να ακούγεται σα βιολί, παίζοντας μια νότα με κλειστό το volume και ανοίγοντάς το σταδιακά πριν αυτή σβήσει. Έ, το ίδιο αποτέλεσμα έχουμε με το να αυξήσουμε το attack στο amp env, στην περίπτωση του charlatan το πρώτο slider δηλαδή το a, a όπως attack. Όσο για το sustain, που τόσο κοκορεύονται οι λεσπολάδες, ;D ;D εδώ απλά το αντίστοιχο s slider μας κάνει τον ήχο από strat με τσίγκινη γέφυρα, να μην κρατάει δηλαδή καθόλου και ας έχουμε το πλήκτρο πατημένο, ως τσέλο με τσελίστα σαολίν, να κρατάει για πάντα. ;D Αν αποφασίσουμε πάντως να μην έχει καθόλου κράτημα η νότα, ή να κρατάει σε χαμηλή ένταση, αλλά θέλουμε όμως να έχει σώμα και παρουσία και να μην σβήνει απότομα, παίζουμε με το slider d, όπως decay, ενώ το r (release ) μας δίνει το πόσο αργά θα σβήσει ήχος όταν θα αφήσουμε το πλήκτρο. ADSR envelope λοιπόν, πατάμε το πλήκτρο και η ένταση του ήχου μεταβάλλεται δυναμικά. Δεν χρειάζεται όμως να μεταβάλλεται μόνο η ένταση. Όπως βλέπετε στο charlatan υπάρχει και ένα δεύτερο ADSR, το mod env, το modulation envelope, με το οποίο μπορούμε να ελέγξουμε αντίστοιχα το φίλτρο, ή τη γεννήτρια, δηλαδή τη χροιά ή το τονικό ύψος. Όμως το envelope όπως φάνηκε, κάνει μια κίνηση στο knob μη- επαναλαμβανόμενη, το ανοίγει με βάση το χρόνο attack που δώσαμε, το φέρνει έπειτα στο επίπεδο sustain μέσα σε όσο χρόνο ορίσαμε από το decay, και όταν αφήσουμε το πλήκτρο επανέρχεται σε κλειστή θέση με το χρόνο release. Εδώ όμως Μάνο μας υποσχέθηκες ότι θα έχουμε τσάμπα Boss TR-2, ;D ;D ;D πως θα γίνει αυτό; Έ, για τέτοιου τύπου διαμορφώσεις, όπου τα knob ανοιγοκλείνουν, έχουν δηλαδή μια κυκλική κίνηση, υπάρχει το LFO, που σημαίνει Low Frequency Oscillator, και βρίσκεται αμέσως αριστερότερα στο charlatan. Τι είναι αυτό; Είναι ένα χέρι που ανεβοκατεβαίνει ασταμάτητα, ;D ;D ;D και το οποίο διαμορφώνει ότι εμείς του ορίσουμε. Αν δείτε πχ στο φίλτρο δίπλα, έχει ένα κουμπί που λέει LFO. Αν λοιπόν το ενεργοποιήσουμε, το knob του φίλτρου θα ανεβοκατεβαίνει διαρκώς. Με τι ρυθμό; Μα με το ρυθμό που θα ορίσουμε από την παράμετρο Rate του LFO. Και μιας και το LFO είναι ένας oscillator, μια γεννήτρια κυματομορφών δηλαδή, μπορούμε να επιλέξουμε και ποια διαφορετική κυματομορφή θα παράγει, να επιλέξουμε δηλαδή στην ουσία τον τρόπο που θα μεταβάλλονται οι αξίες του φίλτρου: Η σταδιακή μεταβολή από το μέγιστο στο ελάχιστο θα έχει τη μορφή του ημίτονου (sine ), η απότομη μεταβολή ανάμεσα στις δυο ακραίες τιμές τη μορφή παλμού (pulse ), η τυχαία εναλλαγή τη μορφή sample and hold κλπ. Αυτό ρυθμίζεται από το μικρό παραθυράκι που δείχνει σχηματικά τις διάφορες κυματομορφές στο τμήμα του LFO, ενώ στο συγκεκριμένο vst μπορούμε επίσης να συγχρονίσουμε το LFO με το τεμπο μας, ή να το κάνουμε να μπαίνει με Fade In, μέσα από την παράμετρο delay. Και βέβαια όπως και με τα envelopes, δεν είναι ανάγκη να αφορά το LFO μόνο τα φίλτρα. Για παράδειγμα, θέλουμε ο ήχος μας να έχει vibratο; Βάζουμε το LFO να ελέγχει το τονικό ύψος από τις γεννήτριες, επιλέγουμε δηλαδή το LFO στο osc, πατώντας το κουμπί LFO και γυρίζοντας το knob, όχι όμως τέρμα για να έχουμε ένα ελαφρύ vibrato και όχι τρεμολιές από floyd rose. ;D Το Rate στο LFO θα είναι κάπως γρήγορο γιατί μας αρέσει ο BB King, ;D η κατάλληλη κυματομορφή είναι η sine, ενώ θα βάλουμε και κάμποσο delay ώστε το vibrato να μπαίνει σταδιακά, όσο κρατάμε τη νότα. Αυτό ήταν παιδιά, μάθατε σύνθεση ήχου. :) Γελάτε; Και όμως αυτό είναι το πιο δύσκολο για έναν κιθαρίστα πιστεύω, η δυναμική διαμόρφωση, γιατί ο καημένος δεν έχει συνηθίσει να παίζει με πολλά χέρια. ;D Και μη νομίζετε ότι είναι όλα τα synth σαν το charlatan. Τα καλά και πληρωτικά synth έχουν πολλά envelopes, πολλά LFOs, step sequencers για περισσότερη κινητικότητα στη διαμόρφωση, arpeggiators για ακόμα μεγαλύτερη κινητικότητα, και έρχεται επιπλέον και το modulation matrix, που είναι στην ουσία ένας πίνακας σύνδεσης, ένα patchbay ώστε να στέλνουμε όλους αυτούς τους διαμορφωτές στις αντίστοιχους προορισμούς ( modulation source- destination ). Παρόλα αυτά όμως η λογική είναι ίδια, είναι σαν το χταπόδι από την πεταλιέρα με τα 25 πεταλάκια, ;D ;D αν το δείς σα σύνολο σκαλώνεις, αλλά στην ουσία είναι πολλά απλά μαζί. Όμως αν χωνέψει ο κιθαρίστας τις δυναμικές διαμορφώσεις, τα υπόλοιπα είναι στα νερά του. Και είναι στα νερά του γιατί τα υπόλοιπα αφορούν τη χροιά του ήχου, και ποιοι είναι πιο ψυχασθενείς από τους κιθαρίστες με τις χροιές, ;D και με τα αίματα για το αν η ταστιέρα από rosewood δίνει άλλο ήχο από το maple; ;D ;D ;D

Αν παρακολουθείτε guitar-related περιεχόμενο online ίσως έχετε τελευταία δεί να αναφέρεται ο όρος "rubber bridge guitar". Πρόκειται για μια σχετικά νέα μόδα, της οποίας η βασικη ιδέα είναι αρκετά απλή – πρόκειται για ακουστικές (συνήθως) κιθάρες όπου η γέφυρα/saddle, τυπικά φτιαγμένη από κόκκαλο ή κάποιο παρεμφερές πλαστικό, έχει αντικατασταθεί από ένα κομμάτι καουτσούκ (rubber). H '50ς Kay του Ariel Posen, τροποποιημενη με rubber bridge και rails μαγνητη απο τον Reuben Cox. Το αποτέλεσμα είναι κάτι που εύκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί. Μιας και το λάστιχο/καουτσούκ είναι πολύ πιο μαλακό από το κόκκαλο, ο ήχος γίνεται αυτομάτως muted, σαν να παίζεις μόνιμα με palm muting τεχνική. Η ένταση πέφτει δραματικά, το sustain μειώνεται σε επίπεδα pizzicato βιολιού και τα πρίμα εξαφανίζονται τελείως. Χαρακτηριστικά που συνήθως δεν θα θεωρούσαμε ιδιαίτερα επιθυμητά. Πως κατέληξε λοιπόν αυτός ο ήχος να γίνει το τελευταίο craze του indie guitar world? Ο ήχος των rubber bridge guitars παίζει φάτσα κάρτα σε κομμάτια καλλιτεχνών όπως οι Wilco, η Phoebe Bridgers και ο Ariel Posen μέχρι και μεγαθήρια της pop όπως η Taylor Swift, ειδικά με τον indie-folk-rock ήχο των 2020s να έχει γίνει συνώνυμος σχεδόν με τις rubber bridge guitars. Το YouTube έχει κατακλυστεί από tutorials για rubber bridge conversions, ενώ και «έτοιμα» μονταρισμένα όργανα μπορούν να βρεθούν εύκολα στο Reverb από διάφορους πωλητές. Η ιστορία ξεκινάει με τον Reuben Cox, ένα luthier βασισμένο στο LA. Η όλη φιλοσοφία του Cox, που αποτυπώνεται στο μαγαζί του (The Old Style Guitar Shop) και στα όργανα που προσφέρει, περιστρέφεται γύρω από ιδιόμορφες προσεγγίσεις που παντρεύουν το vintage με το lo-fi με μια up-cycle, DIY προσέγγιση. Επισκευάζει και τροποποιεί με μη-συμβατικούς τρόπους παλιά, φτηνά όργανα σε ένα διαρκές κυνήγι για quirky, new and interesting tones και τα δημιουργήματά του έχουν βρεθεί στα χέρια μιας τρομερά εντυπωσιακής λίστας καλλιτεχνών. Bob Dylan, The Rolling Stones, Taylor Swift, Jeff Tweedy/Wilco, Phoebe Bridges, The National, Blake Mils, Ariel Posen, Andrew Bird και πολλοί άλλοι... Ο Reuben Cox στο μαγαζι του, με μια απο τις rubber bridge guitars του στα δεξια. Μία λοιπόν από τις συνταγές του που πιάστηκε ιδιαίτερα είναι οι rubber bridge guitars, όπου έχουμε ως βάση μια ακουστική κιθάρα στην οποία το saddle έχει αντικατασταθεί από ένα κομμάτι rubber. Οι κιθάρες αυτές είναι συνήθως μικρές παλαιές parlor (Harmony, Silvertone, Kay κλπ), ή και νέες (σκεφτείτε Recording King, Jim Dandy κλπ.), συχνά με floating bridges & trapeze tailpieces καθώς βολεύουν στην μετατροπή. Μερικες απο τις rubber bridge guitars στο Old Style Guitar Shop. Απαραίτητο δεύτερο συστατικό ένας μαγνήτης. Οι κιθάρες αυτές είναι ακουστικές μεν, αλλά πιο συχνά χρησιμοποιούνται σαν ηλεκτρική, με τα ανάλογα effects; για το σκοπό αυτό χρειάζεται ένας μαγνήτης τύπου ηλεκτρικής, με τον Cox να τείνει προς high output, ceramic rails humbuckers ως πιο κατάλληλους δεδομένου του χαμηλού αρχικού σήματος λόγω dampening, παρά τυπικούς acoustic sound hole pickups. Tέλος οι χορδές ηλεκτρικής, ώστε να δουλεύουν στο βέλτιστο με τους μαγνήτες, συχνά flatwound μαλιστα, έρχονται να προσθέσουν την τελευταία νότα στην dark and moody ακουστική συνταγή. Double the pickups, double the fun. Rubber bridge parlor από τον Jake Wildwood, με ένα rails humbucker και ένα gold foil μαγνήτη. Το appeal νομίζω είναι διττό. Από τη μία, αυτές οι κιθάρες προσφέρουν ένα μουντό, ξύλινο και ξηρό ακουστικό ήχο που θυμίζει ηχογραφήσεις από παλαιότερες εποχές, με τον χαρακτήρα παλαιών blues να έρχεται άμεσα στο νου. Από την άλλη ο ήχος αυτός αποτελεί φαινομενικά εξαιρετική βάση για indie-rock ήχους, παντρεμένος με overdrive, delay και reverb κατά την Phoebe Bridges σχολή για ένα πρωτόγονο ηλεκτρικό αποτέλεσμα που μπορεί να βρει εφαρμογή σε χίλια δυο μουσικά μονοπάτια. Φυσικά πρεπει να αναφέρουμε ότι η ιδέα μιας “muted” γέφυρας δεν είναι νέα. Ενσωματωμένα bridge mutes, με «μαξιλαράκια» από αφρολέξ ή καουτσούκ έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί από διάφορους κατασκευαστές. Η Fender το είχε αποπειραθεί με τις Jaguar, η Gretsch επίσης, η Rickenbacker στα 4000 series μπάσα, με σχετικά παραπάνω επιτυχία κιόλας…και φυσικά rubber mutes για καθαρά χρηστικούς λόγους μείωσης της έντασης κατά την εξάσκηση είναι ευρέως διαδεδομένα στην οικογένεια του βιολιού. Αλλά εδώ μιλάμε συγκεκριμένα για την στυλιζαρισμένη υλοποίηση του Cox με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που περιέγραψα παραπάνω και η οποία έχει αρχίσει να καθιερώνεται και εκτός του indie-rock ήχου. Aς ακούσουμε λοιπόν μερικα κομμάτια, από solo guitar pieces του Ariel Posen μέχρι σύγχρονο indie rock, στον ήχο του οποίου έχει πλέον καθιερωθεί η rubber bridge. Ariel Posen – Tumble Away Maddison Cunningham – Song in my Head Phoebe Bridgers – Garden Song Wilco – An Empty Corner To ωραίο με τις rubber bridge κιθάρες είναι η προσβασιμότητα τους – είναι αρκετά εύκολο να μετατρέψεις μια υπάρχουσα κιθάρα. Οι πιο ολοκληρωμένες λύσεις περιλαμβάνουν ένα saddle, ή και ολόκληρη γέφυρα κομμένη από κάποιο συμπαγές κομμάτι καουτσούκ (όπως ένα jewellers block). Μπορείς όμως επίσης να «ντύσεις» μια υπάρχουσα γέφυρα, ειδικά κάποια tune-o-matic τύπου, με ένα λεπτό στρώμα πλαστικού (κομμένο πχ από ένα λάστιχο αιμοληψίας) πάνω από τα μεταλλικά saddles. Στην τελική ακόμα και ένα κομμάτι αφρολέξ σφηνωμένο μπροστά από τη γέφυρα, όπως τα τυπικά mutes θα κάνει δουλειά. Είναι ένας ενδιαφέρον τρόπος να μετατρέψεις μια κιθάρα που ίσως δεν ήταν εξαρχής ότι καλύτερο ηχητικά, μια σάπιο-ακουστική ή την beginners ηλεκτρική που μαζεύει σκόνη στη γωνία σε ένα τελείως νέο ηχητικό εργαλείο. Προσωπικά θα το δοκιμάσω σε μια 12χορδή μου, ευελπιστώ να επανέλθω σύντομα με εντυπώσεις! To YouTube έχει γεμίσει τους τελευταίους μήνες από βίντεο γνωστών και μη κιθαρογιουτιουμπερς που δοκιμάζουν rubber bridge guitars, συχνά κάνοντας την μετατροπή οι ίδιοι, true to Cox’s DIY spirit. Ο Josh από τα JHS Pedals πρόσφατα είχε ένα stream από μια rubber που απέκτησε και από την οποία έβγαζε ηχάρες ως συνήθως, κάπου πήρε το μάτι μου και τον Jeremy Sheppard, εγώ θα σας αφήσω πάντως με κάνα δυο βιντεάκια πιο ενημερωτικά για κάποιον που ίσως θέλει να το αποπειραθεί ο ίδιος, ξεκινώντας με ένα πολύ ωραίο βίντεο του Robert Cassard που καλύπτει την ιστορία των rubber guitars, παραδείγματα σε popular μουσική και diy modding options.

Ημ/νία: 21:35 - 08/04/10 Εισαγωγή: Τί είναι τελικά ο Μαγνήτης; Ένας πλήρης οδηγός για κάθε είδος μαγνήτη κιθάρας και μπάσσου. Η όλη ιδέα του να γράψω ένα άρθρο που αφορά τους μαγνήτες, είναι για να κατανοήσουν όλοι, νέοι και παλιοί, όχι για το τί ήχο έχει εκείνος ο Seymour Duncan ή ο τάδε DiMarzio, αλλά για έχουν μία εικόνα του πως διαμορφώνεται ο ήχος του οργάνου τους, μέσα απ’αυτό το μικρό κουτάκι με τις εξοχές που ονομάζεται μαγνήτης. Μαγνήτες Ηλεκτρική Κιθάρας Και Μπάσσου Η αρχή λειτουργίας ενός μαγνήτη είναι η μετατροπή των μηχανικών δονήσεων απ’τις χορδές, σε ηλεκτρικό σήμα το οποίο ενισχύεται έπειτα απο ένα ενισχυτή. Ένας μαγνήτης κιθάρας ή μπάσσου κλπ, αποτελείται από έναν μαγνήτη (όπως ένα AlNiCo ΙΙ, AlNiCo V, Ceramic κλπ), που τυλίγεται σε πηνίο, με μερικές χιλιάδες στροφές, από ένα λεπτό σμαλτωμένο καλώδιο χαλκού (οι τύποι καλωδίου και οι διατομές αυτών συμβάλλουν επίσης στο ηχητικό αποτέλεσμα και έχει να κάνει με τα υλικά που χρησημοποιεί η κάθε εταιρία). Ένας μαγνήτης τοποθετείται στο σώμα του οργάνου σε διαφορετικές θέσεις (Γέφυρα- Bridge, Μέση-Middle, Μπράτσο-Neck). Η δόνηση των χορδών διαμορφώνει τη μαγνητική ροή (flux) που μέσα απ’το πηνίο προκαλεί ένα εναλλασσόμενο ρεύμα. Η τάση εξόδου των μαγνητών ποικίλλει από περίπου 100mV μέχρι και πάνω απο 1V για μερικούς μαγνήτες υψηλής εξόδου (High Output ή Hot Pickups), οι οποίοι επιτυγχάνουν αυτό με τη χρήση πολύ ισχυρών μαγνητών, δημιουργώντας κατά συνέπεια περισσότερη ροή και με αυτόν τον τρόπο περισσότερη έξοδο. Αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα μερικές φορές στον τελικό ήχο, επειδή το τράβηγμα των μαγνητών στις χορδές μπορεί να προκαλέσει προβλήματα με την ρύθμιση του οργάνου (intonation) καθώς επίσης και να “μπουκώσει” τον ήχο ή και να μειώσει το κράτημα (sustain). Επίσης μεγάλης εξόδου μαγνήτες παράγονται με το να έχουν περισσότερες στροφές του καλωδίου για να αυξήσουν την τάση που παράγεται από τις χορδές. Εντούτοις, αυτό αυξάνει την σύνθετη αντίσταση εξόδου των μαγνητών, με αποτέλεσμα να έχουν επιπτώσεις στις υψηλές συχνότητες, εάν δεν συνδεθεί σε κατάληλο για τον κάθε μαγνήτη (κιθάρας, μπάσσου κλπ) ενισχυτή, προενισχυτή DI κλπ (εξού και η ύπαρξη διαφορετικών ενισχυτών-προενισχυτών για κάθε όργανο). Οι μαγνήτες μεταξύ άλλων αποτελούνται και απο τους πόλους (polepieces) ή ράγες (rails βλ, hot rails κλπ) ή διπλούς πόλους (double/dual polepieces). Τα polepiece πρέπει να είναι ευθηγραμμισμένα τέλεια με τις χορδές, αλλιώς ο ήχος θα είναι ασθενές δεδομένου ότι ο μαγνήτης θα έπαιρνε μόνο ένα μέρος της παλμικής ενέργειας της χορδής. Εξαίρεση στο παραπάνω αποτελούν οι μαγνήτες διπλών πόλων (polepieces), που βρίσκουμε σε μαγνήτες μπάσσου(Jazz Bass, P-Bass μαγνήτες) κυρίως, αλλά και σε μερικούς κιθάρας (βλ, carvin πχ). Στην περίπτωση μαγνητών με ράγες (rails) αρκεί οι ράγες να καλύπτουν όλες τις χορδές με ίσες αποστάσεις στην πρώτη και τελευταία χορδή. Επίσης υπάρχουν και μαγνήτες με ρυθμιζόμενα polepieces, όπου εκεί μπορούμε να ρυθμίσουμε την ένταση εξόδου της κάθε χορδής ξεχωριστά (ανεβάζοντας ή κατεβάζοντας), ώστε να επιτύχουμε μία τέλεια ισσοροποία ανάμεσα σε όλες τις χορδές. Ο ήχος του μαγνήτης καθορίζεται απο τους εξής παράγοντες: Α. Το είδος του καλωδίου (περιεκτικότητα σε οξυγόνο στο κράμα του χαλκού και διατομή (ειδική αντίσταση) του καλωδίου) Β. Το είδος του μαγνήτη (Alnico I, Alnico II, Alnico V, Ceramic, Samarium Cobalt κλπ) Γ. Τον αριθμό περιελίξεων του πηνίου Δ. Η συσκευασία του μαγνήτη (πλαστικό, επιχρωμιομένος ή επιχρυσομένος χαλκός, αλουμίνιο, ξύλο κλπ) Ε.Το υλικό και το πάχος των Polepieces. Υλικά Μαγνητών Και Ιδιότητες Alnico IΙ = Σε σχέση με SCN και Alnico I (θα δούμε παρακάτω) τραβάει λιγότερο τις χορδές, αλλά έχει γρήγορη ροή, γλυκό ήχο και αρκετό sustain. Alnico V = Τους προτείδαμε στους πρώτους P-90, D’Armond και Gretsch. Χαρακτηριστικό τους η μέτρια ροή και ο στρογγυλός ήχος. Ceramic = Υψηλότερη ροή απ’τους Alnico V, χαμηλότερη όμως απο Alnico I και SCN, πιο σκληρός ήχος απο τους προηγούμενους με αρκετό attack. SCN Samarium Cobalt = Υψηλής ροής και σχεδόν διπλάσιου πεδίου σε σχέση με το μέγεθος του, μαγνήτης που μπορεί κάνει έναν μονό μαγνήτη να ακούγεται σαν διπλός, έχει vintage χαρακτήρα στον ήχο του και καλό sustain. O Alnico I είναι πολύ κοντά στον SCN (ηχητικά), αλλά ο SCN είναι πιο δύσκολος (και επικίνδυνος) στην κατασκευή του και πιο ευαίθητος, καθός είναι επιρεπής στα χτυπήματα. Το ταίριασμα των μαγνητών με τα ξύλα έχει να κάνει με τα γούστα του καθενός, αν και προσωπικά δεν θα επέλεγα ένα πρίμο μαγνήτη για μία κιθάρα με Ash, εκτός και αν ήμουν ο Jeff Beck . Οι περιελίξεις έχουν να κάνουν με τη συνολική αντίσταση και κατ’επέκταση με την ένταση του μαγνήτη, σε αυτό συμβάλει και η διατομή (βλ. Ειδική αντίσταση) του καλωδίου. Η περιεκτικότητα οξυγόνου στο κράμα του καλωδίου χαλκού είναι κατ’εμέ αμελητέα (λιγότερο απο 4%), αλλά οι εταιρίες κρίνουν σημαντικό να το αναφέρουν, έτσι το ανέφερα και εγώ. Η συσκευασία ή καπάκι ή βάση του μαγνήτη διαμορφώνει τον ήχο ως εξής: Πιο σκληρά μέταλλα δίνουν πιο πρίμο ήχο και διευρήνουν το πεδίο του μαγνήτη, πιο μαλακά μέταλλα, δίνουν πιο μπάσσο και γλυκό ήχο. Πάντως οι επιλογές είναι πολλές (μαγνήτες-καπάκια, μαγνήτες-ξύλα κλπ), αλλά η απόφαση για τον ήχο είναι κάτι πολύ προσωπικό. Επίσης ο τελικός ήχος απο ένα μαγνήτη καθορίζεται και απο τα υπόλοιπα μέρη του κυκλώματος, όπως ποτενσιόμετρα, πυκνωτές, αντιστάσεις κλπ. Τα είδη των μαγνητών: Α. Μονός μαγνήτης (Single Coil). Αποτελείτε απο ένα πηνίο και έχει ως χαρακτηριστικά τον καθαρό ήχο μέτριας εξόδου, αλλά με θόρυβο που προκαλείτε συνήθος απο την χαμηλή συνολική του αντίσταση σε συνδιασμό με εξωτερικούς παράγοντες όπως, ραδιοσήματα, θερμικές λάμπες και φθορισμού, οθόνες-τηλεοράσεις καθοδικού σωλήνα (CRT), ύπαρξη συνδεδεμένων συσκευών στην ίδια γραμμή παροχής του ενισχυτή όπως ψυγεία, μετασχηματιστές υψηλής τάσης, φωτιστικά κλπ. Β.Διπλοί μαγνήτες (Humbuckers). Μαγνήτες που αποτελούνται απο δύο πηνία και ξεκίνησαν να φτιάχνονται στα μέσα της δεκαετίας του 50’ απο τον Seth Lover για την Gibson. Το σκεπτικό ήταν αρχικά η εξάλιψη του θορύβου που υπήρχε μέχρι τότε απ’τους μονούς, αλλά αυτό τους οδήγησε στην κατασκευή μαγνητών μεγαλύτερης εξόδου, αφού τα δύο πηνία ήταν συνδεδεμένα σε σειρά, άρα είχαν και μεγαλύτερη συνολική αντίσταση. Επίσης λόγο μεγέθους το μαγνητικό πεδίο ήταν διπλάσιο των μονών. Χαρακτηριστικό στον ήχο τους είναι ο πιο παχύς ήχος, η μεγάλη έξοδος, η ελλειψη θορύβων και η μεγαλύτερη (σε σχέση με τους μονούς) ευαισθησία τους (sensitivity). Γ. Διπλοί Σε Μέγεθος Μονών (Stack Humbuckers). Αυτοί οι μαγνήτες φτιάχτηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 70’, για να δώσουν λύση στις κιθάρες με μονούς μαγνήτες που είχαν θορύβους. Το αποτέλεσμα ήταν-είναι ένας αθόρυβος μαγνήτης με ήχο πολύ κοντά στους μονούς αλλά με την ησυχία του διπλού. Αρχικά οι πρώτοι stacked humbuckers είχαν πρόβλημα στο σήμα εξόδου, κάτι που όμως δεν υπάρχει σήμερα, μιας και οι τεχινκές και τα υλικά κατασκευής έχουν εξελιχθεί κατά πολύ απο τότε. Σ.Σ: Λόγο της διπλής καλωδίωσης των Διπλών (Humbucker) και των Διπλών σε μέγεθος μονού (Stack Humbucker), υπάρχουν επιπλέων συνδιασμοί συνδεσης, όπως σε σειρά, παράληλα, διχωρισμός πηνίων (coil split) κλπ. Δ. Ενεργοί Μαγνήτες (Active Pickups). Αρχικά ήρθαν και αυτοί ως εναλλακτική λύση των stacked humbuckers και του προβλήματος εξόδου που είχαν, στην δεκαετία του 70’. Η ιδέα ήταν παρόμοια, αλλά με την ενσωμάτωση ένος προενισχυτή μέσα στον μαγνήτη και η απαραίτητη χρήση μπαταρίας για την τροφοδωσία έθεσαν νέα στάνταρ στην αγορά των μαγνητών. Χαρακτηριστικό στον ήχο τους είναι ο σχεδόν μηδενικός θόρυβος, η πολύ μεγάλη έξοδος και ευαισθησία τους. Ε.Lipstick (κραγιόν). Εμφανίστηκαν κάπου στα μέσα των 50’s απ’την Danelectro. Η ονομασία τους έχει βάση, καθός όντως συσκευάζονταν μέσα σε άδια σωληνάρια απο κραγιόν. Κατασκευαστηκά διαφέρουν στο οτι το πηνίο είναι τυλιγμένο απευθείας πάνω στον μαγνήτη χωρίς μπομπίνα για το πηνίο και έπειτα το τύλιγαν με μία πλαστική ταινία πριν τον κλείσουν στο...κραγιόν. Ο ήχος τους είναι συνδεδεμένος με το Rockabilly και Surf εκείνης της εποχής, στακάτος, με έμφαση στα μεσσαία και πρίμα, αλλά και με θόρυβο καθώς ήταν άλλη μία υπλοποίηση μονού. ΣΤ. Soapbar. Στην ουσία, οι πρώτοι μονοί μαγνήτες που έχουν κατασκευαστεί μαζικά (βλ. Charlie Christian), κάπου στα μέσα με τέλη της δεκαετίας του ’40 απο την Vox και την Gibson. Κατασκευαστικά, το πηνιό είναι τυλιγμένο σε πιο ευρία διάταξη (wide) για να καλύπτει μεγαλύτερη επιφάνεια το μαγνητικό πεδίο με τα κλασσικά polepieces να φαίνονται στην επιφάνεια του. Ηχητικά ένας ήχος πιο παχύς απο ένα μονό, αλλά με το attack και...το θόρυβο του μονού. Αργότερα εμφανίστηκαν και υλοποιήσεις διπλών soapbar που εξάλειψαν το πρόβλημα των θορύβων, αλλά δίνοντας και ένα άλλο, πιο παχύ χαρακτήρα στον ήχο τους. Ζ. Z-Coil Pickups. Ήταν εφεύρεση του Leo Fender και του George Fullerton, που χρησημοποίησηαν για τις κιθάρες τους (G&L Guitars), η ιδέα ήταν ένα μεγάλο πηνίο (σχεδόν διπλού) με τα polepieces να είναι χωρισμένα σε 2 μέρη ανα τρείς χορδές. Αργότερα προστέθηκαν ρυμθιζόμενα polepiece και ονομάστηκαν MFD Z-Coil Pickups. Ήχος με αρκετές ιδιαιτερότητες είδικά στα μπάσσα και με πιο μαλακά μεσσαία και πρίμα. Λόγο σχήματος (Ζ) και των ρυθμιζόμενων polepieces, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη ρύθμιση για ένα σωστό ηχητικό αποτέλεσμα. Να σημειώσω για όλα τα παραπάνω είδη μαγνητών, οτι σήμερα είναι δυνατόν να βρούμε και σε συνδιασμούς των βασικών ειδών σε ένα, όπως για παράδειγμα ένας Hot-Rails + Soapbar = P-Rails (Seymour Duncan) κ.α. Πιεζοκρύσταλλοι (Piezo Crystal) ή Πιεζοηλεκτρικοί Μετατροπείς (Piezo-electric Transducer) Ήρθε η σειρά των Πιεζοκρύσταλλων. Προσπάθησα να τα γράψω όσο πιο αναλυτικά μπορώ για να καλύψω κάθε απορία. Αν έχω παραλείψει κάτι, παρακαλώ να μου το πείτε. (αν έφυγε και κανένα ορθογραφικό, mods ορμάτε γιατί δεν έχω Ελληνικό ορθογράφο στα Office, είναι δώρο απο εξωτερικό) Αυτοί οι μετατροπείς ονομάστηκαν έτσι (piezo απ'το Ελληνικό Πίεση, πιέζω) λόγο τις ιδιότητας να μετατρέπουν τον συνδιασμό μηχανικής κίνησης και άσκηση πίεσης σε ήχο. Ανάλογα με την πίεση που ασκείτε, παράγεται και ανάλογη τάση. Ο συχνοτικός συντονισμός σε συνδιασμό με την τάση είναι αυτό που κάνει τις νότες να ξεχωρίζουν, αλλά και να αυξομειώνουν την ένταση, ανάλογα με τον τρόπο που παίζουμε (δάχτυλα, δυνατά με πένα, χαλαρά με πένα κλπ) Αν και τα πρώτα δείγματα πιεζοηλεκτρικού μετατροπέα, μας πάνε πίσω στον Graham Bell και μετά στον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, εν τούτοις η χρήση τους στη μουσική ήρθε περίπου στα μέσα της δεκατίας του ’50. Οι πρώτες μορφές πιεζοκρύσταλλου για όργανα ήταν κατασκευασμένοι απ’τον πολύ διαδεδομένο χαλαζία (που μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν στην ωρολογοποιία, για να δίνει ρεύμα-κίνηση στα ρολόγια). Η χρήση προενισχυτού για την ενίσχυση του σήματος κρίνεται απαραίτητη, αφου η μικρή τάση εξόδου δεν είναι αρκετή ώστε να οδηγήσει ένα ολοκληρωμένο ή τελικού σταδίου ενισχυτή. Σήμερα στην αγορά θα βρούμε πιεζοκρύσταλλους απο διάφορα υλικά, οπως: Quartz=Είναι ο Χαλαζίας και ανήκει στους κεραμεικούς πιεζοκρύσταλλους. (η shadow κάνει εκτενή χρήση) Gallium Orthophosphate (GaPO4)= Ορθοφωσφορικό Άλας Γαλλίου (αν κάνω λάθος, διορθώστε με παρακαλώ) επίσης κεραμεικός πιεζοκρύσταλλος. Οι κεραμικοί μετατροπείς (transducers), χαρακτηρίζονται απ’τις πολύ υψηλές εντάσεις (πολλές φορές, σε σημείο παραμόρφωσης, αν η ένταση του προενισχυτή είναι στο 10!), αλλά και τα πεντακάθαρα “κρυστάλλινα” πρίμα΄. Berlinite (AIPO4)= Δεν ξέρω πως ακριβώς μεταφράζεται, αλλά είναι μετάλλευμα Αλουμινίου φωσφορικού άλατος (ή κάτι τέτοιο). Lead Zirconate Titanate (Pb Zr0.48 Ti0.52 O3)=Γνωστό και ως Κεραμικό PZT, συνήθος το βρίσκουμε σε κάψες (αλλά και σε under saddle pickups), όπου το ΡΖΤ είναι κλεισμένο ανάμεσα σε δύο πλάκες χαλκού. Είναι απο τα πιο γνωστά υλικά κατασκευής πιεζοκρυστάλλων και βρίσκεται σχεδόν σε όλες τις εταιρίες. Μέτρια ένταση με πολύ ισσοροπημένο ήχο. Polyvinylidene Fluoride Πλαστικά= Γνωστό και ως Plastic PVDF, έχει μαλακό ήχο, μέτριας έντασης, με έμφαση στα μπάσσα. Polyvinylidene Fluoride Ομοαξονικά Καλώδια = Γνωστό ώς Coaxial PVDF (κάτι σαν τους αισθητήρες που χρησημοποιούν κάτω απ’την άσφαλτο στην F1 για την καταγρφή ταχύτητας κλπ). Θα το βρούμε περισσότερο σε μαγνήτες ηλεκτρο-κλασσικής κιθάρας, λόγο της υψηλής ευαισθησίας του. Σε ακουστικές κιθάρες προσφέρει υψηλές εντάσεις και πεντακάθαρα μεσσαία που δεν παραμορφώνουν. Οι δύο τύποι PVDF είναι οι πιο διαδεδομένοι για τοποθέτηση κάτω απ’τη γέφυρα (undersaddle pickups) με το Coaxial να υπερέχει, λόγο απλότητας στην κατασκευή, ενώ το Plastic PVDF να είναι πιο εύκολο στην τοποθέτηση, αφού είναι τόσο λεπτό (βλ. Fishman Nanoflex πχ), που το κοκαλάκι στη γέφυρα δεν χρειάζεται τίποτε άλλα παρά ένα μικρό τρίψιμο σε γυαλόχαρτο (1/2 χιλ περίπου ή και λιγότερο). Τοποθέτηση Πιεζοκρύσταλλου. Σε περίπτωση που χρειαστεί να τοποθετήσουμε μόνοι μας ένα πιεζοκρύσταλλο, θα πρέπει να προσέξουμε και να κάνουμε τα εξής: 1, Ο πιεζοκρύσταλλος θα πρέπει να έχει τέλεια εφαρμογή με τη γέφυρα, ώστε να ασκείτε πίεση ομοιόμορφα σε όλο τον κρύσταλλο, αλλιώς θα έχουμε διαφορές στις εντάσεις μεταξύ των χορδών. 2, Επειδή ενδέχεται να αλλάξει το ύψος της γέφυρας λόγο του πιεζοκρύσταλλου τρίβουμε το κοκαλάκι (όσο χρειαστεί ή θέλουμε) με γυαλόχαρτο 220-260 grid τοποθετημένο σε απόλυτα επίπεδη επιφάνεια, έπειτα τρίβουμε σε 400άρι για να λειάνουμε τη βάση. 3, Προσέχουμε την τρύπα που θα περνάει το καλώδιο κάτω απ’τη γέφυρα, να είναι σε σωστό σημείο ώστε να μήν σπρώχνει τον πιεζοκρύσταλλο προς τα πάνω, αλλά και να μην κάνει λακούβα σε εκείνο το σημείο. 4, Εάν λόγο λεπτότητας, ο πιεζοκρύσταλλος έχει περιθώριο στα πλαινά σφηνώνουμε με φλούδα ξύλου (χωρίς κόλλα), μπρος και πίσω με ίσα μέρη και πιο χαμηλά απ’το σημείο επαφής με τον πιεζοκρύσταλλο, ώστε να τον έχουμε στο κέντρο. 5, Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε μεταλλικά εργαλία πάνω στον πιεζοκρύσταλλο ειδικά αν είναι πλαστικό PVDF (ταινία) ή ομοαξονικά PVDF (coaxial). 6, Σε περίπτωση που θέλουμε να κολλήσουμε τον πιεζοκρύσταλλο απευθείας στο βύσμα εξόδου, το μπλεντάζ (πολύκλωνο εξωτερικό) είναι στη γείωση ενώ το tip (κέντρο) πάει στον πόλο. Σε άλλες περιπτώσεις μαύρου-κόκκινου καλωδίου, το μαύρο πάει στη γείωση(-) και το κόκκινο στον πόλο (+). Τέλος, επειδή η θερμοκρασία περνάει μέσα απ’το καλώδιο, καλό θα ήταν να μην παραζεστένουμε το καλώδιο κατά την κόλληση, ειδικά σε πλαστικούς PVDF. Οι Προενισχύσεις. On Board Προενισχυτές: Είναι αυτοί που βρίσκονται τοποθετημένοι πάνω στο σώμα (ή τους τοποθετούμε εμείς) και λειτουργούν με μπαταρία. Στο εμπόρειο υπάρχουν δεκάδες διαφορετικές on board προενισχύσεις για πιεζοκρύσταλλους. Από πολύ απλούς, που έχουν ένα Volume και ένα Tone, μέχρι και λαμπάτους (βλ. Takamine Cool Tube) ή και με ενσωματομένα εφφέ και κουρδηστήρια. Κάποιες εταιρίες δίνουν επιπλέον και συμμετρικό (balanced) σήμα στην έξοδο μέσω ενός XLR Jack και ενσωματομένου DI στην προενίσχυση (κάτι που βρίσκουμε συνήθος στις out board). Out Board ή Πετάλια-πεταλιέρες: Είναι (εμφανισιακά τουλάχιστον) σαν τις πεταλιέρες της ηλ.κιθάρας (ή μπάσσου) ή σε μορφή πεταλιού και τεχνικά δεν διαφέρουν απ’τις on board, αλλά η χρήση τους είναι συχνή σε όργανα που έχει τοποθετηθεί πιεζοκρύσταλλος που δεν προυπήρχε στο όργανο και δεν θέλουμε να το τρυπήσουμε για on board προενίσχυση. Cable Preamps – Καλώδια Με Προενισχυση: Υπάρχουν λίγα και μετρημένα στο εμπόριο και είναι ένα καλώδιο που κάπου στη μέση (συνήθως) έχει ένα μικρό προενισχυτή, παρόμοιο με τους on board. Και σε αυτή την περίπτωση λειτουργούν με μπαταρία. MIDI Μαγνήτες. Αν και σύγχρονο κιθαριστικό αξεσουάρ, ο MIDI μαγνήτης δεν είναι μία καινούργια ιδέα, αλλά ένα εγχείρημα που πάει πολύ πιο πίσω απ’όσο πιστεύουμε. Οι πρώτες προσπάθιες έγινα στα τέλη της δεκαετίας του ’60 απ’την Ovation και αργότερα απο την Roland, Hagstrom, Casio και άλλες πολλές. Η πρώτη υλοποίηση δεν διαφέρει σαν ιδέα με τους σημερινούς, αφού βασίστηκε στην κατασκευή ενός μαγνήτη, με ξεχωριστά πηνία για κάθε χορδή απ’οπου και θα γίνετε ο διαχωρισμός των χορδών. Τεχνικά ο MIDI μαγνήτης, αποτελείται απο ξεχωριστά πηνία για κάθε χορδή, πχ 6 ή 7 για κιθάρα, 4 ή 5 για μπάσσο κλπ. Το κάθε πηνίο στέλνει ξεχωριστά το σήμα του σε ένα κύκλωμα προενίσχυσης με ενσωματομένο sensitive controller (για bendings, tremolo dives κλπ) και αυτό με τη σειρά του πηγαίνει στην έξοδο, όπου και συνδέεται το εκάστοτε MIDI synth που έχει και τους ήχους. Εδώ πρέπει να σημειώσω οτι ο MIDI μαγνήτης δεν στέλνει MIDI εντολές και δεν είναι απο μόνος του MIDI Controller (με εξαίρεση τον μαγνήτη της SHADOW SH-075 οπου λειτουργεί ως controller και μπορεί να συνδεθεί σε οποιοδήποτε synthy, ακόμα και σε πλήκτρα ή απ’ευθείας MIDI IN σε υπολογιστή), η μετατροπή του σήματος γίνετε απο τα Synthys, αναλύοντας το σήμα και την τονικότητα της κάθε χορδής ξεχωριστά και έπειτα μετατρέπει το σήμα-νότα σε MIDI εντολή (πχ C1, D2, F3 κλπ). Το παραπάνω ήταν ένα απο τα μεγάλα προβλήματα που είχαν οι πρώτοι MIDI μαγνήτες, αφού η ταχύτητα ανάλυσης ή μετάφραση (αγγλιστή Triggering) ήταν πολύ αργή (λόγο της τότε τεχνολογίας του κυκλώματος που δημιουργούσε καθυστέρηση) με αποτέλεσμα απο κάποια ταχύτητα και πάνω δεν “άκουγε” όλες τις νότες, αυτό ισχυεί και για τα synthys εκείνης της εποχής. Άλλο χαρακτηριστικό του MIDI μαγνήτη, είναι το πολύκλωνο καλώδιό του, οπου κάποτε ως 24 επαφών και σήμερα 13 επαφών, αναλαμβάνει τη μεταφορά εντολών, απ’τον προενισχυτή στο synhty. Φυσικά, αφού μιλάμε για ένα καθαρά ψηφιακό μαγνήτη, δεν παίζει ρόλο ούτε ο τύπος του μαγνήτη (alnico, ceramic κλπ), αλλά ούτε και οι σπείρες στο τύλιγμα. Τους MIDI μαγνήτες σήμερα θα τους βρούμε ακόμα και ενσωματομένους πάνω στις γέφυρες των οργάνων, πάνω στο pickguard ή σαν μεμονωμένο κομμάτι για προσθήκη-αναβάθμιση του οργάνου μας. Έτσι τα είδη MIDI μαγνητών που μπρούμε να βρούμε είναι τα εξής: Outboard MIDI Pickup: Είναι το πιο γνωστό και διαδεδομένο είδος, αφού το κόστος, αλλά και η εγκατάστασή του είναι προσιτά απ’όλους. Βλ. Roland GK-2A, GK-3A, AXON AIX101, Yamaha G1D και Shadow SH-075(βλ. Παρ. 3). On Board MIDI Pickup: Στην ουσία είναι το ίδιο κύκλωμα με το outboard με τη μόνη διαφορά, οτι ο μαγνήτης είναι προεγκατεστημένος πάνω στο όργανο (συνήθως μπροστά απ’τη γέφυρα) και η προενίσχυση είναι “στριμωγμένη” στα cavities του οργάνου. Bridge MIDI Pickups: Με πρώτη εταιρία υλοποίησης την RMC, αυτή η λύση είναι η ενσωμάτωση των ξεχωριστών μαγνητών στα βαγονάκια (saddles) της γέφυρας και την προενίσχυση να βρίσκετε ή στο εσωτερικό του οργάνου ή εξωτερικά σε κουτί. Αυτά λοιπόν με τους μαγνήτες, καλή ανάγνωση σε όλους. William Sats Edit: Για περισσότερες πληροφορίες που αφορούν το πρωτόκολλο MIDI γενικότερα, θα βρείτε στο πολύ ωραίο άρθρο του συμφορουμίτη The Genius Loci εδώ: http://www.noiz.gr/index.php?action=articles;sa=view;article=255 Σχετικές με το άρθρο φωτογραφίες θα βρείτε στα παρακάτω link. Σε αυτό το ποστ είναι οι πρώτες φωτογραφίες για τους Κανονικούς Μαγνήτες: http://www.noiz.gr/index.php?topic=176142.msg432577#msg432577 Εδώ είναι οι φωτογραφίες με τους χρωματικούς κώδικες των μαγνητών: http://www.noiz.gr/index.php?topic=176142.msg432587#msg432587 Εδώ είναι οι φωτογραφίες με τα είδη πιεζοκρύσταλων: http://www.noiz.gr/index.php?topic=176142.msg433343#msg433343 Και εδώ είναι οι φωτογραφίες για τους MIDI μαγνήτες: http://www.noiz.gr/index.php?topic=176142.msg435892#msg435892

Εχει περασει ποσος καιρος που εσκασε στην πιατσα αυτο το free profiler κ ενω καναμε μια συζητηση γι'αυτο, κανεις δεν εχει κανει μια "παρουσιαση" Οποτε θα το προσπαθησω γιατι μπορει να λυσει τα χερια σε αρκετο κοσμο. Μιλαμε για το Neural Amp Modeler φυσικα, ενα open source κ free plugin το οποιο κανει profile σε μοντελα ενισχυτων, ή για την ακριβεια παιρνει φωτογραφια τους με συγκεκριμενα settings που μπορει μετα να χρησιμοποιησει οποιος θελει Ξεκιναω με τα λινκς Εδω για το πλαγκιν: https://www.neuralampmodeler.com/ (εγω το κατεβασα απο εδω https://github.com/sdatkinson/neural-amp-modeler ) Εδω για δωρεαν προφιλ: https://tonehunt.org/all Το ολο εγχειρημα θυμιζει Kemper σε πλαγκιν κ οντως καπως ετσι ειναι. Με μια βασικη διαφορα. Οι αλγοριθμοι του Κεμπερ, αφου επελεγες ενα προφιλ, σου επιτρεπαν να πειραζεις τα ρυθμιστικα με ικανοποιητικα αποτελεσματα (αν κ δεν αντιδρουσαν οπως αυτα του ενισχυτη). Εδω καλυτερα ξεχαστε το. Εκτος απο τα input, output κ noiz gate δε μπορεις να κανεις τιποτα. 'Η μαλλον μπορεις, μιας κ υπαρχουν bass, mid κ treble αλλα ειναι σαν να εχεις 3 band eq plugin μετα το προφιλ, οποτε καλυτερα βαλτε μετα ενα καλο eq κ πιο παραμετροποιησιμο απο το daw. Ειπαμε φωτογραφια φορτωνεις κ παιζεις *(για να μη γραφω ανακριβειες το Κεμπερ εδω κ λιγο καιρο το ελυσε αυτο το προβλημα κ πλεον μπορεις να φορτωνεις προφιλ tonestack ενισχυτων πανω στο υπαρχον προφιλ κ ετσι πλεον συμπεριφερεται κανονικα στα ρυθμιστικα κ φυσικα το Κεμπερ πλεον εχει πληρως λειτουργικα μοντελα κ οχι φωτογραφιες) Τα input κ output ως ενα σημειο δεν ακουν κ ξαφνικα μεσα σε 5-10 μοιρες ρυθμισεων υπαρχει το sweet spot. Στους καθαρους ειδικα ενισχυτες θα το χρειαστειτε, οπως φορτωνονται τα περισσοτερα προφιλ μοιαζουν ιδια κ χρειαζεται πολυ προσοχη στη ρυθμιση για να αρχιζει να εχει το χαρακτηρα του μοντελου που εξομοιωνει (στα βρωμικα προφιλ οχι τοσο) Πως λειτουργει? Αφου το κανεις install, κατεβαζεις προφιλ απο το tone hunt κ τους φορτωνεις. Τα προφιλ που κατεβαζεις ειναι: Amp: Εδω χρειαζεται να φορτωσεις IR (ή δικα σου ή υπαρχουν ξεχωριστα wav σε πολλα downloads) Full Rig: Εδω δε χρειαζεται να κατεβασεις τιποτα Preamp: Εδω εκτος απο IR καλο θα ηταν να υπαρχει πλαγκιν που εξομοιωνει κ τελικο ενισχυτη για να λειτουργησει σωστα *Στο section του tone hunt που διαλεγεις τυπο αρχειου, μπορεις να διαλεξεις preset μονο με εξομοιωσεις pedal, IR κ outboard gear (πχ neve preamps κλπ). Εμενα προς το παρον δε μ'ενδιαφερουν οποτε τα αγνοησα. Πεταλ/mic pres με συγκεκριμενα σετινγκ δε μου ειναι χρησιμα καπου τωρα. Το ιδιο κ IR, προτιμω να δουλευω με αυτα που εχω κ γνωριζω πως συμπεριφερονται. Εδω θα κανω μια μικρη παρενθεση να μιλησω για το free open source κ το τι προοπτικες εχει. Ολη η κοινοτητα δουλευει πολυ για το ΝΑΜ κ βγαινουν νεες εκδοσεις συνεχεια. Πραγμα που συμαινει πως στο μελλον θα μπορεις να επιλεγεις το βερσιον του ΝΑΜ που εχει τα features κ το UI που προτιμας εσυ. τα προβληματα συνεχως θα ειναι ολο κ λιγοτερα κ ο ηχος θα φτιαχνει. Αυτο βεβαια που σαν προοπτικη μπορει να το απογειωσει, ειναι το πως αν στο μελλον καποιος κανει κατι παρομοιο με αυτο που εκανε η Kemper με το tonestack τοτε θα εχουμε κ εδω fully functional μοντελα. Μονο που εδω δε θα ειναι μονο ενισχυτων (mic pres, chanel strips κ ο,τι αλλο επιτρεψει η τρεχουσα κατασταση του ΝΑΜ). Προκυπτουν κ αλλες σκεψεις για τις προοπτικες του, αλλα σταματω εδω γιατι πλατιαζω Στις πρωτες εντυπωσεις τωρα. Εννοειται πως δε μπορεις να κανεις ευκολα κριτικη. Η ποιοτητα του ηχου εξαρταται απο την ποιοτητα του free προφιλ. Εννοειται επισης πως απο τη στιγμη που κατεβαζεις φωτογραφιες ενισχυτων κ δε μπορεις να κανεις tweaking, καλυτερα κατεβασε οσα προφιλ μπορεις κ κανει browse μεχρι να σου "κατσει" καποιο (κ ηχητικα κ στα χερια) Το πιο δυσκολο πραγμα για εμενα ειναι η οργανωση του χαους που κατεβασα. Θελει... μερες . Κ φυσικα οταν μαθαινεις το πλαγκιν κ το βαζεις στο workflow σου, αλλαζεις παλι την οργανωση για να σε βολευει. Κ σβησιμο μετριων προφιλ. Πολλα μετρια προφιλ.... Στα αρνητικα κ το οτι ειναι λιγο ασταθες ακομα κ κρασαρει ολο το daw (το εχω παρατηρησει σε συγκεκριμενα προφιλ). Πολλα "κακα" προφιλ εχουν κ περιεργα artifacts στον ηχο. Ειπαμε...πολυ σβησιμο Στα καλα τωρα. Το πληθος κ η ποικιλια καλων (ειδικα hi gain) προφιλ ειναι τεραστιο, βρισκεις ο,τι θες. Ειδικα σε καποια, η αισθηση στο χερι ειναι τοσο καλη, που δε συγκρινεται με τιποτα που εχω παιξει σε πλαγκιν. Κ εχω παιξει αρκετα. (Αρκει βεβαια το σεταπ σου να εχει χαμηλο latency) Καπου εδω θα τελειωσω κ θα περασω σε καποιους ηχους που "εφτιαξα" στα γρηγορα. Το παιξιμο ειναι παρτσακλο σε σημεια, αλλα ηταν η πρωτη επαφη κ δοκιμαζα συνεχεια προφιλ (κ συνδυασμους με IR κ εφε στο daw) οποτε δεν υπηρχε χρονος για καλυτερα takes Τα δυο πρωτα ειναι προφιλ amp οποτε διαλεξα εγω IR 1)Fender Deluxe Reverb + IR: 15"Vibroverb (+Big Sky Reverb Vst) 1 - Del Reverb + Big Sky (15'' Vib Speaker).mp3 2) Dumble + ML Sounlab's Free IR (+ Free Nembrini Klon) 2 - Dumble + Klon Nembrini.mp3 Το επομενο ειναι απο Full Rig προφιλ οποτε εβαλα μονο delay (IR δε χρειαζεται εδω) 3) CAE + Nembrini TS808 Free + Repeater 3 - CAE + Nembrini TS + Repeater.mp3 Κ τελος περασα στα preamp rigs. Εδω χρειαστηκε ν'ανοιξω το Two Notes Wall of Sound γιατι εχει κ εξομοιωση power amp (Αν βαλεις μονο IR δε θα ακουστει σωστα) 4) Soldano SP 77 + Nembrini TS 808 4 - Soldano SP 77 + TS + 2Notes.mp3 5) ADA + Nembrini TS 808 5 - ADA + TS + @ Notes.mp3 Στα 1, 4 κ 5 παιζω με στρατ Στα 2 κ 3 με SG

Εισαγωγή: do it your self footswitch για εναλλαγή καναλιών ενισχυτή - Υλικά και διαδικασία Παίδες σας αποδίδω μουσικούς χαιρετισμούς καταρχάς και σας ευχαριστώ για της τόσες συμβουλές που μου έχετε δώσει κατά καιρούς και τις απορίες που μου έχετε λύσει μέσα από τα άρθρα που έχετε ανεβάσει κατά καιρούς. Σε αυτό το κλίμα θα ήθελα να συνεχίσω και γω λοιπόν, προσφέροντας σας μια λύση σε όσους δεν θέλουν να σκάσουν 40, 50 μπορεί και 70 Ευρώ για ένα απλό διακόπτη!!! Σας λέω λοιπόν ότι με 12 ευρό συνολικό κόστος και 3 ώρες δουλίτσα (θα μπορούσε να είναι και λιγότερες αλλά επέμεινα στην καλή δουλειά) έφτιαξα ένα πετάλι για τον ενισχυτή μου για να αλλάζω μεταξύ του clean channel και του distorted καθώς επίσης και ένα button footswitch FS3X για το Jamman Solo πεταλάκι που έχω. Σε αυτό το άρθρο θα σας περιγράψω την διαδικασία κατασκευή του footswitch του ενισχυτή. Ο εν λόγο ενισχυτής είναι ένας Marshall 30watt (ο τύπος του μου διαφεύγει καθότι είναι παλιός και δανικός) Υλικά Για Το Channel Pedal Του ενισχυτή: 1x μεταλλικό κουτί της αρεσκείας σας (αυτό που χρησιμοποίησα ήταν 6cm x 8cm περίπου) 1x Μοno jack θηλυκό 1/4" 1x Διακοπτάκι πάλι της αρεσκείας σας (υπάρχουν σε διαφορετικά χρώματα, μεγέθη, πλαστικά μεταλλικά....κτλ) ΠΡΟΣΟΧΉ να χωράει στο κουτί που θα επιλέξουμε!!!! 2x καλώδια διαφορετικού χρώματος 1 με 1,5mm διατομή (δεν έχει και πολύ σημασία γιατί δεν περνάει ρεύμα μεγάλης έντασης αφού αυτό που ουσιαστικά διακόπτουμε είναι μια εντολή από το κύκλωμα του ενισχυτή) κασσιτεροκόλληση και κολλητήρι Διαδικασία 1. Ανοίγουμε δύο τρύπες στο κουτί, μια πάνω και μια πίσω για το διακόπτη και για το jack αντίστοιχα. Αρχίζουμε πάντα με ένα μικρό τρυπάνι και σταδιακά βάζουμε μεγαλύτερες διατομές τρυπανιών για να έχουμε πάντα τον έλεγχο του πόσο τελικά αρκεί για να χωρέσει το εξάρτημα μας χωρίς να σφηνώνει αλλά και χωρίς να αφήσει πολύ μεγάλο κενό. 2. Αφού γίνουν οι τρύπες περαστούν και σφηχτούν τα εξαρτήματα μας προτείνω να με ένα πιστόλι σιλικόνης να τα κολλήσουμε από τη μέσα μεριά του κουτιού για να έχουμε ένα πιο σταθερό αποτέλεσμα. 3. Το κομμάτι της συνδεσμολογίας είναι πολύ απλό αφού από το ένα άκρο του jack συνδέεις το ένα άκρο του διακόπτου και από το άλλο άκρο του jack στο άλλο άκρο του διακόπτου. Πιο άκρο με πιο δεν έχει καμία σημασία. Λεπτομέρειες για τις κασιττεροκολλήσεις α)Πριν από κάθε κόλληση στη μύτη του κολλητηριού βάζουμε πάντα λίγο καλάι, καθώς επίσης και στις δύο επιφάνειες που είναι να κολλήσουμε(πχ. άκρη καλωδίου και επαφή διακόπτου ή jack) β) κατά την κόλληση δεν αφήνουμε το κολλητήρι πολύ ώρα πάνω στο σημείο της κόλλησης γιατί θα την κάψει και θα γίνει ψυχρή η κόλληση που σημαίνει ότι με τον καιρό ή με κάποιο τράνταγμα να σπάσει η σύνδεση. Αυτό ήταν όλο. Πανεύκολο και παν' απ' όλα φτηνό. Και δεν βάζω τον παράγοντα ότι είναι κάτι που το φτιάξατε με τα χεράκια σας και έχετε να το λέτε και στους υπόλοιπους μουσικόβιους φίλους σας! Τα υλικά τα αγόρασα από τον Φανό είναι στην Σολωμού στην Αθήνα, έχει πληθώρα κουτιών, κουμπιών, και τζιτζιμπλικίων. Τις φωτογραφίες από το αποτέλεσμα μου που σίγουρα θα μου ζητήσετε θα τις ανεβάσω σύντομα, καθώς η ιδέα να γράψω για μια home made κατασκευή πεταλιού στο noiz μου ήρθε μόλις τώρα. Καλές εργασίες!!! και μη διστάσετε για τις όποιες απορίες. Φιλικά Παναγιώτης Στο επόμενο άρθρο θα αναφέρω την διαδικασία για την κατασκευή του FS3X για το Jamman Solo άλλα και για το Jamman Stereo! Ημ/νία: 10:28 - 07/07/11

Ημ/νία: 20:27 - 16/05/09 Εισαγωγή: Η χρήση compression στο mix bus, είτε μιλάμε για ΟΤΒ είτε για ΙΤΒ μίξεις, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Δυστυχώς εξίσου διαδεδομένη είναι τόσο η υπερχρήση, όσο και η λανθασμένη χρήση. Γι'αυτό ίσως είναι καλό να ξαναρίξουμε μια ματιά στο συγκεκριμένο θέμα. Οχι τόσο στο πως αλλά κυρίως στο πότε και γιατί. Η χρήση compression στο main mix bus σίγουρα δεν είναι κάτι καινούριο στην όλη διαδικασία του mixing....υπήρχε σαν λογική εδώ και πάρα πολλά χρόνια αλλά έγινε σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της όλης διαδικασίας από την στιγμή που αυτού του είδους οι επεξεργαστές άρχισαν να αποτελούν μέρος του master section των high end recording consoles... Έτσι από την εποχή του 2254 της Neve αλλά πολύ περισσότερο με την εμφάνιση και καθιέρωση της SSL 4000 και του περιβόητου buss compressor που ενσωμάτωνε, η χρήση compression στο mixbus είναι ιδιαίτερα προσφιλής στους mixing engineers, σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς τους και σίγουρα ένα από τα "μυστικά όπλα" χιλιάδων επιτυχημένων mix.....βέβαια πλέον υπάρχει μια τεράστια ποικιλία από bus compressors με διαφορετικά χαρακτηριστικά και φυσικά διαφορετικές "γεύσεις"...και φυσικά η λογική είναι η ίδια είτε μιλάμε για αναλογικούς hardware επεξεργαστές είτε για ψηφιακά software plugins. Ας δούμε λοιπόν ποιοί είναι οι βασικοί στόχοι που καλείται να εκπληρώσει η συγκεκριμένη διαδικασία... a. levelling/limiting .....αν και πλέον η αιτία έχει ουσιαστικά εκλείψει, τόσο στα χρόνια της ταινίας (ως master recording) όσο και στα πρώτα άγουρα χρόνια των ψηφιακών μάστερ και της περιορισμένης δυναμικής περιοχής των 16bit , υπήρχε αρκετά έντονη (όχι βέβαια πάντα) η ανάγκη για την επίτευξη ενός αρκετά υψηλού μέσου level (hot) είτε για να αντισταθμηστούν τα μειονεκτήματα της ταινίας (hiss, s/n ratio) είτε για να επιτευχθεί το επιθυμητό saturation, είτε για να αξιοποιηθεί στο έπακρο η δυναμική περιοχή των 16bit κατά την μετατροπή σε ψηφιακό φορμάτ. Έτσι με την χρήση του compression αμβλύνονταν οι "επικίνδυνες" κορυφές με αποτέλεσμα να αυξάνεται το θεωρητικό headroom και να μπορεί να αυξηθεί με ασφάλεια το επιθυμητό level μέσω του make up gain stage του compressor. Σήμερα αποτελεί πιο πολύ τρόπο για να ελέγχουμε το μέσο level αλλά και να προσδώσουμε κάτι από την λογική των πολλαπλών gain stages του recording chain της καθαρά αναλογικής εποχής. b. "glueing" compression ..αυτό θα μπορούσαμε στα ελληνικά να το ονομάσουμε ομογενοποίηση....περνώντας δηλαδή το σύνολο της ηχητικής πληροφορίας που αποτελείται από πολλά διαφορετικά, τόσο συχνοτικά όσο και σε σχέση με την δυναμική τους κίνηση, επι μέρους στοιχεία μέσα από ένα levelling amplifier (compressor) μπορούμε να δώσουμε μια πιο "συμπαγή" εικόνα του υλικού τόσο σε ότι αφορά την δυναμική κίνηση αλλά και σε ότι αφορά την συχνοτική συμπεριφορά (ως ακουστού artifact του compression)....να αμβλύνουμε δηλαδή τις κορυφές που ξεχωρίζουν και ταυτόχρονα να φέρουμε στην επιφάνεια στοιχεία που έως εκείνη την στιγμή είχαν χαθεί, και φυσικά να δώσουμε την αίσθηση μιας ενοιαίας δυναμικής κίνησης ως σύνολο. c. sonic footprint ...εδώ βέβαια μιλάμε για το ιδιαίτερο "χρώμα" που θα δώσει ο κάθε επεξεργαστής είτε εξαιτίας του ποσσοστού και του τρόπου επεξεργασίας είτε απλά της τοπολογίας του.....εννοείται πως αυτό το τμήμα θα μπορούσαμε να το δούμε σε συνδυασμό με το προηγούμενο δηλαδή την ομογενοποίηση του υλικού....έτσι τελείως διαφορετική συμπεριφορά έχει ένας vca compressor στο mixbus απ'ότι ένας valve mu compressor και αντίστοιχα και τελείως διαφορετικό ηχόχρωμα ακόμη και όταν απλά παρεμβάλοντε στο signal chain με μηδενικό gain reduction. Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να σκεφτούμε είναι το αν και πως θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια τέτοια μορφή επεξεργασίας, όπως επίσης και το σε ποιό στάδιο (χρονικό) της μίξης θα πρέπει να την εισάγουμε. Η χρήση του compression στο mix bus δεν είναι αυτοσκοπός και σίγουρα δεν είναι απαραίτητη προυπόθεση για μια επιτυχημένη μίξη......φυσικά και μπορεί να προσθέσει θετικά στοιχεία σε μια μίξη αλλά από την άλλη πλευρά η κακή ή απλά υπερβολική χρήση μπορεί τελικά να αποδυναμώσει το συνολικό αποτέλεσμα......και αναφέρομαι φυσικά στο ευδιάκριτο pumping, στην εξάλειψη της δυναμικής περιοχής, στην αλοίωση της συχνοτικής συμπεριφοράς του κομματιού κλπ κλπ .....από την άλλη ένα προσεκτικό και έξυπνο compression στο mix bus μπορεί να αποτελέσει μια πολύ δραστική βοήθεια στην συνολική εικόνα του κομματιού αναδυκνείωντας το σύνολο των συστατικών του καιφέρνωντας ένα βήμα πιο κοντά στην ευτυχή ολοκλήρωση μιας σωστής μουσικής παραγωγής.... Πως θα πάρουμε λοιπόν αυτή την απόφαση? Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν υπάρχει απλή απάντηση σε αυτή την ερώτηση....είναι κάτι που θα πρέπει να κρίνει ο καθένας με βάση την αισθητική του αλλά και την εμπειρία και γνώση του εξοπλισμού που έχει στην διάθεση του....και φυσικά με τον σκοπό τον οποίο πιστεύει ότι προσπαθεί να εξυπηρετήσει όπως περίπου τους περιέγραψα πιο πάνω. Χρονικά τώρα , ουσιαστικά υπάρχουν 2 σχολές....αυτοί που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν compression στο main bus αφού ουσιαστικά έχουν ολοκληρώσει το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μέρος της μίξης και απομένουν κάποιες λεπτόμερειες και αυτοί που ουσιαστικά ξεκινούν να μιξάρουν έχωντας πάντα στο mix bus τον compressor της επιλογής τους. Στην πρώτη περίπτωση το compression παίζει πιο πολύ τον ρόλο του φινιρίσματος-ομογενοποίησης του υλικού είτε αμβλύνωντας τις άκρες είτε απλά λόγω της ιδιαίτερης (ηχητικά) συμπεριφοράς του επεξεργαστή ενώ στην δεύτερη αποτελεί βασικό κομμάτι του συνολικού ηχητικού αποτυπώματος του set up καθώς αλληλεπιδρά με κάθε κίνηση και απόφαση μας. Στην πρώτη περίπτωση συνήθως υπάρχει ελάχιστο ή και καθόλου gain reduction από το compressor και συμμετέχει πιο πολύ ως ένα ιδιαίτερο τελικό gain stage και γι'αυτό σε αυτήτην λογική θα συναντήσει κανείς πιο εύκολα ιδιαίτερους και χρωματισμένους επεξεργαστές όπως πχ τα manley vari mu , LA2A και συνήθως με αρκετά "αργές" ρυθμίσεις σε ότι αφορά το attack. Από την άλλη πλευρά συνήθως βρίσκουμε γρήγορους VCA comps με έντονο pumping αλλά αρκετά "αχρωμάτιστη" τοπολογία (transformerless) όπως το διάσημο ssl g384 και οι διάφοροι κλώνοι του.......κάπου ανάμεσα υπάρχουν και τα FET comps μς τον γρήγορο αλλά και χρωματισμένο bright χαρακτήρα τους.......εννοείται βέβαια πως αυτά δεν αποτελούν κάποιο κανόνα και πως ουσιαστικά δεν υπάρχει κάποιος κανόνας, παρά μόνο δοκιμή και πειραματισμός ανά περίσταση. Σε γενικές γραμμές πάντως το bus compression είναι καλό να προσεγγίζεται με προσοχή και μέτρο....είναι πολύ εύκολο να "καταστρεψουμε" ένα μιξ ή στην καλύτερη περίπτωση να κάνουμε την δουλειά ενός mastering engineer ακόμη πιο δύσκολη......ειδικά αν αυτό που μας ενδιαφέρει είναι κυρίως το glueing comp τότε το gain reduction δεν χρειάζεται να υπερβαίνει το 1 με 2 db (ειδικά αν αναλογιστουμε το πόσο αργά ανταποκρίνονται τα VU meters) στα πιο δυνατά περάσματα και πιθανότατα με ένα συνδυασμό αργού attack ώστε να μην γίνεται εύκολα αντιληπτό και γρήγορου (λιγώτερο ή περισσότερο ανάλογα με το περιεχόμενο) release και φυσικά με την επιλογή ενός επεξεργαστή που ταιριάζει στον σκοπό μας είτε με τα χρωματισμένα gain & I/O stages (πχ tubes & traffos) είτε με τα εντελώς transparent (πχ VCA & electr.ballanced). Αν πάλι μας ενδιαφέρει μια πιο επιθετική προσέγγιση και ένας πιο σφιχτός punchy (ότι και αν σημαίνει αυτό!!! ) ήχος τότε ίσως θα είναι καλύτερα να επιλέξουμε την mixing in to compression προσέγγιση και ακόμα καλύτερα με κάποιον επεξεργαστή που θαμας δώσει την δυνατότητα επιλογής μεταξύ wet/dry signal (ουσιαστικά μιλάμε για parallel compression). Δύο ακόμη σημαντικοί παράγωντες σε ότι αφορά την προσέγγιση μας θα πρέπει να είναι η επιλογή ανάμεσα σε linked stereo ή dual mono λειτουργεία ειδικά όταν έχουμε έντονες διακυμάνσεις σε σχέση με την στερεοφωνική εικόνα του υλικού και φυσικά η δυνατότητα για την παρεμβολή ενός HP φίλτρου στο gain detection. Και οι 2 αυτές παράμετροι είναι πολύ σημαντικές τόσο για να πετύχουμε στον μέγιστο βαθμό το επιθυμητό ηχητικά αποτέλεσμα όσο και για να αποφύγουμε ενοχλητικά και ανεπιθύμητα artifacts (pumping, stereo image shifting).