Πως ηχογραφούμε ηλ. κιθάρα; Αποκαλύψτε τα μυστικά σας!

Λοιπόν πάντα μου άρεσαν αυτά τα θέματα στα recording forums γιατί κατά βάση έχουν όλα τα συστατικά της σωστής ιντερνετικής ψυχαγωγίας  ;D ;D ;D  δηλαδή χρήσιμη ανταλαγή απόψεων και τεχνικών αλλά και τροφή για τις αισθήσεις (κλιπάκια και "hot" φωτογραφίες από διαφορετικά set up).

Ξέρω βέβαια πως η κουβέντα έχει γίνει πολλές φορές εδώ στο νόιζ, αλλά σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να γίνει λίγο πιο οργανωμένα και συγκεντρωτικά (δηλαδή από επιλογή χώρου και κιθάρας/ενισχυτή έως μικρόφωνα, τοποθέτηση, signal chain, επεξεργασία κλπ). 

Έτσι θα μπορούσε ο καθένας να περιγράψει το ή τα ιδανικά recording set up που έχει στην κατοχή του ή απλά έχει κατά καιρούς χρησιμοποιήσει με επιτυχία, να περιγράψει με λεπτομέρεια το σύνολο του signal chain (από τον χώρο έως το AD  ;D) και φυσικά αν θέλει να μοιραστεί και κάποια ιδιαίτερα ή εξωτικά tips & tricks που πιθανόν έχει συναντήσει ή αξιοποιήσει ο ίδιος.

Θα μπορούσαμε πιθανότατα να χωρίσουμε και την προσέγγιση μας σε υποκατηγορίες πχ clean el.guitars, overdriven el.guitars, metal el.guitars κλπ κλπ

Εννοείται πως θα έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον αν η συζήτηση συνοδέυεται από slutty οπτικοακουστικό υλικό 

Στήστε λοιπόν ενισχυτές και μικρόφωνα, πατήστε το rec, βγάλτε και 2-3 φωτό και πιάστε το πληκτρολόγιο....είμαι σίγουρος ότι όλοι θα ανακαλύψουμε ενδιαφέρουσες ιδέες και προσεγγίσεις για να δοκιμάσουμε και πιθανόν να προσθέσουμε στο "οπλοστάσιο" μας.

     

Εγώ θα ξεκινήσω με μια γενικότατη περιγραφή της λογικής μου στην ηχογράφηση ηλ.κιθάρας....

Εννοείται πως βασικότατο κομμάτι της όλης διαδικασίας είναι η επιλογή του ενισχυτή, του ηχείου αλλά και του χώρου που πιθανότατα αποτελεί το perfect match ανά περίσταση (κιθαρίστα - κιθάρα - στυλ).Δεν θα αναφερθώ τώρα σε συγκεκριμένους ενισχυτές αλλά επιφυλάσομαι για αργότερα, συνοδεία ηχητικών ντοκουμεντων ;D ;D ;D Σε γενικές γραμμές στα πιο "σκληρά" ηχοχρώματα μου αρέσει η επιλογή των high gain valve heads που βασίζονται στην λογική "JCM900 on steroids"  συνοδευόμενη από τα άνετα και πλούσια χαμηλά μιας 4x12" καμπίνας...σε ότι αφορά τις 4 x12" αν και μου αρέσει ο ήχος των slanted ηχείων στον χώρο, παρ'όλα αυτά τις βρίσκω αρκετά πιο προβληματικές (ειδικά σε ένα multimic set up) από τις "ίσιες" 4 x 12" κυριώς λόγω της ανεξέλεγκτης διασποράς και ανακλάσεων στον χώρο. Γενικά σε αυτά τα σκληρά ηχοχρώματα προτιμώ αρκετά έως πολύ "στεγνό" και ανυπαρκτο χώρο, συνεπώς η επιλογή ενός σχετικά "νεκρού" booth είναι βασική....αντίθετα σε πιο indie αλλά και "καθαρά" ηχοχρώματα προτιμώ την καμπίνα σε ένα αρκετά ζωντανό χώρο με έντονη παρουσία. Εννοείται πως σε αυτές τις indie και alt rock καταστάσεις προτιμώ την λογική που έχουν οι "φεντερίζοντες" ( ;D) ενισχυτές και τα 10ιντσα μεγάφωνα ή βέβαια κάτι σε JTM45  .... Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως είναι πολύ σημαντική η θέση της καμπίνας στον χώρο. Ετσι όταν επιθυμώ ένα πιο σφιχτό χαμηλοσυχνοτικό περιεχόμενο συνήθως τοποθετώ το ηχείο σε μια γωνία (πλάτη) με ικανοποιητική απορόφηση στις υψηλότερες περιοχές επιτρέπωντας ένα bass build up ελεγχόμενο από την απόσταση αλλά και από την ένταση. Αντίθετα όταν ο στόχος είναι η διατήρηση της δυναμικής και συχνοτικής κίνησης του συνδυασμου ενισχυτής-χώρος στο ακέραιο τότε φέρνω την καμπίνα προς το μέσο ενός πιο ζωντανού χώρου.

Σε ότι αφορά τα μικρόφωνα, την επιλογή και την θέση τους θα πρέπει να ομολογήσω πως είμαι φαν των multimic καταστάσεων αν και σχεδόν ποτέ δεν θεωρώ δεδομένο πως θα χρησιμοποιήσω όλα τα tracks που γράφω.

Σε ότι αφορά την επιλογή των μικροφώνων συνήθως και εγώ δεν παρεκλίνω από τον συνδυασμό δυναμικού-πυκνωτικού ή ribbon-πυκνωτικού αλλά ομολογώ πως δοκιμάζω άπειρους συνδυασμούς μοντέλων έχωντας βέβαια κάποιες βασικές προτιμήσεις (πχ TLM193 & sm57 ή U87 & Woodpecker ή C414 & sm57 κλπ) αλλά πολλές φορές τείνω και προς τα στέρεο ζευγάρια (πχ 2 x Oktava Lomo σε A-B διάταξη 80εκ. με 1μ. μπροστά στην καμπίνα). Αυτό που σίγουρα δεν είναι βασική μου επιλογή είναι η χρήση tube LDC μικροφώνων για κοντινή τοποθέτηση στην καμπίνα. Αντίθετα είναι η πρώτη μου επιλογή όταν πρόκειται να χρησιμοποιήσω και καποιο μακρινό και βαριά κομπρεσαρισμένο room mic και ειδικά τα M147 & Mojave MA200 τα οποία είναι πραγματικά μικρόφωνα με χαρακτήρα. Ααααα επίσης τρελαίνομαι για ορισμένα φτηνιάρικά κινέζικα ribbon....πραγματικά όμως...μπορούν να δώσουν τρομερά αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις.

Σε ότι αφορά την τοποθέτηση θα πρέπει να πω πως γενικά μου αρέσει να πειραματίζομαι και να ξανα-ανακαλύπτω τις καθιερωμένες επιλογές στο θέμα αλλά και να πειραματίζομαι πέρα και γύρω από αυτές



σόρρυ για την περίεργη αίσθηση του χώρου στις φωτό αλλά ο καλλιτέχνης υπερίσχυσε και πάλι μέσα μου  ;D ;D ;D

Γενικά θα πρέπει να πω πως για εμένα η έννοια διαφορά φάσης δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι κακό αλλά αντίθετα όταν κάποιος το κατανοήσει ως φαινόμενο και επίδραση μπορεί να το χρησιμοποιήσει υπέρ του (και υπέρ του αποτελέσματος). Επίσης γενικά δεν μου αρέσει να "μιξάρω" διαφορετικά μικρόφωνα στο ίδιο στέρεο bus (με το ίδιο panning) παρά μόνο σε ελάχιστες εξαιρέσεις ενώ γενικότερα μου αρέσει το wide stereo spread. Όπως επίσης μου αρέσει και το double & triple tracking με έντονα αντεστραμένες στερεοφωνίες κλπ κλπ γενικά μου αρέσει να αντιμετωπίζω σχεδόν κάθε take σαν στερεοφωνικό ηχητικό περιεχόμενο, όπως δηλαδή το ακούω και μέσα στον χώρο (απλά από διαφορετικές και πολλές φορές περίεργες θέσεις ;D)

Σε ότι αφορά το signal chain βασικό ρόλο παίζει η επιλογή του κατάλληλου preamp ανά περίσταση (αν και γενικά έχω καταλήξει πως τα GreatRiver είναι τρομερός σύντροφος για 57άρια και τα JLMTG500 για ribbon, όπως και το A Design MP1 με το U87.....τα υπόλοιπα "παίζουν" ανά περίσταση) Γενικά δεν πιστεύω σε στανταρισμένες λύσεις αλλά στην μοναδικότητα της κάθε περίπτωσης και στην δοκιμή, στην δοκιμή και την δοκιμή  ;D ;D ;D

Παρ'όλα αυτά αυτό που επιδιώκω στο matching προενισχυτή-μικροφώνου είναι το να τονίσω ή να αμβλύνω κατά περίσταση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του δεύτερου (με βάση το transient responce, την συχνοτική συμπεριφορά, το clipping κλπ κλπ). Το ίδιο πάνω κάτω ισχύει και για τα υπόλοιπα στάδια της επεξεργασίας (eq,compression αν βέβαια  υπάρχουν).

Αλλά περισσότερα για αυτά (αλλά και σχετικά με τοποθέτηση και τους συνδυασμούς της φωτό) αργότερα με αναλυτικά signal chains, κλιπάκια και επιπλέον οπτικό υλικό.

 

Το Heil (αλλά το PR-40) ψήνομαι και εγώ πολύ άσχημα να το ακούσω από πρώτο χέρι....έχω την εντύπωση (από δείγματα ενός PR-40 που μου έχουν στείλει δίπλα σε ένα MD441) ότι είναι πάρα πολύ κοντά στην λογική των RE20, SM7 & MD441 αλλά πολύ πολύ πιο φθηνό. Και αν και οφτόπικ ψήνομαι πιο πολύ να το ακούσω σε kick drum.

Yameth έχεις κάποια ιδιαίτερη προτίμηση ανάμεσα στις εκδόσεις του 414? Οι περισσότεροι που γνωρίζω προτιμούν τις transformerless εκδοχές του (τουλάχιστον στις 2 τελευταίες εκδόσεις του UL & XL) αλλά εγώ αντίθετα τις βρίσκω υπερβολικά "σκληρές" και με υπερτονισμένα ψηλά μεσαία, σε αντίθεση με τα ULS & XLS  τα οποία έχουν πολύ πιο flat response και σίγουρα πιο allaround χαρακτήρα. Προσωπικά θεωρώ το XLS πολύ καλή επιλογή, και όχι ιδιαίτερα ακριβή. 

Superfunk είπε:

αν γραφεις με distant miking ,αν γραφεις μονο  με close miking η επιδραση του χωρου μειωνεται σχεδον στο μηδεν.

Click to expand...

Αυτό ισχύει σε γενικές γραμμές αλλά και πάλι στην περίπτωση του close micing το πόσο μειώνεται η επίδραση του χώρου εξαρτάται από πολλούς επι μέρους παράγωντες (πολικό διάγραμμα μικροφώνου, SPL ενισχυτή, on ή off axxis τοποθέτηση και βέβαια ο ίδιος ο χώρος...αλλιώς θα "συμπεριφερθεί" το close micing (σε συνάρτηση μετα προηγούμενα) σε  ένα μέσο δωμάτιο με κάποια έπιπλα και αντικείμενα αλλιώς σε ένα στενόμακρος διάδρομος, αλλιώς σε ένα μπάνιο και αλλιώς σε μια τεράστια άδεια αποθήκη από τσιμεντόλιθους και λαμαρίνα για οροφή ;D). 

Αν και η direct ηχογράφηση και η επεξεργασία μέσω προσομείωσης αποτελεί πλέον τεράστιο κεφάλαιο, εγώ θα το παρακάμψω προς το παρόν κάνοντας απλά ένα μικρό σχόλιο.

Προσωπικά δεν μπορώ να πω πως θεωρώ τα έως τώρα αποτελέσματα αυτών των τεχνολογιών ικανοποιητικά, ίσως αυτό έχει να κάνει αφ'ενός με την εμμονή στην διαδικασία (it's not the killing, it's the thrill of the chase ) αλλά και με το γεγονός πως οι κιθαριστικοί ήχοι που πρωτίστως με ενδιαφέρουν (ως κιθαρίστα αλλά και μουσικό γενικότερα) βασίζονται σε τεράστιο βαθμό στην διαδραστικότητα ανάμεσα στον χειριστή και τον εξοπλισμό κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (ξέρετε....τόνοι feedback και τρελά SPL, το απαραίτητο break up του ενισχυτή κλπ κλπ) και αυτά απλά δεν υπάρχουν αυτή την στιγμή (αν και υπάρχουν κάποιες επιλογές που δείχνουν να παράγουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα πχ softtube)

Μετά λοιπόν την μικρή παρένθεση (προς το παρόν ) σχετικά με το "εικονικό περιβάλλον" θέλω να επιστρέψω στα μικρόφωνα και πιο πολύ στην άμεση σχέση που υπάρχει ανάμεσα στους overdriven & distorted κιθαριστικούς ήχους (κυρίως) και στα δυναμικά και ribbon μικρόφωνα (κυρίως όταν μιλάμε για close micing). Πολλοί πιστεύουν πως ο βασικός λόγος πίσω από την επιλογη των δυναμικών (τουλάχιστον) μικροφώνων σε αυτό τον ρόλο έχει να κάνει με την πολύ υψηλή αντοχή τους στην πίεση, δηλαδή σε πολύ υψηλές εντάσεις. Κάτι τέτοιο είναι μόνο κατά ένα μικρό μέρος πραγματικότητα καθώς τα περισσότερα σύγχρονα πυκνωτικά αλλά και ribbon μικρόφωνα έχουν εξαιρετικές αντοχές στην πίεση και θα πρέπει να φτάσουμε σε πραγματικά οριακές καταστάσεις για να αντιμετωπίσουμε προβλήματα.

Ποιό είναι λοιπόν το κοινό χαρακτηριστικό που κάνει (ορισμένα) δυναμικά μικρόφωνα και (τα περισσότερα) ribbon ιδανική επιλογή γι'αυτό τον ρόλο?

Εκτός βέβαια από το τρελό τρεντ της εποχής για τα ribbon 

Προσωπικά πιστεύω απόλυτα πως υπέυθυνο είναι το "ιδιαίτερο" freq response.... και εξηγούμαι

Και στις 2 κατηγορίες (επαναλαμβάνω όχι σε όλα τα δυναμικά - σε κάποια) έχουμε ένα εξαιρετικά flat response στην περιοχή που υπάρχει το κυρίως συχνοτικό περιεχόμενο της ηλ.κιθάρας (και τις πρώτες και δεύτερες αρμονικές) δηλαδή. Ταυτόχρονα και στις 2 κατηγορίες έχουμε ένα έντονο αλλά αρκετά ομαλό roll off και στα 2 άκρα του φάσματος. Αυτό ακριβώς το roll off είναι που δίνει την αίσθηση της φυσικής απόκρισης καθώς αφ'ενός μοιάζει πολύ με τον τρόπο που και τα αυτιά μας αντιλαμβάνοντε το συχνοτικό φάσμα αλλά και με τον τρόπο που ακούμε τον ενισχυτή σε σχέση μετο μικρόφωνο.....δηλαδή και εκτός αν ανάμεσα μας υπάρχουν θεόκουφοι συνήθως δεν χώνουμε το κεφάλι μας 2 εκ. από το μεγάφωνο αλλά αντίθετα ακούμε από μια σχετική απόσταση και υπό γωνία (off axxis) κάτι που φυσικά επηρεάζει το προσλαμβανώμενο συχνοτικό περιεχώμενο στην θέση ακρόασης σε σχέση με την πηγή (μεγάφωνο). Ουσιαστικά αυτή η διαφοροποίηση είναι αντίστοιχη με το roll off των συγκεκριμένων μικροφώνων αλλά και ανάλογα με τον χώρο μας ο τονισμός κάποιων περιοχών στο υψηλότερο ή χαμηλότερο μεσαίο τμήμα του φάσματος (ή και στα 2).

έτσι σε αυτή την ομάδα μικροφώνων εκτός από τα κοινά χαρακτηριστικά έχουμε και κάποιες διαφοροποιήσεις σχεδόν πάντα όμως στα πλαίσια που ανέφερα, που καθιστούν κάθε φορά και κάποιο άλλο ως την πιθανότατα καταλληλότερη επιλογή.



Παραθέτω λοιπόν τα freq charts από κάποιες αρκετά διαδεδομένες επιλογές αυτής της ομάδας (αν και λείπουν πολλές ακόμη προσωπικές μου "αγάπες"). To πρώτο είναι το Beta57 ενώ στην δεύτερη σειρά είναι τα PR-40 & R121 Έτσι λοιπόν και πέρα από τα κοινά χαρακτηριστικά τους έχουμε από την μία πλευρά το σχεδόν φλατ R121 ribbon της Royer και από την άλλη τα τονισμένα ψηλά και χαμηλά μεσαία του Woodpecker και ανάμεσα τους πολλές ακόμη επιλογές.

Προσωπικά θεωρώ πραγματική αποκάλυψη το SM7b και τις δυνατότητες που δίνει το bass roll off & και το uppermidrange boost (αν προσέξετε θα δείτε ότι μπορεί να "ακούστεί" από σχεδόν 57άρι έως τελείως φλατ στα μεσαία) αλλά και το beta 57 το οποίο είναι τρομερά υποτιμημένο για τον συγκεκριμένο ρόλο (αλλά και γενικώς) και έχει τρομερά ευαίσθητο και χρηστικό proximity effect (ουσιαστικά μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα bass boost ή cut off).

Από την άλλη πλευρά τα ribbon (και ειδικά τα royer)  έχουν μια τρομερά "αληθινή" απεικόνιση της μεσαίας περιοχής και έχουν και εξαιρετικό transient response καταγράφωντας και την παραμικρή λεπτομέρεια χωρίς όμως να τονίζουν ή να αμβλύνουν τις άκρες από το ουσιαστικό κομμάτι - σώμα του ήχου.

Σε ότι αφορά τα δυναμικά δεν είναι τυχαία η κοινή broadcast καταγωγή των πιο επιτυχημένων εξ'αυτών στον συγκεκριμένο ρόλο καθώς συνδυάζουν extended και σαφέστατα πιο ομαλή (στα μεσαία αλλά και σαν roll off) συχνοτική απόκριση. Κλασσικότατη εξαίρεση (ως προς την καταγωγή) βέβαια το αθάνατο 57άρι αλλά και το παρεξηγημένο beta....

Θέλω να πω δηλαδή πως κατά βάση είναι αυτή η "μη ισσοροπημένη" συχνοτική συμπεριφορά αυτών των μικροφώνων που τα κάνει να "ακούγονται" τόσο ισσοροπημένα στα αυτιά μας για τον συγκεκριμένο ρόλο....οξύμωρο αλλά πολύ κοντά στην πραγματικότητα και για εμένα αποτελεί ουσιαστικά την λογική πίσω από κάθε μου επιλογή στο συγκεκριμένο θέμα