Exeliksis για ορχήστρα εγχόρδων

Είχα την ιδέα (έμπνευση από το θρεντ περί απλότητας, αλλά μόλις τώρα βρήκα το χρόνο να κάτσω να γράψω δυο λόγια.

Πήρα μέρος σε ένα διαγωνισμό, στην Αγγλία, και κέρδισα. Το βραβείο δεν ήταν χρηματικό, αλλά μία δημόσια εκτέλεση του έργου. (καλή φάση γενικά για τότε... ;D).

Δύο λινκς:

www.nikolas-sideris.com/stuff/exeliksis.mp3 (μουσική και μεγάλο αρχείο 13 ΜΒ, για αυτό και δεν το ανεβάζω στο νοιζ. Αν γίνεται, παρακαλώ μου το λέτε, και το ανεβάζω... Αλλά το αρχείο έχει παραμείνει στη σελίδα μου για 3 χρόνια τώρα και δεν έχω σκοπό να το βγάλω... Με ενημερώνεται)

www.nikolas-sideris.com/stuff/exeliksis.pdf (η παρτιτούρα με ένα μεγάλο μπλε REVIEW σε κάθε σελίδα, γιατί είχα θέματα clopiright!  >)

Το έργο είναι μεγάλο, κοντά στα 9 λεπτά. (και 17 σελ).

Υπάρχουν 2-3 διαφορετικές αρχές που "διέπουν" το κομμάτι που έχουν να κάνουν με τις νότες (την επιλογή ή την απουσία τους), τη φόρμα (αρχιτεκτονική) και τη γενικότερη ιδέα του κομματιού.

i) Το κομμάτι ονομάζεται "exeliksis" γιατί οι Ελληνικοί τίτλοι έχουν πέραση στην Αγγλία!  ;D Επίσης εξηγεί με μεγάλη ακρίβεια τι παίζει με το κομμάτι. Ξεκινάει σχετικά "όμορφα" με σύμφωνα (εύηχα δηλ) διαστήματα, και σιγά σιγά ασχημαίνει. Στη μέση περίπου χωρίζεται η ορχήστρα σε μονάδες (όπου κάθε όργανο παίζει άλλο πράγμα), αλλά αρκετά κοντά, και διάφωνο. Φτάνει σε παχειά clusters (ντο, ντο#, ρε, ρε#, μι, φα, κλπ... μαζί παιγμένα) και καταλήγει στο... χάος...

Υπάρχει λίγη ανεξαρτησία των φωνών, μέχρι το τελευταίο μέρος (σελ 15) όπου γίνεται τόσο μεγάλη η ανεξαρτησία (όλοι παίζουν "άσχετα" πράγματα) που είναι και πάλι αδύνατον να ξεχωρίσει κανείς τι συμβαίνει, και να βγάλει ακριβώς μια μελωδία. (ή μήπως γίνεται; )

ii) Η νότα ΡΕ, λείπει πρακτικά απο όλο το κομμάτι. Λίγο για πλάκα, λίγο για δοκιμή, λίγο από κάποια βαθιά εμμονή, επέλεξα να μην έχω ΡΕ στο κομμάτι μέσα. Υπάρχει σε κάποια σημεία προς το τέλος αλλα είναι ΤΟΣΟ βαθιά χωμένο, και τοσο παχύ αυτό που ακούγεται που είναι αδύνατον να το ακούσει και να το ξεχωρίσει κανείς. Το κομμάτι, φυσικά, τελειώνει σε ΡΕ!

iii) Η φόρμα. Η φόρμα έχει μέσα τη σειρα Fibonacci, όπου σε κάθε δευτερολεπτο που αντιστοιχεί στη σειρά, μπαίνει κάτι διάφωνο, στο πρώτο μέρος, και κάτι σύμφωνό στο δεύτερο. (τρέχα γύρευε... ούτε κουράγιο δεν έχω να το εξηγήσω πιο πολύ, σόρρυ).

Γράφτηκε σε λιγότερο απο μία εβδομάδα.

Η μελωδία είναι γραμμένη (το 1ο, και μοναδικό θέμα ας πούμε) έτσι ώστε να μην παίζεται με samples (τότε, γιατί τώρα κάτι μπορεί να γίνει). Γεμάτο port(amento) (δηλ γλύστριμα), legato και άλλα τέτοια. Η επιλογή των νοτών, δεν είναι τυχαία, καθώς προσπάθησα να δώσω κάτι το σχετικά "ευηχό" στο θέμα, και να χρησιμοποιήσω μάλλον σύμφωνα διαστήματα, παρά διάφωνα.

Ηχογράφηση: 21 Φεβρουαρίου 2007, Windsor Hall, Egham, Surrey

Ορχήστρα: Royal Holloway Chamber Strings Orchestra

Διευθυντής ορχήστρας: Neil Ferris (φανταστικός μουσικός και φανταστικός τύπος!)

Κάπου εκεί μέσα υπάρχει και λίγο Barber.

Evilnye είπε:

Απορία, πως ξεκίνησες τη διαδικασία; Σκέφτηκες δηλαδή να έχεις την χ φόρμα (καλά τι τρελό ήταν κ αυτό με τη σειρά φιμπονάτσι; ) και πάνω σε αυτή βασίστηκες; Ή πάνω σε κάποιο σχήμα/ μελωδία (; ) το οποίο ανέπτυξες;

Click to expand...

Το πράγμα όλο ξεκίνησε από τη φόρμα, την ιδέα της εξέλιξης και την ιδέα της απουσίας του ΡΕ. Αυτή ήταν η έναρξη, αν θες. Τα υπόλοιπα προσαρμόστηκαν σε αυτά τα τρία. Αν οι μελωδικές γραμμές, βγάζανε κάπου ΡΕ, άλλαζα τη μελωδική γραμμή, αν οι γραμμές ήταν πολυ βραχείς για τη φόρμα, τις έκοβα και τις έραβα, κοκ...
Odis: Ότι θες, πες, ρώτα, κάνε, κλπ. Εδώ είμαι, και αν μπορώ να βοηθήσω, μακάρι!

Babtua: Δε χρειάζεσαι συγχώρεση... Προς Θεού δηλ... Το τέλος που άκουσες είναι μάλλον χειρότερο απ'την αρχή, άρα... Δεν φταίει το ΡΕ που λείπει. Είναι απλά μια αισθητική που δε σου αρέσει για όλους τους λόγους σου. Και μόνο που προσπάθησες να το ακούσεις, μου λέει κάτι

blue: Ουφ... Πάμε...

Καταρχήν για όποιον δε ξέρει, η σειρά Fibonnacci πάει ως εξείς: 0 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144 κλπ... (προστείθετε ο προηγούμενος με τον παρόν για να βγει ο επόμενος...). Το σημαντικό με αυτή τη σειρά είναι πως όσο πιο μακριά την πάς, τόσο πιο κοντά πλησιάζει ο λόγος των δύο "συγγενικών" αριθμών στη χρυσή τομή.

(Χρυσή τομή: Ο γεωμετρικός λόγος μίας ευθείας ΑΒ που χωρίζεται στο Γ (με ΑΓ>ΓΒ) έτσι ώστ ΓΒ/ΑΓ = ΑΓ/ΑΒ)

Χρυση τομή: 1.61803399

89/144=1,6179775280898876404494382022472 (χεχ... κομπιουτεράκι των Windows).

κοκ...

Η ολοκληρομένη φόρμα


(Αναγκάστικα να κοιτάξω παλιές και νέες σημειώσεις για να θημηθώ ακριβώς τι στο Δία είχα κάνει...)

Ι. Fibonnacci series.

Βρίσκεται στα μέτρα 5, 27, 40, 89, κα. Είναι τα "διάφωνα", "πιο δυνατά" σημεία σε ένα γενικά ήρεμο και αργό περιβάλλον.

ΙΙ. Ο λόγος επιφάνειας εγγεγραμμένου ισόπλευρου πολυγώνου (ν γωνίες, όπου 3<ν<6) στην ακτίνα (ρ) του κύκλου. ή κάτι τέτοιο, γιατί, ειλικρινά δε θυμάμαι, και ήταν τόσο κουφό, που απλά το έβγαλα και από τις σημειώσεις μου και από το διδακτορικό μου). Υπάρχει μία λεπτομέρεια ότι ο λόγος στο 5γώνο βγαίνει τέλικα η χρυσή τομή (και κάπου εκεί συναντιούνται τα δύο σημεία και προχωράει το κομμάτι).

Το ΙΙ, δίνει τα σημεία που μπαίνει η επόμενη φωνή (για αυτό είναι σχεδόν ίσιες οι αποστάσεις, αλλά όχι εντελώς)

Γιατί σε δευτερόλεπτα. Γιατί πολλές φορές αλλάζω μέτρο, και γενικά τα μέτρα και τα τέταρτα έιναι πιο ασταθείς παράγωντες από τα δευτερόλεπτα. Στο κάτω κάτω, στην προκειμένη περίπτωση 1/4=1 δευτερόλεπτο (τεταρτο=60) και έτσι δεν αλλάζει και πολύ.

---------

Ο λόγος που το κομμάτι ξεκινάει f(orte) (δυνατά) και όχι σιγά, όπως θα ήταν λογικό, ήταν γιατί η ορχήστρα δεν ήταν η καλύτερη, και έτσι το να παίζουν δυνατά ένα καινούριο, δύσκολο, κομμάτι είναι πιο εύκολο και πιο "σίγουρο".

Παιδιά το εκτιμώ πολύ ότι κάτσατε και το ακούσατε (σε ένα φόρουμ γεμάτο κιθαριστές...). Μετράει!

Νικ: δεν ΑΚΟΥΣ;;; Ντο Δίεση! (κολάει πιο πολύ έτσι! ;D)

babtua: Έχεις δίκιο... Όπως λέγεται το πιο σέξυ είναι αυτό που υπονοείται, όχι αυτό που φαίνεται... Το ίδιο κι εδώ ίσως. Αυτό που υποβόσκει κάτω απ'το κομμάτι στην αρχή είναι που δίνει τη δύναμη... Μετά τα πράγματα πηγαίνουν προς την "λύση" (ηθελημένα φυσικά)...

darshan: Thanks for listening.

EDIT: Επειδή διαβάζω πολλά "δε καταλαβαίνω", "χάθηκα στην ανάλυση" κλπ. Ότι ερωτήσεις, αν θέλετε, τις κάνετε παιδιά. Εδώ είμαι, δε χάνομαι και δέχομαι να αναλύσω και να εξηγήσω ότι μπορώ παραπάνω. Αλλιώς δεν θα το πόσταρα εξ'αρχής...

χεχ...

Ευή: Ναι, λίγο σαν άσκηση, λίγο οι εμμονές μου με τις μαθηματικές φόρμες... Δεν πολυκολάνε λογικά αυτά που είπα, με την έννοια ότι... ντάξει και έναν αριθμό λάθος να έκανα δε θα άλλαζε κάτι "ουσιαστικό" στο κομμάτι (του στυλ, αντί για μι να βάλω μιb και να το καταλάβει ο κόσμος όλος).

ΑΛΛΑ είναι μία άσκηση πιθαρχείας, και μία ενδυνάμωση του να καταφέρω να κάνω "κάτι" μέσα από αυστηρότητα, που να καταλήγει σε... νόημα (?). Θεωρώ ότι πέραν απο την άσκηση (προφανές), το κομμάτι ΕΙΝΑΙ όμορφο κατ'εμε (και μάλιστα έχω τσιμπήσει μαθητές λόγω του κομματιού ;D).

Η φόρμα ειναι 100% (και καλά 100%... μην μου την πει κανείς για τον αριθμό 100%) μαθηματική, αλλά οι νότες, η αντίστιξη, η αρμονία κλπ, είναι καθαρα αισθητική επιλογή μου. Άρα προσεγγίσεις έγιναν παμπολες, σε επίπεδο νοτών, ρυθμών κλπ.

Κώστα: Ανάμεσα σε Baroque χτυπάει κάπως! ;D Είναι μια άσκηση (που θεωρώ, όπως είπα και παραπάνω επιτυχημένη, προσωπικά), έχεις δίκιο.

Έλα ντε... Περάσαν 20 λεπτά... πού να προλάβω ο άνθρωπος να γελάσω... (Οι μαθητές έχουν ώς εξείς: Κρήτη, Λονδίνο, πάντα μέσω Ιντερνετ... ;D Άντε βρες τους/τες).

Παρεξήγηση δεν υπάρχει... σιγά τώρα...

Χμμ... αυτό που λές για πολλές μουσικές ιδέες μου κάνει κάπως εντύπωση αφού είναι πρακτικά μονοθεματικό και αρκετά "πυκνό" στη γραφή του με λίγα καινούρια στοιχεία κάθε φορά. Εξελίσεται σα φόρμα, και σα πυκνότητα, και σαν αρμονική βάση, αλλά το θέμα παραμένει το ίδιο... :-/

Πάντως δεν είσαι ο πρώτος που λέει κάτι τέτοιο (περι στόχου) για το κομμάτι. Υπάρχει και ένα review απο Αγγλικό περιοδικό που λέει ότι:

Following the Elgar was a premiere of Sideris’ work Exeliksis, which means ‘development’ in Greek. The dissonant work, again for string orchestra, began with a simple twelve-tone motif on the violas, which was then transferred to the first violins and the rest of the string parts. There are suggestions of discord early in the piece, before we arrive at a tutti climax which seems to indicate we have arrived somewhere. But where, I could not say.From here onwards it is not very clear where we are going, and the notion of development was lost on me. I felt it was more properly an experiment in sound. The spontaneous tremolo passage and the abrasive subitos rather suggest an interest in sound effects, not development. I was least clear of Sideris’ intentions in the passage where the two violas play together (if one had been uncertain whether he had reached discordant territory up to now, this passage confirmed it). I was very inclined to laugh at this point, as was another member of the ’cello section, because it sounded like a viola players first day at school.

Nonetheless, Mr. Ferris tried admirably, almost comically, to make the work look convincing. The piece ended with shrieks from the ’cellos and double basses, consistent to something from a horror movie. For a composer with a degree in Harmony, I must say it was noticeably missing in this piece, though evidence of a degree in Counterpoint was more noticeable. In all a confusing piece, perfectly played, but which did not fulfil its objective.

Click to expand...

Σορρυ για τα Αγγλικά, δε προλαβαίνω για μετάφραση...