reptic

Λες εκεί που παιζω να ανατυναχτεί καμια ΄μερα; :?

Όχι ρε φίλε! Όταν λέω ότι είναι πιθανό να καεί το τρανζιστορ απλά αυτό δεν θα ενισχύει. Δεν είναι και κινούμενη βόμβα. Απλά δεν βλέπω το λόγο χρήσης zener όταν κανείς μπορεί να βρει για τον ίδιο λόγο αντίστοιχες διόδους. Αφού εσένα σου δουλεύει με zener κράτα το έτσι σιγά τη διαφορά.

Όχι' date=' πολύ πιθανόν να μην κάνουν. Πραγματικά δεν έχω δοκιμάσει zener διόδους σε overdrive...χμ...μου έδωσες ωραία ιδέα 8)

Θεωρητικά χρησιμοποιούνται για να "ρίξουν" την τάση.

[/quote']

Ρίσκο! Πρώτα από όλα Zener από Zener διαφέρουν σημαντικά και είναι πιθανό η χρήση τους να κάψει το τρανζίστορ του πεταλιού και τον εαυτό τους βέβαια. Και δεν χρησιμοποιούνται για πτώση τάσης.

Το κύκλωμα των διόδων που έχεις εκεί ονομάζεται διπλός περιοριστής (double limiter) ή ψαλιδιστής. Η δίοδος θεωρητικά άγει όταν είναι ορθά πολωμένη και τότε λειτουργεί ως βραχυκύκλωμα.

Στη πραγματικότητα αρχίζει να άγει όταν η τάση στα άκρα της ξεπεράσει τα 0.5V υπό ορθή πόλωση. Από 0.5-0.7 άγει αλλά με μη γραμμική μεταβολής της τάσης στα άκρα της μέχρι όταν φτάσει τα 0.7V οπότε η τάση στα άκρα της παραμένει σταθερή σε αυτή τη τιμή (αν το ρεύμα ξεπεράσει μία τιμή καίγεται). Το ρεύμα που περνάει από την δίοδο όταν αυτή άγει είναι χαρακτηριστικό της διόδου Όταν είναι ανάστροφα πολωμένη η δίοδος δίνει ανάστροφό ρεύμα ίσο με το ρεύμα εισόδου με αρκετά χαμηλή τάση όταν το ρεύμα είναι χαμηλό.

Στο κύκλωμα που έχεις στο overdrive έχεις δύο διόδους και μία μεταβλητή αντίσταση (που είναι το φορτίο εξόδου) σε παραλληλία. Η έξοδος σου είναι προφανές ότι είναι η τάση της διόδου.

1)Αν η τάση που δίνεται ως είσοδος από το transistor είναι μικρότερη του 0.5 καμία δίοδος δεν άγει και άρα η είσοδος είναι ίση με την έξοδο. (η δίοδος είναι μία «άπειρη» αντίσταση – ανοιχτοκύκλωμα).

2) Αν είναι η τάση ξεπεράσει τα 0.5 αλλά είναι μικρότερη του 0.7 τότε η δίοδος που είναι ορθά πολωμένη άγει με μη γραμμική αλλαγή της τάσης σε σχέση με την είσοδο (το μη γραμμικό είναι σχετικό το πόσο επηρεάζει) και βλέπουμε στην έξοδο την είσοδο παραμορφωμένη αφού η έξοδος μας είναι η τάση της διόδου. (η δίοδος είναι μία dc πηγή με μη γραμμική αλλαγή τάσης)

3) Αν η τάση ξεπεράσει τα 0.7 τουλάχιστον μία δίοδος είναι ορθά πολωμένη αρά η τάση εξόδου θα είναι η τάση της διόδου και δεδομένου ότι αυτή θα φτάνει μέχρι 0,7 η τάση εξόδου παραμένει σταθερή 0,7. ¶ρα φαντάσου ότι έχεις ένα ημίτονο πλάτους 1V στην είσοδο στην έξοδο θα δεις το ίδιο κομμάτι του ημίτονου μέχρι 0.5V από 0.5-0.7 παραμορφωμένο και 0.7 και πάνω μία ευθεία σταθερή στα 0.7. (Η δίοδος είναι μία DC πηγή 0.7V)

Στις περιπτώσεις 2 και 3 η ανάστροφη πολωμένη δίοδος δεν επηρεάζει σημαντικά το κύκλωμα.

Γενικότερα η πραγματική δίοδος μπορεί να παρασταθεί ως μία ιδανική δίοδο (όπως τη μάθαμε στο λύκειο) μία DC πηγή από 0.5 – 0.7 που εξαρτάται από την είσοδο και μία αντίσταση που συμβολίζει το ρεύμα που καταναλώνει.

Τι συμβαίνει όμως όταν έχεις Zener (οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται για την πτώση της τάσης (αν και το κάνουν και αυτό) αλλά για την σταθεροποίησής της. Μία DC (η οποία προέρχεται από πλήρη ανόρθωση μίας AC) σε DC);

Α)Η Zener όταν είναι ορθά πολωμένη λειτουργεί με ίδιο τρόπο με τις γνωστές διόδους.

Β) Όταν είναι ανάστροφα πολωμένη και διαρρέεται από χαμηλό ρεύμα π.χ. 0.2mA εμφανίζει υψηλή τάση στα άκρα της που εξαρτάται από την εκάστοτε Zener, π.χ. 6.8V. (Αυτό ισχύει για όλες τις διόδους μόνο που για τις παραπάνω απαιτούνται μεγαλύτερα ρεύματα για να συμβεί αυτό Λέμε ότι τότε μία δίοδος βρίσκεται στην περιοχή διάσπασης. Στις κλασσικές διόδους αυτό το φαινόμενο δεν το εκμεταλλευόμαστε γιατί απαιτείται μεγάλη εξωτερική ισχύ).

Όταν λοιπόν η μία δίοδος Zener στο κύκλωμα σου θα είναι ορθά πολωμένη θα λειτουργεί όπως η παραπάνω. Στο παραπάνω κύκλωμα όμως η ανάστροφη πολωμένη δίοδος σου είχε πάντα ίδιο δυναμικό με την ορθά.

Αν όμως έχεις Zener ανάστροφα πολωμένη και από αυτή περάσει ένα μικρό ρεύμα (χαρακτηριστικό της κάθε Zener) αυτή θα εμφανίσει υψηλό δυναμικό (θεωρητικά βέβαια δεν θα έπρεπε αφού θα έπρεπε να διαρρέεται από σχεδόν μηδενικό ρεύμα αλλά λόγω μεταβατικών φαινομένων δεν απίθανο να περάσει ρεύμα). Αντιλαμβάνεσαι ότι η ορθά πολωμένη Zener θα αναγκαστεί να εμφανίσει πολύ ψηλό δυναμικό ίσο με της ανάστροφης πράγμα αδύνατον και θα καεί. Ταυτόχρονα το κύκλωμα σου θα απαιτήσει πολύ ρεύμα και μπορεί να καεί το transistor. Το θέμα είναι τι θα πάθει η προενίσχυση σου η οποία θα δει πολλή υψηλή τάση εισόδου για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Αν και είναι απίθανο να καεί κάτι, απλά η λάμπα (ή το τρανζίστορ) θα βγει εκτός περιοχής λειτουργίας (δεν θα ενισχύει).

Η Zener μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κύκλωμα περιοριστή αν συνδεθούν σε σειρά (Zener διπλής ανόδου). Μονάχα που τότε θα ψαλιδίζουν ένα ημίτονο από μία τιμή Va+0.5 και άνω όπου η Va είναι χαρακτηριστική της Zener. Δηλαδή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μετά από μία προενίσχυση.

Για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω τι θα συμβεί αν το δοκιμάσεις να το φτιάξεις με διόδους Zener επειδή δεν το έχω δοκιμάσει απλά η θεωρία δεν είναι υπέρ σου για όλους του τύπους zener. Δοκίμασε το πρώτα σε κάνα μάπα ενισχυτή (όπως αυτοί σε τσιγαρόκουτα). Αλλά η διαφορά που θα ακούσεις στον ήχο θα είναι σαν να αλλάζεις οποιαδήποτε δίοδο με μία άλλη δίοδο αφού στην ορθή πόλωση όλες έχουν ίδια λειτουργία. Αυτό που σε επηρεάζει είναι πως μεταβάλλεται η τάση από 0.5 έως 0.7 και από τα μεταβατικά φαινόμενα κάθε διόδου στη μεταγωγή από την ορθή στην ανάστροφη πόλωση και αντίστροφα . Αυτά είναι χαρακτηριστικά κάθε διόδου. (Επίσης η μεταβολή της τάσης από 0-0.5 δεν είναι πάντα γραμμική και επηρεάζει)

Απλά το πρόβλημα σου είναι πως θα λειτουργήσουν (ή καλύτερα πως θα αντιδράσουν στις μεταβολές τους ρεύματος, δηλαδή στα μεταβατικά φαινόμενα) οι δίοδοι Zener. Αν μπορούν να δουν ρεύμα μικρότερο από αυτό που τις εισάγουν στη περιοχή διάσπασης έχει καλώς αλλιώς... Πάντως εγώ θα το δοκίμαζα αν δεν βαριόμουνα δεν είναι κακή ιδέα απλά προσοχή.

Γενικότερα στη Zener εκμεταλλευόμαστε τις ιδιότητες τους στην ανάστροφη πόλωση αφού υπάρχουν κανονικές δίοδοι που να έχουν τις ίδιες ιδιότητες στην ορθή πόλωση, άρα ποιος ο λόγος για zener.

 

P.S. (Τα παραπάνω είναι από το βιβλίο (λίγο εκλαϊκευμένα ως πολύ) Μικροηλεκτρονικά Κυκλώματα Sedra/Smith τόμος Α κεφ3).

 

Πρέπει και εγώ να κάτσω να το φτιάξω το πετάλι χρήσιμο θα είναι. Μπράβο και από εμένα για την προσπάθεια.