Live Στησίματα, Ήχος & Συχνότητες

[WilliamSats]

Live Στησίματα, Ήχος & Συχνότητες

Ερχόμενος από εδώ http://www.noiz.gr/index.php?topic=193357.0 και την εξέλιξή του, είπα να γράψω δυο-τρία πραγματάκια για τα live, το στήσιμο των μουσικών (και των οργάνων τους) και πως οι συχνότητες αλλάζουν από χώρο σε χώρο και βοηθάνε ή χαλάνε τον ήχο.

Όπως αναφέρθηκε κάπου στο προηγούμενο thread, θα προσπαθήσω να βοηθήσω τους πιο νέους στο "σπορ" ή αυτούς που ποτέ δεν είχαν το χρόνο να ασχοληθούν.

 

Κιθαρίστες-Μπασίστες.

Ο ήχος του κάθε μουσικού, κατά την ταπεινή μου άποψη, προετοιμάζεται στο σπίτι, στην πρόβα ή στο στούντιο με ότι μηχανήματα έχει. Αυτό γίνετε γιατί αυτός που θα παίξει πρέπει να έχει τον ήχο που του αρέσει (κατά κύριο λόγο).

Στο πρώτο πράγμα που θα δώσει βάση ο μουσικός είναι στο καθαρό κανάλι του ενισχυτή και μετά στα πολυεφέ ή στα πεταλάκια του και αυτό γιατί ο ενισχυτής όπως και να έχει το πράγμα θα ρυθμιστεί μόνο απ'το eq που έχει (θα βοηθήσει αυτό για αργότερα). Εφόσον λοιπόν έχει βρεί έναν ικανοποιητικό ήχο στα καθαρά του ενισχυτή του, προχωράει στα πετάλια ή πεταλιέρες κλπ και κάνει τις απαραίτητες ρυθμίσεις ώστε να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. (Αν κάποιος είναι άπειρος για να κάνει μία σωστή ρύθμιση, καλό είναι να ρωτήσει κάποιον πραγματικά έμπειρο να τον βοηθήσει, δεν είναι ντροπή, δεν γεννηθήκαμε όλοι με τις ρυθμίσεις και τα manual στο κεφάλι μας).

Το επόμενο βήμα είναι η δοκιμή του ήχου σε μία ένταση ανάλογη του live. Καταλαβαίνω ότι σε μερικές περιπτώσεις λόγο γειτόνων είναι δύσκολο, αλλά αν τους ενημερώσετε από πριν ότι θα γίνει μία δοκιμή για 3-5 λεπτά (δεν χρειάζεται παραπάνω) και σε ώρες εκτός κοινής ησυχίας, δε νομίζω να υπάρχει θέμα. Στην ένταση αυτή λοιπόν κάνουμε τις τελευταίες ρυθμίσεις στα εφέ και τελειώνει η ιστορία πριν πάμε στο μαγαζί.

Στο μαγαζί τώρα και εφόσον θα παίξετε με τα μηχανήματά σας, αυτό που χρειάζεστε είναι μόλις 5' και αυτό γιατί θα πρέπει να ρυθμίσετε ΜΟΝΟ τον ενισχυτή στα δεδομένα του μαγαζιού (θα το εξηγήσω παρακάτω).

Στην όλη παραπάνω περίπτωση καλό είναι να επιλέξετε να βγείτε στην κονσόλα με μικρόφωνο (ένα SM57 ή κάτι παρόμοιο (μικρόφωνο οργάνων) δεν είναι πολύ ακριβό και θα το έχετε για πολλάααα χρόνια. Τα φθηνά βγάζουν προβλήματα και τα πολύ ευαίσθητα μικροφωνισμούς) και ο λόγος είναι ότι ο ήχος σας θα φτάσει στην κονσόλα με 90% πιστότητα άρα ο ήχος που θα βγει απ'το PA θα είναι πολύ κοντά σε αυτό που έχετε φτιάξει. Σε μερικές περιπτώσεις αυτό δεν θα αρέσει στον ηχολήπτη αφού οι μικροφωνισμοί παραμονεύουν ακόμα και με καλό μικρόφωνο, αλλά ο χώρος κάποιες φορές δεν βοηθάει (με τη βοήθεια του ηχολήπτη όμως μπορεί να γίνει καλή δουλειά). Το Direct είτε απ'τον ενισχυτή, είτε απ'την πεταλιέρα, εφέ κλπ σκεφτείτε το σαν τελευταία λύση.

 

Παίζω με τα εφέ μου αλλά όχι με τον ενισχυτή μου, το μαγαζί έχει δικό του, τι κάνω?

Πολύ βασική προϋπόθεση εδώ είναι να ξέρεις πάρα πάρα πολύ καλά τον καθαρό ήχου του δικού σου ενισχυτή.

Το γιατί είναι προφανές και έχει να κάνει με τις έτοιμες ρυθμίσεις των εφέ που έχετε, οπότε αν γνωρίζετε καλά τον καθαρό ήχο του ενισχυτή σας, θα προσπαθήσετε να φέρετε τον όποιο ενισχυτή σας παρέχεται, όσο το δυνατόν πιο κοντά γίνετε στον δικό σας. Μερικές φορές αυτό μπορεί να επιτευχθεί με απλές ρυθμίσεις του EQ και άλλοτε με ακραίες (πχ τσίτα μπάσα, κάτω μεσαία κλπ) ανάλογα τον ενισχυτή, που παρ'όλα αυτά θα σας φέρουν κοντά στον γνώριμό σας ήχο.

 

Πως μαθαίνω να ρυθμίζω διάφορους ενισχυτές κοντά στον ήχο μου?

Αυτό γίνετε μόνο εμπειρικά. Θα πρέπει να "παίξετε" με διάφορους ενισχυτές φίλων, γνωστών, σε μαγαζιά κλπ και αυτό που θα κάνετε πάντα είναι να προσπαθήσετε να φέρετε τον ήχο πιο κοντά στον δικό σας, αν δε, τους έχετε και δίπλα-δίπλα ακόμα καλύτερα. Αυτό όχι μόνο σας μαθαίνει πως να ρυθμίζετε εύκολα και γρήγορα, αλλά και τις ηχητικές ιδιαιτερότητες και διαφορές διαφόρων ενισχυτών.   

 

Παίζω με παραμόρφωση απ'τον ενισχυτή μου, αλλά στο Live δεν θα παίξω με τον δικό μου

ΟΚ, είναι μία ιδιάζουσα περίπτωση και γι'αυτό πολλές φορές λέω σε φίλους και γνωστούς "Πρέπει να έχετε εναλλακτικά σετάπ για κάθε περίσταση". Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να έχετε εξτρά εξοπλισμό της τάξης των €1000+, αλλά ένα πετάλι για γκάζι και ένα booster πάντα χρειάζονται για περιπτώσεις όπως αυτή, αφού είναι πολύ πιθανόν να μην σας καλύψει ηχητικά το γκάζι του ενισχυτή που θα βρείτε εκεί.

 

Και καλά οι άλλοι που είναι κιθαρίστες, εγώ που είμαι μπασίστας τι κάνω?

Ναι ναι ξέρω, οι ενισχυτές σας ζυγίζουν 50-60 κιλά, τα περισσότερα μαγαζιά δεν έχουν ενισχυτές μπάσου(κακώς) κλπ κλπ.

Λοιπόν το holy grail εδώ είναι ένα καλό eq (τουλάχιστον 10 μπάντες) που θα ήταν προτιμότερο να έχει και XLR έξοδο. αυτό θα  κάνει και τη δικιά σας ζωή εύκολη αλλά και του ηχολήπτη. Ακόμα και στην περίπτωση που υπάρχει ενισχυτής μπάσου σε ένα μαγαζί, το eq δεν υπάρχει περίπτωση να μην σας φέρει στο 90% -τουλάχιστον- σε αυτό που θέλετε. Φυσικά για τους διάφορους ενισχυτές και PA και το πως θα βγάλετε ήχο, ισχύει ότι και για τους κιθαρίστες (δοκιμές και εμπειρία ΠΡΙΝ το live).

 

 

Χώρος Και Συχνότητες

 

Όλα τα παραπάνω και το "κούρδισμα" των σετάπ στα διάφορα μαγαζιά δεν έχουν να κάνουν μόνο με τους ενισχυτές, κονσόλες και τα PA, αλλά και με τον χώρο σαν εμβαδόν και τα υλικά.

Δεν θα μπω σε μαθηματικές λεπτομέρειες και το αν τα 1,824KHz θα σας χαλάσει τον ήχο ή τα 82,32878Hz βγαίνουν μπροστά γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει ρεαλιστική εφαρμογή αυτών. Έτσι θα ασχοληθούμε με γενικούς κανόνες που πρέπει να γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με τα Live.

 

Αντανακλάσεις και απορρόφηση ήχου.

Τα σκληρά και πιο συμπαγή υλικά αντανακλούν ήχο και περισσότερο τα υψηλά μεσαία και τα πρίμα.

Αυτό σημαίνει ότι αν ο ενισχυτής μας είναι δίπλα σε σκέτο τοίχο χωρίς μόνωση θα πρέπει να περιμένουμε ότι θα ακούγεται πιο πρίμος απ'ότι έχουμε συνηθίσει, επίσης υπάρχουν τραπέζια ή σταντ μπροστά θα τους ξεκουφάνουμε.

Η λύση είναι να γυρίσουμε τον ενισχυτή με την πλάτη στον τοίχο και να του δώσουμε κλίση ώστε το ηχείο να βλέπει αυτόν που παίζει γιατί στην ουσία οι ενισχυτές είναι τα μόνιτόρ μας και ΔΕΝ είναι το PA που θα ακούσουν οι πελάτες. Έτσι λοιπόν σ'αυτήν την περίπτωση προσέχουμε πολύ πως θα ρυθμίσουμε τα πρίμα στο καθαρό του ενισχυτή και λογικά θα τα έχουμε κάπως κομμένα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι βάζουμε μπάσα γιατί "Άλλο κόβω πρίμα και άλλο βάζω μπάσα", είναι δύο διαφορετικά πράγματα που πάντα τα μπερδεύουν ακόμα και έμπειροι μουσικοί. Το ίδιο ισχύει και για τους μπασίστες που μπορεί να έχουν στη διάθεσή τους 4 band παραμετρικό ή 10+ band γραφικό, οπότε και εκεί το "Ανεβάζω χαμηλά μεσαία για να μπαλαντσάρω με τα υψηλά μεσαία" ΔΕΝ παίζει.

 

Μαλακά υλικά, ηχομόνωση και ηχοαπορρόφηση.

Όσο κι αν λένε μερικοί "Α, ωραία έχει και ηχοαπορρόφηση άρα είναι καλύτερα", ΌΧΙ δεν είναι ακριβώς έτσι. Είναι καλύτερα για το μαγαζί και τον ήχο που θα πάρουν απ'τα μικρόφωνα, αφού θα έχουν εξαλείψει τις αντανακλάσεις, αλλά στο να στήσετε ήχο σε πάλκο με ηχοαπορρόφηση είναι πιο δύσκολο ή μάλλον πιο "tricky", αφού πολλοί κάνουν το λάθος και "πιέζουν" το eq για να "βρούνε" τις χαμένες συχνότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το συνολικό gain να ανεβαίνει και μαζί μ'αυτό έρχεται και μία ωραία παραμόρφωση που θα μας χαλάσει για καλά τον ήχο.

Και εδώ λοιπόν ισχύει το ότι έχουμε τον ενισχυτή να βλέπει εμάς και το μόνο που θα δώσουμε αφού φτιάξουμε τον ήχο σε νορμάλ ένταση, είναι...Η ένταση! Ναι μαζί με την ένταση που θα δώσουμε θα βγουν πιο καθαρά και οι συχνότητες που νομίζαμε ότι χάσαμε απ'την ηχοαπορρόφηση, προσοχή όμως να μη γίνει η έντασή σας πονοκέφαλος για συμπαίκτες και πελάτες ;-)

 

Ηχολήπτες

Ως επί το πλείστο οι ηχολήπτες είναι πάντα σε θέση να βοηθήσουν σε ένα στήσιμο και soundcheck και δεν χρειάζεται να ήμαστε αντιδραστικοί μαζί τους (το τονίζω γιατί το έχω ζήσει άπειρες φορές), κάτι παραπάνω το ξέρουν (αρκεί να μην είναι "μούφα" ηχολήπτες ή δεν είναι εξοικειωμένοι με το είδος). Θέλουν και αυτοί όπως και εσείς να βγει ένα καλό αποτέλεσμα αφού το μερίδιο ευθύνης στον τελικό ήχο είναι 50-50.Ένας καλός και σωστός ήχος από μικρόφωνο θα κάνει τη ζωή του εύκολη γιατί δεν θα τον πρήζεται με το να λέτε "Μα δεν είναι ο ήχος έτσι και φτιάξτον αλλιώς" και άλλα τέτοια. Με το να του δώσετε τον ήχο σας απ'το μικρόφωνο είναι σαν να του λέτε "Κύριε μου, αυτός είναι ο ήχος μου και τώρα κάνε ότι νομίζεις καλύτερο για το μαγαζί" εφόσον βέβαια έχουμε ένα καλό ήχο, αλλιώς μπορούμε να του ζητήσουμε βοήθεια διότι θα ξέρει και τον χώρο καλύτερα ;-)

Μην με παρεξηγήσετε οι ηχολήπτες του φόρουμ αλλά, ένας καλός ηχολήπτης που γνωρίζει καλά το μαγαζί που δουλεύει δεν "φοβάται" να βγάλει ήχο από μικρόφωνο, σε αντίθεση με κάποιον όχι και τόσο καλό ηχολήπτη ή αν δεν ξέρει τον χώρο καλά που θα επιμένει σε direct (Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις το κάνουν για λόγους "ευκολίας" (και καλά) ή/και βαρεμάδας και φυσικά αυτοί δεν είναι ηχολήπτες που μπορείς να βασιστείς απόλυτα πάνω τους, αλλά κάτι άλλο που απλά το παίζουν ηχολήπτες).

Εν τέλη αν δεν μπορείτε να αποφύγεται το direct μην φρικάρεται, στον καθαρό σας ήχο προσπαθείστε μαζί με τον ηχολήπτη να κάνετε ότι και με το αν παίζατε με έναν άλλο ενισχυτή εκτός απ'τον δικό σας.

 

 

Αν όλα τα παραπάνω γίνουν σωστά και απ'την πλευρά των μουσικών και απ'την πλευρά του μαγαζιού και ηχολήπτη δεν θα έχετε να φοβηθείτε τίποτα για το αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια του live. Έτσί θα είναι χαρούμενοι όλοι.

 

Τέλος να τονίσω ειδικά για τους νέους ότι:

Ψαχτείτε με τον ήχο σας, μάθετε τι είναι σωστός και τι λάθος ήχος, ρωτάτε σε κάθε μα κάθε περίπτωση τους πιο έμπειρους και ακόμα καλύτερα αν είναι και του είδους μουσικής που παίζετε.

Αν μάθετε να φτιάχνετε σωστό ήχο θα μπορείτε να βγείτε αξιοπρεπώς και με Yamaha 112 και Wasburn 10άρη με metal-zone!

 

 

Νομίζω κάλυψα τα περισσότερα, αν κάτι έχω ξεχάσει το λέτε και το συμπληρώνετε.

[geodimitri]

Πολύ κατατοπιστικό το άρθρο σου, να 'σαι καλά.  :)

[Miltos23]

Πολυ καλο το κειμενο σου!

Το διαβασα στα γρηγορα, εντοπισα 1-2 σημεια που εχω να προτεινω καποια πραγματα για να γινει η ζωη μας ακομα πιο ευκολη, αλλα θα απαντησω αναλυτικα την Δευτερα!

Μπραβο!

[WilliamSats]

Πολύ κατατοπιστικό το άρθρο σου, να 'σαι καλά.  :)

Σ'ευχαριστώ!

Πολυ καλο το κειμενο σου!

Το διαβασα στα γρηγορα, εντοπισα 1-2 σημεια που εχω να προτεινω καποια πραγματα για να γινει η ζωη μας ακομα πιο ευκολη, αλλα θα απαντησω αναλυτικα την Δευτερα!

Μπραβο!

Πάντα υπάρχει χώρος για μία καλή πρόταση, σ'ευχαριστώ!

[hyperpanos]

Βασίλη πολύ καλό και κατατοπιστικότατο  :)

[gpiad]

ωραιο post! :)

 

..εγω θα προτεινα εκει που αναφερεις οτι ο ενισχυτης πρεπει να εχει κλιση να προσθεσεις οτι δεν πρεπει να ''χτυπαει'' το ηχειο ακριβως στα αυτια του κιθαριστα,αλλα πιο κατω,δεν θα ακουσει ποτε καλο ηχο λογω αρκετων πριμων και ας εχει αρκετα κομενα

[mike_rhd]

Άψογος Bill!!! Βοηθάει πάρα πολύ ;D ;D

[mike_rhd]

(Αν κάποιος είναι άπειρος για να κάνει μία σωστή ρύθμιση, καλό είναι να ρωτήσει κάποιον πραγματικά έμπειρο να τον βοηθήσει, δεν είναι ντροπή, δεν γεννηθήκαμε όλοι με τις ρυθμίσεις και τα manual στο κεφάλι μας).

 

 

Εδώ τι εννοείς "σωστή ρύθμιση" ????

[WilliamSats]

Εδώ τι εννοείς "σωστή ρύθμιση" ????

Καλημέρα Mike!!!

Αυτό το σημείο αναφέρετε κυρίως σε πιο νέους και άπειρους όπου δεν έχουν τη δυνατότητα να στήσουν ένα ήχο αντάξιο του είδους που παίζουν.

Ένας έμπειρος μουσικός ή αν ο ηχολήπτης το'χει με το είδος μπορεί να τον βοηθήσει να βγάλει ένα καλό ήχο με τα όποια μηχανήματα έχει (του μουσικού ή του μαγαζιού).

[Tribal]

Ωραίο άρθρο!!!  ;)

 

Σαν ηχολήπτης έχω αντιμετωπίσει άπειρες φορές μουσικούς που δεν ξέρουν ή κ δεν έχουν ήχο!! Μακάρι μερικοί από αυτούς να διαβάσουν το άρθρο σου!! Είναι πολύ σημαντικό για έναν μουσικό να έχει τον ήχο του!!

 

Επίσης πρέπει να προσθέσω ότι σε μαγαζιά που είναι μικρά ή δεν είναι στημένα για live ή ακόμα χειρότερα κ τα 2 μαζί,δεν παίζουμε με τέρμα τον ενισχυτή για να γουστάρουμε!! Το volume το βάζουμε μέχρι εκεί που χρειάζεται ώστε να ακούμε!! Κ αν παίζει δίπλα μας ο μπασίστας δυνατά κ μας καλύπτει τον ήχο, χαμηλώνει αυτός κ δεν δυναμώνουμε εμείς!!!

 

Είναι πολύ σημαντικό αυτό γιατί μετά ο ηχολήπτης δεν έχει τον έλεγχο από την κονσόλα κ αναγκάζετε να μιξάρει με βάση αυτόν(ή αυτούς) που παίζει τέρμα,με αποτέλεσμα απίστευτες εντάσεις(ενοχλητικές για όλους) κ φυσικά αν το μαγαζί δεν είναι μαγαζί Live,προβλήματα μικροφωνισμών κτλπ....