Αναζήτηση στην κοινότητα

Ημ/νία: 15:42 - 03/04/11 Εισαγωγή: Μια συλλογή από τα σχετικά θέματα στο forum. Tους τελευταιους μηνες ανεβαζοντας όλα αυτά τα θεματα στο Νοιζ, αλλα και διαβαζοντας θεματα συναδερφων, επεσα πανω σε μερικες τρομερες αλλα και πολύ σωστα διατυπωμενες κατά τη γνωμη μου αποψεις –ατακες, που για μενα εχουν διδακτικη αξια προς νεους drummers. Οπως και να εχει.. προσπαθησα να τις μαζεψω σε ένα ξεχωριστο thread για μελλοντικη χρηση από νεους ..αλλα και παλιους. Ευχαριστω ολους τους φιλους-συναδέρφους για το χρονο και τις πολυτιμες συμβουλες τους για το πώς να γινουμε καλυτεροι σε αυτήν τη περιπετεια. ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ «Προσπαθηστε να ειστε τακτοποιημενοι με την τεχνικη σας». «Δεν ξεχωριζω αν ενα στυλ εχει περισσοτερη η λιγοτερη αξια απο ενα αλλο. Για τον απλουστατο λογο οτι δεν τρεχουμε σε στιβο ποιος θα βγει πρωτος. Η μουσικη ειναι εκφραση..οχι αγωνας ταχυτητας.» « Τα καλυτερα γινονται οταν παιζω χαλαρα» «Τα στυλ που παιζει ο καθενας μας δεν παιζουν ρολο δεν υπαρχουν καλα και κακα , υπαρχουν καλοπαιγμενα η οχι.» «ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟ ΑΛΛΟ ΟΡΓΑΝΟ ,θα βοηθησει να αποκτησετε ΓΟΥΣΤΟ στο παιξιμο σας. «Ο μουσικος ωριμαζει στο παλκο η στη σκηνη αν θελετε - οχι πισω απο PC . Και ενα τελευταιο : ΑΚΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΜΟΥΣΙΚΗ ,ολα τα ειδη και γραφουμε στην μνημη μας τα παντα» «The more technique you have, the less you have to worry about it. The more technique there is, the less there is. Pablo Picasso.» «We learn technique, so we don't have to think about technique when we play» ΠΕΡΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ «Στην εκμαθηση των τυμπάνων, έχω την ταπεινή γνώμη ότι, ο μαθητής πρέπει να κατανοήσει (όπως και εγώ) ότι η τεχνική δουλεύεται/εξελίσσεται/προοδεύει/βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου και με απλές μεθόδους και αρκετή μελέτη. Δεν γίνεσαι παίκτης με 3 μήνες μελέτης. Το groove είναι εκπληκτικά σημαντικό στο παίξιμο ενός drummer και η τεχνική που το συνοδεύει εξίσου ιδιαίτερη. Άρα αυτά τα δύο πάνε μαζι και πρέπει να διδάσκονται και μαζί.» «Η απλη λογικη λεει οτι απο τη στιγμη που δεν μπορεις να προχωρησεις σε κατι μονος σου,χρειαζεσαι βοηθεια,ουτε ο πρωτος θα εισαι ουτε ο τελευταιος,εδω ΤΕΡΑΣΤΙΟΙ ντραμμερ κανουν ακομα μαθηματα. Αν εχεις την ορεξη και το χρονο ΦΥΣΙΚΑ και να κανεις μαθηματα» ΠΕΡΙ ΜΟΝΟΥ VS ΔΙΠΛΟΥ ΠΕΤΑΛΙΟΥ ΚΑΣΣΑΣ. «Είμαι μεγάλος φαν του μονού πεταλιού. Θεωρώ μεγάλη πλεονεξία το διπλό. Θα μού πεις: "απόλυτος είσαι". Το ξέρω Γενικά από πέρσυ, ξεκίνησα το "less is more" σε οτιδήποτε και αν κάνω. Προτίμησα να λειώσω με το μονό και να εξασκηθώ μόνο στο "bass drum - hi-hat". Απ' ότι βλέπω αποδίδει καρπούς το εγχείρημα αυτό» ΠΕΡΙ ΜΕΛΕΤΗΣ. «Record yourself» «Καθε οργανο μπορει να γινει δυσκολο και έχει τις δικες του ιδιαιτεροτητες. Καθε όργανο εχει beginner, intermediate και advanced επίπεδα». « Φυσικα και τα τυμπανα είναι εκτονωση αλλα οχι με την εννοια του χτυπάω κατσαρόλια. «Ο drummer είναι ενας μετρονόμος με ηχοχρωματα που σκοπός του είναι να αναδείξει τα υπόλοιπα όργανα όταν αυτό απαιτείται.» «Το ποση μελετη χρειαζεται ο καθενας για να "προοδευσει" ειναι πολυ διαφορετικο και ειναι συστατικο αυτου που λεμε "ταλεντο". Επισης κατι αλλο που εχω παρατηρησει σε εμενα ειναι οι συνθηκες μελετης. Δλδ αλλιως αποδιδει η μελετη που κανω μετα απο 10 ωρες στη δουλεια κ αλλιως ενα Σαββατο πρωι που ειμαι ξεκουραστος» «Και οπως παντα CBS Control Before Speed» «Αφιέρωνε πάντα κάποιο χρόνο από τη μελέτη σου στα βασικά rudiments (μονά, διπλά, paraddidles, flams, drags) γιατί σαν ασκήσεις αλληλοσυμπληρώνονται και κάθε μία σε βοηθά να προχωρήσεις γρηγορότερα και στις άλλες.» «Η Ρωμη δεν χτιστηκε σε μια μερα » «Προσπαθηστε να μην βιαζεστε» «Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχουν εύκολα μονοπάτια παρα μόνο τρελή εξάσκηση» ΠΕΡΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΡΟΝΟΜΟ «Όταν βάζεις ένα μετρονόμο και τραγουδας τις υποδιαιρέσεις εκπαιδευεις το εσωτερικό σου ρολόι υποσυνειδητα και προχωρας γρηγορότερα .Εγω θα πρόσθετα όταν μελετας με μετρονόμο τραγούδα..» «να σημειωσω επισης οτι ο καλος ντραμμερ ξερει να παιζει μπροστα,ακριβως πανω και πισω απο το μετρονομο (ο ΠΟΛΥ καλος παιζει..παντα πισω.» «Αφηστε τις ΒΛΑΚΕΙΕΣ και γραφετε ΠΑΝΤΑ με μετρονομο γιατι οταν ερθει η ωρα να σας μιξαρω και δεν μπαινετε σωστα στο grid θα φατε το λουπαρισμα της αρκουδας...(σιγα μη καθομαι να κανω edit τα στον ....Karagiοzis wedding παιξιματα σας» «Επισης αν θελουμε να κανουμε σοβαρη δουλεια στο στουντιο και ο ντραμμερ μας επιμενει οτι δεν χρειαζεται μετρονομο γιατι...τον καταπιεζει σαν ανθρωπο,παραβιαζει τα ανθρωπινα δικαιωματα του,πιστευει οτι τα ντραμς ειναι μελωδικο οργανο,υποβιβαζεται το ποιοτικο του επιπεδο σε αυτο του Χ FACTOR ..και αλλα τετοια ψυχοπονιαρικα... ....δεν στεναχωριομαστε καθολου, απλα τον ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ με εναν ΚΑΝΟΝΙΚΟ ντραμμερ και συνεχιζουμε..» «Ο μετρονομος ειναι φτιαγμενος να κανει ενα πραγμα...να φτιαχνει ΙΣΧΥΡΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΡΟΛΟΙ...δικο σας...το οποιο θαναι παντα εκει...ειτε μονοι σας παιζετε ειτε με μπαντα ειτε με σηκουενσερς,λουπες,με κακους μουσικους,καλους,με μετρονομο,χωρις μετρονομο,με πυρετο η με διαρροια....ειναι κατακτημενο για παντα...» «Οποιος θελει και μπορει παιδια...οι αλλοι καντε χωρο για τους εκλεκτους...» «Ο μετρονομος δεν ειναι ουτε.."μπρατσακι" ουτε "βοηθητικες ροδες" ουτε φυσικα χαλαει το feel ενος κομματιου αλλωστε οι καλοι ντραμμερ παντα παιζουν "γυρω" απο τον μετρονομο και δεν χανουν ποτε το feel τους.» «ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ. ΠΑΝΤΑ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ. ΠΑΝΤΑ ΣΤΗΝ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ.» ΠΕΡΙ DRUMS & THE ART OF SOLOING «ΝΑΙ υπαρχουν εξαιρεσεις, αλλα.... Το να κανουμε την εξαιρεση κανονα ειναι ατοπο. Το να κανουμε την αδυναμια μας (αντε να μη την πω αδυναμια αλλα αιρετικη αποψη για να ξεχωρισουμε) φιλοσοφια και αποψη επισης ατοπο.» «Είναι σημαντικό να μπορείς να σολάρεις. Κάτι τέτοιο χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλά είδη μουσικής, αλλά δεν θεωρώ σωστό να λέμε, "Α, παίζω jazz άρα σολάρω" "Παίζω rock άρα δεν σολάρω"» «Τα μουσικά είδη δεν είναι μαθηματικά: ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Αν ο οποιοσδήποτε δε θέλει να κάνει σόλο, δεν κάνει. Από κει και πέρα, είναι επιλογή του καθενός.» ΠΕΡΙ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΤΥΜΠΑΝΩΝ «διαλεξε , ρισκαρε , δειξε τυφλη εμπιστοσυνη.ΤΥΦΛΗ!και υπακοη...καμμια φορα δεν ξερεις γιατι πρεπει να κανεις κατι καπως,και δεν χρειαζεται κιολας να ξερεις...γουαξ ον γουαξ οφ... μην μπανεις μεσα στην αιθουσα με την διαθεση να κανεις οντισιον στον δασκαλο,ΤΟΝ ΕΧΑΣΕΣ! αν δεις οτι ο δασκαλος δεν δειχνει διαθεση να μαθει απο εσενα...ΦΥΓΕ! αν δεις οτι ο δασκαλος ερχεται σε δυσκολη θεση οταν κανει λαθος μπροστα σου,αν θελει να νομιζεις οτι ειναι πανσοφος κι αλανθαστος...δρομο. αν νομιζεις οτι ξερεις καλυτερα απο τον δασκαλο(αυτο τοχω δει πολλες φορες)τι χρειαζεσαι...ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ ΔΑΣΚΑΛΟ...» «ΕΣΥ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΕΣΑΙ ΣΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ...ΟΧΙ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΣΕ ΕΣΕΝΑ..» « ο δασκαλος μουσικης δεν ειναι η κομμωτρια της γειτονιας που πας και της λες.."Παρτα μου λιγο στα πλαινα¨ Ειναι ενας εξειδικευμενος ανθρωπος που {συνηθως} εχει φαει την μιση του ζωη πανω σε ενα οργανο και εχει εκπαιδευσει τον εαυτο του να μπορει να διδασκει.» «Για την ακρίβεια με ενδιέφερε να με βάλει σε ένα συστηματικό τρόπο μελέτης, το οποίο και έκανε. Όπως και να με κράζει αν τολμούσα να εμφανιστώ αδιάβαστη » «Βρες ενα δασκαλο που να ασχολειται εξειδικευμενα με το αντικειμενο της διδασκαλιας και οχι το φοβερο και τρομερο ντραμμερ που παραδιδει μαθηματα ΜΟΝΟ οταν η δουλεια στο σκυλαδικο δεν παει καλα,η μολις γυρισε απο την περιοδεια της μπαντας του και για κανα μηνα θα ειναι διαθεσιμος να διδαξει.» «Βρες ενα δασκαλο που θα τον ενδιαφερει προτιστως να παιξεις ΕΣΥ κατα τη διαρκεια του μαθηματος και οχι εκεινος.» ΠΕΡΙ ΒΙΝΤΕΟΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ DRUMS «πιστευω οτι μονο ενας παιχτης με πολλη εμπειρια μπορει πραγματικα να διδαχτει απο τα βιντεο...δηλαδη αν εχει κανει αρκετα χρονια μαθηματα,εχει μια στημενη καλη τεχνικη,καταλαβαινει πως λειτουργει το σωμα του,εχει αντιληψη ανεπτυγμενη...να καταλαβαινει δηλαδη οχι μονο το ΤΙ παιζει αλλα και το ΠΩΣ,ΠΟΥ,ΠΟΤΕ,ΓΙΑΤΙ...!!!αλλιως παπαγαλιζει πληροφοριες χωρις να εχει ιδεα...ΚΑΙ κινδυνευει να τραυματιστει..!(βλ.το καταπληκτικο κατα τα αλλα βιντεο του τζοτζο μαγιερ)...προτεινω την χρηση τους με μετρο και καλη κριση...!» «Πιστέυω πως ενα μαθητής από μόνος του μπορεί να πέσει σε παγίδες, αφού πολλα dvd αναφέρονται σε drummers σε προχωρημένο επίπεδο. Εκεί πιστεύω πως ο σωστός δάσκαλος θα μπορέσει να προφυλάξει τον μαθητη, ώστε να μην πηδαει στάδια στην εξελιξή του» «το θεμα ειναι..να ξερεις...ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ...ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ..ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ...ΣΕ ΤΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ..και ΜΕ ΤΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ..σωστα? μεσα απο ολα αυτα..εγω καταλαβαινω.. ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΙ ΠΑΙΖΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΟ ΠΑΙΖΕΙΣ....ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΟ GROOVE SOY....ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΟΥ..μη σου σκασει και καμια γκρουπαρα και χασεις το μπουσουλα..και LESS IS MORE {αυτο οπου ιφισταται..}» ΠΕΡΙ ΤΑΛΕΝΤΟΥ «Ταλέντο είναι αυτό που μπορείς, δεν συνάδει όμως πάντα με αυτό που θέλεις... Ταλέντο είναι η ευκολία της κατανόησης, η ασυνείδητη αντίληψη της δεξιότητας, η αβίαστη και Ταλέντο εν τέλει είναι το να κάνεις τους άλλους να σε προσέξουν...» ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΜΑΣ. «How Loud is Too Loud? Loudness is measured in decibels (dB). You begin to damage your hearing when you're exposed to constant sound levels above 85 dB. Sound levels above 120 dB cause serious damage to your ears. A whisper is measured at 30 dB. A rock concert measures at 120-130 dB. An iPod at full volume plays at 120 dB. That’s as loud as a jackhammer or chainsaw! Remember: it doesn’t take much to lose your hearing and it doesn’t take much to protect it.» «Προστάτεψε τα ώτα σου!! Είτε με ωτασπίδες είτε χαμηλώνοντας την ένταση. Μια μπάντα όσο ωριμάζει κάνει πρόβες σε χαμηλότερη ένταση και ζωντανές εμφανίσεις το ίδιο, οπότε ακούγονται όλα και ακούν όλοι όλους. Αν μετά από μια συναυλία (είτε ως παίκτης έιτε ως ακροατής) κλαμπ κλπ ακούς το πρωί ένα έντονο βουητό στ' αυτιά σου πήγαινε γρήγορα στο γιατρό. Είναι τα τριχωτά κύτταρα του οργάνου της ακοής (Corti) που αργοπεθαίνουν και με κατάλληλη αγωγή μπορείς να διασώσεις κάποια από αυτά. Η αιφνίδια πτώση της ακοής και το οξύ ακουστικό τραύμα πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως. Συνήθως κάνουμε κλινική εξέταση, ακουόγραμμα και μετά δίνουμε αγωγή και έπειτα ένα επαναληπτικό ακουόγραμμα μετά από 1 βδομάδα - δεκα ημέρες. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχω δει ακοή που είχε πτώση 40-50 % να επιστρέφει στο 10 με 20%. Αν το αγνοήσεις έχασες για πάντα ένα κομμάτι της ακοής σου...» «Προσωπικά, υστερα από έντονη συζήτηση με τα παιδιά που παίζω μαζί, καταλήξαμε στο συμπέρασμα να παίζουμε όσο πιο σιγά γίνεται σε ένταση και σε συγκεκριμένα σημεία να "χώνουμε". Θεωρώ εξαιρετικά τυχερό και προνομιούχο έναν μουσικό που μπορεί να παίξει σιγανά σε ένταση αλλά παρ' όλα αυτά να βγάζει μια ένταση στο παίξιμό του. Κατι τέτοιο είναι ορθόδοξο να συμβαίνει σε όλες τις μπάντες ανεξαρτήτου μουσικής». Με εκτιμηση σε όλους τους φιλους που εκαναν το κοπο να συμμετεχουν σε όλα αυτά τα θεματα. Β.Μουλακάκης

Ημ/νία: 13:29 - 06/05/11 Εισαγωγή: Εχουμε αναπτύξει πολλές φόρες ζητήματα στο Νοιζ, σχετικά με το πώς πρεπει να μελετάμε – Πόσες ώρες ανα μέρα, τι να μελετάμε κλπ. Τα εχουμε αναλυσει όλα αυτά. Κατι που θα ηθελα όμως να θιξω και που ολοι οι μουσικοι ξεχναμε καποια στιγμη σε περιόδους μελέτης, είναι η αναγκαιότητα της ξεκούρασης και της παύσης από την μελετη. Πολλες φορες εχω πει στα Thread μου ότι η ιδανικη μελετη είναι η καθημερινή μελετη. Δευτερα με Σαββατο. Μεσα σε αυτή τη προταση όμως, εννοείται ότι η Κυριακη πρεπει να αφιερώνεται στην ξεκουραση. Πολλες φορες εχω δει (και ο ιδιος το εκανα) μαθητες να παθιαζονται και να μελετανε 7 μερες την εβδομαδα. Πολλες φορες για χρονια. Η αποψη μου πλεον, μεσα από ολη αυτή τη περιπετεια είναι η εξης. Πρεπει τουλαχιστον 1 η 2 ημερες την εβδομαδα (αναλογα με το ποσες ωρες καθομαστε στο οργανο) να τις διαθετουμε για ξεκουραση. Και όταν εννοούμε ξεκουραση, μιλαμε για καθολικη αποχη απο το οργανο. Όχι δεν μελεταω σημερα… αλλα θα παιζω διπλα μπροστα στην τηλεοραση για 2 ωρες… Επισης ειμαι ενθερμος υποστηρικτης τουλαχιστον 2 με 3 εβδομαδες το χρονο, να κανουμε break. Παλι μιλαω για πληρη αποχη. Για ποιους λογους όμως? Ο πρωτος και ο σοβαρότερος λογος είναι η αποφυγη τραυματισμων. Οσο πιο πολύ κουραζουμε καποιους μυς, τοσο πιο πολλες πιθανοτητες εχουμε σε τραυματισμους. Επισης δεν αφήνουμε τους ιστούς που εχουν καταπονηθεί με ολη αυτή τη μελετη να αναδομηθουν με το τροπο που θα μας βοηθησουν καλυτερα για αυτό που εχουμε επιλεξει να κανουμε. Κατι που επισης είναι πολύ σημαντικο είναι οι ωρες μελετης και ξεκουρασης σε αρχαριους παιχτες. Η αποψη μου είναι ότι ενας αρχαριος πρεπει σιγα - σιγα να ανεβασει τις ωρες μελετης του και να δινει ιδιαιτερη προσοχη στην ξεκουραση. Ενας άλλος λογος είναι η περιπτωση υπερκοπωσης, κατι που και εγω βιωσα σαν φοιτητης. Παιδια πρεπει να καταλαβουμε (χωρις να θελω να μειωσω τα υπολοιπα οργανα) ότι το οργανο εχει (και) σωματικες απαιτησεις. Οσο κι αν εχουμε εκπαιδευτει στην οικονομια δυναμεων και τις βαρυτητες με τα μελη μας – τα ντραμς είναι ένα οργανο που απαιτουν εξαιρετικη φυσικη κατασταση και αντοχη. Πιστέψτε με 6 - 8 ωρες μελετης για παρατεταμενη διαρκεια χρονου είναι αρκετες για να μας δημιουργησουν υπερκοπωση. Τα σημάδια της υπερκόπωσης είναι τα εξης: 1.Ελαττωμενη σωματικη και πνευματικη αποδοση 2.Παρατεταμενοι πονοι στους μυς 3.Συχνες θλασεις που υποχωρουν αργα και δυσκολα 4.Διαταραχες υπνου (δυσκολια υπνου και αισθηση ότι δεν εχουμε ξεκουραστει, ανεξαρτήτως ωρων υπνου) 5.Πεταγματα - τσιμπηματα των μυων κατά την διαρκεια του υπνου. 6. Αγχος και Αυξημενος εκνευρισμος 7.Ναυτια 8.Kραμπες 9.Λιποθυμιες Αν μελετατε πολλες ωρες την ημερα και βιωνετε κατι από τα παραπανω, καλο είναι να επισκεφτητε ένα γιατρο, η να σκεφτητε μηπως εχετε ξεχασει να ενσωματώσετε την ξεκουραση στο προγραμμα της μελετης σας. Ενας επισης πολύ σοβαρος λογος για ξεκουραση είναι ο εξης: Ο εγκεφαλος σε περιοδους μαθησης λειτουργει περιπου σαν χωνι. Οσο πιο πολλα μαθαινεις - τοσο πιο πολλα μαζευονται στο σημειο που σφιγγει το χωνι, με αποτελεσμα καποια στιγμη η εκροη να βουλωνει. Και ενώ εμεις συνεχιζουμε να μελεταμε ο ρυθμος εξελιξης μας, μειώνεται. Εκ πειρας εχω δει ότι μετα από περιοδους διακοπων (συνηθως προσπαθω να κανω αποχη ένα μηνα το καλοκαιρι) γυρνωντας μπορει να κανω περισσοτερη ωρα να ζεσταθω αλλα στο τελος παιζω παντα καλυτερα. Κλεινοντας θα ηθελα να πω κατι που πριν μερικα χρονια ειχε αναφερει σε ένα σεμιναριο του ο Weckl. Ειχε αποκαλεσει τον εαυτο του "drum monk". Ο σωστος ντραμμερ για μενα είναι ο ισορροπημενος ντραμμερ. Σιγουρα τα ινδαλματα μας μελετανε 20 ωρες την ημερα αλλα σκεφτείτε ότι ισως δεν εχουν το χρονο να δουν μια ταινια - να διαβασουν ένα βιβλιο η να ανταλλάξουν αποψεις και ιδεες με έναν ανθρωπο. Όπως και να ‘χει η ζωη δεν είναι μονο drums & rudiments και καλο είναι βρουμε την χρυση ισορροπία αναμεσα σε όλα. Ελπιζω να σας ευαισθητοποίησα εστω και λιγο για αυτό το τοσο σοβαρο θεμα. Ειμαι παντα ανοιχτός σε νεες αποψεις και κολπα για ξεκουραση. Β. Μουλακάκης.

Ημ/νία: 14:16 - 09/12/11 Η επιλογή πεταλιού είναι ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερους ντράμερ. Η αλήθεια είναι ότι με την πρόοδο που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στον εξοπλισμό, οι επιλογές είναι πολλές. Το σίγουρο όμως είναι ότι ένα καλό πετάλι δεν θα σε κάνει καλύτερο μουσικό, ούτε θα αναπτύξει την τεχνική σου. Απλά θα διευκολύνει λίγο το έργο. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν 20 χρόνια τα προσφερόμενα πετάλια στη σημερινή εποχή θα φαίνονταν γελοία, και παρ όλα αυτά έπαιξαν πράγματα που μέχρι και σήμερα είναι απλησίαστα. Στο παρών άρθρο θα γίνει μια προσπάθεια ανάλυσης των διάφορων επιλογών που προσφέρονται προκειμένου ο υποψήφιος αγοραστής να μπορέσει να οριοθετήσει της επιλογές του. Μονό ή διπλό? Ένα ερώτημα που κυρίως έχει να κάνει κυρίως με το είδος της μουσικής που παίζουμε. Τα διπλά είναι ευρέως διαδεδομένα στις μέρες μας, ασχέτως μουσικού είδους. Προσφέρουν περισσότερες επιλογές αρκεί αυτές να γίνονται συνετά και καλαίσθητα. Πρέπει όμως όλοι να μελετήσουν σε μονό πετάλι και hihat στην αρχή και όταν αισθανθούν άνετα μετά να προχωρήσουν στη μελέτη διπέταλου. Είναι ένα λάθος που κάνουν πολλοί νέοι στο χώρο που από τον ενθουσιασμό τους για το διπέταλο, παραμελούν εντελώς τη χρήση του hihat και το σωστό μέτρημα. Έχουν όμως 3 ‘’μειονεκτήματα’’ για κάποιους: Πρώτον εκτοπίζουν τη βάση του hihat λίγο αριστερότερα, πράγμα που χρειάζεται συνήθεια, δεύτερον, λόγω της ύπαρξης 2 κοπάνων δεν χτυπάνε ακριβώς το κέντρο του δέρματος, αλλά λίγο δεξιότερα και λίγο αριστερότερα. Αυτό έχει μια πολύ μικρή διαφορά στον ήχο που για ορισμένους είναι ενοχλητική. Τρίτον λόγω του βάρους του άξονα, πάντοτε το αριστερό πετάλι έχει ελάχιστα διαφορετική αίσθηση. Όλα τα παραπάνω βέβαια δεν είναι αποτρεπτικοί παράγοντες, απλά αναφέρονται σαν διαφορές. Τρόπος μετάδοσης Υπάρχουν οι εξής επιλογές: Direct, μονή ή διπλή αλυσίδα και ιμάντας. Ορισμένα προσφέρουν δυνατότητα αλλαγής μεταξύ ιμάντα και αλυσίδας. Direct: Απλά ένας μεταλλικός σύνδεσμος μεταξύ footboard και beater holder. Έχει τις λιγότερες απώλειες σε δύναμη, είναι το πιο άμεσο και κατά συνέπεια βοηθάει στις πολύ υψηλές ταχύτητες. Παρόλα αυτά, σε light παιξίματα, η αμεσότητα και η ανελαστικότητα του είναι ενοχλητικά για ορισμένους και χρειάζονται χρόνο για να συνηθιστούν. Αλυσίδα: Μονή ή διπλή σε ακριβότερα πετάλια. Λιγότερο άμεση, πιο ελαστική και εξίσου ανθεκτική με το direct. Είναι ουσιαστικά η μέση τομή μεταξύ direct και ιμάντα, και η πιο διαδεδομένη στις μέρες μας. Κατάλληλη για ‘’βαριά πόδια’’. Το μειονέκτημα είναι ότι κατά καιρούς χρειάζεται καθάρισμα και ελάχιστη λίπανση, για την καλύτερη συντήρηση της και για να αποφεύγονται ενοχλητικά τριξίματα. Ιμάντας: Ο ιμάντας είναι η πιο ‘’σοφιστικέ’’ επιλογή. Ιδιαίτερα ελαστικός, σχετικά λιγότερο ανθεκτικός και ελαφρύς, ο ιμάντας είναι η επιλογή για αυτούς που έχουν ελαφρύ πόδι, παίζουν κυρίως heel down και light μουσικές όπως jazz Latin κτλ, χωρίς βέβαια να απαγορεύεται η χρήση του σε rock-metal. Σχήμα footboard Ένα πολύ παραμελημένο ζήτημα. Το σχήμα και το μέγεθος του footboard πρέπει να επιλέγονται βάση του σημείου στο οποίο τοποθετούμε το πόδι μας όταν παίζουμε. Για παράδειγμα ας πάρουμε το Pearl Eliminator και το Tama Iron Cobra: Το elim ''φαρδαίνει'' στο πάνω μέρος ενώ το cobra στη μέση. Έχει λοιπόν σημασία που τοποθετείς το πόδι σου όταν παίζεις έτσι ώστε το πετάλι να ''παραλαμβάνει'' όλη τη δύναμη που του ασκείς. Επίσης για αυτούς που παίζουν τέρμα χαμηλά, υπάρχουν και τα longboard (βλ Axis). Οπότε το footboard πρέπει να το επιλέγουμε όπως επιλέγουμε παπούτσι: κατάλληλο για το πόδι και για την χρήση μας. Τακούνι ή ομαλό τελείωμα? Για παράδειγμα πάλι το Pearl Eliminator και το Tama Iron Cobra: Το eliminator κλείνει ομαλά προς το έδαφος ενώ το cobra έχει ένα ''στήριγμα'' για τη φτέρνα (Όπως και τα πετάλια της DW και Sonor) . Πρέπει λοιπόν να αποφασίσεις ποιός σχεδιασμός σου ταιριάζει καλύτερα. Γι αυτούς που δεν θέλουν καθόλου τελείωμα υπάρχουν τα longboard. Σχέση μετάδοσης (Cam) Το cam είναι η σχέση που έχει η κίνηση του πεταλιού με την κίνηση του κόπανου. Είναι ουσιαστικά το κομμάτι που στο οποίο πιάνεται ο ιμάντας ή αλυσίδα. Η πιο διαδεδομένη είναι η ομαλή (στρογγυλό cam) , δηλαδή όση δύναμη ασκείς στο πετάλι, τόση μεταδίδεται στον κόπανο. Μία άλλη είναι το offset cam δηλαδή ο κόπανος μέχρι τη μέση της κίνησης του κινείται ομαλά, μετά όμως επιταχύνεται έτσι ώστε να δώσει μεγαλύτερη δύναμη στο δέρμα. (βλ. Iron cobra power glide cam – eliminator red cam). Τα περισσότερα πετάλια έχουν ένα μοναδικό ανάλογα με την έκδοση τους, εκτός από το Pearl eliminator το οποίο σου δίνει 4 τα οποία μπορούν να αλλαχθούν ανάλογα με τη διάθεση. Γενικές παρατηρήσεις Η διαφορά μεταξύ φτηνών και ακριβών σειρών βρίσκεται συνήθως στις ρυθμίσεις. Τα πιο ακριβά συνήθως προσφέρουν πληθώρα επιλογών. Γενικά όλα τα πετάλια των γνωστών εταιριών είναι εξαιρετικής ποιότητας, γι αυτό λοιπόν αν μας καλύπτει ένα πετάλι και μας φανεί καλής ποιότητας δεν έχει νόημα να πηγαίνουμε στα ακριβότερα μοντέλα μόνο και μόνο επειδή διαφημίζονται περισσότερο. Τέλος πρέπει να τονίσω ότι δεν υπάρχει γρήγορο και αργό πετάλι, υπάρχει γυμνασμένο και αγύμναστο πόδι. ippex

Ημ/νία: 16:44 - 30/04/12 Εισαγωγή: Επειδή ταλαιπωρήθηκα αρκετά και κανένας δε με βοήθησε στο να φτιάξω το δικό μου χειροποίητο cajon γράφω το άρθρο αυτό για να βοηθήσω αυτούς, που θέλουν να το κάνουν μόνοι τους χωρίς τη δικιά μου ταλαιπωρία. Πρώτα απ'όλα να τονίσω ότι τα κανονικά ξύλα που χρειάζονται για να φτιάξει κανείς ένα ''γνήσιο'' cajon είναι κόντρα πλακέ θαλάσσης (σκληρό κόντρα πλακέ), το οποίο είναι πανάκριβο και στην τιμή είναι μία η άλλη. Εγώ στο δικό μου cajon έβαλα Δρυ στο σκάφος (στο σκελετό) του cajon δηλαδή και μπρος πίσω κόντρα πλακέ. Να τονίσω ότι ο Δρυς είναι ακριβό ξύλο όταν είναι μασίφ! Οπότε σας το λέω εξ αρχής ότι όποιος θέλει να φτιάξει χειροποίητο cajon για να του 'ρθει πιο φθηνά ας το ξεχάσει γιατί δε συμφέρει. Αν θέλει να το φτιάξει μόνος του γιατί του αρέσει να κατασκευάσει τότε ας το επιχειρήσει. http://www.noiz.gr/articles/21088_30_04_12_2_44_13.jpeg Λοιπόν το πάχος των ξύλων του σκάφους (του γύρω γύρω δηλαδή) πρέπει να είναι 1.5 με 1.7 cm το πολύ! Το ύψος πρέπει να είναι 47.2 cm το πλάτος 29 cm και το βάθος 28 cm Μπρος και πίσω μπαίνει κόντρα πλακέ πάχους 0,5 cm και στο πίσω μέρος του cajon πρέπει να κάνετε μία τρύπα σχετικά κάτω χαμηλά στο κόντρα πλακέ με διάμετρο 8 cm. Έχει και εσωτερικά μία κατασκευή την οποία δεν μπορώ να σας την περιγράψω και γι' αυτόν το λόγο βάζω μια εικόνα για να δείτε περί τίνος πρόκειται. Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι θα χρειαστείτε ακόμα 2 ξύλα πάχους 3 cm και ύψους 43.2 cm, ακόμα 2 ξύλα πάχους 3 cm και ύψους 22 cm και χορδές ακουστικής κιθάρας εκ των οποίων οι δυο να είναι Α (ΛΑ) και οι άλλες δυο G (ΣΟΛ) (από τις μπάσες χορδές εννοώ). Θα χρειαστείτε ακόμα κάποια ξύλα τα οποία μπορείτε να τα δείτε στην εικόνα. Αν δεν έγινα κατανοητός ζητώ συγνώμη, απλά θέλησα να βοηθήσω..

Ημ/νία: 14:31 - 10/11/17 Εισαγωγή: Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι παιδίατροι προτείνουν στους γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να μάθουν ένα μουσικό όργανο. Τα οφέλη είναι πολλά. Ανάπτυξη των γνωστικών και κινητικών δεξιοτήτων, αυτοπειθαρχία και αυτοέλεγχος, ένταξη και κοινωνικοποίηση, ακόμα και καρδιοαγγειακή άσκηση, είναι μερικά από τα οφέλη που έχει να κερδίσει ένα παιδί ή ένας ενήλικας ξεκινώντας την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου. Σαν επαγγελματίας μουσικός που ασχολούμαι με την διδασκαλία τα τελευταία 15 χρόνια, θα ήθελα να παραθέσω και να σας αναλύσω, τους τρόπους με τους οποίους η εκμάθηση ενός οποιουδήποτε μουσικού οργάνου αλλά ειδικότερα των drums, μπορεί να βοηθήσει παιδιά και ενήλικες. Πριν ξεκινήσω επιτρέψτε μου να απαντήσω τις τέσσερις πιο κοινές ερωτήσεις που μου κάνουν συνήθως γονείς αλλά και υποψήφιοι μαθητές. Τα τύμπανα είναι ένα unisex όργανο..ή απευθύνονται ως επί το πλείστον σε αγόρια; Άποψη μου είναι ότι κανένα μουσικό όργανο δεν απευθύνεται σε κάποιο συγκεκριμένο φύλο. Αν και η ιστορία έχει δείξει ότι στις περισσότερες rock-jazz μπάντες οι drummers ήταν συνήθως άντρες… πλέον η μουσική έχει αποδεχτεί και αγκαλιάσει τις γυναίκες drummers στον ίδιο βαθμό με τους άντρες. Tα τελευταία χρόνια έχω σχεδόν τον ίδιο αριθμό αγοριών και κοριτσιών μαθητών {με ηλικίες να κυμαίνονται από τα 6 ως τα 65} και ειλικρινά δεν έχω διαπιστώσει καμία διαφορά στη διαδικασία της μάθησης ανάμεσα στα δυο φύλα. Ζω σε διαμέρισμα. Πώς θα παίξω ένα τόσο θορυβώδες όργανο; Τα τύμπανα είναι όντως ένα θορυβώδες όργανο αλλά ευτυχώς η τεχνολογία έχει δώσει λύσεις στο πρόβλημα με την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών set. Τα ηλεκτρονικά τύμπανα έχουν ένα σοβαρό πλεονέκτημα σε σχέση με τα φυσικά. Και αυτό δεν είναι άλλο από την εφαρμογή του ελέγχου της έντασης του ήχου. O μαθητής μπορεί να μελετήσει με ηχεία ή ακουστικά προκαλώντας πολύ λίγο θόρυβο στο υπόλοιπο σπίτι ή σε μια πολυκατοικία ό,τι ώρα σχεδόν θέλει. Πολύ νέος ή πολύ γέρος για να ξεκινήσω τύμπανα. Θεωρώ ότι για ένα παιδί πριν τα πέντε, η εισαγωγή σε ένα μουσικό όργανο και κατ΄ επέκταση σε ένα αυστηρό ακαδημαϊκό πρόγραμμα εκμάθησης, μπορεί να λειτουργήσει θετικά. Μπορεί όμως να φέρει και αντίθετα αποτελέσματα σπρώχνοντας το παιδί μακρυά από τη μουσική, δημιουργώντας του μια δυσάρεστη εμπειρία. Για μαθητές, πιο νεαρούς από τα 6, που θέλουν να ξεκινήσουν, συνήθως ενθαρρύνω τους γονείς να γράψουν τα παιδιά τους σε ένα πιο ”ήπιο” περιβάλλον εισαγωγής στη μουσική όπως το σύστημα Orff που είναι μια εισαγωγή στη μουσική μέσα από το παιχνίδι. Όσον αφορά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας… αυτό που συνήθως λέω σε μαθητές άνω των 40 που με ρωτούν αν μπορούν να ξεκινήσουν τα τύμπανα ή αν τους πήραν τα χρόνια… είναι ότι δεν υπάρχει ηλικιακό όριο στην εκμάθηση οποιουδήποτε μουσικού οργάνου, αρκεί να μην υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας, όπως π.χ κάποιο πρόβλημα με την καρδιά. Υπάρχουν μάλιστα άρθρα όπου γιατροί πρότειναν σε άτομα τρίτης ηλικίας να ξεκινήσουν drums… σαν μια δυαδική δραστηριότητα που εμπεριέχει την εξάσκηση νου και σώματος. Να τονίσω επίσης ότι ένα 30% των μαθητών μου κάθε χρόνο είναι άνω των 45 ετών. Όποια και αν είναι η ηλικία του μαθητή, θεωρώ σαν απαραίτητα συστατικά για να μπορέσει αυτή η δεξιότητα να ευδοκιμήσει, την αγάπη προς το όργανο, το πάθος προς τη μουσική και την αυτοπειθαρχία. Αν όλα αυτά υπάρχουν, νομίζω ότι όλα είναι πραγματικά εύκολα. Ξεκινώντας τύμπανα σημαίνει ότι θα παίξω ένα συγκεκριμένο στυλ μουσικής? ‘Ολοι οι μαθητές μετά από κάποια χρόνια ενασχόλησης με το όργανο καταλήγουν/εξειδικεύονται σε κάποιο αγαπημένο τους στυλ. Η δουλειά όμως ενός καλού δασκάλου, είναι να εμφυσήσει στο μαθητή την πεποίθηση ότι η μουσική ενώ στην ουσία είναι μία… εμείς σαν drummers οφείλουμε να μπορούμε να παίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερα στυλ μουσικής {all around drumming}. Θεωρώ ότι όσα περισσότερα στυλ ακούει αλλά και μπορεί να παίξει ένας drummer, τόσο πιο πολύ ενδιαφέρον αποκτάει το παίξιμό του. Τώρα που έχουμε αναλύσει τα βασικά, ας ρίξουμε μια ματιά στα πραγματικά οφέλη πίσω από τα drums. 1.Tα τύμπανα είναι fun!!! Είμαι σίγουρος ότι όλοι μας κάποια στιγμή σαν παιδιά είχαμε στρώσει τις κατσαρόλες της μαμάς στο πάτωμα και με 2 κουτάλες ανακαλύπταμε τον μαγικό κόσμο του… θορύβου. Μέσα από το παιχνίδι. Η ίδια ακριβώς fun λογική δημιουργείται όταν κάποιος παίζει τύμπανα, χωρίς την έννοια του θορύβου πλέον αλλά της μουσικής. Οι πρώτοι μήνες βέβαια είναι οι πιο δύσκολοι {θεωρώ για όλα τα μουσικά όργανα} μέχρι ο μαθητής να μπορέσει να στήσει τους μηχανισμούς που απαιτούνται ούτως ώστε ο θόρυβος να μεταμορφωθεί σε ρύθμο. Μερικές βδομάδες αργότερα ένας μαθητής μπορεί πλέον να παίξει ένα beat… οπότε ξεκινάμε τα τραγούδια και τα Play along {τραγούδια χωρίς τύμπανα που παίζει ο μαθητής από πάνω για εξάσκηση}. Η πραγματική χαρά θεωρώ ότι τότε ξεκινάει. Για μένα η φυσική εξέλιξη ενός drummer είναι α) μαθαίνω τους βασικούς μηχανισμούς β) παίζω πάνω σε δίσκους /cd κ.λ.π. γ) παίζω με Play along και δ) παίζω με ανθρώπους σε μπάντα. Ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο συναρπαστικό από το να βγεις στη σκηνή με τους φίλους σου παίζοντας μουσική μπροστά σε ένα κοινό… 2. Ξεκινώντας τύμπανα σε νεαρή ηλικία είναι ωφέλιμο αλλά και θεραπευτικό. Κοινωνικές ανάγκες. Οι μουσικοθεραπευτές πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι, όπου τα τύμπανα και τα κρουστά πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν ένα θεραπευτικό εργαλείο. Τα κρουστά έχουν γίνει πλέον προσιτά προς όλους και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες επεκτείνονται σε πολλούς τομείς όπως σε ασθενείς με προβλήματα φυσιολογίας, κινητικά, γνωστικά, κοινωνικά προβλήματα κ.ά. Η ανάπτυξη της μουσικής παιδείας στον άνθρωπο λειτουργεί, όχι μόνο θεραπευτικά, αλλά επίσης αισθητηριακά και αισθητικά. Ας ξεκινήσουμε με ένα δεδομένο. Τα κρουστά και τα τύμπανα έχουν ένα μειονέκτημα σε σχέση με ένα μελωδικό όργανο. Δεν μπορούν να συνοδεύσουν έναν τραγουδιστή π.χ όπως μια κιθάρα ή ένα πιάνο. Τα κρουστά τα ονομάζουμε και όργανα συνοδείας. Το θετικό όμως είναι ότι κάποιος που ποτέ του δεν έχει παίξει ένα μουσικό όργανο, μπορεί να πιάσει ένα shaker ή ένα ντέφι και να λάβει μέρος σε μια μουσική εμπειρία ή ένα μουσικό σύνολο παίζοντας με άλλους. Αυτό και μόνο κάνει τα κρουστά ανεκτίμητο εργαλείο σε προσπάθειες κοινωνικής επανένταξης όπου κυριαρχεί η έννοια της ομάδας και ήδη χρησιμοποιούνται με εξαιρετικά αποτελέσματα σε φυλακές, κέντρα απεξάρτησης αλλά και ομάδες κοινωνικής υποστήριξης. Είναι επίσης ένα εξαίρετο εργαλείο για όσους ασχολούνται με νήπια αλλά και παιδιά με ειδικές ανάγκες. Τα τελευταία χρόνια τα κρουστά αποτελούν το βασικό όργανο μουσικοθεραπευτών, απλά και μόνο γιατί είναι εύκολα στο να τα παίξει κάποιος. Μην ξεχνάμε επίσης ότι οι πρώτοι κύκλοι κρουστών εφαρμόζονται εδώ και πάρα πολλά χρόνια σαν μια πρώιμη μορφή διαλόγου ανάμεσα στα μέλη μιας ομάδας στα… νηπιαγωγεία! 3. Επικοινωνιακές ανάγκες. Όπως ανέφερα προηγουμένως τα κρουστά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σαν μία συνεργατική και διαδραστική δεξιότητα. Αν χρησιμοποιηθούν σωστά, η συμμετοχή σε τέτοιες ομάδες κρουστών αναπτύσουν στο παιδί την αίσθηση της ομάδας και ενθαρρύνουν την έννοια της ‘’σειράς’’ (take turns}, αλλά και του μοιράσματος με τα υπόλοιπα παιδιά. Επίσης τα βοηθάει να νιώσουν σαν μέρος ενός συνόλου με ένα κοινό στόχο. Και όλα αυτά μέσα από το παιχνίδι. Παίζοντας ένα κρουστό σε μια ομάδα μπορεί να αναπτύξει κανείς καινούριους αισθητηριακούς τρόπους επικοινωνίας πέρα και πάνω από τη γλώσσα. Αυτό ακριβώς συμβαίνει πάνω σε ένα πάλκο όταν βλέπουμε 5 αμίλητους φαινομενικά μουσικούς να χαμογελάνε μεταξύ τους. Μία συνομιλία ανάμεσα σε μουσικούς. Μην ξεχνάμε επίσης ότι οι δύο πραγματικά παγκόσμιες γλώσσες είναι η μουσική και τα μαθηματικά. 4. Βελτίωση μηχανικών δεξιοτήτων. Τα κρουστά αλλά ειδικότερα τα drums ανήκουν στα όργανα που απαιτούν κίνηση σε όλο το σώμα. Όλα τα μέλη του σώματος καλούνται να παίξουν το ρόλο τους. Αν και πιο κάτω θα μάθουμε ότι το κέντρο ελέγχου του σώματος δεν είναι τα μέλη αλλά ο εγκέφαλος, όλες αυτές οι επαναλαμβανόμενες μικρές και μεγάλες κινήσεις που επιβάλει ένας drummer στα μέλη του μόνο προς όφελος είναι. Κοινωνικές ομάδες επανένταξης από τραύματα, άτομα με κινητικά προβλήματα, φυσιοθεραπευτές αλλά και παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορούν να βοηθηθούν. 5.Συναισθηματικές ανάγκες. Οι μουσικοθεραπευτές έχουν παρατηρήσει ότι η συμμετοχή είτε σε ένα μουσικό κύκλο είτε σε ένα group, μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του, να ενθαρρύνει την εμπιστoσύνη του προς άλλους και να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του. Ενθαρρύνει επίσης στο άτομο την έννοια και την αναγκαιότητα του “λάθους” αλλά και την αίσθηση της επίτευξης ενός στόχου τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. 6.Γνωστικές λειτουργίες. Μέσω της συμμετοχής σε μια ομάδα, ένα παιδί μπορεί να περιορίσει το πρόβλημα έλλειψης προσοχής του {ΔΕΠ}, να μάθει να ελέγχει τις παρορμήσεις του {υπερκινητικότητα} όπως επίσης και να τελειοποιήσει την ικανότητα λήψης αποφάσεων υπό συνθήκες στρες. Μην ξεχνάμε ότι ένα παιδί με ένα κρουστό στο χέρι μέσα σε μια ομάδα δεν είναι απλά ένα παιδί. Είναι ένα παιδί – μέλος μιας ομάδας που ακούει τον εαυτό του – ακούει και αντιλαμβάνεται τους άλλους, κάποια στιγμή έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο και ενίοτε καλείται να αυτοσχεδιάσει. Όλα αυτά δημιουργούν ένα περιβάλλον «ελεγχόμενης» πίεσης για το ίδιο. 7.Τα τύμπανα είναι μια εξαιρετική πηγή άσκησης. Ο λόγος που ξεκίνησα αυτό το άρθρο και με έκανε να αρχίσω να ψάχνω περισσότερο τα οφέλη πίσω από τα drums ήταν, όταν πριν μερικά χρόνια διάβασα ένα άρθρο στο site του ΒΒC που είχε τίτλο “Oι Rock drummers είναι υπεραθλητές”. Το άρθρο μιλούσε για το πως ο Dr. Marcus Smith, από το πανεπιστήμιο του Chichester στη Μεγάλη Βρετανία, διεξήγαγε μια έρευνα πάνω σε drummers που διήρκησε 8 χρόνια με απώτερο σκοπό να φτιάξει ένα πρόγραμμα που θα πατούσε πάνω στα drums, ειδικά σχεδιασμένο όμως για υπέρβαρα παιδιά που δεν τα ενδιέφεραν οι αθλητικές δραστηριότητες του σχολείου. Σύνδεσε τους drummers σε ειδικά μηχανήματα που μετρούσαν καρδιακούς παλμούς, επίπεδα γαλακτικού οξέος αλλά και οξυγόνου στο αίμα την ώρα που εκείνοι, έπαιζαν τα αγαπημένα τους τραγούδια. Έκθαμβος παρατήρησε την φυσική κατάσταση αλλά και αντοχή που χρειαζόταν κάποιος για να παίξει drums. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων προκάλεσαν έκπληξη. Η μελέτη αποκάλυψε ότι για να παίξει κάποιος τύμπανα σε μια ροκ μπάντα έπρεπε να έχει την αντοχή ενός ποδοσφαιριστή Α’ Εθνικής! Παρατήρησε ότι 90 λεπτά πάνω στα τύμπανα ήταν αρκετά για να ανεβάσουν τους καρδιακούς παλμούς του παίχτη στα 190 bmp, και μια ώρα συναυλίας μπορούσε να του καταναλώσει από 400 έως 600 θερμίδες – καύσεις που παρατηρούνται σε άλλους υπεραθλητές. Aκόμα και οπτικά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το drum set είναι το πιο απαιτητικό μουσικό όργανο όσον αφορά τη φυσική κατάσταση του παίχτη. Όλα τα μέλη βρίσκονται σε μια συνεχή κίνηση. Φυσικά αυτό έχει να κάνει πάρα πολύ και με το στυλ μουσικής. Μια heavy metal μπάντα με γρήγορα κομμάτια και δυνατές εντάσεις έχει απαιτήσεις από ένα drummer με εξαιρετική φυσική κατάσταση και αντοχή για να μπορέσει να αντέξει την καταπόνηση στο σύνολο της συναυλίας. Πιο απαλές μουσικές όμως, λογικό είναι ότι δεν έχουν τις ίδιες απαιτήσεις φυσικής κατάστασης από το μουσικό.Αυτό δεν σημαίνει ότι η μπάντα που παίζει απαλά… δεν κρατάει σε μια εγρήγορση φυσικής {αλλά και νοητικής} κατάστασης τον παίχτη. Ακόμα και σε μπαλάντες που οι κινήσεις ειναι αργές και νωχελικές, η κίνηση και μόνο όλου του σώματος, αρκεί για να αυξήσει την πίεση του αίματος στο σώμα. 8.Τα τύμπανα είναι μια εξαιρετική εγκεφαλική άσκηση. Η μουσική αποτελείται από την μελωδία και τον ρυθμό. Η μελωδία εκφράζεται με τις νότες {ντο, ρε, μι κ.λ.π} ενώ ο ρυθμός εκφράζεται από ένα σύστημα που ονομάζεται Αξίες. Οι αξίες χρησιμεύουν στο να μετρήσουν την διάρκεια της κάθε νότας σε ένα μουσικό έργο. Τα τύμπανα όπως είπαμε ανήκουν στα ρυθμικά όργανα άρα δεν έχουν καμία σχέση με την μελωδία και τις νότες. Ο drummer, σαν ο άνθρωπος που παράγει το ρυθμό σε μια ορχήστρα, βασίζει το παίξιμό του σε μια μαθηματική ανάλυση. Απλή στην αρχή… αλλά μαθηματική. Όσο περνάνε τα χρόνια και μπορεί να παίξει δυσκολότερα τραγούδια, τα μαθηματικά αυτά γίνονται ολοένα και πιο δύσκολα, ειδικά όταν έχει να αντιμετωπίσει κομμάτια με πολυρυθμίες και σύνθετα μέτρα. Πολλοί πιστεύουν ότι ο drummer παίζει με το σώμα του και άρα αυτό γυμνάζει περισσότερο. Αυτό είναι ένα μεγάλο λάθος. Το κέντρο ελέγχου κάθε κίνησης στο σώμα είναι ο εγκέφαλος. Αυτός είναι το κέντρο ελέγχου πίσω από κάθε χτύπημα που κάνει ένας drummer σε ένα τύμπανο. Ο εγκέφαλος του πρέπει να μπορεί να συντονίζεται σε νέες παραμέτρους ταχύτητας, αξιών και ανεξαρτησίας μελών από τραγούδι σε τραγούδι, να «ακούει» τους υπόλοιπους μουσικούς, να σκέφτεται «μπροστά» ως προς τι θα συμβεί στη μουσική αλλά και να βλέπει τι συμβαίνει πάνω αλλά και κάτω από το πάλκο. Αυτό από μόνο του κάνει το drumming μια δεξιότητα αρκετά απαιτητική αλλά και περίπλοκη για τον εγκέφαλο. Για νέους {ειδικότερα παιδιά και εφήβους με ADD ή ΑDHD} το να ξεκινήσουν τύμπανα δεν μειώνει μόνο την υπερκινητικότητά τους αλλά τους βοηθάει στη συγκέντρωση και την βελτίωση της μνήμης. Ταυτόχρονα αναπτύσσει παράλληλες δεξιότητες όπως σωστή διαχείριση χρόνου, αυτοπειθαρχία, επιβολή σχεδιασμού και στόχων, αλλά και λήψης αποφάσεων. Για μεγαλύτερης ηλικίας άτομα όπως έγραψα και πιο πριν… εκτός από μία εξαιρετική καρδιοαγγειακή άσκηση, τα τύμπανα είναι ένας υπέροχος τρόπος να συνεχίζει ο εγκέφαλος να λειτουργεί και να πυροδοτεί νέες συνάψεις… άρα να κρατιέται σε φόρμα και εγρήγορση. 9.Πειθαρχία και διαχείριση χρόνου. Θεωρώ ότι η μουσική είναι ένα ταξίδι όπου ο μουσικός παίρνει σημαντικά μαθήματα καθ’ όλη την διάρκεια της πορείας του. Συχνά λέω σε γονείς και μαθητές ότι δεν θα ήμουν ο άνθρωπος που είμαι σήμερα αν δεν είχα ασχοληθεί με τη μουσική από πολύ μικρή ηλικία. Το να μάθει κάποιος μια οποιαδήποτε δεξιότητα απαιτεί ένα ποσοστό αυτοπειθαρχίας, αλλά για μένα το να φτάσω αυτό το όργανο στο level που το έφτασα… πήγε την λέξη πειθαρχία σε ένα καινούργιο επίπεδο. Από πολύ νωρίς αποφάσισα ότι ήθελα να γίνω επαγγελματίας μουσικός και αυτό που ανακάλυψα ήταν, ότι οι 24 ώρες μιας μέρας αν ήμουν “χύμα” απλά δεν ήταν αρκετές. Έπρεπε να μάθω να είμαι εξαιρετικά πειθαρχημένος σαν άνθρωπος, να είμαι επιμελής και να μπορώ να διαχειρίζομαι το χρόνο μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σαν νέος στην εφηβεία, ο τρόπος που η μουσική μου ζητούσε συγκέντρωση αλλά και αντοχή, με έκανε να καταλάβω ότι δεν ήταν μόνο το σώμα μου που έπρεπε να αντιμετωπίσω με σεβασμό… αλλά και το μυαλό μου. Αυτό με ανάγκασε να μείνω μακρυά από ’’κακές’’ συνήθειες, στις οποίες συχνά από περιέργεια πέφτουν οι έφηβοι. Καθόλου εύκολο για έναν 16χρονο μουσικό που μεγαλώνει σε μια μεγάλη πόλη. Εν κατακλείδι… μέσα από όλη αυτή την διαδρομή μου, θεωρώ ότι τα κρουστά όργανα μπορούν να βοηθήσουν σε πάρα πολλούς τομείς, όλες τις ηλικίες. Είτε είστε άνδρας είτε γυναίκα..είτε είστε παιδί ή ηλικιωμένος, αν ποτέ είχατε φανταστεί τον εαυτό σας πίσω από ένα σετ τύμπανα, μπορώ με σιγουριά να σας πω ότι ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε ένα μουσικό όργανο. Η εμπειρία και μόνο θα σας γεμίσει αυτοπεποίθηση, θα σας κρατάει ενεργό ψυχή τε και σώματι, θα σας μάθει να σκέφτεστε και θα ανάψει τη φλόγα της δημιουργικότητάς σας. Θα σας μάθει επίσης να ακούτε και να αντιλαμβάνεστε την μουσική με έναν εντελώς καινούργιο τρόπο. Ο Βαγγέλης Μουλακάκης είναι ένας επαγγελματίας drummer και καθηγητής στην Αθήνα. Ασχολείται με τα τύμπανα τα τελευταία 30 χρόνια. Τα τελευταία 15 έχει αφοσιωθεί στην διδασκαλία δουλεύοντας με μαθητές όλων των Level. Έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 300 drummers, πολλοί εκ των οποίων είναι ήδη δάσκαλοι αλλά και επαγγελματίες μουσικοί. Στον ελεύθερο του χρόνο αρθρογραφεί και δίνει σεμινάρια σε ωδεία & μουσικές σχολές σε όλη την Ελλάδα σχετικά με τα drums. Xρήσιμα links http://healing.about.com/od/drums/a/drumtherapy.htm Drummers as fit as athletes (BBC article) – BBC NEWS | Health | Rock drummers 'are top athletes' The Clem Burke Drumming Project – WordPress › Setup Configuration File Gyms using drumming – http://www.virginactive.co.uk/VA/Content/PressRoom/DrumsAlive.aspx Weight loss and drumming – Try a Drumming Session For Keeping Fit - Weight Loss Resources Orff Schulwerk - Wikipedia

Από τον: yameth Ημ/νία: 18:53 - 06/10/08 Εμφανίσεις: 3077 Εισαγωγή: Έφτασε επιτέλους η στιγμή που μπορεί κανείς να συνδέσει την κάρτα ήχου χωρίς ν' ανοίξει το κουτί του υπολογιστή. Τα πρωτόκολλα. Στην αρχή έπρεπε να ταλαιπωρηθεί κανείς με ακρώνυμα όπως IRQ, DMA και I/O για την αποφυγή διπλοκάλυψης πόρων που χρησιμοποιούν άλλες κάρτες ή το motherboard καθώς το πρωτόκολλο σύνδεσης ήταν ISA . Τα πράγματα έγιναν πολύ πιό βατά με την έλευση του PCI αλλά και της τεχνολογίας Plug-and-play των Windows. Σήμερα όμως χωρίς να πατήσει κανείς τον διακόπτη On/Off του υπολογιστή έχει τη δυνατότητα να συνδέσει μια ή και περισσότερες κάρτες στη σειρά. Αυτό έγινε εφικτό με το USB (Universal Serial Buss) που στην αρχική έκδοση 1.1, ο ρυθμός διαμεταγωγής των δεδομένων με 12Mbps (megabit ανα δευτερόλεπτο) δεν ήταν ότι καλύτερο για εφαρμογές ήχου. Ακολούθησε το πρωτόκολλο Firewire όπως το ονόμασε η Apple, ή IEEE1394a για τους κατόχους PC, που κάνει χρήση ευρύτερου φάσματος, με ταχύτητα έως 400Mbps για ν' ακολουθήσει το USB 2.0 με 480Mbps. http://www.noiz.gr/images/arthra/motu828.jpg Όπως ήταν αναμενόμενο ακολούθησε η γρηγορότερη έκδοση Firewire 800 (ΙΕΕΕ1394b) με ρυθμούς στα 800Mbps. Δεν είναι λοιπόν απορίας άξιο γιατί μπερδευτήκαμε όλοι και δεν ξέρουμε τι πρέπει να πάρουμε... Πέρα από τις διάφορες εκδοχές συνδεσιμότητας audio, δηλαδή πόσες εισοδο-εξόδους χρειαζόμαστε, αν είναι ψηφιακές... τι ψηφιακές (SPDIF ή AES-EBU, TOS link κλπ), εισόδους MIDI για να συνδέουμε τα εξωτερικά synthesizer, πρέπει να διαλέξουμε και ένα πρωτόκολλο μεταξύ PCI, PCMCIA, USB1.1, USB 2.0, Firewire 400 Firewire 800! Το παλαιότερο PCI έχει πολύ δυνατά σημεία καθώς είναι το πιό δοκιμασμένο και εξελιγμένο πρωτόκολλο παρά το γεγονός ότι μια κάρτα χρειάζεται μόνιμη τοποθέτηση στο motherboard. Οι συγκρούσεις (Conflicts) μεταξύ καρτών PCI είναι σπάνιες στις μέρες μας καθώς πολύ λίγες κάρτες πλέον απαιτούν αποκλειστικά δικό τους interrupt και μπορούν να συμβιώνουν μέσα στο περιβάλλον ενός κοινού υπολογιστή. Το ίδιο ισχύει για τα laptop με τις PCMCIA. Δηλαδή αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε περισσότερες από μία κάρτα πάνω σε ένα υπολογιστή και είναι διαφορετικών κατασκευαστών, αυτός είναι ο πιό ενδεδειγμένος τρόπος προς αποφυγή προβλημάτων. (Echo Layla & Gina, Creamware Scope, MOTU 896HD, RME Hammerfall, M-Audio Delta66, Lynx Two, κ.α.) http://www.noiz.gr/images/arthra/creamware_scope.jpg Tα θετικά σημεία των USB και Firewire βρίσκονται κυρίως στην ευελιξία με την οποία μπορούν να μεταφερθούν από laptop σε desktop και από PC σε Mac. Είναι απλά στην τοποθέτηση τους, εξωτερικά, και ταυτόχρονα χρησιμότατα για περιπτώσεις που θέλουμε να κάνουμε ηχογραφήσεις εκτός στούντιο. Υποστηρίζουν το hot-plugging, δηλαδή τη σύνδεση τους όταν ο υπολογιστής είναι ανοιχτός, αλλά αυτό συνήθως είναι πηγή προβλημάτων καθώς το πρόγραμμα που θα χρησιμοποιηθεί, δεν θα έχει “δεί” την κάρτα και θα καταλήξει να μπερδεύεται, όπως κι εμείς. Τελευταία κυκλοφόρησαν και οδηγίες για αποφυγή hotplugging σε κάρτες Firewire καθώς προέκυψαν βλάβες στην κάρτα ή και στην θύρα. Θεωρητικά στο Firewire μπορούν να συνδεθούν μέχρι και 63 συσκευές σε σειρά, ενώ στο USB 127. Στην πράξη όμως έχει αποδειχθεί ότι είναι δύσκολο να συνδεθούν πάνω από δύο χωρίς πρόβλημα. Παλαιότερες κάρτες USB 1.1 είχαν πολλά προβλήματα κυρίως λόγω “πρώιμων” εκδοχών στα USB chips της κάρτας ή και του υπολογιστή που όμως έχουν λυθεί σήμερα και οι νέες εκδόσεις 1.1 και 2.0 δουλεύουν απροβλημάτιστα. Ας μην υποτιμούμε το USB1.1 καθώς είναι υπέρ-αρκετό για μια κάρτα stereo στα 24bit/44.1 ή 48khz, που αγκομαχεί μόνο όταν αντιμετωπίζει ταυτόχρονη ηχογράφηση και playback στα 96khz. Υπάρχουν πολλές φτηνές και καλές λύσεις καρτών USB1.1 για κάθε ανάγκη, (M-Audio Audiophile USB και Fast Track, Tascam US-122, κλπ) ενώ το USB2.0 πέρα από τις πολύ καλές προτάσεις της Edirol, (UA1000) δεν έχει εφαρμοστεί επαρκώς ακόμα, καθώς δεν υποστηρίζεται από τα Mac http://www.noiz.gr/images/arthra/edirol_ua1000.jpg Για εξωτερική κάρτα στα 96khz με πολλές εισόδους και εξόδους, οι προτάσεις ανήκουν στο Firewire, που στην εκδοχή 800Mbps μπορεί να υποστηρίξει μέχρι και 56 ταυτόχρονα κανάλια 24bit/192khz σε υλοποιήσεις όπως η RME Fireface 800 http://www.noiz.gr/images/arthra/maudio_firewire1814.jpg Τα 400Mbps όμως που είναι και στάνταρντ στους υπολογιστές σήμερα, επαρκούν για κάθε άλλη χρήση με πιό “ανθρώπινες” απαιτήσεις και πιό κοντά στα δεδομένα ενός project studio, που μπορεί να συνυπάρχει με χαμηλότερους ρυθμούς δειγματοληψίας, όπως τα 44.1, 48, και 96khz. (M-Audio 1814, 410, MOTU 828, κ.α.) Γιάννης Μεθενίτης aka yameth

Ημ/νία: 18:57 - 06/10/08 Εισαγωγή: Το δεύτερο μέρος για τις "πόρτες" στις κάρτες ήχου Αναλογικές είσοδοι Ο αριθμός των εισόδων και εξόδων της κάρτας είναι σημαντικό να αποφασιστεί σύμφωνα με τις ανάγκες μας ώστε να μη χρειαστεί αναβάθμιση σύντομα, αλλά ταυτόχρονα να μη πληρώσουμε "άχρηστα προσόντα". Αν ηχογραφείτε στο σπίτι, ένα stereo κανάλι κάθε φορά, όπως ένα synthesizer ή δύο mono σήματα από μικρόφωνο όπως μία ακουστική κιθάρα και φωνή, τότε χρειάζεστε μια stereo κάρτα. Αν θέλετε να γράψετε πολλαπλά synthesizers ταυτόχρονα μπορείτε να το κάνετε χρησιμοποιώντας ένα εξωτερικό μίκτη του οποίου το stereo αποτέλεσμα στέλνετε στην stereo είσοδο της κάρτας. Αν όμως θέλετε να γράψετε μια live μπάντα θα χρειαστείτε τουλάχιστον τέσσερις εισόδους, ή οχτώ καλύτερα, δηλαδή όσα μικρόφωνα θα χρησιμοποιήσετε.Κι αυτό γιατί θα χρειαστεί να επέμβετε ή να διορθώσετε το πολυκάναλο αποτέλεσμα αργότερα στην μείξη μέσα στον υπολογιστή. Για την περίπτωση που θα χρειαστείτε περισσότερες, τότε θα πρέπει να πάρετε 2-3 όμοιες οκτακάναλες, με drivers που θα υποστηρίζουν ένα τέτοιο σύστημα. Αρκετοί κατασκευαστές (M-Audio, RME, Echo, MOTU κ.α.) διαθέτουν συστήματα που υποστηρίζουν μέχρι και τέσσερις οκτακάναλες κάρτες. Σε γενικές γραμμές αν το θέμα δεν είναι οικονομικό, καλό είναι να υπάρχουν κάποιες παραπανίσιες "τρύπες". Υπάρχουν κάρτες με επιλογή εισόδων, όπως με προενίσχυση για μικρόφωνο, ή άλλα χαμηλά σήματα όπως της ηλεκτρικής κιθάρας. http://www.noiz.gr/images/arthra/Tascam_FW1804.jpg Είναι μια πρόσθετη και απαραίτητη ευκολία γιατί διαφορετικά θα πρέπει να επενδύσετε σε εξωτερικό προενισχυτή ή κονσόλα. Οι κιθαρίστες όμως θα πρέπει να θυμούνται ότι ακόμη κι αν μια τέτοια συσκεύη αναβαθμίζει το ασθενικό σήμα και αποφεύγει την απώλεια υψηλών συχνοτήτων, ο ήχος δεν θα είναι αυτός που ακούν συνήθως από τους ενισχυτές τους, εκτός κι αν χρησιμοποιήσουν κάποιο σχετικό plug-in στη συνέχεια. Είναι εύλογο ότι οι προσιτές κάρτες δεν διαθέτουν "εξωτικούς" προενισχυτές (και ιδιαίτερα όταν έχουν πολλούς) και φυσικά δεν συγκρίνονται με εξωτερικές υλοποιήσεις πολλαπλάσιας τιμής. 'Ομως τη δουλειά τους την κάνουν αξιοπρεπώς. Αναλογικές έξοδοι Χρειάζεται μια stereo έξοδος για σύνδεση με τα monitor για ν' ακούτε το αποτέλεσμα, ενώ αν σκέφτεστε surround θα χρειαστείτε μέχρι και επτά, που είναι και ο λόγος που υπάρχουν κάρτες με μια stereo είσοδο και έξη η περισσότερες εξόδους. Ένας άλλος λόγος είναι για να μπορείτε να δίνετε διαφορετικές μίξεις στ' ακουστικά των μουσικών κατά την ηχογράφηση. Ψηφιακές είσοδοι / έξοδοι Αν έχετε άλλα ψηφιακά μηχανήματα είναι καλό να πάρετε κάποια κάρτα που θα είναι συμβατή, ωστε να μπορείτε να μεταφέρετε τις ηχογραφήσεις σας μπρος-πίσω.Για όσους δεν γνωρίζουν, οι ψηφιακές "μεταφορές" δεν προσθέτουν θόρυβο ούτε χρειάζονται ρύθμίσεις στάθμης ξανά και ξανά, όπως στις αναλογικές. S/PDIF Μεταφέρει stereo σε δύο εκδοχές.Το ομοαξονικό (coaxial) χρησιμοποιεί 75Ω καλώδιο ενώ το οπτικό (ortical) είναι με λεπτό καλώδιο οπτικών ινών. Υπάρχουν μετατροπείς στην αγορά από το ένα σύστημα στο άλλο, αν χρειαστεί ποτέ. http://www.noiz.gr/tp-images/Image/layla3g.jpg ADAT Ξεκίνησε σαν οπτικό πρωτόκολο μεταφοράς 8 καναλιών, που στη διαδρομή μετατράπηκε και σε S/PDIF stereo για μεγαλύτερη ευελιξία όταν χρειαστεί. Με ένα εξωτερικό μετατροπέα A/D αποκτάτε 8 έξτρα εισόδους εκεί που δεν σας το επιτρέπουν οι υπάρχουσες αναλογικές είσοδοι. MIDI Πολλλές κάρτες προσφέρουν συνήθως 2 αλλά και 4 εισοδο - εξόδους. Συνήθως δεν αυξάνουν το κόστος σημαντικά και καλό είναι να υπάρχουν για το παραπανίσιο keyboard. Γιάννης Μεθενίτης

Ημ/νία: 08:19 - 30/05/09 Εισαγωγή: Θα προσπαθήσω να καλύψω οσο το δυνατόν καλύτερα, όλα τα στοιχεία, λινκς, και πληροφορίες σχετικά με ορχηστρικά samples για Η/Υ. Ως "κλασσικός" συνθέτης χρησιμοποιώ κυρίως τέτοια προγράμματα και ήχους. Πάμε λοιπόν... ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ SAMPLER? Τα samplers χρησιμοποιούν ηχογραφήσεις οργάνων, ταξινομημένες ανάλογα με την ένταση (κοινώς velocity, αν και ΔΕΝ ειναι το ίδιο με την ένταση (volume)), με τις τεχνικές παιξίματος, κλπ. Παράδειγμα: Πιάνεις ένα πιανίστα και του λες: "Παίξε το Λα0 (η πλέον μπάσσα νότα του πιάνου) πολυ σιγά." μετά "πιο δυνατά" και "πιο δυνατά". Αφου κάνουν αυτή τη δουλειά καμμιά δεκαριά φορές, πάνε στο Λα#0, μετά στο Σι0 κλπ. Μπορεί να του πουν του πιανίστα να παίξει και "staccato" και να ηχογραφήσουν και αυτό. Μετά πάνε στο sampler και κανονίζουν έτσι που όταν εσύ παίζεις Λα0 σιγά να ακούγεται η αντίστιχη ηχογράφηση. κλπ κλπ. Σε πιο πολύπλοκα παραδείγματα (πχ. έγχορδα) το να ηχογραφήσεις τη νότα δε φτάνει. Πρέπει να βρείς τρόπο να τις συνδέσεις. Γιατι, αν το πιάνο έχει κάθε φορα αρχή και τέλος, στα έγχορδα μπορεί να τραβάς το δοξάρι και να αλλάζεις τις νότες (legato παίξιμο, ή portamento/glissando) και έτσι υπάρχουν άλλα προβλήματα. Επίσης, όπως και στη φωνή μπορεί κάποιος να αλλάξει την ένταση ΚΑΘΩΣ παίζει την ίδια νότα, ενώ στο πιάνο αυτό δε συμβαίνει. Όλα τα παραπάνω έχουν αντιμετωπιστεί μέχρι κάποιο σημείο. Άλλα δεν είναι και τέλεια... ΑΜΙΓΩΣ ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΟΙ ΗΧΟΙ Υπάρχουν κάποια "πακέτα" που καλύπτουν την πλειοψηφία των ήχων και οργάνων που βρίσκει κανείς σε μία ορχήστρα. Εδώ αναφέρομαι σε αυτά συγκεκριμένα, που είναι σχετικά λιγοστά. 1. Vienna Symphonic Orchestra (<-link. Όπου μπορώ θα δίνω και λινκς) Η ναυαρχίδα του είδους! Απίστευτος ήχος, απίστευτο μέγεθος, απίστευτη τιμή! Γενικά (πριν απο κάνα χρόνο) το όλο πακέτο ήταν περι τις $10,000 και πάνω απο 750 GB!!!!!!!!! Τα χαρακτηριστικά του είναι 4: α. Είναι ηχογραφημένα σε unechoic (χωρίς ηχώ) chamber που σημαίνει ότι θέλεις και κάποιο (καλό) reverb για να κάνεις τη δουλειά σου. Απο την άλλη έχεις παραπάνω επιλογές στον ήχο που θέλεις β. Είναι ΠΛΗΡΕΣ. Έχουν όλα τα όργανα, ακόμη και ΠΟΛΥ σπάνια (Contrabassoon, bass flute, κλπ). Όχι ότι συμβαίνει συχνά κάποιος να θέλει τέτοια όργανα αλλά... γ. Έχουν legato/portamento/glissando! Αυτό είναι το μεγάλο ατού του πακέτου και πραγματικά κάνει τη διαφορά. Σε έγχορδα και πνευστά αυτό που κάνει τη διαφορά είναι το πως ενώνονται οι νότες μεταξύ τους! Η VSL έκατσε και ηχογράφησε ΟΛΑ τα διαστήματα μεταξύ δύο νοτών (ντο-ντο#, ντο-ρε, ντο-ρε# ... ντο#-ρε, ντο#-ρε#,...σι-ντο) και έκανε το λογισμικό όπου ΟΤΑΝ ΘΕΛΕΙΣ εννόνει δύο νότες με αυτά τα μικρά intervals, κάνοντας έτσι ένα πολύ ρεαλιστικό αποτέλεσμα. δ. Έρχετε με το δικό της player. Δε χρειάζεσαι άλλο sampler. Είναι η ναυαρχίδα, πραγματικά απίστευτο και αυτό που χρησιμοποιούν οι πιο πολλοί επαγγελματίες στο γενικό χώρο των orchestral samples. Φυσικά, μπορεί κανείς να αγοράσει μικρότερα πακέτα, ή να πάρει μόνο τα έγχορδα, τα ξύλινα πνευστά κλπ. Άλλα η αλήθεια έιναι πως, ακριβως επειδή είναι χωρίς ηχώ θέλει δουλειά και εμπειρία για να κάνεις καλό μιξ με άλλες libraries. 2. EastWest Quantum Leap Η γνωστη EWQL. Πρόσφατα (κανα δυο χρόνια δηλ) έβγαλε το δικό της player, το PLAY. Κακές γλώσσες λένε ότι δε δουλεύει και πολύ καλά σε χαμηλά συστήματα (ακόμη και quad συστήματα). Προσωπικά δεν το έχω δοκιμάσει, αλλά ξέρω φίλους μου που το χρησιμοποιούν καλά. Είχε κάποια bugs, αλλά όσο πάει και τα φτιάχνει. Η ορχήστρα της EW έρχετε σε 3 (4) πακέτα: EWQL Silver, Gold and Platinum (Platinum pro). i. Silver: Η μικρότερη επιλογη και η φθηνότερη. ΔΕΝ είναι chromatically sampled, έχει λιγότερα velocity layers και γενικά είναι ένα προϊόν αντίστιχο με την τιμή του. ii. Gold: Η μεσαία επιλογή. Ηχογραφήσεις σε 16-bit. Όλα τα όργανα, χρωματικά δειγματισμένα. iii. Platinum: H κορυφαία επιλογή. Στα 24-bit, με 3 διαφορετικά μικρόφωνα για κάθε νότα που παίζεται είναι απλά... "πλήρες". Η EW για όλα τα ορχηστρικά της όργανα (και τη χορωδία της) ακολούθησε την ιδέα του να ηχογραφήσει τους ήχους σε γνωστό concert hall, και να ηχογραφήσει μαζί και την ηχώ. Άρα, όχι μόνο δε θες sampler αλλά ούτε και reverb για να φτιάξεις καλό ήχο με αυτήν την ορχήστρα. Γενικα μιλώντας είναι η πιό "εύκολη" επιλογή. Ακούγεται καλά απ'τη μάνα της. Φυσικά το γεγονός ότι έχει ηχογραφημένη στα δείγματα την ηχό το κάνει δύσχρηστο όταν το μιξάρεις με άλλες ορχήστρες και ήχους. Επίσης το ίδιο γεγονός σημαίνει ότι όλοι οι χρήστες έχουν πρακτικά τον ίδιο ήχο, την ίδια μίξη, και μέχρι ένα σημείο το ίδιο στυλ ακόμη! Έχει κάποιες επιλογες για legato κλπ, αλλά δεν είναι στο επίπεδο της παραπάνω (VSL) ορχήστρας. Έχει τις πιο γνωστές τεχνικές παιξίματος. 3. Kirk Hunter Studios Παλιός γνώριμος ο Kirk, έχει κάνει πολλά πράγματα. Η ορχήστρα του θεωρείτε ως την πιο γλυκία και όμορφη γενικά και αρκετός κόσμος, επαγγελματίες και μη, χρησιμοποιούνε τα έγχορδα. Και αυτη η ορχήστρα έρχεται σε διάφορα πακέτα. i. Saphire. 4.7GB (1 DVD). H αρχική επιλογή με διάφορες ελλείψεις, αλλά βέβαια με τέτοια τιμή και μέγεθος, δε μπορεί κανείς να ζητήσει κάτι παραπάνω. $89! Μόνο ως download. ii. Emerald. Πάνω απο 25 GB περιέχει πολλούς ήχους, πολλές επιλογές. iii. Ruby. Το μεγάλο αδερφάκι της Emerald. Έχει κυρίως διαφορετικούς ήχους απο την παραπάνω επιλογή και ΑΝ ΔΕ ΛΑΘΕΥΟΜΑΙ επίσης είναι για πιο "μεγάλη" ορχήστρα, ενώ η Emerald είναι για "μικρότερη" ορχήστρα. Ο Κιρκ έκανε διάφορες ηχογραφήσεις με διάφορα μεγέθη ορχήστρας και έτσι έχει κανείς την επιλογή να παίξει μια φράση με λίγα ή πολλά 1α βιολιά (πχ). iv. Diamond. Η επιτομή των Kirk Hunter Studios που συνδιάζει το Ruby και Emerald. Οι ήχοι του Κιρκ, ΔΕΝ είναι χωρίς ηχώ, αλλά ούτε και τόσο γεμάτοι, όπως της EW. Επίσης ΔΕΝ έρχετε με δικό της player. Χρειάζεται κανείς είτε Kontakt 2/3 ή EKS24 (Logic) για να τους παίξει. Αλλά αξίζει τον κόπο! Ο ήχος είναι διαφορετικός απο τους υπόλοιπους και πιο... intimate (δε μπορώ να σκεφτώ την Ελληνική λέξη). 4. SONiVOX / Sonic Implants Σχετικά παλιά εταιρία, που δε φαίνεται να έκανε όσο θόρυβο θα άξιζε. Το marketing τμήμα της αποφάσισε να μην ρίξει τις τιμές ή να κάνει προσφορές και γενικά δε κυκλοφόρησε πολύ. Δε κυκλοφόρησε διάφορα πακέτα για τους ίδιους ήχους, αλλά χώρισε πακέτα σύμφωνα με τα όργανα της ορχήστρας. Άρα κάποιος μπορεί να αγοράσει τα χάλκινα, ή τα κρουστά, κλπ. Αρκετά μεγάλο σε μέγεθος (δε θυμάμαι πόσο αυτή τη στιγμή), θέλει Kontakt 2 ή EKS24 (Logic) για να τρέξει. Ο ήχος των έγχορδων είναι ο πιο γνωστός και νομίζω, προσωπικά, ότι αξίζει το κόπο. Πιο ζεστος και μεστός απο τα μεγαθήρια του χώρου... 5. Garritan Personal Orchestra (GPO) Το γνωστό πακέτο... Μικρό (όσο 1 DVD) φθηνό ($199) και διαδεδομένο όσο τίποτε άλλο. Είναι bundled σε διάφορα άλλα λογισμικά (finale, κλπ). Έχει κατηγορηθεί για κακό και "σύνθη" ήχο, αλλά να πω την αλήθεια απλά θέλει πολύ παραπάνω δουλειά. Όχι δε μπορεί να συγκρηθεί με τη VSL, αλλά στο κάτω κάτω κοστίζει και 3% της τιμής της VSL! Έχει πολλά διαφορετικά όργανα απο κάθε οικογένεια (όχι μόνο 1 σόλο βιολι, αλλά 3 (αν δε κάνω λάθος)), που δίνουν ποικιλία. Έρχετε με το δικό της player (ως τώρα με Kompakt player, αλλά απο φέτος με την Aria engine, που ανήκει στον Garritan). Xρειάζεται reverb για να ακουστεί καλά, και ένα απ'τα ατού της είναι η ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ συνεργασία με το Finale (και το Sibelius, αλλά λιγότερο), που καθιστά την ορχήστρα αυτή ώς την καλύτερη για τέτοιο σκοπό. Προσωπική γνώμη είναι ότι το κλαρινέττο είναι φανταστικό! Τέλος 6. Synful ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ SAMPLES! Πρόκειται για εντελώς διαφορετική τεχνολογία. Πρακτκά είναι ένα σύνθ (με το ωραίο όνομα "physical modeling"). Απίστευτα μικρό (λιγότερο απο 500 ΜΒ όταν ακόμη και το GPO είναι πάνω απο 4000 ΜΒ). Το γεγονός ότι είναι physical modeling, σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές παραπάνω δυνατότητες για έκφραση. Το πρόβλημα έιναι ότι ακόμη ΔΕΝ έχει φτάσει η τεχνολογία σε τέτοια επίπεδα ώστε να πήθει ως 100% ρεαλιστικό. Αν και δεν είναι μακριά (προσωπική γνώμη). Φυσικά έρχετε με το δικό της player και φυσικά θέλει reverb, αν και ο player της έχει πάνω ενσωματομένο. PIANOS Εεε λοιπόν είναι ο τομέας με τις περισσότερες προσπάθειες και τα περισσότερα δείγματα! Σημαντικό όργανα, παντού χρησιμοποιείται... άρα; Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που ξεχωρίζουν το ένα πιάνο απο ένα άλλο. ένα λεπτό σημείο είναι το "sympathetic resonance και το "sustain resonance". Αυτό συμβαίνει όταν κάποια χορδή του πιάνου δονειται απο τον ήχο μίας άλλης. Άν πατήσεις πολύ ελαφριά ένα ντο (πχ) και πάιξεις δυνατα και στακάτο το παραπάνω ντο, χωρίς πεντάλ, μόλις το αφήσεις θα ακούσεις την αρμονική του να δονείται στην παρακάτω νότα, που ακόμη πατάς. Αν πατάς πενταλ και πατήσεις μια νότα, πολλες ακόμη θα κινηθούν. Αυτή είναι η (ψευδο-)επιστημονική εξήγηση του τι γίνεται ακριβώς όταν παίζει ενα πιάνο κάθε φορά. 1. Quantum Leap Pianos To τέρας των πιάνων. Θεωρείται το καλύτερο sampled πιάνο όλων των εποχών και ομολογώ ότι ο ήχος του δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό αυτή τη θεώρηση! Παίζει μέσω του PLAY. Είναι τεράστιο (270 GB για 4 πίανα). Είναι βαρύ για κάθε σύστημα. Στα 24-bit. Τα 4 πίανα μπορεί, κανείς, να τα βάλει 1-1, ή όλα μαζί. Δε χρειάζετε ο σκληρός σας να έχει τόσο πολλά μέσα. Κάποιος μπορεί να προτιμάει το Yamaha απο το Steinway, κλπ. Επίσης έρχετε (όπως είπα παραπάνω) με 3 ηχογραφήσεις απο 3 μικρόφωνα για την κάθε νότα. Άρα υπάρχει "φυσική" ηχώς και μπορεί κανείς να την ορίσει αν θέλει πολύ ή λίγο. Αυτο που λείπει είναι το sympathetic (και sustain) resonance. 2. Garritan Authorised Steinway Ένα απο τα καλύτερα προϊόντα του Garritan. το έχω και είναι ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ! Έρχεται σε 3 εκδόσεις, ανάλογα με τα μικ. που έχει, το sample rate, κλπ. Η pro edition είναι ΚΑΙ σε 16 ΚΑΙ σε 24 bit. Έχει 5 μικ. Παίζει μέσω της Aria Engine και δεν έχει το παραμικρό bug. Έχει sympathetic/sustain resonance και λειτουργεί εκλπηκτικά. Είναι μεγάλο, στα 65 GB για όλα τα μικ. και 24-bit, Ένα "ελλάτωμα" που έχει είναι ότι στην αρχή νομίζει κανείς ότι είναι πολύ χαμήλο στην ένταση. Άλλα είναι απλά εκπληκτική η σημασία στις δυναμικές! 3. Ivory της Synthogy Λίγο παλαιότερο, παραμένει σταθμός στην ιστορία των sampled pianos. Έγινε η αρχή με μια συλλογή απο 3 γνωστά πιάνο, μετά έβγαλε και το Italian grand και τώρα τα όρθια πιάνα (upright pianos). Έχω το αρχικό πακέτο και ομολογώ ότι ο ήχος είναι φανταστικός. Αλλά ως λιγο παλαιότερης εποχής ΔΕΝ έχει sympathetic resonance αν και έχει sustain resonance. Στον παλιό μου Η/Υ, έναν P4 2.8 GHz, 2 GB RAM δε δούλευε και πολύ καλά και μάλιστα μέσα στο Cubase ΔΕΝ ΕΚΑΝΕ με κανένα τρόπο off line bouncing. Έπρεπε πάντα να είναι realtime. Σχετικά μεγάλο σε μέγεθος, ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα, κάθε πιάνο είναι 10-15 GB. Και για 1 μόνο πιάνο, είναι αρκετό αυτό.. (που δηλ, τα 270 του QL Pianos ή τα 65 του Garritan...) Εξακολουθεί, όμως, να έχει ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ και βαθύ ήχο και πολύ χαρακτηριστικό χαρακτήρα. 4. Akoustic Piano Παλιό πιάνο, πιο παλιό απο το Ivory, ακόμη πιο πίσω στην τεχνολογία. Ο ήχος του ποτέ δε μου άρεσε, αλλά φαίνεται ότι αρέσει σε πολύ κόσμο... Δεν έχει sympathetic resonsance αν και έχει sustain resonance. Έχει κάποια στοιχεία για εφε που κάνουν λίγο πιο ρεαλιστικό το αποτέλεσμα (key noise, dumper noise, etc), αλλά και πάλι, ομολογώ ότι ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ, δε μου αρέσει ο ήχος. Δε μου αρέσουν οι επιλογές που έκανε ο μηχανικός τους... Σχετικά μικρό, σύμφωνα με τα παραπάνω, έρχετε σε πακέτο με 4 πιάνα, ένα εκ των οποίων δε βρίσκεται αλλού, το Steingraeber 130. 5. Galaxy II Ένα παραμελειμένο πιάνο, με πολύ γλυκό ήχο. Συλλογή πιάνων μάλλον. Δεν είναι τεράστια σε μέγεθος και έχουν ΟΛΑ τα τεχνικά στοιχεία που μπορεί να θέλει κάποιος (sympathetic, sustain resonance, etc). Για κάποιο λόγο δε πούλησε ποτέ πολύ, αν και, επιμένω, ο ήχος του είναι πολύ γλυκός. Κάνει μεγάλη χρήση διαφόρων scripts στη Kontakt engine. 6. VSL Vienna Imperial Άλλο ένα "τέρας" σε θέμα μεγέθους κλπ... Τεράστιο, σπουδαίο, με πάνω απο 100 velocity layers (όπως συνηθίζει η VSL, να καλύψει όλες τις πιθανότητες), με όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά (sympathetic, sustain resonance). Στα 24-bit . Όπως άλλα προϊόντα της ίδιας εταιρίας, έρχετε με το δικό της player και είναι αρκετά εώς πολύ βαριά για κάθε Η/Υ... Τέλος 7. Pianoteq της Modartt Όπως και σε κάποιο άλλο σημειο, δεν πρόκειται για sampled piano αλλά για physical modeling. Θεωρώ ότι πρόκειται το πλέον ρεαλιστικό δείγμα αυτής της τεχνολογίας! Και το καλύτερο είναι το μέγεθός του! Αντι για 270/65/50 GB αυτό είναι 15 ΜΒ! Μόνο! Ο ήχος είναι ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΣ, και δεν έχω πρόβλημα να το προτείνω σε όποιον ψάχνει ένα πιάνο, όποιο πιάνο και να είναι αυτό. υπάρχει έλεγχος κάτω απο κάθε στοιχείο ενός πιάνου και του ήχου του, κάθε χαρακτηρηστικό. Χτίζεις το δικό σου ήχου. Έχει και 5 διαφορετικά μικρόφωνα που τα βάζεις όπου θέλεις και κάνεις τη δουλειά σου. Δεν έχει προβλήματα με μνήμη, ούτε με χώρο στο σκληρό, αλλά είναι αρκετά έντονο για το CPU σας. Παίζει αλλά σε πιο αργά συστήματα μπορεί σε γρήγορες φράσεις να μην παίζει καλά. Τα φανταστικά του στοιχεία είναι τα τεχνικά χαρακτηρηστικά. Δεν έχει velocity layers! Κάθε νότα που παίζεται είναι διαφορετική ανάλογα με την ένταση που χτυπάτε το πλήκτρο, αλλά και τις άλλες νότες που έχουν παιχτεί πριν, που παίζονται εκείνη τη στιγμή, το πεντάλ κλπ. Παράδειγμα: Αν πατήσεις στακάτο μία νότα, και ΜΕΤΑ πιάσεις το πεντάλ, αυτό μπορεί να πιάσει τον ΑΠΟΗΧΟ της νότας, όχι όλη τη νότα. Ανάλογα με το που θα πατήσει κανείς το πεντάλ, πιάνει άλλο σημείο του ήχου. Ακριβώς όπως ενα πραγματικό πιάνο. Ένα διαμάντι με λίγα λόγια! ALL THE REST Καταρχήν να ξεκαθαρίσω. Επειδή η γκάμα εδώ είναι πολύ μεγάλη, θα πηγαίνω ανα εταιρία, παρά ανα όργανο ή τύπο οργάνων, οκ; Υπάρχουν διάφορες εταιρίες, άλλες μικρές, άλλες μεσαίου μεγέθους που δραστηριοποιούνται στο γενικό χώρο του sampling. Κάποιες απ'αυτές έχουν αφήσει ιστορία, ένω κάποιες άλλες μόλις ξεκινήσανε... 1. ProjectSAM Μια απο τις σπουδαιότερες εταιρίες στο χώρο, απο τους Maarten, vincent και Marco (αδυνατώ να θυμηθώ τα μικρά τους ονόματα...), που έχει κάνει λιγοστά, σχετικά και ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ πακέτα ήχων, όλα τους. Το τελευταίο τους, και πιο πρόσφατο πακέτο είναι η Symphobia ένα είδος ορχηστρικής βιβλιοθήκης ήχων, αλλά όχι με τον παραδοσιακό τρόπο. Περιέχει καινούρια αντίληψη στην ηχογράφηση, καθώς και διάφορα chords, minor, major, runs, κλπ, τα οποία θεωρούταν πεπαλαιομένα. Να που όμως τώρα η ProjectSAM γύρισε και τα έκανε ένα θαυμάσιο εργαλείο. Περιέχει επίσης ένα μεγάλο μέρος απο ορχηστρικά εφε (glissandi, tremoli, clusters, noise, etc), που είναι αδύνατον να βρεθούνε αλλού! Αρκετά ακριβό στα 1000 ευρώ, έρχετε μαζί με το Kontakt player, και 18 GB στο σκληρό σας δίσκο. Εργαλείο στο οποίο πολλοί επαγγελματίες απλά "ορκίζονται"! Μαζί τους κι εγώ, αν και δεν το έχω (ακόμη). ___________ True Strike. Σε δύο πακέτα, έκαστως στα 339 ευρώ, είναι μόνο κρουστά αλλά τι κρουστά! Φανταστικοί ήχοι, λεπτομέρεια στη λεπτομέρεια, πληρότητα στα πάντα, τα πλέον χρήσιμα κρουστά. 18 και 12 GB αντίστοιχα ΘΕΛΟΥΝ να έχει κανείς κάποιο sampler για να τρέξουν. Ένα απο τα κορυφαία πακέτα κρουστών στην αγορά σήμερα, ακόμη και μετά απο 2-3 χρόνια που έχει κυκλοφορήσει! ___________ Orchestral Brass, otherwise known as SamBrass Είναι τα χάλκινα της εταιρίας, άλλος ένας σταθμός στα δειγματισμένα όργανα! Καταπληκτικός, γεμάτος, ήχος, ειδικά ηχογραφημένος για χρήση με μεγάλες ορχήστρες, με τον φουλ "μπα μπα μπουμ" ήχο! Αν θυμάμαι καλά, δεν είναι τεράστια στο μέγεθος, αλλά θέλουν sampler. 2. EastWest Quantum Leap Αναφέραμε παραπάνω την ορχήστρα της EW και τα πιάνο τους, αλλά έχει και κάποια άλλα προϊόντα που πρέπει να αναφερθούν! Ένα απ'αυτά είναι το SD2 (SoundDrum 2). Κρουστά και πάλι, νέα engine (h PLAY) και φαντασμαγορικοί ήχοι. Γεμάτοι, για τεράστιο ήχο στην παλέτα σας. Κατηγορήθηκε πολύ στην αρχή για bugs και ότι είναι πολύ βαρύ, δεν είμαι 100% σίγουρος ότι έχουν φύγει όλα τα bugs Και ακόμη λιγότερο ότι λειτουργεί σε ελαφριά συστήματα... Έρχετε μαζί με midi perfromance files, που απλά τα βάζεις στο sequencer σου, αντί για λούπες και τις αλλάζεις όπως θέλεις (αν και λειτουργούνε σα λούπες πρακτικά). σπουδαίες ιδέες, εξαιρετική ομάδα, μεγάλη εταιρία (ίσως η μεγαλύτερη στο χώρο), και ένα πακέτο που αξίζει τον κόπο. ______ Symphonic Choir Η χορωδία του μέλοντος; Μεγάλο σε μέγεθος, περι τα 40 GB, με 3 μικρόφωνα, ηχογραφήσανε ΟΛΑ τα φωνητικά μίας χορωδίας (α,β, αι, εεεε, ι, ηη, τ, σ ,κλπ) και μετά βρήκαν τρόπο να τα ενώσουν. Ακούγεται απίστευτο αλλά είναι αλήθινο! επίσης είναι πολύ δύσκολο. Πάρα πολύ δύσκολο να το κάνεις να ακουστεί ρεαλιστικά! Και θέλει πολύ χρόνο. Τώρα στα αρνητικά. Στην τωρινή του έκδοση ΔΕΝ υπάρχει το WordBuilder (WB for short) μέσα στον player, αναμένεται update τσάμπα για τους ιδιοκτήτες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μήν δουλεύει το WB ανάλογα με το πιο sequencer χρησιμοποιείται... Επισης στην παλαιότερη έκδοση υπήρχε πρόβλημα στις εκτάσεις των φωνών. Οι μπάσσοι και οι σοπράνες ήταν ΠΟΛΥ ελλειπής, σε σημείο που πολύ χρήστες ήθελαν τα λεφτά τους πίσω. Υποτείθεται ότι αυτό διορθώθηκε... Τέλος, το portamento/legato tool του PLAY, αν και λειτουργει πολύ όμορφα στις ορχήστρες τους, ΔΕΝ λειτουργεί και πολύ όμορφα με τις χορωδίες. Θέλει κάποιο update. Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός αυτή τη στιγμή! Έχει αναφερθεί απο την VSL και τον Garritan ότι δουλεύουν σε κάποιες χορωδίες (άλλες ο καθένας), αλλά ακόμη δεν υπάρχουν δείγματα και αποδείξεις προς αυτό το συμπέρασμα (αν και στο τηλ, ο Garritan μου είχε βάλει κάποια χορωδία και είχα χαζέψει... Τώρα αν μου έκανε πλάκα... Στο κάτω κάτω υπεραστικό έπερνα...) Είναι ένα απο τα πακέτα που προσθέτουν τρελά στον ήχο του ιδιοκτήτη, άρα... Αξίζει τον κόπο, ότι και να πει κανείς. Και παλιά κόστιζε 1000 ευρώ, τώρα έχει κατέβει στα... 400 περίπου... 3. Sample Modeling Την έχω αναφέρει και παλαιότερα (σε ένα κόμμάτι μου...; Το θυμάται κανείς;) Έχει αυτή τη στιγμή 2 προϊόντα (και δουλεύει στο τρίτο). the trumpet και το Mr. Sax. Και τα δύο χρησιμοποιούνε υβριδική τεχνολογία, που δανείζεται και απο τους δύο κόσμους (sampling και physical modeling) και δημιουργει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Δεν έχω να πω πολλά πράγματα. είναι σχετικά μικρό στο μέγεθος. Είναι αρκετά ακριβό, αφού πρόκειται για 1 όργανο μόνο, αλλά ο ήχος είναι ο καλύτερος και πιο ρεαλιστικός που μπορεί να υπάρχει! Δεν υπάρχει καλύτερη τρομπέτα ή σαξόφωνο, ακόμη και απο ζωντανούς οργανοπαίκτες (εεε... καλά τώρα...) Και για να μη νομίζεται ότι τα λέω απ'το μυαλό μου: http://www.samplemodeling.com/en/products_trumpet.php Δείτε και ακούστε το βίντεο και μετά πειτε μου. Στον παλιά μου Η/Υ τον P4 2.8 GHz, 2 GB RAM η τρομπέτα δούλευε μια χαρά. Στον καινούριο i7 πετάει, δε περπατάει! Για καλύτερη χρήση καλό είναι να υπάρχει κάποιο midi keyboard, ΜΕ mod wheel, και expression pedal αλλά και πάλι θέλει editing, αφου τα πάντα παίζουν ρόλο. 4. WestGate Studios Παιδί του Τιμ, φαίνεται ότι έχει καιρό να φανεί και να ακουστεί. Δε ξέρω τι έγινε ακριβώς ούτε έχω τόσο στενές σχέσεις για να ρωτήσω... Έκανε κάποια ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΑ σολο όργανα, κορνα, κλπ, έβγαλε κάποια άλλα και μετά σταμάτησε να βγάζει... Ο ήχος πολύ ζεστός, πολύ κοντινός σε αυτό που ξέρουμε εμείς, και πολυ όμορφα παίζεται. Με τεχνικά χαρακτηριστικά και πολύ καλές ηχογραφήσεις είναι μια καλή προσθήκη στην παλέτα κάποιου. Ειδικά αφού δεν υπάρχουν εναλακτικές πολλές. (Γενικά κάποιος που βγάζει πακέτα με ΣΟΛΟ όργανα, συνήθως κάνει καλύτερη δουλειά απο κάποιον που βγάζει μια ολόκληρη ορχήστρα. Η αφοσίωση σε συγκεκριμένο στόχο λειτουργεί καλά!) 5. Wallander Instruments Ο Σουηδος φίλος (μου), ο Arne, που για να μην γίνει ένα με τις στατιστικές αυτοκτωνιών στη Σουηδια (κάναμε πλάκα, ότι όλοι οι Σουηδοί ασχολούνται με δημιουργηκά επαγγέλματα και μου έλεγε ότι το κάνουν για να μην αυτοκτωνήσουν! ), έχει φτιάξει ένας ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ! Δεν είναι samples, και ΔΕΝ ΕΧΕΙ strings (θέλει πολύ research). Αλλά τα χάλκινα ειδικά, και λιγότερο τα ξύλινα είναι φανταστικά. Το όλο πακέτο είναι λιγότερο απο 0.5 GB και είναι Interactive Audio Synthesiser, όπως τα λέει ο ίδιος. Ο ήχος που βγάζει το σύνθ του είναι πραγματικά μοναδικό. Γενικό παράπονο (όπως με όλες τις περιπτώσεις συνθ ΕΚΤΩΣ ΤΟΥ PIANOTEQ) ότι δεν είναι 100% ρεαλιστικό. Εγώ θα απαντούσα ότι εξαρτάται απο τον οργανοπαίκτη. Με ένα wind controller (breath controller) μπορείς να παίξεις πραγματικά καταπληκτικές φράσεις! Απλά ακούστε τα ντέμο. Και το καλύτερο τώρα: Για όσουν έχουν iPhone! Με $5 παίρνεις το WiVi Band και παίζεις μουσική στο iPhone σου! Τσεκάρετε τον πληκτρά των Dream Theater λίγο και τρελαθείτε, όπως τρελάθηκε κι αυτός: http://www.youtube.com/watch?v=Gn_uBjKTnkQ&eurl=http%3A%2F%2Fwww.wallanderinstruments.com%2F&feature=player_embedded ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ήταν χρήσιμο αυτό που έκανα; Ελπίζω αλλίως έκαψα ένα καλό 8ωρο και τον ύπνο μου (αλλά και πάλι δεν άντεχα να δουλέψω άλλο στα ίδια και τα ίδια... ) 1. Οι γνώμες είναι καθαρά προσωπικές! Δε σημαίνει ότι είναι σωστές. Ελπίζω να είναι φανερό πια στοιχεία αποτελούν προσωπική γνώμη και ποια είναι απλά "γεγονότα". Τα μεγέθη είναι πραγματικά γεγονότα, που ελπίζω να είναι σωστα σε γενικές γραμμές. Τα "τεράστιο", ή "τέρας" είναι προσωπικά στοιχεία, και δεν είναι απαραιτήτως κακά ως χαρακτηρισμός! Ειδικά το "τέρας" το χρησιμοποιώ ως επι το πλείστων για το μέγεθος της κάθε βιβλιοθήκης. 2. Προφάνως κάτι θα έχω ξεχάσει... Πιθανών να μην το ξέρω κι όλας. Αν είναι εδώ είμαι συνεχίζω κάποια άλλη στιγμή. Περιορίστηκα σε καθαρά ορχηστρικούς ήχους! Τώρα Τώρα Ελπίζω ότι κάτι σαν το παραπάνω θα βοηθήσει κάποιον να διαλέξει σε μία πιθανή αγορά. Αλλά ΚΑΤ'ΟΥΔΕΝΑ ΛΟΓΟ δεν αναλαμβάνω ευθήνη για οτιδήποτε. Μεγάλοι άνθρωποι είστε (μάλλον) άρα η ευθήνη δική σας! Οκ; Για να διαλέξετε την επόμενή σας αγορά καλό θα ήταν να σκεφτείτε: α. Τι ήχους θέλετε; Αν θέλετε κρουστα πάτε για SD1/2 ή True Strike. Αν θέλετε πιάνο, άλλες επιλογές, κλπ. β. Ανάλογα με τον Η/Υ που έχετε, τον χώρο που έχετε στον σκληρό και το σύστημά σας. Προφανώς αν δεν έχετε χώρο στο σκληρό δε μπορείτε να πάρετε τα QL Pianos. Ούτε όλη τη VSL Suite. γ. Ανάλογα με την τιμή. Συνήθως για να αγοράσει κανείς τη VSL θέλει και ένα καινούριο Η/Υ μαζί. Το ίδιο για τα πιάνα της QL, ή τουλάχιστον καινούριο σκληρό. Αν σκοπέυεται να επεκταθείτε, μπορεί να είναι καλύτερα να αγοράσετε μια και καλή κάτι καλό, αν νομίζεται ότι θα μείνετε για πολύ καιρό στάσιμοι, κάτι μικρότερο. Αν είναι να βγάλετε χρήματα... βάλτε χρήματα. Απλός νόμος: (Συνήθως) όσα πιο πολλά βάλεις, τόσα πιο πολλά θα βγάλεις... (αν και δεν πάει αναλογικά, ισχύει ότι δύσκολα θα βγάλεις gig με το GPO, αλλά με δείγματα και ντέμος απο την EW έχεις άλλες πιθανότητες). δ. Ανάλογα με τα ντέμο που θα ακούσετε: Σας εντπυωσίασε κάτι; Άρα αξιζει. ΠΡΟΣΟΧΗ! Κάποιες εταιρίες βάζουν τους καλύτερους με τα καλύτερα συστήματα να κάνουν ντέμο (λογικό). Έλα που όμως αυτό σημαίνει ότι εσύ ακούς ένα αποτέλεσμα απο ένα τεράστιο στούντιο με κάτι ηχεία να, και mastering suites, κλπ και μετά αγοράζεις το πακέτο και ψάχνεις να δεις πως στο Δία το έκανε αυτό... EW και VSL το κάνουν αυτό. Αντίθετα ο Garritan, Sample modeling, Pianoteq Και άλλες μικρότερες εταιρίες έχουν μυριάδα απο User demos και άρα πιο ρεαλιστικά δείγματα του τι μπορεί να γίνει. Ειδικά ο Garritan έχει πάνω απο 1000 demos. Για όλα τα γούστα και όλες τις ικανότητες! Ανοιχτόμυαλος άνθρωπος! ε. Επιπρόσθετα έξοδα. Πέρα απο την υπολογιστική δύναμη, μήπως ένα πακέτο θέλει και κάποιο Sampler? Μήπως κάποιο θέλει reverb? κλπ... ____________________ Για κάθε απορία, εδώ είμαι. Επίσης, ότι θέλετε να ρωτήσετε τις εταιρίες: Είναι απλοί άνθρωποι, που θέλουν να πουλήσουν και συνήθως πολύ προσβάσιμοι. Αν για κάποιο λόγο υπάρχει κάποιο πρόβλημα, μπορώ να επικοινωνίσω εγώ. Έχω τα στοιχεία απο τους πιο πολλους απο τους παραπάνω, και με ξέρουν... άρα καλύτερα αποτελέσματα. Αν και αμφιβάλω ότι θα υπάρχει κάτι που δε θα μπορεί να λυθεί δια τις κλασσικής οδού (support ticket σε περίπτωση bug, ή e-mail σε customer service σε άλλη περίπτωσή). _________________ Και να επαναλάβω: ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΥΠΕΥΘΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΙς ΑΓΟΡΕΣ ΣΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΑΣ! ΕΓΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΔΩΣΑ. ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΤΕ ΤΙΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΛΟΓΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΓΝΩΜΕΣ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕ ΤΕΣ ΕΤΣΙ. ΣΑΝ ΜΙΚΡΟ REVIEWS.

Από τον: Anonimos Ημ/νία: 14:04 - 09/10/09 Εισαγωγή: Κριτική παρουσίαση της νέας σουίτας προγραμμάτων για το μουσικό και το συνθέτη από την Apple. Logic Studio 9 Ανεξάρτητα από την αιώνια διαμάχη ανάμεσα στα PC και τα Mac, το Logic Studio είναι μακράν το πληρέστερο και ελκυστικότερο πακέτο λογισμικού για τον σύγχρονο μουσικό και συνθέτη, συνδυάζοντας εντυπωσιακά χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα χαμηλή τιμή. Αξίζει από μόνο του να οδηγήσει κάποιον στην αγορά ενός Mac; Οπωσδήποτε. http://www.noiz.gr/images/arthra/LogicThree.jpg Εισαγωγή Με το Logic Studio, η Apple προωθεί την ιδέα της ολοκληρωμένης σουίτας που θα εξυπηρετήσει τον επαγγελματία μουσικό και συνθέτη σε όλα (σχεδόν) τα στάδια της μουσικής παραγωγής. Έχοντας σαν σκοπό να "κτυπήσει" την πάλαι-ποτέ παντοδυναμία των ProTools στη νευραλγική αμερικανική αγορά, δίνει σε ένα και μόνο πακέτο κάμποσα προγράμματα, μερικά από τα οποία να είναι μοναδικά στο είδος τους. Το Logic Studio περιλαμβάνει : - Την εφαρμογή Logic Pro, ένα κλασικό (timeline) DAW γενικής χρήσης. - Την εφαρμογή Main Stage 2, αντίστοιχης λειτουργικότητας με το V-Stack της Steinberg (αλλά κατά πολύ καλύτερο). - Την εφαρμογή Soundtrack Pro 3, η οποία παρέχει μία σειρά σημαντικών βοηθημάτων για τον συγχρονισμού ηχητικού και οπτικού σήματος. - Την εφαρμογή WaveBurner, αντίστοιχης λειτουργικότητας με το CD Architect της Sony (για audio cd authoring). - Την εφαρμογή Compressor, για encoding άριστης ποιότητας σε μία πλειάδα ψηφιακών φορμά. - Την εφαρμογή Impulse Response Utility, για την αρχειοθέτηση και επεξεργασία δειγμάτων impulse responses (για μονάδες εφέ που χρησιμοποιούν αυτή τη τεχνολογία). - Την εφαρμογή Apple Loops Utility, για τη μετατροπή οποιουδήποτε audio αρχείου στο φορμά Apple Loops, που είναι συμβατό με το Logic αλλά και το Garageband. - Την εφαρμογή Batch Monitor για την παρακολούθηση εργασιών batch processing (μετατροπών κλπ). Το ίδιο το Logic Pro είναι μία σουίτα από μόνο του, περιλαμβάνοντας δεκάδες soft synths και εφέ, τα οποία δεν είναι καθόλου του "σωρού" όπως σε ορισμένα άλλα προγράμματα, αλλά καταξιωμένα στο είδος τους (όπως το reverb Pristine Space και το sampler EXS-24). Τέλος, η Apple έχει στριμώξει στα DVD εγκατάστασης του Logic μερικές χιλιάδες λούπες και synth patches για τα όργανα του Logic, μαζί με τρία ολοκληρωμένα τραγούδια διαφορετικών καλλιτεχνών/συγκροτημάτων. Εγκατάσταση και πρώτη εντύπωση Το Logic Studio 8 ερχόταν σε ένα μεγάλο μαύρο κουτί που περιλάμβανε μερικά βιβλια οδηγιών εκτός από τα DVD εγκατάστασης. Η κατάσταση έχει αλλάξει πλήρως στην έκδοση 9 - το κουτί έχει πραγματικά μικρύνει, τα βιβλία έχουν εξαφανιστεί και στη θέση τους υπάρχουν μερικά βιβλιαράκια 12x12 εκ. (το μεγαλύτερο έχει 170 περίπου σελίδες) που περιλαμβάνουν μία εικονογραφημένη αλλά επιγραμματική παρουσίαση διαφόρων βημάτων προς την ανακάλυψη των δυνατοτήτων του προγράμματος. Δεν μπορώ να πω ότι χάρηκα με αυτή την εξέλιξη, αλλά φάνταζε αναπόφευκτη αφού κανείς πλέον δεν προτιμά να τυπώνει τα βιβλία οδηγιών των προγραμμάτων μουσικής παραγωγής στην πληρότητά τους. Αμέσως μόλις έφθασε στο γραφείο μου το Snow Leopard (το νέο λειτουργικό σύστημα της Apple), προχώρησα στη διαδοχική εγκατάσταση του συστήματος (30 λεπτά περίπου) και του Logic Studio (άλλα 30 λεπτά). Σύμφωνα με τις προτιμήσεις μου, έκανα αντίγραφα των εννέα(9) dvd στο σκληρό δίσκο του Mac, προκειμένου να μην χρειάζεται να κάθομαι "πάνω από το μηχάνημα" κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης, η οποία ολοκληρώθηκε μετά από 30 περίπου λεπτά. Όπως και στην έκδοση 8, η υπερ-πλήρης εγκατάσταση απαιτεί περίπου 60 GB στο δίσκο του υπολογιστή. http://www.noiz.gr/images/arthra/LogicTwo.jpg Το πρώτο πράγμα που παρατηρεί κανείς, είναι ότι στο desktop δημιουργείται ένα εικονίδιο που γράφει "The Numbers Game.locic", το οποίο αποτελεί shortcut για να τρέξει το πρόγραμμα και αυτομάτως να φορτώσει ένα κομάτι των Thievery Corporation, γεμάτο με lo-fi samples που μόνο τις δυνατότητες του προγράμματος δεν σε αφήνουν να εκτιμήσεις. Αναζητώντας στο "Demo Content" DVD, βρίσκει κανείς ένα τραγούδι των "The Killers" (το Spaceman) το οποίο και φόρτωσα από το ίδιο το DVD, έτσι.. σε μία προσπάθεια να κρασάρω το Logic...κάτι που φυσικά δε συνέβη: χρειάστηκε λίγα λεπτά για να το φορτώσει από το πάν-αργο DVD reader, αλλά αμέσως μετά το κομάτι ρόλαρε χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. 81 audio tracks, συν ένα βίντεο που παίζει παράλληλα (συγχρονισμένο), με κάμποσα εφέ στα επιμέρους tracks, και οκτώ διαφορετικά στα busses... αλλά το Logic δεν έδειξε πουθενά μεγαλύτερη αξιοποίηση από το 50% της CPU. Ο ήχος, τέλεια μιξαρισμένος (ή μήπως θα έπρεπε να πω "μαστεραρισμένος", με τους παλαβούς Killers να χρησιμοποιούν (για μερικά μέτρα) πέντε ταυτόχρονα tracks για το.. μπάσο. Κάπου εδώ, συνειδητοποιεί κανείς ότι η ιδέα της "ολοκληρωμένης σουίτας" δεν είναι διόλου θεωρητική - το κομάτι των Killers είναι τελειωμένο από κάθε άποψη και ακούγεται άψογο. Περνούν μερικά λεπτά μέχρι κάποιος να συνειδητοποιήσει ότι όλα αυτά έχουν γίνει μέσα στο ίδιο και μοναδικό πρόγραμμα. Λίγο βαθύτερα Το user interface δε φαίνεται να έχει αλλάξει διόλου από την έκδοση 8, κάτι που δημιουργεί την αρχική πεποίθηση ότι δεν υπάρχουν νέα χαρακτηριστικά, αλλά αυτό δεν ισχύει όπως θα δούμε. Προσωπικά, δεν ικανοποιούμαι από το user interface του Logic: είναι μία κακόγουστη (αισθητικά) και παράξενη (λειτουργικά) ανάμιξη της λογικής που είχε το πρόγραμμα όταν έτρεχε σε PC, με τα συνήθη γραφικά της Apple. Το αποτέλεσμα, κατά τη γνώμη μου, δε λειτουργεί: όλος αυτός ο συνωστισμός στην οθόνη (η οποία καλά θα κάνει να είναι 24άρα τουλάχιστον) απέχει πολύ από την απλότητα που πρωτιμώ σε άλλα προγράμματα, τα οποία αποκαλύπτουν τα περισσότερα χαρακτηριστικά τους κατόπιν αιτήματος, αντί να τα βάζουν σε άμεση θέα όπως το Logic. Όμως, αυτή η επιλογή δεν είναι τυχαία: μετά το Tracktion έχει επικρατήσει στην αγορά η αντίληψη ότι οι χειριστές τέτοιων προγραμμάτων έχουν ψυχολογικές επιφυλάξεις να κάνουν ένα (ή δύο) κλικ παραπάνω, οπότε προσπαθούν όλοι να χωρέσουν τα πάντα σε μία οθόνη. Ουφ... Στα πλαίσια της προσπάθειας να "ικανοποιηθούν όλοι" πρέπει να αποδωθεί και το κύριο νέο χαρακτηριστικό του Logic : η τεχνολογία Flex. Αυτή παρέχει ένα σύνολο εργαλείων και επιλογών για "ελαστική" μεταχείριση οποιασδήποτε κυμματομορφής, προκειμένου να μπορεί κανείς να συγχρονίσει οτιδήποτε με οτιδήποτε (υποθέτω, αναζητώντας την τέλεια λούπα). Παρ' ότι δεν έχω τέτοια ενδιαφέροντα, ομολογώ ότι είναι πολύ εντυπωσιακό: φανταστείτε ένα τραγουδιστή να ξεστομίζει πέντε συλλαβές και εσείς να μπορείτε να πάρετε το κομάτι της κυμματομορφής που σχετίζεται με κάθε μία από τις συλλαβές, και να το συγχρονίσετε με πέντε (αντιστοίχως) κτυπήματα ενός snare... χωρίς να αλλάξει ο τόνος στον οποίο τραγούδησε. Το εργαλείο Flex μπορεί να λειτουργήσει σε διάφορα modes, προκειμένου να ανταποκρίνεται περισσότερο κατάλληλα σε κυμματομορφές από φωνή, ή κιθάρα, ή τύμπανα ή... Στο Logic έχει γίνει επίσης μία προσπάθεια βελτίωσης του τρόπου με τον οποίο εργάζεται κανείς, μέσω της βελτίωσης διαφόρων εργαλείων τα οποία η Apple ονομάζει Production Tools. Αυτά είναι ανομοιογενή: άλλο επιτρέπει την εκλεκτική μεταφορά tracks από το ένα project στο επόμενο, άλλο επιτρέπει οποιοδήποτε τμήμα κυμματομορφής να μετατραπεί σε sample instrument, άλλο δίνει τη δυνατότητα εμφάνισης guitar tabs (δυστυχώς δεν είμαι κιθαρίστας για να το εκτιμήσω αυτό) κλπ. Αυτοί που όντως είναι κιθαρίστες, θα χαρούν να μάθουν ότι η Apple έχει συμπεριλάβει τη δική της σουίτα εφέ και ψευδοενισχυτών (τα ονομάζει Guitar Gear) και παίζοντας μαζί τους διαπίστωσα ότι είναι χρήσιμα μεν, αλλά κατώτερα ηχητικά από το Guitar Rig, όπως είναι λογικό άλλωστε εφ'όσον μόλις άρχισαν να ασχολούνται με κάτι τέτοιο. Αξιοσημείωτες βελτιώσεις έχουν γίνει στο MainStage 2. Δεν αναφέρομαι στο playback ή loopback recording (καιρός ήταν), αλλά στη δυνατότητα για πολυ-ανάθεση της λειτουργικότητας των χειριστηρίων (multimapping), όπου κάποιος μπορεί να αναθέσει σε ένα και μόνο χειριστήριο να ελέγχει διαφορετικές παραμέτρους σε διαφορετικά "όργανα"...χμμ...ο Keith Emerson θα το εκτιμούσε δεόντως. http://www.noiz.gr/images/arthra/LogicOne.jpg Μαζί με τα παραπάνω, η Apple δηλώνει ότι έχει περιλάβει περισσότερα από 200 νέα χαρακτηριστικά στο Logic, αλλά - όπως γίνεται με τα περισσότερα προγράμματα - ανάλογα με τον τρόπο που εργάζεστε, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα δείτε ποτέ τα περισσότερα από αυτά. Δείτε όμως την θετική άποψη: ότι θα περάσουν πολλά χρόνια πριν θελήσετε να κάνετε κάτι που να μη το κάνει αυτό το πρόγραμμα. Συμπεράσματα Θα ήταν σκόπιμο να ξεκαθαρίσω ότι δεν πιστεύω στις μονολιθικές πλατφόρμες για οποιοδήποτε είδος computing. Όσο πιστός και αν θέλει κάποιος να παραμείνει στην ιδέα ότι "εγώ χρησιμοποιώ μόνο το ΤΑΔΕ", είναι βέβαιο ότι θα οφεληθεί από την επέκταση του εξοπλισμού του. Για παράδειγμα, θεωρώ ότι μόνο κουτό πείσμα θα κρατήσει έναν Mac user με μουσικά ενδιαφέροντα μακρυά από το FL Studio ή το Acid, ενώ αντίστοιχης κλάσης θα ήταν η προσπάθεια ενός PC user να κρατηθεί μακρυά από το Logic Studio. Ακόμη και αν δεν χρειάζεται κάποιος ένα - ακόμη - DAW, το Logic είναι μία εξαιρετικά ισχυρή πλατφόρμα για audio editing ή audio processing, περιλαμβάνοντας κλασικά και καταξιωμένα soft synths και effects, απίστευτα πολλές λούπες και ήχους, συν τη δυνατότητα να τα συνδυάσει κάποιος όλα αυτά προκειμένου να δώσει σε ένα κομάτι εκείνο το "διαφορετικό" ηχητικό συστατικό που όλοι αναζητούμε. http://www.noiz.gr/images/arthra/LogicFour.jpg Προσθέστε στα παραπάνω το ότι περιβάλεται από καμιά δεκαριά βοηθητικά και κύρια προγράμματα (για διαδικτυακή συνεργασία, live performance, συγχρονισμό ήχου και εικόνας, audio cd authoring, επεξεργασία impulse responses) και ξέρετε για ποιο λόγο το ποσό των 500 δολαρίων που ζητά η Apple είναι μάλλον συμβολικό. Δυστυχώς για τον ανταγωνισμό, το Logic Studio κάνει πράγματα όπως το Cubendo να φαντάζουν πανάκριβα, με το Sonar να σώζεται λόγω της λογικής τιμής του και τα Ableton Live και Acid να σώζονται λόγω του γεγονότος ότι ενσωματώνουν τις αποκλειστικά δικές τους νοοτροπίες/προσεγγίσεις για το ζήτημα της σύνθεσης. Σίγουρα, το Logic απαιτεί ένα Mac για να τρέξει και - ως εκ' τούτου - κλειδώνει για πάντα τον κάτοχό του στο κόσμο της Apple, αλλά.. μιλώντας με διάφορους που ασχολούνται επαγγελματικά με τη σύνθεση.. ποσώς τους ενδιαφέρει αυτό το "πρόβλημα".. άλλωστε θυμούνται άριστα την εποχή που για να τρέξεις Cubase έπρεπε οπωσδήποτε να έχεις... Atari ST. Υπάρχει μία μερίδα κοινού που δεν θα ικανοποιηθεί με το Logic: εκείνοι που θέλουν να χρησιμοποιήσουν τη τεχνολογία για να πειραματιστούν στον κενό χώρο ανάμεσα στις προσωπικές τους ελλείψεις μουσικών γνώσεων. Οι υπόλοιποι θα βρουν εδώ όλα όσα χρειάζονται για να "βγάλουν" έναν ολόκληρο δίσκο. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη σουίτα προγραμμάτων που συνοδεύει το Logic, προκειμένου να προσθέσουν σημαντικό ηχητικό υλικό στη συλλογή τους, ακόμη και αν χρησιμοποιούν κάποιο άλλο πρόγραμμα, κάποιας άλλης ίσως πλατφόρμας.

Ημ/νία: 15:18 - 06/04/10 Εισαγωγή: 8+1 συμβουλές και απαντήσεις που θα φανούν χρήσιμες σε όποιον θέλει να αγοράσει υπολογιστή με σκοπό τη δημιουργία μουσικής Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε ασχοληθεί με το software που απαιτεί ένας υπολογιστής για να θεωρηθεί κατάλληλος για δημιουργία μουσικής. Όμως υπάρχει το υλικό μέρος του πράγματος και αναμφίβολα το hardware είναι εξίσου σημαντικό όταν στήνουμε έναν υπολογιστή με μουσικούς σκοπούς. Παρακάτω θα γίνει μια προσπάθεια να επισημανθούν τα κυριότερα σημεία που θα πρέπει να προσέξει κανείς, τουλάχιστον όπως τα έχω εκλάβει μέσα από τα χρόνια ενασχόλησής μου με το σπορ. Από τώρα δηλώνω ότι τα παρακάτω αφορούν κυρίως σε PCs καθώς τα πράγματα είναι σχεδόν δεδομένα σε ό,τι αφορά το hardware ενός Mac, ειδικά αν μιλάμε για iMac και όχι Mac Pro. Επίσης θα αποφύγω να αναφέρω συγκεκριμένες μάρκες και μοντέλα καθώς υπάρχουν άπειρες ποιοτικές λύσεις για όλες τις κατηγορίες προϊόντων και σε όλες τις κατηγορίες τιμών στην αγορά, οπότε είναι σχεδόν άτοπο να μιλήσουμε για 2-3 μεμονωμένες λύσεις. Πρόκειται όμως να αναφέρω κάποιες ενδεικτικές μάρκες ανά περιπτώσεις ως παράδειγμα αγοράς. 1. Η βάση είναι το παν Μιλώντας γενικά περί υπολογιστών, ο περισσότερος κόσμος κάνει το μέγιστο λάθος να μη δίνει επαρκή σημασία σε κάποια εξαρτήματα που αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά του υπολογιστή. Αναφέρομαι στη μητρική πλακέτα (ή motherboard) και το τροφοδοτικό ρεύματος. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχουν άπειροι υπολογιστές με κορυφαίο επεξεργαστή αλλά με μητρική και τροφοδοτικό που μόνο κορυφαία δεν θεωρούνται. Αυτό συμβαίνει κυρίως για λόγους οικονομίας (π.χ. πολλοί τσιγκουνεύονται τα 40-50 επιπλέον ευρώ που κοστίζει ένα ποιοτικό τροφοδοτικό) αλλά και άγνοιας, μιας και λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν τη βαρύτητα του κάθε υποσυστήματος σε έναν υπολογιστή. Αυτό το λάθος θα πρέπει να αποφευχθεί, κυρίως για λόγους απροβλημάτιστης λειτουργίας του συστήματος σε βάθος χρόνου. Ως γενικές γραμμές για την επιλογή μητρικής, μπορούμε να έχουμε υπόψιν τα εξής: - Προτιμούμε μητρικές με τελευταίας τεχνολογίας chipset, ιδανικά αφού έχουν και κάποιο σεβαστό χρόνο παρουσίας στην αγορά για να έχουν λυθεί τα όποια προβλήματα νεότητας (π.χ. ένα minimum 4-6 μηνών). - Καλό θα ήταν να επιλέγουμε μητρικές γνωστών και αξιόπιστων κατασκευαστών (Gigabyte, Abit, DFI, Asus κλπ), αν και αυτό δεν αποτελεί πάντα εγγύηση για μηδέν προβλήματα. - Πλέον είναι χαζό να μην επιλέξουμε μητρική που να έχει συστήματα για επίτευξη αυξημένης αξιοπιστίας όπως solid-state capacitors, heat-pipes για καλύτερη ψύξη των διαφόρων κυκλωμάτων, multi-phase συστήματα τροφοδοσίας για τον επεξεργαστή και λοιπά. Οι χρηματικές διαφορές σε σχέση με ένα συμβατικό motherboard είναι ανάξιες λόγου. Για την επιλογή τροφοδοτικού, προσέχουμε τα εξής: - Προφανώς το πρώτο είναι το wattage. Φροντίζουμε να επιλέξουμε τροφοδοτικό με αρκετή ισχύ ώστε να ανταποκρίνεται άνετα στις ενεργειακές απαιτήσεις του συστήματός μας, έχοντας υπόψιν και μελλοντικές προσθήκες/αναβαθμίσεις ώστε να μη χρειαστεί να αλλάξουμε και τροφοδοτικό. - Και πάλι προτιμούμε λύσεις από γνωστούς κατασκευαστές (Enermax, Zalman, Tagan, OCZ, Corsair, Seasonic κλπ). Εδώ είναι σχεδόν βέβαιο ότι ένα τροφοδοτικό no-name θα μας αφήσει χρόνους πολύ συντομότερα, συν ότι πιθανότατα θα έχουμε προβλήματα με την απόδοση σε συνθήκες μεγάλου φόρτου. - Προσωπικά προτιμώ τα τροφοδοτικά που έχουν αποσπώμενα καλώδια (τα λεγόμενα modular). Κοστίζουν ελάχιστα παραπάνω αλλά διασφαλίζουν λιγότερο καλωδιομάνι μέσα στο tower, που με τη σειρά του σημαίνει καλύτερη ψύξη (λόγω καλύτερης κυκλοφορίας αέρα). Μια αξιόπιστη λύση για υπολογισμό του wattage που χρειαζόμαστε μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση: http://extreme.outervision.com/psucalculatorlite.jsp 2. Η σημασία της ισορροπίας Γενικά είναι προτιμητέο να έχουμε ένα σύστημα με ισορροπία ανάμεσα στα διάφορα μέρη του. Για παράδειγμα, πολύ μικρό νόημα θα έχει ένας επεξεργαστής που κοστίζει 500 ευρώ σε ένα μηχάνημα που όλα τα άλλα υποσυστήματα κοστίζουν 400 ευρώ. Επειδή τέτοιες κινήσεις αυξάνουν την απόδοση πολύ λιγότερο απ' όσο ξοδεύουμε ελπίζοντας σε καλύτερες επιδόσεις, φροντίζουμε να επιλέγουμε υποσυστήματα που κινούνται στις ίδιες κατηγορίες τιμών. Αυτό μας γλυτώνει από άσκοπο ξόδεμα, δεν έχει ιδιαίτερη επίπτωση στον τρόπο και την ευκολία της δουλειάς μας και αφήνει το περιθώριο για επένδυση και σε άλλα σημαντικά κομμάτια (κάρτα ήχου, monitors κλπ). 3. Σκληροί δίσκοι Εδώ τα πράγματα είναι σχετικά απλά. Προφανώς η χωρητικότητα παίζει ρόλο αλλά μια καλή ιδέα είναι να επιλέξουμε κάποια από τις σειρές σκληρών δίσκων υψηλών απαιτήσεων που έχουν βγάλει οι μεγάλες εταιρίες (π.χ. Raid Edition και Caviar Black της Western Digital ή 7200.12 της Seagate). Κοστίζουν κάτι παραπάνω αλλά αξίζουν, δεδομένης της αυξημένης αξιοπιστίας που παρέχουν, τουλάχιστον θεωρητικά. Αν υπάρχει το χρηματικό περιθώριο, η αγορά δίσκου SSD αρχίζει να μοιάζει με καλή κίνηση αν λάβουμε υπόψιν ότι έχουν υποστεί γενναίες μειώσεις τιμών και αυξήσεις αποδόσεων. Πάντως υπάρχει ακόμα ένα περιθώριο 1-2 χρόνων μέχρι να πούμε ότι επιβάλλεται η αγορά ενός τέτοιου δίσκου. 4. Θόρυβος και άλλα Πολλοί λένε ότι μόνο με υδρόψυξη μπορεί να επιτευχθεί αθόρυβο αποτέλεσμα. Σίγουρα η υδρόψυξη, ειδικά αν μιλάμε για ακριβές και ποιοτικές λύσεις, παρέχει αθόρυβη και αποτελεσματική ψύξη στον επεξεργαστή (και εν δυνάμει στους σκληρούς δίσκους). Είναι όμως μια λύση ακριβή και περίπλοκη, τόσο χωροταξικά όσο και ως συνδεσμολογία. Από την άλλη, ακόμα και με συμβατικές λύσεις όπως ένα καλό CPU cooler και καλό case μπορεί να υπάρξει ένα απόλυτα αποδεκτό αποτέλεσμα, με επίπεδα θορύβου σαφώς κάτω από το κατώφλι του ενοχλητικού. Σε πρώτη ανάγνωση λοιπόν, όχι υπερβολές σε αυτόν τον τομέα (εκτός αν είστε πολύ παράξενοι ή πολύ απαιτητικοί). 5. Οθόνη Εδώ χρησιμοποιούμε ό,τι μας βολεύει και μας παίρνει χρηματικά. Είναι όμως κρίμα να μην πάρει κανείς μια οθόνη με υψηλή ανάλυση (1920 x 1080 και πάνω) ώστε να έχει περισσότερο ωφέλιμο χώρο εργασίας. Προσωπικά είμαι fan του dual monitor setup και το χρησιμοποιώ κατά κόρον, άλλοι βολεύονται με μόνο μία αλλά πιο μεγάλη οθόνη. Εμπιστευθείτε τα μάτια σας σε κάθε περίπτωση. 6. Τί ΔΕΝ χρειαζόμαστε Υπερ-γρήγορες κάρτες γραφικών, μητρικές, μνήμες και επεξεργαστές που απευθύνονται σε όσους ασχολούνται με overclocking, deluxe πακέτα με ηχειάκια, παιχνιδάκια, χειριστήρια και άλλα άχρηστα μπιχλιμπίδια. 7. Έτοιμο σύστημα ή built to order; Σαφέστατα προτιμάμε το δεύτερο αν έχουμε ένα βασικό επίπεδο γνώσης και ενημέρωσης πάνω στις τρέχουσες εξελίξεις του hardware. Αν όχι, υπάρχουν έτοιμα συστήματα στα περισσότερα καταστήματα πώλησης μουσικών ειδών, τα οποία κυμαίνονται από αξιοπρεπή μέχρι και εξαιρετικά επίπεδα (και με ανάλογες επιβαρύνσεις στην τιμή). Πάντως θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε έτοιμα συστήματα από καταστήματα πώλησης ηλεκτρικών ειδών και τα συναφή. 8. Mac ή PC; Αιώνιο το ερώτημα αλλά εξακολουθεί να μένει αναπάντητο, τουλάχιστον από εμένα. Η κάθε πλατφόρμα έχει τα θετικά και τα αρνητικά της και η επιλογή καθορίζεται εν πολλοίς από το software που δουλεύει ο καθένας, μιας και πολλά σημαντικά προγράμματα τρέχουν μόνο σε μία πλατφόρμα (π.χ. Sonar και Samplitude σε PC, Logic σε Mac). Το μόνο βέβαιο είναι ότι και με τα δύο μπορεί να κάνει άψογη δουλειά κάποιος (με κάποιες λογικές παραχωρήσεις ανά περίπτωση). 9. Super-duper hi-end ή τυπικά και νορμάλ πράγματα; Ακόμα και τα βασικά συστήματα που μπορεί να αγοράσει κανείς σήμερα είναι αρκετά ισχυρά για να ανταπεξέλθουν άνετα στην πλειοψηφία των αναγκών ενός home studio, ειδικά αν έχουμε τη διάθεση να κάνουμε και κάποιο software optimization για καλύτερη απόδοση. Με αυτή τη λογική, δεν είναι απαραίτητο ένα ακριβό μηχάνημα υπερ-υψηλών επιδόσεων καθώς ενδεχομένως να μη χρειαστούμε την επιπλέον ισχύ, τουλάχιστον για ένα σεβαστό χρονικό διάστημα. Από εκεί και πέρα είναι θέμα διάθεσης και χρημάτων. Εννοείται ότι όσο πιο υψηλές οι προδιαγραφές του συστήματος, τόσο το καλύτερο αλλά όπως σε όλα τα πράγματα, από ένα σημείο και μετά πρέπει να πληρώσει κανείς πολλά χρήματα για πολύ μικρές βελτιώσεις στην απόδοση. Καλές αγορές!

Ημ/νία: 01:48 - 06/09/10 Εισαγωγή: Χρησιμοποιείς κάποιο λογισμικό Sequencer (Cubase, Nuendo, Sonar, κ.α.) ή Modelling Software (Guitar Rig, Amplitube, κ.α.) και υπάρχει πρόβλημα συγχρονισμού στα tracks ή αισθητή καθυστέρηση μεταξύ της στιγμής που θα παίξουμε μια νότα και της στιγμής που θα ακουστεί από τα ηχεία σου; Χρησιμοποιείς κάποιο λογισμικό Sequencer (Cubase, Nuendo, Sonar, κ.α.) ή Modelling Software (Guitar Rig, Amplitube, κ.α.) και υπάρχει πρόβλημα συγχρονισμού στα tracks ή αισθητή καθυστέρηση μεταξύ της στιγμής που θα παίξουμε μια νότα και της στιγμής που θα ακουστεί από τα ηχεία σου; Είναι το λεγόμενο latency (χρόνος καθυστέρησης). Διορθώνεται εύκολα με τους κατάλληλους οδηγούς (drivers) ASIO4ALL από το http://www.asio4all.com/. Μετά την εγκατάσταση πάμε στις ρυθμίσεις και πειραματιζόμαστε μειώνοντας το buffer μέχρι να ελαχιστοποιηθεί η καθυστέρηση χωρίς να έχουμε παραμορφώσεις στον ήχο. Πού οφείλεται το latency; Μια κάρτα ήχου μετατρέπει σήματα από αναλογικά σε ψηφιακά (ηχογράφηση) και το αντίστροφο (αναπαραγωγή). Η μετατροπή αυτή δε γίνεται στιγμιαία, θέλει κάποιο (μικρό) χρονικό διάστημα. Αν το σήμα αυτό περάσει από κάποιο στάδιο επεξεργασίας (προσομοίωση ενισχυτών, εφέ, κτλ) τότε ο χρόνος αυτός αυξάνεται. Π.χ. το σήμα μιας κιθάρας στο Line in μιας κάρτας ήχου θα περάσει πρώτα από το στάδιο της ψηφιοποίησης, μετά θα περάσει από το στάδιο της επεξεργασίας μέσω λογισμικού προσομοίωσης ενισχυτή και τέλος θα περάσει από το στάδιο της μετατροπής σε αναλογικό σήμα για να ακουστεί από τα ηχεία μας. To latency παρατηρείται συνήθως σε υπολογιστές με λειτουργικό MS Windows, γιατί ενδιάμεσα από αυτά τα στάδια παρεμβάλονται αρκετά επιπλέον επίπεδα κώδικα μέχρι να φτάσει το σήμα στην κάρτα μας. Αυτό λοιπόν που έχει σημασία είναι να υπάρχει άμεση επικοινωνία μεταξύ του hardware μας (κάρτα ήχου) και του λογισμικού μας, παρακάμποντας τα επιπλέον επίπεδα κώδικα. Αυτό γίνεται με τους κατάλληλους οδηγούς (drivers). Είναι μικρά κομμάτια κώδικα που καθορίζουν τις εντολές για να "μιλάει" το λογισμικό μας με την κάρτα ήχου. Οι τυπικοί οδηγοί που έρχονται με κάρτες ήχου του μαζικού εμπορίου (π.χ. Creative) δεν είναι κατάλληλοι μιας και βασίζονται στο Microsoft DirectSound που συμπεριλαμβάνει όλα τα επιπλέον επίπεδα που θέλουμε να παρακάμψουμε, οπότε καταφεύγουμε στους συμβατούς οδηγούς ASIO4ALL. Το ASIO4ALL αναπτύχθηκε με βάση το πρωτόκολο οδηγών Audio Stream Input/Output (ASIO) της Steinberg. Είναι το πιο δημοφιλές από το μη κερδοσκοπικά πακέτα οδηγών ASIO για μη επαγγελματικές κάρτες ήχου που υπάρχουν για το οποίο συνεχίζεται η ανάπτυξη/υποστήριξη. Μερικές εικόνες από το βασικό και το προχωρημένο μενού επιλογών της έκδοσης 2.9 (5/10/08) για μια άποψη των επιλογών που μας δίνει: http://www.noiz.gr/articles/2293_05_09_10_11_48_07.jpeghttp://www.noiz.gr/articles/2293_05_09_10_11_48_31.jpeg

Ημ/νία: 13:35 - 19/09/10 Εισαγωγή: Πόσο χώρο θα πιάσει στο δίσκο μια ψηφιακή ηχογράφηση; Με δεδομένες κάποιες θεμελιώδεις γνώσεις, είναι απλό να το υπολογίσουμε... Κάποιες φορές θα θέλαμε να υπολογίσουμε πόσο ήχο μπορούμε να γράψουμε στο μέσον μας. Έτσι απλά. Αυτό βέβαια, είναι ένα γενικότερο ζητούμενο με υποζητούμενα που αφορούν τις διάφορες παραμέτρους του προβλήματος. Για παράδειγμα: - έχω διαθέσιμα x GB, πόση ώρα μπορώ να γράψω stereo στα 16 bit 44,1 kHz; Και πόση στα 48 kHz; - θέλω να γράψω 5 tracks για περίπου 1 ώρα. Πόσο χώρο θέλω, ανάλογα με την ανάλυση; - ποια είναι η μέγιστη ανάλυση για να γράψω 4 tracks σε 5 GB για 2 ώρες; Η απάντηση βρίσκεται στην κατανόηση της σχέσης μεταξύ διάρκειας της ηχογράφησης και όγκου των δεδομένων που η ηχογράφηση παράγει. Θα κάνουμε ένα παράδειγμα σε ποιότητα CD. Σκεφτείτε το: Όταν γράφουμε ένα mono track στα 44,1kHz / 16bit σημαίνει ότι δημιουργούνται δεδομένα όγκου 16 x 44100 =705600 bits κάθε δευτερόλεπτο. <Α> Αν λάβουμε υπ' όψη μας ότι κάθε byte αποτελείται (πλέον) από 8 bits, τότε προφανώς τα 16 bit είναι 2 bytes. 16 bit / (8 bit / byte) = 2 byte. Ναι. Έτσι, σε ένα δευτερόλεπτο, ο όγκος των δεδομένων θα είναι (λόγω της <Α>) 705600 bit / (8 bit / byte) = 88200 byte Θυμίζουμε ότι 1024 bytes=1 kilobyte ή 1 KB = 1024 B (Το σωστό μάλιστα είναι να λέμε Kibibyte). Άρα το παραπάνω γράφεται και 88200 / 1024 = 86,1328125 KB (σε 1 δευτερόλεπτο) Σε 60 δευτερόλεπτα (δηλαδή σε 1 λεπτό) ο όγκος των δεδομένων θα είναι 60 x 86,1328125 KB = 5167,96875 KB ή σε megabytes (σωστότερα, σε Mibibytes): 5167,96875 / 1024 = 5,046844482421875 ΜΒ (σε 1 λεπτό). Σε 60 λεπτά (δηλαδή σε 1 ώρα) ο όγκος δεδομένων θα έχει γίνει 60 x 5,046844482421875 ΜΒ = 302,8106689453125 MB ή (όμοια) 0,29571354389190673828125 GB, περίπου 0,3 GB δηλαδή σε 1 ώρα. Αυτά όμως για 1 μονάχα mono track ήχου. Αν η ηχογράφηση είναι stereo θα χρειαστούμε 2 tracks ήχου άρα το διπλάσιο όγκο δεδομένων (0,6 GB περίπου). Για 10 tracks θα χρειαστούν περίπου (0,3 x 10 =) 3 GB την ώρα. Και ούτω καθεξής... Αν καταλάβατε θα πρέπει να μπορείτε να φτάσετε μόνοι/ες σας στο συμπέρασμα ότι στα 48kHz/16bit απαιτούνται περίπου 0,322 GB ανά mono track την ώρα στα 48kHz/24bit απαιτούνται περίπου 0,483 GB ανά mono track την ώρα στα 96kHz/32bit απαιτούνται περίπου 1,287 GB ανά mono track την ώρα κλπ και να απαντήσετε στα εξής: - Γιατί λέμε ότι ο ήχος CD πιάνει χώρο περίπου 10 MB το λεπτό; - Θέλω να γράψω 4 stereo tracks σε 48kHz/24bit και ο C: μου βγάζει free space 4 GB. Με παίρνει; - Τι λέτε ότι συμφέρει καλύτερα, 44,1kHz/16bit ή 48kHz/16bit για εγγραφή; - Ποιος θα μπορούσε να είναι ο μαθηματικός τελικός τύπος της παραπάνω διαδικασίας; Ίσως κάποιος μπορεί και θέλει να φτιάξει ένα .exe ή online "audio to space converter" Η σχέση <Α> μας λέει ότι η ροή δεδομένων (bitrate) είναι 705,6 kbps (kilobit το δευτερόλεπτο). - Γιατί λέμε ότι το CD audio έχει bitrate 1411 kbps; - Αν μετατρέψω τα 44,1kHz/16bit σε mp3 με bitrate 256 kbps, πόσο χώρο θέλει το κάθε mono track σε μια ώρα;

Ημ/νία: 17:54 - 11/01/12 Εισαγωγή: Πως μπορούμε με απλά μέσα να βιντεοσκοπήσουμε και να ηχογραφήσουμε ένα βίντεο. Με την ευκαιρία αυτού του thread http://www.noiz.gr/index.php?topic=191221.0 θα γράψω όσο πιο απλά γίνετε, πως μπορεί κάποιος να βιντεοσκοπήσει και να ηχογραφήσει ταυτόχρονα χωρίς απώλειες καρέ και όσο πιο συγχρονισμένα γίνετε (αυτό εξαρτάται κατά πολύ απ'τη Ram και την CPU). Το "κόλπο" εδώ είναι να χρησιμοποιηθεί μία κάμερα USB, είτε είναι βιντεοκάμερα χειρός (handheld video camera), είτε Web Camera ή ακόμα και σε μερικές περιπτώσεις ψηφιακή φωτογραφική με δυνατότητα χρήσης ως web camera (δεν το υποστηρίζουν όλες). Γιατί όμως USB και όχι Firewire? Στο πρωτόκολλο USB η εικόνα και ο ήχος (που μεταφέρονται real-time στον υπολογιστή) είναι αποπλεγμένοι, που σημαίνει ότι μπορεί να επιλεγεί μία άλλη πηγή ήχου από αυτή της κάμερας ή ψηφιακής (εννοώντας των ενσωματωμένων μικροφώνων). Στην περίπτωση του Firewire πρωτοκόλλου, η μεταφορά εικόνας και ήχου γίνετε ταυτόχρονα χωρίς να μπορεί να γίνει επιλογή άλλης πηγής ήχου πέραν αυτής της κάμερας. Άρα προς το παρόν ξεχνάμε τις Firewire κάμερες (αν και υπάρχουν λύσεις, αλλά πιο επαγγελματικές και επίσης πολύ ακριβές). Τι θα χρειαστούμε? 1) Μία κάμερα USB (κατά προτίμηση να υποστιρίζει USB2.0) 2) Μία ελεύθερη θύρα USB που -αν γίνετε- να μην έχει κάτι άλλο συνδεδεμένο στον ίδιο controller, κάτι που βρίσκουμε απ'το hardware profile του PC ή MAC. 3) Ένα μικρόφωνο ή ταιριασμένο ζευγάρι (matched pair) μικροφώνων. 4) Μία κάρτα ήχου με είσοδο XLR για το/τα μικρόφωνο/α 5) Ένα πρόγραμμα σύλληψης βίντεο όπως για παράδειγμα το Power Director της Cyberlink ή το Sony Vegas Studio (είναι η φθηνή έκδοση) ή κάποιο άλλο που να υποστηρίζει επιλογή πηγής ήχου κατά τη σύλληψη. Θα μιλήσω εδώ για το Power Director (όσον αφορά το capture) που είναι και το πιο εύκολο να βρεθεί αφού υπάρχει και σε δωρεάν εκδόσεις (από περιοδικά κλπ) και πάνω κάτω η διαδικασία είναι ίδια και για τα υπόλοιπα προγράμματα. Αφού λοιπόν έχουμε περάσει τους drivers της κάμερας στον υπολογιστή και έχουμε συνδέσει τα μικρόφωνα στην κάρτα ήχου, ανοίγουμε το PD και πηγαίνουμε στην καρτέλα capture. Στα δεξιά κάτω εμφανίζεται απευθείας η πηγή εικόνας που θα ονομάζεται όπως και η κάμερά μας και από μόνο του το πρόγραμμα έχει επιλεγμένη πηγή ήχου το USB μικρόφωνο της κάμερας. Εκεί λοιπόν κάνουμε κλικ στο βελάκι και επιλέγουμε την κάρτα ήχου μας (ή το κανάλι της που έχουμε πάνω τα μικρόφωνα). Τέλος επιλέγουμε τη μορφή/φορμάτ που θα αποθηκευτεί το αρχείο. Εδώ να σημειώσω ότι επιλέγουμε πάντα την καλύτερη δυνατή ποιότητα άσχετο με το πόσο μεγάλο θα βγάλει το αρχείο, αφού μετά μπορούμε να το "μικρύνουμε" με ένα πρόγραμμα μετατροπής φορμάτ βίντεο. Αυτό γίνετε για να αποφύγουμε τυχόν droped frames και τα γνωστά μας ticks&clicks στον ήχο. Οπότε μπορείτε άφοβα να βάλετε το maximum frame rate στο 9000Kbps. Στις ρυθμίσεις του ήχου θα πρέπει να επιλέξουμε τις ίδιες ρυθμίσεις που έχει και η κάμερά μας, δηλαδή για παράδειγμα αν η κάμερα είναι στα 16bit 44.1KHz το ίδιο θα πρέπει να βάλουμε και στα settings του προγράμματος. Όταν έχουμε τελειώσει με τις ρυθμίσεις πατάμε το κόκκινο κουμπάκι στα αριστερά (εκεί που θα πρέπει να έχομε ήδη την εικόνα μας) και ξεκινάμε να γράφουμε. Στα της επεξεργασίας του ήχου θα πρέπει να πω ότι το Sony Vegas Studio/Pro κλπ είναι κατά πολύ ανώτερο, αφού υποστηρίζει VST και DX plugins, πράγμα που θα μας κάνει τη ζωή πολύ πιο εύκολη στην επεξεργασία. Επίσης η Sony δίνει το πρόγραμμα με ένα καλό πακέτο mastering effects ήχου που αν έχετε μία καλή πηγή δεν θα αργήσετε να φτιάξετε τον τέλειο ήχο με 2-3 κινήσεις, δηλαδή: Πάμε στο EQ λοιπόν, το οποίο χρησιμοποιούμε σε home videos διότι αυτές οι κάμερες έχουν το κακό συνήθειο να προσθέτουν "αέρα" στον ήχο. Δεν πειράζει όμως, ανοίγοντας το eq πάμε στις συχνότητες που είναι από 12Κ και πάνω (συνήθως πάει μέχρι 20Κ) και τα κόβουμε όλα (τέρμα κάτω), επίσης το 10Κ το κατεβάζουμε μέχρι να σταματήσει τελείως ο αέρας, αλλά να μην μας πειράξει τα πρίμα. Από κει και πέρα τα υπόλοιπα κατά το γούστο του καθένα. Το σημαντικό είναι να κοπεί ο "αέρας". Αν έχουν γίνει σωστά τα παραπάνω δεν θα χρειαστεί να βάλουμε κανένα άλλο εφέ. Τέλος να πω ότι προσωπικά έχω και τα δύο προγράμματα. Το PD (το βρήκα τζάμπα σε περιοδικό) το χρησιμοποιώ για capture (το συν του είναι ότι ποτέ δεν έχει χάσει frame σε ότι και αν έχω κάνει, εν αντιθέση με το Vegas που αν και πιο ακριβό, χάνει λίγο στο capture) και το Vegas Studio Platinum (μόλις €90, αλλά αξίζει πάρα πολύ) για επεξεργασία, αφού έχω και ένα κάρο plugins και μπορώ να τα δουλέψω όλα (και 64Bit, βλ ΟΖΟΝΕ). Επιφυλάσσομαι και για φωτογραφίες λίαν συντόμως.

Ημ/νία: 18:29 - 05/10/08 Εισαγωγή: Δεν υπάρχουν βιομηχανικές προδιαγραφές που ανακηρύσσουν ένα σετ ηχείων σε studio ή reference monitor. Υπάρχουν όμως δύο σκέλη για την επιλογή τους. Το υποκειμενικό, αν έχει «καλό ήχο» και το τεχνικό βάσει προδιαγραφών. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι εάν ένα ηχείο ακολουθεί τις παρακάτω τεχνικές προδιαγραφές είναι πολύ κοντά στο να έχει και τον ζητούμενο υποκειμενικά «καλό ήχο». Και αυτό διότι ένα σωστό ηχείο είναι ο καθρέφτης της ηχογράφησης, που φανερώνει τα λάθη και δεν τα καλύπτει, ούτε τα ομορφαίνει, ώστε να μπορούμε να τα διορθώνουμε. http://www.noiz.gr/articles/3_06_01_11_7_59_35.jpeg Τα τεχνικά χαρακτηριστικά Ένα reference monitor (ηχείο αναφοράς) θα πρέπει να πληρεί κάποιες προδιαγραφές που έχουν να κάνουν με τις ακόλουθες παραμέτρους. Distortion (Παραμόρφωση) Επειδή περνάμε πολλές ώρες μπροστά στα monitor, αν έχουν ψηλή παραμόρφωση θα κουράσουν τα αυτιά μας εύκολα. Η παραμόρφωση πέρα από το ότι κουράζει έχει και σοβαρές συνέπειες στη διαύγεια, και την στερεοφωνική εικόνα. Ένα monitor λοιπόν πρέπει να έχει χαμηλό δείκτη παραμόρφωσης με σημείο αναφοράς τα 96 db/m περίπου. Frequency response (Απόκριση Συχνότητας) Ιδανικά ότι μπαίνει στην είσοδο πρέπει να βγαίνει στα μεγάφωνα ατόφιο. Αυτό ονομάζουμε επίπεδη συμπεριφορά (flat response) και είναι δυστυχώς άπιαστο όνειρο. Ένα monitor αναφοράς όμως πρέπει να έχει στο maximum μια διακύμανση +-3 db στο εύρος του ακουστικού φάσματος που καλύπτει, σύμφωνα με τον όγκο του. Σε ένα απλό ηχείο αυτές οι διακυμάνσεις είναι πολύ μεγαλύτερες με αποτέλεσμα να μην είναι τονικά ισορροπημένα. Δηλαδή όσο βαθύτερες είναι οι λακούβες και ψηλότερα τα βουνά στην καμπύλη, τόσο περισσότερο απέχουν από το πιστό. Ιδανικά θα έπρεπε να είναι μια ευθεία. Dispersion (Διασπορά) Λόγω του ότι μαζί με τον ήχο ακούμε και τις αντηχήσεις του (από την κονσόλα, τους τοίχους κλπ), είναι σημαντική η συμπεριφορά των χαρακτηριστικών διασποράς των μεγαφώνων (off axis polar response). Όταν είναι ισορροπημένη χωρίς μεγάλες κορυφές και «κοιλάδες», το αυτί δεν «ξεγελιέται» και συντονίζεται στον κύριο ήχο. Power handling Λόγω του ότι στα στούντιο ακούμε ασυμπίεστα όργανα (μπάσο, κιθάρα, raw synths, κλπ) με μεγάλη δυναμική συμπεριφορά και όχι συμπιεσμένο πρόγραμμα που έχει υποστεί mastering, ένα καλό monitor πρέπει να διαθέτει αποθέματα ισχύος (Peak power handling) και καλή συμπεριφορά στις κορυφώσεις (transients). Ένα monitor αναφοράς θα πρέπει να διατηρεί τα χαρακτηριστικά του σε όλες τις εντάσεις και να μην υφίσταται φαινόμενα συμπίεσης (Power compression) από υπερθέρμανση των πηνίων. Οι άλλες παράμετροι Όταν λοιπόν, λαμβάνοντας τις παραπάνω παραμέτρους υπ' όψη, καταλήξουμε σε μερικά πιθανά ηχεία που συγκεντρώνουν τις minimum προδιαγραφές, ένα συγκριτικό τεστ κάτω από κοινές συνθήκες (χώρου, προγράμματος, κλπ) θα είναι αυτό που σύμφωνα με το υποκειμενικό μας πλέον κριτήριο θα αναδείξει το monitor μας. Ιδανικά μία σοβαρή σειρά monitor θα πρέπει να έχει την ίδια συμπεριφορά σε όλη της τη γκάμα (από το μικρό 5-ιντσο μέχρι και 15-ιντσο) με μόνη διαφορά την αποκοπή των χαμηλών δεδομένου του όγκου. Για τις ανάγκες ενός project studio ένα σετ close-range monitor είναι ιδανικά λόγω του ότι ο περιορισμένος χώρος μας επιβάλει να καθόμαστε σε μικρή απόσταση από αυτά. Η πληροφορία που μεταφέρει ένα σωστό ηχείο είναι ενδεικτική, αν όχι αρκετή για όλο το φάσμα και παράλληλα επηρεάζεται στο ελάχιστο από τις αντηχήσεις. Τα active (δηλ. τα αυτοενισχυόμενα) είναι προτιμότερα καθώς οι ενισχυτές τους έχουν φτιαχτεί για τις συγκεκριμένες μονάδες (μεγάφωνα) και έχουν το απόλυτο matching. Σε διαφορετική περίπτωση αν προτιμήσουμε passive (παθητικά) θα χρειαστούμε ενισχυτή ο οποίος θα πρέπει να τα οδηγεί σωστά. Κάτι που θέλει γνώση επίσης και περισσότερη έρευνα για την απόκτηση του. Το όνομα ενός κατασκευαστή παίζει ρόλο εφόσον δεν επηρεαζόμαστε από το marketing hype (τις σάλτσες προώθησης). Εταιρίες με ιστορία στην κατασκευή monitor όπως ATC, Meyer, Genelec, PMC, JBL, Klein & Hummel, Dynaudio, Focal, κ.α. δεν είναι τυχαίες και παρά το γεγονός ότι κάποιο μοντέλο μπορεί να μη σταθεί στο ύψος του ονόματος που κουβαλάει, αυτό θα είναι εξαίρεση, και δύσκολα θα πέσει κανείς έξω στην επιλογή του αγοράζοντας τα, αν και θα πρέπει να τ' «ακουμπήσει» γερά. Συνήθως το πρόβλημα παρουσιάζεται όταν προσπαθούμε να βρούμε κάτι όχι τόσο ακριβό και καταλήγουμε πλέον σε προτάσεις με έμφαση στη σχέση τιμής προς απόδοση. Εκεί πάλι λαμβάνοντας υπ' όψη τις παραπάνω προδιαγραφές ψωνίζεις γνωρίζοντας τα πιθανά (ίσως και ελάχιστα) ελαττώματα και κάνεις τις απαραίτητες υποχωρήσεις αφού το υπαγορεύει η τσέπη σου. Υπάρχουν πια πολλές σοβαρές προτάσεις από Samson, Blue Sky, Tannoy, KRK, Event, Mackie, κλπ. που καλύπτουν κάθε τσέπη. Γιάννης Μεθενίτης - Yameth

Ημ/νία: 13:12 - 07/10/08 Εισαγωγή: Αρκετός κόσμος πέφτει στην παγίδα και αγοράζει φτηνά πυκνωτικά μικρόφωνα αγνώστου προελεύσεως και φωσφοριζέ προενισχυτών επειδή γυαλίζουν. Θα σας πω κάτι απλό για να μπούμε κατευθείαν στο ψητό. Η πηγή είναι το Α και το Ω. Αν η εγγραφή είναι χάλια, τότε θα τρέχουμε με αλχημείες να διορθώσουμε τα αδιόρθωτα και το κακό θα γίνει χειρότερο. Το... "Δεν πειράζει μωρέ. I-will-fix-it-in-the-mix!" τέλειωσε την εποχή που έγινε και τραγούδι στο πρώτο rap που κυκλοφόρησε ποτέ. Γι αυτό: 1. Αγοράζουμε το ακριβότερο σχετικό μικρόφωνο που μπορούμε. 2. Το ίδιο και με τον προενισχυτή. Και οι δύο κατηγορίες hardware παραμένουν στις ίδιες τιμές χρόνια τώρα, και δεν εκφυλίζονται, ενώ θ' αγοραστούν μία φορά. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν διαβαθμίσεις από 100 - 6000 Ευρώ και βάλε! Το μικρόφωνο Στα μικρόφωνα τα πράγματα είναι πολύ απλά. Ολοι ξέρουμε τα Shure SM-58 που βρίσκεται μπροστά στο στόμα κάθε τραγουδιστή στο live. Το ξέρουμε γιατί είναι μια σταθερή αξία, δεκαετίες τώρα και έχει επικρατήσει για τη δουλειά αυτή. Ε, κάπως έτσι είναι λίγο πολύ και με τα υπόλοιπα μικρόφωνα για τον ηχολήπτη που ξέρει του δουλειά του. 'Ολα έχουν ένα προορισμό και μια ειδικότητα. Απλά ορίστε την ανώτερη τιμή και τη χρήση που θα κάνετε. Να ένας μικρός μπούσουλας. Τα all-time-classics καλά πυκνωτικά για σχεδόν κάθε χρήση: AKG-414, Neumann U-47, Beyer MC-740. Οι φτηνότεροι ανταγωνιστές τους: Audio-Technica σειρά 40, (4030, 4050) και Rode σειρά NT (1, 2, 2000, κλπ). Τα φτηνά εναλλακτικά από τις μεγάλες εταιρείες: AKG 3000, Beyer MC-834. Τα μικρού διαφράγματος (πουράκια), για μεγάλη πιστότητα και multitracking tasks : AKG-451, Beyer MC-930, οτιδήποτε DPA, κ.α. Τα electret, για όσους θέλουν πυκνωτικό αλλά δεν έχουν τροφοδοσία 48v (phantom power) : AKG-C1000. Τα δυναμικά για το live : Shure SM58, 57 και τα ανταγωνιστικά από Audix, AudioTechnica, κ.α. Υπάρχουν πολλά άλλα καλύτερα και χειρότερα και κάποια για πολύ ιδιαίτερη χρήση, αλλά τα παραπάνω είναι ένας μικρός μπούσουλας γι αυτόν που θέλει ν' αγοράσει με κλειστά μάτια. Δεν πέφτει ποτέ έξω. Πολλά φτηνά κινέζικα κατάκλυσαν την αγορά και είναι σαν το λότο. Κάποια είναι ευκαιρίες και κάποια παγίδες. Να πω ότι κάποια σαν τα Behringer και Samson αξίζουν με το παραπάνω τα λεφτά τους. Για πιό "εσωτερικά" ονόματα εγώ δεν ξέρω να σας διαφωτίσω. Επιφυλάσσομαι. Ο προενισχυτής Για την προενίσχυση ισχύουν οι εξής εκδοχές: 1. Προενίσχυση επιπέδου φτηνής κονσόλας. Αν έχετε κάποια κονσόλα και πάρετε τέτοιο pre... τότε κάνατε μια τρύπα στο νερό. Οι προενισχύσεις αυτές κοστίζουν σχεδόν τσάμπα και συνήθως έχουν και λυχνία. (Για να φέγγει ή και για να ντουμπλάρει σαν distortion αν ξεμείνει από μπαταρία το Boss). Αν δεν έχετε κονσολίτσα ή αν η κάρτα ήχου του υπολογιστή δεν έχει εισόδους μικροφώνου, τότε είναι ένας φτηνός και άμεσος τρόπος να χρησιμοποιήσετε μικρόφωνο. Θα κάνετε τη δουλειά σας. 2. Προενίσχυση επιπέδου... Big bucks! (Millenia, Manley, GML, Avalon, Amek, κλπ) Κοστίζει από 1500 ευρώ και πάνω. Κορυφαίες μεν, με κυκλώματα που προσφέρουν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ήχο, αλλά είναι για στούντιο (βλέπε επιχείρηση) που μπορεί να δικαιολογήσει με ανάλογα έσοδα τις επενδύσεις του. Είναι οι κορυφές. 3. Προενίσχυση ή channel strip για project studio. Κόστος: 500 - 1500 euro. (John Hardy, Spl, Aphex, Speck, Phoenix Audio, Great River, ΤL Audio, κ.α.) Προσφέρει καλή σχέση τιμής προς απόδοση, με ειδικά σχεδιασμένα κυκλώματα και όχι ολοκληρωμένα τσιπς. Εδώ νομίζω ήρθαμε! Για μένα ο στόχος είναι το εύρος του φάσματος και η πιστότητα μεταφοράς του σήματος χωρίς χρώμα. Θα σας μείνει και δεν θα χάσει και την τιμή του, ενώ αν πετύχετε τον συνδυασμό με ένα καλό μικρόφωνο, το θέμα έληξε για την υπόλοιπη σας ζωή. Είναι κάτι σαν το ψυγείο. Αξίζει να το πάρετε. Τα παραπάνω είναι μια γρήγορη και απλουστευμένη προσέγγιση σε δύο θέματα (μικρόφωνο - προενίσχυση) που ουσιαστικά είναι... ένα, ενώ συζητήσεις επι συζητήσεων γίνονται καθημερινά σε ειδικά fora και στα lobby των στούντιο ανά την υφήλιο, για την αναζήτηση του Χαμένου Δισκοπότηρου. Ελπίζω να βοήθησα περισσότερο παρά να μπέρδεψα. yameth

Ημ/νία: 16:36 - 08/10/08 Εισαγωγή: Κάποιες απλές σκέψεις και προτροπές για όποιον σκέφτεται να ξεκινήσει να ασχολείται με τον συναρπαστικό και περιπετειώδη κόσμο του home recording. Αφορμή (και αρχική δημοσίευση) το θέμα με τον πολύ ευστοχο τίτλο "home recording for dummies". Μπορείτε να το βρείτε εδώ: http://www.noiz.gr/index.php?topic=160830.0 ...χωρίς καποια συγκεκριμένη σειρά: - Επιλέξτε σαν χώρο το δωμάτιο στο οποίο σας "ενοχλούν" και "ενοχλείτε" λιγότερο. Αν υπάρχει η δυνατότητα να επέμβετε "δραστικά" στον χώρο ρίξτε μια ματιά εδώ http://www.noiz.gr/index.php?topic=158312.0 Είναι λίγο βαρετό ώρες - ώρες αλλά νομίζω ενδιαφέρον.... - Επειδή όταν λέμε ηχογράφηση εννοούμε πρώτα απ'όλα "ηλ.ρεύμα" φροντίστε (όχι εσείς οι ίδιοι - ΜΟΝΟ κάποιος εξειδικευμένος επαγγελματίας) να έχετε μια "καθαρή" και σωστά γειωμένη ηλεκτρολογική εγκατάσταση. Πρωτίστως για λόγους ασφάλειας αλλά και βέβαια για να αποφύγετε τα σχετικά τεχνικά προβλήματα στις ηχοληπτικές σας αναζητήσεις. - Φροντίστε για το τι και πως ακούτε. Ενα σωστό monitoring σύστημα και ένας σωστός (στα όρια του δυνατού ) ακουστικά χώρος είναι σίγουρα πολύ πιο σημαντικός από την συγκέντρωση 70.000 plugins & vst instruments ...ξεκινήστε από τα βασικά... πριν δηλαδή αρχίσετε να ψαχνετε για "ηχοαπορόφηση", bass traps, difussers κλπ μάθετε να τοποθετήτε σωστά τα ηχεία σας αλλά και πως λειτουργούν αυτά στον χώρο σας - Προσπαθήστε να κατανοήσετε τον "ψηφιακό ήχο". H σωστή αντίληψη εννοιών όπως bitrate, wordlength, dithering, sampling rate κλπ κλπ θα σας βοηθήσουν να "βουτήξετε πιο βαθιά" στο θέμα "ηχογράφηση" αλλά και να αποφύγετε αστικούς μύθους, άσκοπες αναζητήσεις, πιθανά τεχνικά προβλήματα αλλά ίσως και άσκοπα έξοδα - Αντιληφθήτε την σημασία κάθε κρίκου ενός recording chain (πχ ηχητική πηγή, μικρόφωνο, προενίσχυση, AD conversion, DAW, DA conversion, monitoring). - Μάθετε πρώτα να δουλεύετε και να αξιοποιήτε στο έπακρο τα εργαλεία που τυχόν έχετε στα χέρια σας, πριν αποφασίσετε να γεμίσετε τον υπολογιστή σας με προγράμματα. - Μην χρησιμοποιήτε σπασμένα προγράμματα. Πέρα από το παράνομο και ανήθικο του πράγματος χάνετε το πιο βασικό στην χρήση Η/Υ. Την υποστήριξη. Στην τελική υπάρχει αφθονία freeware λογισμικού. Ξεκινήστε από εκεί και αν σας αρέσει το άθλημα επενδύστε. - Η σωστή audio καλωδίωση και διασύνδεση είναι βασική προυπόθεση για ένα πετυχημένο homestudio. Θα πρέπει να μάθετε έννοιες όπως operating level, ballanced-unballanced, line-mic-instrument level κλπ κλπ. Η σωστή διασύνδεση και "επικοινωνία" ανάμεσα στις διάφορες συσκευές (κάρτα ήχου, outboard επεξεργαστές, monitor ηχεία κλπ) αποτελεί προυπόθεση. - Επιλέξτε τον εξοπλισμό σας έχωντας κατά νου πως μιλάμε για μια "αλυσίδα" όπου κάθε κρίκος είναι ιδιαίτερα σημαντικός για το συνολικό αποτέλεσμα. Δεν έχει νόημα πχ η συνύπαρξη ενός πανάκριβου DA μετατροπέα με ένα ζευγάρι ηχεία της κακιάς ώρας, ούτε ένα πανάκριβο ζευγάρι monitors σε έναν άθλιο "ακουστικά" χώρο και ούτω καθ' εξής. - Επιλέξτε DAW με βάση τις πραγματικές σας ανάγκες και όχι το hype γύρω από κάθε επιλογή και "κτίστε" (ή πάρτε το έτοιμο ) έναν υπολογιστή αποκλειστικά για μουσική χρήση. Το ίντερνετ και η αλόγιστη προσθαφαίρεση προγραμμάτων μπορεί να αποβούν καταστροφικά. - Δώστε ιδιαίτερη βάση στο πόσο εργονομικό και ξεκούραστο είναι το περιβάλλον εργασίας σας (θέση ακρόασης, διάταξη χώρου, ευκολία πρόσβασης στον εξοπλισμό, φωτισμός, ποιότητα οπτικού monitoring, ηχητικά επίπεδα ακρόασης κλπ) Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, η επιπόνηση της σπονδυλικής στήλης και τα ακουστικά τραύματα καραδοκούν και δεν έχουν καθόλου πλάκα - Μην παίρνετε ως δεδομένο ότι γράφει κάποιος στο ίντερνετ . Ψάξτε, διαβάστε, πληροφορηθήτε αλλά πάντα με κριτική διάθεση. Σίγουρα υπάρχει απίστευτα μεγάλη ποσότητα γνώσης γύρω από το θέμα στο διαδίκτυο. Υπάρχει όμως και παραπληροφόρηση.

Ημ/νία: 10:12 - 28/11/08 Εισαγωγή: Το μεγαλύτερο μυστικό για να γράψουμε μια καλή ηλεκτρική κιθάρα, είναι ο ίδιος ο ήχος που βγαίνει από το ηχείο του ενισχυτή μας. Δηλαδή ο συνδυασμός της κιθάρας, του ενισχυτή και των χεριών του κιθαρίστα. Συνήθως ένα Shure SM57 (ή κάποιο δυναμικό μικρόφωνο φωνής) κοντά στο ηχείο, στοχεύοντας στο κέντρο του μεγαφώνου στα 10εκ. περίπου, με κλίση 45 μοιρών κάνει τη καλύτερη δουλειά. Η κλίση ως προς το μεγάφωνο είναι σημαντική και αν πειραματιστείτε θα βρείτε τον ήχο που έρχεται στ' αυτιά σας. Οσο μεγαλύτερη η κλίση τόσο πιό μαλακά τα πρίμα. Μη ξεχνάτε ότι δεν ακούμε μπροστά στο μεγάφωνο αλλά υπό γωνία. Αν θέλουμε “περιπέτεια”, ένα πυκνωτικό μικρόφωνο (Neuman U87, AKG 414) μπορεί να ακολουθήσει σε απόσταση ενός μέτρου, στο ίδιο ύψος, στοχεύοντας προς το μεγάφωνο. Αν θέλουμε να το παρακάνουμε; Ε... τότε τι άλλο; Άλλο ένα πυκνωτικό μικρόφωνο στη τριπλάσια απόσταση από το προηγούμενο. (δηλ. στα 2,5 - 3 μέτρα ) και στο ύψος των αυτιών μας. Με αυτό το στήσιμο έχουμε 3 πηγές που μπορούμε να γράψουμε σε τρία διαφορετικά κανάλια και να μειξάρουμε κατά βούληση αργότερα, για να πετύχουμε τον δικό μας ήχο. Προυπόθεση για τα μακρινά μικρόφωνα είναι ο σωστός χώρος. Ένας καλός ροκ ήχος επιτυγχάνεται συνήθως με το κοντινό μικρόφωνο, περασμένο σε κάποιο compressor (από το insert της κονσόλας) με ratio 4:1 και λίγο βάθος. Πολλοί καταξιωμένοι κιθαρίστες που έχουν δισκογραφία δεν μπαίνουν στη διαδικασία περισσότερων μικροφώνων. Προσοχή στο βάθος! Είναι προτιμότερο να γράψουμε “ξερά / στεγνά” και να προσθέσουμε αργότερα στη μείξη stereo βάθος, παρά να έχουμε το mono spring reverb του ενισχυτή και να μη μπορούμε να το αφαιρέσουμε στη συνέχεια. http://www.noiz.gr/images/arthra/gtr_recording.jpg Aν θέλουμε να μπούμε στις “περιπέτειες” που λέγαμε παραπάνω και γράψουμε με περισσότερα μικρόφωνα, στη μείξη μπορούμε να προσθέσουμε σιγά – σιγά και μέχρι την επιθυμητή ισορροπία, τον ήχο από τα άλλα μικρόφωνα. Θα έχουμε τη λεπτομέρεια του κοντινού, με τον γεμάτο ήχο του χώρου από το δεύτερο, ενώ το τρίτο θα προσθέσει μπάσα λόγω της απόστασης για πιό metal καταστάσεις. Μπορούμε να δώσουμε όγκο και πλάτος με panning δεξιά – αριστερά. Πειραματιστείτε με τη σχέση των τριών μικροφώνων για το επιθυμητό αποτέλεσμα. Κανόνας δεν υπάρχει. Δοκιμάστε κάθε πιθανή τοποθέτηση μικροφώνου. Πίσω από την ανοιχτή καμπίνα, με κλίσεις κάποιων μοιρών ως προς το μεγάφωνο για πιό μαλακά πρίμα, κλπ. κλπ. Λάβετε όμως υπ' όψη ότι με τις “περιπέτειες” έρχονται και προβλήματα. Διαφορές φάσης μεταξύ των μικροφώνων, όπου η μία πηγή ήχου ακυρώνει την άλλη. Γενικός κανόνας τοποθέτησης, είναι η σχέση απόστασης των μικροφώνων μεταξύ τους να είναι 3 προς 1. Δηλαδή το μικρόφωνο που ακολουθεί τοποθετείται τρείς φορές την απόσταση του πρώτου από την πηγή. Επίσης μπορείτε να γράψετε παράλληλα και ήχο από το speaker emulation ή recording-out του ενισχυτή (εφ' όσον υπάρχει). Μπορείτε να προσθέσετε κάποιο Vst εφέ μετά ή να χρησιμοποιήσετε κάποια κιθαριστική σουίτα preamp/fx και να το μειξάρετε με τα μικρόφωνα. Το σημαντικότερο είναι ο ήχος να είναι σωστός από την πηγή του. Αν όμως θέλουμε να διορθώσουμε κάτι, οι “ύποπτες” συχνότητες που επηρεάζουν την κιθάρα, είναι τα 300-500hz, τα 700hz για πιό “ξύλινο” ήχο, τα 1000hz για να ξεχωρίσει, τα 3000hz για περισσότερο bite, ενώ τα 5, 8 και 10khz θα την πριμάρουν. Προσωπικά ούτε αυτόν τον άτυπο "κανόνα" δεν ακολουθώ. Απλά ψάχνω κάθε φορά την ύποπτη συχνότητα που θέλει τονισμό ή υποτονισμό. Καλή τύχη! yameth

Ημ/νία: 13:41 - 04/01/09 Εισαγωγή: ....μια μικρή εισαγωγή και γνωριμία με την έννοια της δυναμικής επεξεργασίας (compression, limiting, expanding, gating) κατά την διάρκεια μιας ηχογραφήσης.... Όταν μιλάμε για δυναμικούς επεξεργαστές εννοούμε τους επεξεργαστές εκείνους που επεμβαίνουν στο δυναμικό εύρος, την στάθμη και τις μικροδυναμικές του εισερχόμενου σήματος και αυτοί είναι το compression, το limiting και το expanding/noise gating. Το compression είναι ένα από τα πιο παρεξηγημένα είδη επεξεργασίας με φανατικούς υπέρμαχους και φανατικούς εχθρούς.....κάτι μάλλον λογικό καθώς μιλάμε για επεξεργαστές με πολυποίκιλα αποτελέσματα από πολύ “απαλά” και ανεπαίσθητα έως ιδιαίτερα δραστικά (και πολλές φορές ακόμη καικαταστροφικά) και ιδιαίτερα “μουσικά” αλλά και χειριστές που πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται είτε τον σκοπό είτε τον τρόπο λειτουργίας, είτε τις σημαντικότατες διαφορές από υλοποίηση σε υλοποίηση..... Ας τα πάρουμε λοιπόν από την αρχή... Τα compressors είναι ουσιαστικά ένας ενισχυτής που μεταβάλει αυτοματοποιημένα την ένταση του σήματος εισόδου σε πραγματικό χρόνο (levelling amplifier).... ο βάσικος λόγος ύπαρξης του (τουλάχιστον όταν πρωτοεμφανίστηκε) ήταν αφενός να “δαμάσει” την δυναμική περιοχή της ηχητικής πηγής προσαρμόζωντας την στο περιορίσμένο δυναμικό εύρος των τότε μέσων καταγραφής και προφυλασωντας το εισερχόμενο σήμα από πιθανή (ανεπιθύμητη) υπεροδήγηση και αφετέρου η επίτευξη μιας (επιθυμητής) σταθερής μέσης στάθμης σε ότι αφορά την ένταση εξόδου, απαλαγμένης από έντονες διακυμάνσεις , χωρίς (εύκολα) ακουστές παρενέργειες. Ουσιαστικά μιλάμε για εξασθένηση των κορυφών (peaks) με ταυτόχρονη ενίσχυση της μέση στάθμης (program level). Με το πέρασμα του χρόνου έγινε αντιληπτό ότι τα αποτελέσματα δεν ήταν πάντα τα αναμενόμενα... είτε οι παρενέργειες ήταν ιδιαίτερα αισθητές, είτε οι συγκεκριμένοι επεξεργαστές δεν έφερναν τα επιθυμητά αποτελέσματα στο θέμα levelling (τουλάχιστον σε σχέση με το χειροκίνητο ή αργότερα αυτοματοποιημένο fader riding – τον συνεχή δηλαδή έλεγχο της στάθμης μέσω των faders). Ταυτόχρονα όμως και εξαιτίας ακριβώς αυτών των “παρενεργειών”(πολλές φορές ιδιαίτερα “μουσικών” και εύηχων) δημιουργήθηκε ένα εντελώς νεό είδος επεξεργασίας που είχε να κάνει με τον έλεγχο των μικροδυναμικών του εισερχόμενου σήματος και πως αυτός επηρέαζε την χροιά, την αίσθηση του χώρου, τα transients, την στερεοφωνική εικόνα, τις αναλογίες του συχνοτικού περιεχομένου κλπ κλπ ανάλογα με την σχεδίαση και την χρήση του επεξεργαστή... και έτσι φτάσαμε από τα levelling amplifiers στους επεξεργαστές δυναμικής περιοχής... Οι επεξεργαστές δυναμικής περιοχής λοιπόν είναι ένα πολύ δυνατό και ευέλικτο εργαλείο στα χέρια ενός ηχολήπτη σε όλα τα στάδια μιας μουσικής παραγωγής, το οποίο μπορεί πολύ εύκολα όμως από πλεονέκτημα να μετατραπεί σε μειονέκτημα. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε πως τους “κανόνες” στην χρήση αυτών των επεξεργαστών τους επιβάλει η εκάστοτε μουσική παραγωγή που καλούνται να υπηρετήσουν.. με άλλα λόγια δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες... υπάρχουν βέβαια συγκεκριμένες τεχνικές (και άπειρες παραλλαγές τους) η ουσία όμως είναι να μπορούμε να αντιληφθούμε το πότε και με ποιο τρόπο θα χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο είδος επεξεργασίας ανάλογα και με το μουσικό περιεχόμενο. Δυστυχώς για ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων τα compressors είναι απλά και μόνο ένας τρόπος για να ανεβάσουμε την μέση στάθμη μιας ηχογράφησης, πολλές φορές ακόμα και εις βάρος του ίδιου του μουσικού περιεχομένου...έτσι ειδικά σήμερα ακούμε πολλές παραγωγές με εντελώς ανύπαρκτο δυναμικό εύρος και “ισοπεδωμένες” μικροδυναμικές... το περίεργο είναι πως αυτή η μεθοδολογία οδηγεί στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα... η έλειψη δυναμικής “κίνησης” σε μια ηχογράφηση οδηγεί τελικά σε ένα αναιμικό και πλαδαρό αποτέλεσμα με ανύπαρκτη την αίσθηση της “έντασης” όπως την αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο αυτί.... Και μην ξεχνάμε βέβαια το πόσο τραγικό είναι σε μια εποχή που έχουμε την δυνατότητα για τεράστιο δυναμικό εύρος (>120db) να προσπαθούμε να τα στριμώξουμε όλα μέσα στα τελευταία 5-10db..... Στην πραγματικότητα λοιπόν οι compressor επεξεργαστές είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλά έναν τρόπο να ελέγχουμε την ένταση και την δυναμική περιοχή του εισερχόμενου σήματος.....μπορούν να δουλέψουν στην λογική ενός eq τονίζωντας ή εξασθενώντας μια συγκεκριμένη περιοχή, μπορούν να αναδείξουν τον περιβάλλοντα χώρο ή να τον εξαφανίσουν , μπορούν να υπεροδηγηθούν προσθέτωντας αρμονικό περιεχόμενο, μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους ή με άλλους επεξεργαστές κλπ κλπ κλπ ......στην συνέχεια θα δούμε κάποιες από τις βασικότερες τεχνικές καθώς και κάποιες λίγο πιο “εξωτικές” και ιδιαίτερες.... Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις σε ότι αφορά την σχεδίαση του input signal detection & gain reduction κυκλωματος, αρκετές παραλλαγές τους σε ότι αφορά την σχεδίαση του make up (output) gain stage και πολλές διαφορετικές τεχνικές χρήσης ανάλογα με την περίσταση. Ας δούμε λοιπόν πρώτα τα διαφορετικά είδη compression επεξεργαστών και τα ιδιαίτερα ηχητικά χαρακτηριστικά τους...... VCA Όπως υποδηλώνει και η ονομασία μιλάμε για δυναμικούς επεξεργαστές που χρησιμοποιούν VCA's (Voltage Controlled Amplifier) ως gain reduction. Τα VCA comps είναι εκ φύσεως πολύ “γρήγορα” σε ότι αφορά την ταχύτητα απόκρισης πράγμα που καθιστά τους συγκεκριμένους επεξεργαστές ιδιαίτερα ευέλικτους, από έναν απλό ανεπαίσθητο “έλεγχο” της δυναμικής περιοχής του σήματος ( “κόβωντας” δηλαδή μόνο τις κορυφές) έως ακραίο limiting και όλα τα ενδιάμεσα..... στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους είναι το χαρακτηριστικό pumping σε ακραία settings (που χαρακτηρίζει τις περισσότερες ποπ παραγωγές των 80ς) . Σε πολύ κόσμο δεν αρέσει ο τρόπος με τον οποίο υπεροδηγήται το σήμα σε ένα VCA compressor (το πολύ γρήγορο slap clipping) νώ άλλοι το βρίσκουν ιδαίτερα χρήσιμο (ειδικά σε parallel compression). Σε γενικές γραμμές και με moderate χρήση θεωρούνται αρκετά “αχρωμάτιστοι” και γενικής χρήσης επεξεργαστές. Συνήθως τα συναντάμε είτε σαν tracking compressor σε μεμονωμένα tracks είτε σαν buss compressor (κυρίως σε τύμπανα και όργανα με έντονα transients) είτε και σαν mix compressor. Υπάρχουν κυριολεκτικά άπειρες επιλογές αλλά σίγουρα κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές (και επιδραστικές) σχεδιάσεις είναι τα DBX 160VU, Neve 2254 και SSL 4000 Buss Compressor. Optical Σε αυτή την κατηγορία εντάσονται οι επεξεργαστές που χρησιμοποιούν ένα optical detector για να οδηγήσει το gain reduction.......στην ουσία δηλαδή έχουμε ένα οπτικό στοιχείο το φως του οποίου αυξάνεται ανάλογα με την τάση του σήματος εισόδου και ένα ανιχνευτή που το παρακολουθεί και καθορίζει πότε μπαίνει σε λειτουργία το gain reduction κύκλωμα. Αυτή η σχεδίαση έχει ως αποτέλεσμα όχι ιδιαίτερα “γρήγορο” αλλά ευέλικτο compression και ταυτόχρονα πολύ smooth και “φυσικό” gain reduction με πολύ ομαλό attack και release.....Τα Opto είναι απο τα πιο διαδεδωμένα tracking compressors κυρίως λόγω της “αχρωμάτιστης” (σε ότι αφορά το gain reduction) συμπεριφοράς και του smooth χαρακτήρα τους που βοηθάει στην δημιουργία ενός πιο”στρόγγυλου” σήματος απαλλαγμένου από ανεπιθύμητες κορυφές και στην επιθυμητή μέση στάθμη διατηρώντας όμως τις μικροδυναμικές του και την φυσική του κίνηση..... Εννοείται πως μεγάλο ρόλο στο γενικότερο θέμα “χρώμα” παίζει το make up gain stage το οποίο διαφοροποιείται από υλοποίηση σε υλοποίηση (valve, op amps κλπ) ενώ εξίσου διαδεδομένη είναι η συγκεκριμένη κατηγορία και κατά την διάρκεια της μίξης ακριβώς λόγω της ευελιξίας της. Από τις πιο διαδεδομένες υλοποιήσεις είναι τα Teletronix LA2A και TubeTech FET Εδώ έχουμε άλλη μια κατηγορία solid state κυκλώματος, επίσης εξαιρετικά “γρήγορο” στην απόκριση (μετά τα VCA) αλλά και με αρκετά ιδιαίτερα “ηχητικά” χαρακτηριστικά....οι επεξεργαστές αυτής της κατηγορίας έχουν ένα πολύ ιδιαίτερο “ηχόχρωμα” όταν υπεροδηγούνται εξαιτίας του αρμονικού περιεχομένου και της αρμονικής παραμόρφωσης που προσθέτουν στο εισερχώμενο σήμα κατά το στάδιο του analog clipping. Ανήκουν σίγουρα στην κατηγορία των “χρωματισμένων” επεξεργαστών και σίγουρα δεν είναι η κατάλληλη επιλογή αν το ζητούμενο είναι transparent gain reduction.....αντίθετα μπορούν να έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα όταν ο χαρακτήρας είναι το ζητούμενο σε όργανα με πολύ έντονο δυναμικό περιεχόμενο όπως τα τύμπανα αλλά και η φωνή. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο UA (Urei) 1176 και άξιο αναφοράς ένα setting που τον έκανε διασημο....έγινε γνωστό όταν κάποιος παραγωγός πίεσε ταυτόχρονα και τα 4 ratio settings ενός 1176....το αποτέλεσμα ήταν ένα τρομερά γρήγορο , “ανορθόδοξο” αλλά ταυτόχρονα τρομερά “μουσικό” limiting που “τρέλαινε” την βελόνα του VU meter καθώς το gain reduction έμπαινε απότομα σε λειτουργία από το εισερχώμενο σήμα......το συγκεκριμένο setting έμεινε γνωστό ώς “all buttons in” ή “British Mode”. Variable Mu Εδώ μιλάμε για μια σχεδίαση βασισμένη σε ένα κύκλωμα λυχνίας (Mu είναι η τάση που περνάει από την λυχνία). Το ratio του gain reduction σε μια τέτοια σχεδίαση καθορίζεται από την τάση της λυχνίας εισόδου......αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει ένα σταθερό setting για το compression ratio αλλά αντίθετα αυτό μεταβάλεται διαρκώς ανάλογα με την στάθμη του εισερχόμενου σήματος, καθιστώντας τις συγκεκριμένες σχεδιάσεις ιδιαίτερα “μουσικές” και έυηχες με πολύ φυσικό και smooth limiting. Ταυτόχρονα βέβαια είναι και οι πιο “αργές” στην απόκριση ενώ η ύπαρξη λυχνιών και η πιθανή υπεροδήγηση τους τις κάνει ιδιαίτερα χρωματισμένες...Τα Mu comps είναι ιδανικά για να αναδεικνύουν το χαμηλομεσαίο τμήμα του συχνοτικού φάσματος, ηχούν τρομερά όμορφα όταν υπεροδηγούνται ενώ από πολλούς είναι το απόλυτο buss comp όχι τόσο ως gain reduction αλλά πιο πολύ ως ένας τρόπος για να γίνει πιο συμπαγές το σύνολο (glueing compression). Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το θρυλικό Fairchild 670 αλλά και τα πιο σύγχρονα Manley VariMu , ADL και Fairman. Digital Processors Εδώ μιλάμε τόσο για hardware outboard ψηφιακούς δυναμικούς επεξεργαστές όσο και για software plugins. Η ψηφιακή τεχνολογία εισήγαγε και στον συγκεκριμένο τομέα επεξεργασίας κάποιες καινοτομίες με κυριώτερες την δυνατότητα Lookahead καθώς και την απλοποίηση της multiband δυναμικής επεξεργασίας. Lookahead είναι η δυνατότητα του επεξεργαστή να “διαβάζει” κάποια χιλιοστά του δευτερολέπτου μπροστά από την αναπαραγωγή του σήματος και έτσι να “προβλέπει” την δυναμική συμπεριφορά του εισερχόμενου σήματος βόηθώντας είτα για πιο “ανεπαίσθητο” και ομαλό gain reduction είτε για ακραίο limiting (brickwall). Multiband δυναμική επεξεργασία είναι ο διαχωρισμός του εισερχόμενου σήματος σε επιμέρους συχνοτικές περιοχές και η ανεξάρτητη σε ότι αφορά τις ρυθμίσεις επεξεργασία κάθε μίας από αυτές. Και τα 2 αυτά χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στο mastering & post production. Παράλληλα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη η προσομείωση του τρόπου λειτουργίας των αναλογικών επεξεργαστών αλλά ακόμη και η δημιουργία ψηφιακών modelling κλώνων. Προσωπική μου άποψη είναι πως ο συγκεκριμένος τομέας έχει ακόμα δρόμο μπροστά του καθώς προς το παρόν είναι αδύνατο να μοντελοποιηθεί η μη γραμμική συμπεριφορά πολλών τμημάτων μιας αναλογικής σχεδίασης.....αλλά το μέλλον είναι σίγουρα κοντά και πιθανότατα με την αλματώδη εξέλιξη της convolution τεχνολογίας θα δούμε πολύ σύντομα ακόμη πιο πειστικά και εντυπωσιακά αποτελέσματα. Όπως είπαμε και πιο πριν, πολύ μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση της συνολικής ηχητικής ταυτότητας αυτού του είδους των επεξεργαστών παίζει το make up gain stage (valve, op amps κλπ) , το I/O ballancing stage (και ειδικά η ύπαρξη και ο τύπος μετασχηματιστών εισόδου - εξόδου) αλλά και η γενικότερη κατασκευή (discrete ή ic's, τύπος και κατάσταση υλικών, τάση λειτουργίας κλπ). Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει (πέρα από τα γενικά χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν παραπάνω) ένας συγκεκριμένος τρόπος που ακούγεται και χρησιμοποιήται κάθε τύπος compressor παρά μόνο κάποιες κοινά αποδεκτές και ευρέως διαδεδομένες απόψεις και τεχνικές...από εκεί και πέρα η αντίληψη και η υποκειμενική κρίση του καθενός θα καθορίσει την επιλογή του τύπου, τον τρόπο χρήσης και βέβαια τα αποτελέσματα. Ας δούμε τώρα ποιές είναι οι διαθέσιμες παράμετροι στην ρύθμιση ενός compressor: Threshold: το όριο της έντασης του εισερχόμενου σήματος το οποίο θέτει σε λειτουργία το gain reduction. Όταν δηλαδή το εισερχόμενο σήμα ξεπερνάει αυτό το μεταβλητό όριο, τίθεται σε λειτουργία το gain reduction κύκλωμα το οποίο το εξασθενεί ανάλογα με το compression ratio και το attack & release time που έχουμε επιλέξει. Ratio: η αναλογία με την οποία εξασθενείται το εισερχόμενο σήμα που ξεπερνάει το threshold σε σχέση με το σήμα εξόδου. Έτσι πχ για ratio 4:1 ένα σήμα που ξεπερνάει το threshold κατά 8db στην έξοδο θα το ξεπερνάει κατά 2db (θεωρητικά βέβαια και σε συνάρτηση με το πόσο γρήγορα θα δουλεύει το gain reduction) Attack: ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει το gain reduction στο ποσοστό του ratio. Ουσιαστικά δηλαδή η ταχύτητα αντίδρασης του στο εισερχώμενο σήμα όταν αυτό ξεπερνάει το ορισμένο όριο (threshold). Release: ο χρόνος που απαιτείται για να επιστρέψει το gain reduction στο 0 όταν το εισερχώμενο σήμα πέσει και πάλι κάτω από το threshold ή πάρει τιμή μικρότερη απότην προηγούμενη που "οδήγησε" το gain reduction. Make up: Ουσιαστικά η στάθμη εξόδου του επεξεργαστή που μας βοηθάει στο να “αναπληρώσουμε” την ένταση που έχουμε χάσει λόγω gain reduction. Οι παράμετροι αυτές διαφοροποιούνται από υλοποίηση σε υλοποίηση (τόσο σε ότι αφορά τις διαθέσιμες ρυθμίσεις όσο και στην ονομασία κλπ) ενώ πολλές φορές υπάρχουν και κάποιες ακόμη όπως η επιλογή μεταξύ hard & soft knee (το πόσο απότομη δηλαδή θα είναι η καμπύλη του gain reduction σε σχέση με το επιλεγμένο ratio) auto release (η αυτόματη δηλαδή μεταβολή του release time ανάλογα με την ένταση και την διάρκεια των peak του εισερχόμενου σήματος) blend mix (η δυνατότητα επιλογής του ποσοστού της αναλογίας μεταξύ επεξεργασμένου και ανεπεξέργαστου σήματος) sidechain (η δυνατότητα ελέγχου του gain reduction από μια 3η ηχητική πηγή) HighPass (η παρεμβολή ενός high pass filter πριν το gain detection ώστε να μην επηρεάζει το έντονο χαμηλοσυχνοτικό περιεχόμενο την λειτουργία του gain reduction). Οι 2 βασικοί τρόποι χρήσης ενός compressor είναι σε σειρά ή παράλληλα. Όταν λέμε “σε σειρά” εννοούμε πως το σύνολο του σήματος περνάει μέσα από τον επεξεργαστή δίνωντας μας στην έξοδο μόνο επεξεργασμένο σήμα ενώ “παράλληλα” ένα τμήμα του περνάει από τον επεξεργαστή και στην συνέχεια αναμιγνείεταιμε το αρχικό “καθαρό” σήμα στο ποσοστό που εμείς επιθυμούμε. Η πρώτη μέθοδος είναι η πιο παραδοσιακή και ευρύτερα διαδεδομένη τόσο κατά το tracking όσο και κατα την μίξη (σε μεμονωμένα tracks, σε ομάδες ή και στο mainmix bus). Με την δεύτερη μέθοδο μπορούμε να πετύχουμε αρκετά διαφορετικά αποτελέσματα καθώς μπορούμε να “συμπιέσουμε” και να επέμβουμε σε μια ηχητική πηγή δραστικά χωρίς όμως τα ανεπιθύμητα artifacts (πχ ακουστό pumping) ή χωρίς να αλοιώσουμε τις μικροδυναμικές του σήματος. Στο παράλληλο όμως compression μπορούν πολύ εύκολα να δημιουργηθούν προβλήματα χρονισμού και phase shifting που ακόμη και αν δεν είναι άμεσα αντιληπτά επηρεάζουν το σύνολο αρνητικά. Η θέση του Compressor σε σειρά σε ένα recording chain είναι συνήθως μετά την προενίσχυση και ανάλογα με το τι θέλουμε να πετύχουμε (αλλά και αν υπάρχει η δυνατότητα) πριν ή μετά το στάδιο της ισοστάθμισης (αν υπάρχει βέβαια). Σε παράλληλη σύνδεση έχουμε την δυνατότητα να έχουμε ξεχωριστό eq για το compression το οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είτε για να καθορίσουμε το εύρος του προς επεξεργασία σήματος (πριν) είτε για να επέμβουμε συχνοτικά στην χροιά του επεξεργασμένου σήματος (μετά). Πολλές φορές το compression μπορεί απλά να παίζει τον ρόλο ενός extra gain stage ή του απλού χρωματισμού ή ακόμα και να χρησιμοποιήσουμε πολλούς διαφορετικούς επεξεργαστές για την ίδια ηχητική πηγή σε σειρά, παράλληλα ή συνδυασμό των 2 με τον κάθε ένα να προσθέτει το δικό του ηχόχρωμα με ή χωρίς gain reduction (πχ ένας επεξεργαστής ελέγχει ως τις κορυφές, ένας άλλος πιο “αργός” ανεβάζει και στρογυλεύει το σύνολο και ένας τρίτος πιο γρήγορος και “άγριος”- ίσως υπεροδηγημένος - σε παράλληλη σύνδεση “χρωματίζει” και προσθέτει σώμα και αρμονικό περιεχόμενο χωρίς όμως να αλοιώνει την φυσική δυναμική “κίνηση” της πηγής). Στο master bus το compression χρησιμοποιήται πιο πολύ σαν ένας τρόπος να ομοιογενοποιηθεί το σύνολο αμβλύνωντας τις “άκρες” και δίνωντας μια αίσθηση ενιαίας δυναμικής κίνησης (glue comp) και όχι τόσο με την λογική του gain reduction ή limiting. Τον ίδιο σκοπό μπορεί να επιτελέσει και κατά την διάρκεια του tracking κυρίως όταν μιλάμε για stereo (2trk) recording ή για ομαδοποιημένα tracks , stereo pairs , room mics κλπ κλπ. Αυτή την κατηγορία σε γενικές γραμμές την ονομάζουμε bus compression. Το Limiter είναι ουσιαστικά ένα πολύ γρήγορο compressor με πολύ μεγάλο ratio (>20:1) και σκοπός του είναι να προλάβει την πιθανή υπεροδήγηση του επόμενου τμήματος της επεξεργαστικής αλυσίδας. Στον ψηφιακό τομέα είναι πολύ διαδεδομένη η χρήση των limiters για την επίτευξη της πολύ υψηλής μέσης στάθμης που συναντάμε στις σύγχρονες παραγωγές με το “ψαλίδισμα” των κορυφών του σήματος....πολύ συχνά (δυστυχώς) με καταστροφικά αποτελέσματα. Τα downward expanders είναι ουσιαστικά το αντίστροφο του compression.... αντί να εξασθενούν τα σημεία του σήματος που ξεπερνούν το επιλεγμένο όριο (threshold), εξασθενούν ότιδήποτε βρίσκεται κάτω από αυτό. Είναι πολύ χρήσιμα όταν θέλουμε να “εξαφανίσουμε” πιθανό θόρυβο από το περιβάλλον ή να “απομονώσουμε” στον μέγιστο βαθμό όργανα στα οποία χρησιμοποιούνται multi mic τεχνικές ή που βρίσκονται στον ίδιο χώρο και έχουμε spill στα μεταξύ τους tracks, ή “συνοδεύονται” από μηχανικό ή ηλεκτρικό θόρυβο κλπ κλπ. Με αντίστοιχα αλλά πολύ πιο δραστικά αποτελέσματα χρησιμοποιούμε τα noise gates. Εδώ έχουμε μια automute λειτουργία που “ανοίγει” και “κλείνει” την έξοδο του επεξεργαστή όταν το εισερχώμενο σήμα ξεπερνάει ή πέφτει κάτω από το επιλεγμένο όριο (threshold) αντίστοιχα. Οι ρυθμίσεις atack & release time καθορίζουν το πόσο γρήγορα θα γίνεται αυτή η διαδικασία βοηθώντας να πετύχουμε από πιο διακριτικά αποτελεσματα μέχρι και σχεδόν “ειδικά” εφφέ. Κάτι που ισχύει για όλους τους δυναμικούς επεξεργαστές είναι πως τα αποτελέσματα τους κατά την διάρκεια του tracking είναι μη αναστρέψιμα (τις περισσότερες φορές) και γι'αυτόν ακριβώς τον λόγο η χρήση τους θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή (σε αυτό τουλάχιστον το στάδιο μιας ηχογράφησης). Χαρακτηριστικά προβλήματα αυτής της κακής χρήσης είναι ο “πλαδαρός”, unfocused και χωρίς δυναμικές ήχος , ο κορεσμός συγκεκριμένων συχνωτικών περιοχών (compression), το έντονο soft clipping (limiting) και φυσικά η απώλεια χρήσιμης ηχητικής πληροφορίας (expander/gate). Σαν συμπέρασμα λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε πως οι δυναμικοί επεξεργαστές μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν χρειάζεται και είναι επιθυμητό σε όλα τα στάδια της ηχογράφησης είτε ως ένα εργαλείο που θα βελτιώσει τα χαρακτηριστικά του προς ηχογράφηση σήματος είτε ως ένα πολύ δραστικό και δημιουργικό sound shaping εργαλείο. Αναμφισβήτητα η λειτουργία και ο τρόπος που επιδρούν στον ήχο είναι αρκετά σύνθετα με ιδιαίτερα ανά περίπτωση χαρακτηριστικά και πολυποίκιλα αποτελέσματα. Δεν μπορεί λοιπόν η χρήση τους (ή η μη χρήση τους) να υπόκειται πάντα σε αυστηρούς κανόνες και να περιορίζεται σε “πεπατημένες” τεχνικές. Πέρα από την , απαραίτητη, τεχνική γνώση του τι είναι και πως δουλεύουν αυτού του είδους οι επεξεργαστές την τελική μας επιλογή και προσέγγιση σε ότι αφορά την χρήση τους την καθορίζει κατά βάση η εμπειρία και η υποκειμενική αντίληψη του καθενός.

Ημ/νία: 01:32 - 09/01/09 Η προενίσχυση είναι το κύκλωμα που αναλαμβάνει να ενισχύσει το σήμα της ηχητικής πηγής, όπως αυτό “καταγράφεται” από ένα μικρόφωνο ή την HiZ έξοδο ενός ηλεκτρικού οργάνου, σε line level με χαρακτηριστικά κατάλληλα (S/N ratio , impedance κλπ) για την περεταίρω επεξεργασία και καταγραφή του. Σχεδόν κάθε κομμάτι του signal chain σε μια ηχογράφηση περιλαμβάνει κάποιο προενισχυτικό στάδιο (gain stage) είτε για να ενισχύσει όπως είπαμε το αρχικό σήμα (input gain), είτε για να“αποκαταστήσει” την φθορά στην οποία υπόκειται λόγω της επεξεργασίας (make up gain). Εδώ θα ασχοληθούμε με το προενισχυτικό κύκλωμα εισόδου, όπως αυτό υπάρχει σε μια recording κονσόλα. Για πολλούς , ανάμεσα τους και εγώ, αυτό το πρώτο προενισχυτικό στάδιο αποτελεί (μαζί με την ίδια την πηγή και την αρχική μετατροπή σε ρεύμα – μικρόφωνο) το πιο σημαντικό τμήμα ενός recording signal chain και βέβαια ένα από τα πιο επιδραστικά σε ότι αφορά το τελικό αποτέλεσμα, είτε μιλάμε για το θέμα “χρωματισμός” και “χαρακτήρας” είτε απλά για την σωστή ενίσχυση και βελτιστοποίηση της στάθμης του προς ηχογράφηση σήματος. Επειδή όμως πλέον οι κλασσικές τεράστιες κονσόλες του παρελθόντος τείνουν να γίνουν σπάνιο θέαμα (σε ότι αφορά την παραγωγή τους τουλάχιστον) κυρίως λόγω της έκρηξης της ψηφιακής τεχνολογίας και των project studios αλλά και των αλλαγών στην παγκόσμια μουσική βιομηχανία, θα ασχοληθούμε κυρίως με τις προενισχύσεις ως outboard (είδη, σχεδιαστικές προσεγγίσεις αλλά και κριτήρια επιλογής). Nομίζω λοιπόν οτι αρχικά πρέπει να συνηδητοποιήσουμε τον λόγο ύπαρξης τους ως outboard και στη συνέχεια να έρθουμε σε επαφή με τις διάφορες σχεδιαστικές και κατασκευαστικές προσεγγίσεις στο θέμα "προενίσχυση"..... Κατ'αρχάς πρακτικοί λόγοι οδήγησαν στην κατασκευή outboard preamps (η ανάγκη ενός παραγωγου ή ενός recording engineer να έχει πάντα μαζί του κάποια βασικά εργαλεία της δουλειάς του ανεξαρτήτως του στούντιο στο οποίο βρίσκεται...όπως βέβαια και η ανάγκη για "αναβιωση" σχεδιάσεων από κλασσικές κονσόλες του παρελθόντος), ενώ με την άνθηση των project studio δημιουργήθηκε και μια νέα αγορά με υψηλές απαιτήσεις σε ποιότητα, αλλά με περιορισμένο budget και χώρο (πχ όλοι θέλουν τον ήχο μιας ssl αλλά κανείς δεν έχει τον χώρο ή το χρήμα για ένα τέτοιο "κτήνος"!!) που αναζητούσε μια τέτοια (mono ή stereo high end mic preamp) εφαρμογή. Δεν είναι περίεργο λοιπόν πως τα πρώτα outboard preamps που εμφανίστηκαν ήταν αυτούσια input modules , κατάληλα τροποποιημένα για stand alone λετουργεία, αλλά και στην συνέχεια το σύνολο σχεδόν των high end σχεδιάσεων βασίζονται (κάποιες πιο χαλαρά και κάποιες στα όρια του κλώνου) σε κλασσικά analog mixing boards. Για πολύ κόσμο (ανάμεσα τους και εγώ) η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε διαφορετικές επιλογές προενίσχυσης και το matching με το κατάλληλο μικρόφωνο ανά περίσταση αποτελεί την ιδανική προσέγγιση στην ηχογράφηση με μικρόφωνο. Αποτελούν δηλαδή μια "παλέτα" διαφορετικών ηχοχρωμάτων, δίνοντας την δυνατότητα για την κατάληλη ανά περίσταση επιλογή, ελαχιστοποιώντας έτσι την ανάγκη για επιπλέον επεξεργασία(EQ) διατηρώντας όσο είναι δυνατόν ένα "pure path" στην διαδρομή του ηχητικού σήματος. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές σχεδιαστικές προσεγγίσεις σε ότι αφορά το θέμα προενίσχυση και αντίστοιχα πολλά διαφορετικά ηχοχρώματα και επιλογές.....ας ρίξουμε μια ματιά.... Κατ'αρχάς η πρώτη και κυριώτερη διαφορά αφορά το ίδιο το ενισχυτικό κύκλωμα....υπάρχουν 2 βασικές κατηγορίες τα προενισχυτικά κυκλώματα λυχνίας και τα solid state (transistors). Αυτές οι 2 κατηγορίες περιλαμβάνουν αρκετές “υποκατηγορίες” ανάλογα με τα υλικά που χρησιμοποιουνται και τον τρόπο σχεδίασης (τύπος λυχνίας, τάση λειτουργίας, ύπαρξη ή όχι ic's, opamps, transistors κλπ κλπ). Πιο αναλυτικά.... Οι προενισχύσεις λυχνίας είναι η πρώτη μορφή προενισχυτικών κυκλωμάτων η οποία εξακολουθεί να έχει και σήμερα μεγάλη ζήτηση ανάμεσα στους pro audio κύκλους...και αυτό έχει να κάνει τόσο με τα ιδιαίτερα ηχητικά χαρακτηριστικά τους όσο και με μια σειρά από “αστικούς μύθους” του χώρου.....είναι αλήθεια πως ανάλογα με τον τύπο αλλά και την τάση στην οποία λειτουργεί μια λυχνία (αλλά και την ίδια την λειτουργική της κατάσταση) μπορούμε να έχουμε αρκετά διαφορετικά ηχοχρώματα από εντελώς “καθαρά” (extended & flat freq responce) έως πιο “χρωματισμένα” (low midrange boost, HF roll off) ή και βρώμικα (tube saturation, analog clipping). Οι βασικές διαφορές ανάμεσα στα προενισχυτικά κυκλώματα λυχνίας και σε αυτά με tranzistor έχουν να κάνουν με το διαθέσιμο (πραγματικό) headroom , τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονται στο analog clipping (saturation) και η ταχύτητα στην διαχείριση των transients (μικροδυναμικών). Έτσι μια προενίσχυση λυχνίας μπορεί (και ανάλογα με τον τύπο και την κατάσταση της λυχνίας) να αρχίσει να “κλιπάρει” (clipping & saturating) χρωματίζοντας (ευχάριστα ή δυσάρεστα) το σήμα εισόδου πολύ πριν εξαντλήσουν το διαθέσιμο headroom......το ίδιο μπορεί βέβαια να συμβεί (με πολύ διαφορετικά ηχητικά αποτελέσματα) και σε μια πιο “απλή” (σε ότι αφορά τα gain stages) solid state προενίσχυση βασισμένη μόνο σε τραντζίστορ (χωρίς opamps ή ic's) όπως οι πρώτες σχεδιάσεις της EMI(Neve) και Trident.....σε γενικές γραμμές όμως τα solid state προενισχυτικά κυκλώματα προσφέρουν πιο “καθαρό” headroom και υψηλά gain stages που δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα την χροιά του σήματος εισόδου ασχέτως τιμών του gain. Τι συμβαίνει λοιπόν όταν μια προενίσχυση υπεροδηγήται και υπερβαίνει το διαθέσιμο headroom?.....αυτό ονομάζεται analog clipping και αναλόγως την τοπολογία του κυκλώματος μπορεί να δώσει πολύ ενδιαφέροντα ηχητικά αποτελέσματα.....σε γενικές γραμμές στα κυκλώματα λυχνίας το analog clipping είναι πιο σταδιακό και ταυτόχρονα συνοδεύεται από μια ελαφριά συμπίεση του σήματος που “κατευνάζει” τις κορυφές και αναδεικνύει την χαμηλομεσαία συχνοτική περιοχή του δημιουργώντας ένα, πολλές φορές, ιδιαίτερα εύηχο και “μουσικό” αποτέλεσμα. Στα solid state κυκλώματα το analog clipping είναι συνήθως πιο άμεσα αντιληπτό και έντονο (πάλι με κάποια compression χαρακτηριστικά) χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί να προσφέρει χρήσιμα αποτελέσματα. Η βασική διαφορά σε ότι αφορά την χροιά του υπεροδηγημένου σήματος έχει να κάνει με τον διαφορετικό τύπο αρμονικών που παράγωνται από ένα solid state και από ένα κύκλωμα λυχνίας. Σε ότι αφορά το transient responce σε γενικές γραμμές ένα προνεισχυτικό κύκλωμα λυχνίας είναι πιο “αργό” από ένα σύγχρονο op-amp....αυτό είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνουμε υπ'όψη όταν αποφασίζουμε τον τύπο της προενίσχυσης που θα χρησιμοποιήσουμε ανάλογα με την κάθε εφαρμογή....καθώς αυτά τα χαρακτηριστικά (transient responce) μπορεί να κολακέψουν-αναδείξουν μια ηχητική πηγή. Σαν συμπέρασμα μπορούμε να καταλήξουμε πως κάθε σχεδίαση έχει τα δικά της ιδιαίτερα πλεονεκτήματα και χαρακτηριστικά που πιθανόν να την καθιστούν ιδανική επιλογή κατά περίπτωση.....μην ξεχνάμε πως καθοριστικοί παράγωντες στην ηχητική συμπεριφορά μιας προενίσχυσης είναι επίσης η αντίσταση εισόδου και εξόδου, το ballancing stage εισόδου εξόδου και άλλοι παράγωντες που θα εξετάσουμε στην συνέχεια. Τι γίνεται όμως όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα ύπαρξης αυτών των επιλογών, αλλά λόγω κόστους πρέπεινα επιλέξουμε μία και μόνο προενίσχυση? Πριν συνεχίσω θα ήθελα να πω πως στον τομέα της προενίσχυσης οι φτηνές εφαρμογές από χώρες με μηδαμινό εργατικό κόστος, μπορούν να δώσουν κάποιες φορές αξιοπρεπή αποτελέσματα σε ότι αφορά γενικά τεχνικά χαρακτηριστικά αλλά απέχουν "έτη φωτός" από το να πλησιάσουν τις κλασσικές high end προσεγγίσεις και αυτό γιατί το κόστος των υλικών και της κατασκευής τους (discrete build, tranformer ballanced I/O, opamps, PSU's κλπ) παραμένει απαγορευτικό για "φθηνές καλές λύσεις"...αξιοπρεπείς για τα λεφτά τους ίσως (σε σπάνιες περιπτώσεις....σε αντίθεση με τα μικρόφωνα).....αλλά ως εκεί και τίποτα παραπάνω. Για να μπορέσουμε να κάνουμε την καλύτερη δυνατή επιλογή, θα πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας τα ακόλουθα ερωτήματα 1. Τι είδους ηχητικές πηγές πρόκειται να ηχογραφήσουμε, και κατ'επέκταση τι μουσικό(ά) είδος(η). 2. Αν χρειάζεται να ηχογραφήσουμε περισσότερες πηγές ταυτόχρονα. 3. Τι μικρόφωνα και πόσο διαφορετικά μεταξύ τους πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε. 4. Πόσο "χρωματισμένο" ή όχι θέλουμε να είναι το προενισχυτικό κύκλωμα 1. Το είδος των ηχητικών πηγών που θα ηχογραφήσουμε καθορίζει και την ποσότητα της ενίσχυσης που χρειαζόμαστε από την προενίσχυση μας αλλά και την αξία κάποιων επιμέρους χαρακτηριστικών όπως η αναλογία σήματος προς θόρυβο ή και ό Θόρυβος του ίδιου του κυκλώματος (ειδικά αν είναι λυχνία). Έχουμε τελείως διαφορετικές απαιτήσεις δηλαδή σε input gain όταν πρόκειται να ηχογραφήσουμε τύμπανα και amped ηλ.κιθάρες και τελείως διαφορετικές όταν πρόκειται για ακουστικά όργανα ή και φωνές...για την ακρίβεια όπως πολλές φορές όταν ηχογραφούμε ένα πολύ "ήσυχο" ακουστικό όργανο οι απαιτησεις σε gain μπορεί να φτάνουν ακόμη και τα 70db, αντίστοιχα σε ένα πολύ "δυναμικό" rock snare drum είναι πολύ πιθανόν η είσοδος να υπεροδηγείται από τα 0db input gain καθιστώντας απαραίτητη την ύπαρξη κάποιου pad με επιλογή για -10db ή -20db. Σε σχέση με την παρουσία θορύβου σε μια ήσυχη ηχογράφηση εννοείται πως η κατασκευή της προενίσχυσης παίζει πολύ μεγάλο ρόλο, αλλά πολλές φορές μπορεί να αποδειχθεί "σωτήρια" η ύπαρξη low cut & high cut φίλτρων (ειδικά αν έχουν επιλεγόμενες συχνότητες αποκοπής) ειδικά όταν πρόκειται για το χαμηλοσυχνοτικό hum της τροφοδοσίας, το rumble noise της ίδιας της λυχνίας(αν υπάρχει) ή υψηλοσυχνοτικές RF παρεμβολές. Τέλος το είδος μουσικής που θέλουμε να ηχογραφήσουμε πιθανόν να καθορίσει την επιλογή μας τόσο σε ότι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά της προενίσχυσης (self noise, s/n ratio) αλλά και το ιδιαίτερο "χρώμα" της κάθε επιλογής...για παράδειγμα μια ιδιαίτερα "χρωματισμένη" προενίσχυση που ταιριάζει "γάντι" με rock τύμπανα, μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα καλή επιλογή στην ηχογράφηση μιας μικρής ορχήστρας δωματίου, όπως θα ήταν για παράδειγμα μια κάπως ,απρόσωπη και ουδέτερη ηχητικά, αλλά πεντακάθαρη και με άψογα τεχνικά χαρακτηριστικά αντίστοιχη εφαρμογή. Εννοείται πως μιλάμε πρωτίστως για θέμα γούστου (υποκειμενικότητα λοιπόν). 2. Εδώ τα πράγματα είναι πιο απλά...αν πρέπει να ηχογραφήσουμε δύο πηγές ταυτόχρονα ή μια στέρεο, τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα αν έχουμε μια dual mono/stereo προενίσχυση ή ένα matched pair. Στην περίπτωση της μιας πηγής που πρέπει ή θέλουμε να ηχογραφήσουμε σαν στέρεο ή ύπαρξη dual mono/stereo είναι πολύ σημαντική γιατί θα μας βοηθήσει να πετύχουμε πολύ πιο εύκολα το επιθυμητό αποτέλεσμα για τα δύο κανάλια. Απαραίτητο βοήθημα ή ύπαρξη διακόπτη αναστροφής της φάσης (οι διαφορές φάσης έιναι το συνηθέστερο πρόβλημα σε στέρεο ή multi mic ηχογραφήσεις). 3. Οι περισσότερες σύγχρονες προενισχύσεις (ειδικά στην μεσαία κατηγορία τιμής) έχουν fixed input impedance που δουλέυει αρκετά καλά με το σύνολο των μοντέρνων μικροφώνων...παρ'όλα αυτά η δυνατότητα επιλογής διαφορετικών τιμών για την αντίσταση εισόδου (που προσφέρουν αρκετές high end σχεδιάσεις) αποτελεί μια "έξτρα" παλέτα ηχοχρωμάτων και βοηθάει στο perfect matching μικροφώνου - προενίσχυσης (ειδικά για δυναμικά και ribbon). Εννοείται πως είναι απαραίτητη η παρουσία 48V τροφοδοσίας (phantom power) για πυκνωτικά μικρόφωνα ή άλλα είδη μικροφώνων που απαιτούν τροφοδοσία, κάτι που μάλλον όμως βρίσκεται σε σχεδόν όλες τις σύγχρονες προενισχύσεις. Παρ'όλα αυτά ο περισσότερος κόσμος δεν δίνει την πρέπουσα σημασία στο συγκεκριμένο θέμα της τροφοδοσίας και στα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει μια κακή σχεδίαση....και μιλάω τόσο για προβλήματα θορύβου από μέτριες stepped up υλοποιήσεις (ειδικά σε συνδυασμό με σύγχρονα transformerless μικρόφωνα) όσο και το πως επηρεάζει ηχητικά η αδυναμία σε πολλές φθηνότερες σχεδιάσεις να καλύψουν τις ανάγκες για ρεύμα ειδικά κάποιων σύγχρονων μικροφώνων. ...Τέλος η χρήση ribbon μικροφώνων προυποθέτει αρκετό gain καθώς αυτά έχουν σαφέστατα χαμηλότερη έξοδο , κάτι που πρέπει να ληφθεί επίσης υπ'όψην. 4. Εννοείται πως ο όρος "χρωματισμένο" στην μουσική είναι κάτι παραπάνω από υποκειμενικός...το ζήτημα όμως είναι τι είναι αυτό που καθορίζει την τελική ηχητική συμπεριφορά και ταυτότητα ενός προενισχυτή...Σύμφωνα με τον Rupert Neve (τον άνθρωπο που ευθύνεται για τις πιο επιδραστικές σχεδιάσεις προενισχυτών EVER!!!) το πιο επιδραστικό κομμάτι είναι οι transformer ballanced I/O's (δηλαδή το είδος και η ποιότητα τους).....εννοείται πως ακόμη πιο επιδραστική είναι η ύπαρξη ή όχι μετασχηματιστών (transformer vs electronically ballanced I/O). Οι μετασχηματιστές λοιπόν αποτελούν ένα σημαντικότατο κομμάτι των σχεδιάσεων που έχουν μείνει στην ιστορία για τον χαρακτηριστικό τους ηχόχρωμα και sonic footprint είτε μιλάμε για Tube (πχ Telefunken, Siemens, UA) είτε μιλάμε για solidstate (πχ Neve, API). Εξίσου σημαντικό βέβαια είναι και η ίδια η μεθοδολογία του προενισχυτικού κυκλώματος (transistors vs op-amps vs tubes vs ICs). Σαν μια γενική αρχή πάντως μπορούμε να πούμε πως οι προενισχύσεις που χρησιμοποιούν electronically ballancing I/O έχουν σαφέστατα πιο “ουδέτερο” και “αχρωματιστο” ήχο σε σχέση με αυτές που χρησιμοποιούν tranformer ballancing stage. Από εκεί και πέρα όταν μιλάμε για transformer ballanced I/O μιλάμε και πάλι για μια μεγάλη ποικιλία ηχοχρωμάτων τόσο από τον τύπο και τα υλικά κατασκευής του κάθε μετασχηματιστή, τον συνδυασμό διαφορετικών τύπων μετασχηματιστών εισόδου-εξόδου αλλά και τον τρόπο που ο κάθε τύπος ανταποκρίνεται σε διαφορετικές πηγές και στον τρόπο που υπεροδηγήται είτε στην είσοδο είτε στην έξοδο. Στο θέμα "χρώμα" οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε διαφορετική επιλογή υλικών στην ίδια βασική σχεδίαση μπορούν να είναι τεράστιες.....γι'αυτό λοιπόν πρέπει πρώτα ο καθένας να συνηδητοποιήσει το "ηχόχρωμα" που του ταιριάζει και ψάχνει. Το ακόμη χειρότερο είναι πως όσο περισσότερο "ανεβαίνουμε" στην τιμή τόσο πιο "ιδιαίτερο" γίνεται το ηχόχρωμα και τόσο πιο συγκεκριμένος ο ρόλος του (όπως σε όλους τους τομείς του High End audio εξοπλισμού). Πολύς κόσμος θεωρεί αυτές τις διαφορές πολύ μικρές και ανεπαίσθητες, ανίκανες να επηρεάσουν δραστικά το συνολικό αποτέλεσμα. Προσωπικά διαφωνώ ριζικά και πιστεύω πως αυτές οι “μικρές” διαφοροποιήσεις, η γνώση τους και η εκμετάλευση τους είναι που κάνουν την ηχογράφηση τέχνη και διαφοροποιούν το Hi End Audio recording από την απλή καταγραφή ήχων. Ανακεφαλαιώνωντας για το ποια είναι τα κρίσιμα χαρακτηριστικά μιας προενίσχυσης.... - Ενίσχυση αρκετή για να υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις μας σε input gain, σε συνδυασμό με κάποιο pad. - τεχνικά χαρακτηριστικά (gain range, headroom, self noise, s/n ratio) - phase reverse switch για multi mic εφαρμογές - Low cut & Hi cut filters - 48V τροφοδοσία - input impedance matching - Επιλογή του κατάλληλου σχεδιασμού-υλικών (opamps,tubes,ICs,transformers etc) και ηχητικής "ταυτότητας" ανάλογα με τις εκάστοτε απαιτήσεις τώρα σε ότι αφορά την επιλογή........η αποψή μου? Στις μέρες μας υπάρχουν άπειρες σχετικές επιλογές και στην ουσία έχει δημιουργηθεί ένα trend απόκτησης outboard preamps......όσο και αν δεν μου αρέσουν τα trends είμαι υπέρμαχος της λογικής “κατάλληλο preamp ανά περίσταση” καθώς οδηγεί σε μια πιο “αγνή” προσέγγιση του θέματος sound shaping βασισμένη κυρίως στο perfect matching πήγης - μικροφώνου - προενίσχυσης . Βέβαια σε ένα ρεαλιστικό σενάριο είναι αδύνατον (αλλά και άσκοπο) κάποιος να μπορεί να έχει στην διάθεση του το σύνολο των διαφορετικών προενισχυτικών σχεδιάσεων. Αυτό που μπορεί να κάνει είναι να “ακούσει” όσο το δυνατόν περισσότερες σχεδιάσεις και να επιλέξει αυτές που θα καλύψουν με τον καλύτερο τρόπο τις διαφορετικές καταστάσεις και προκλήσεις που θα συναντήσει (και αν υπάρχουν βέβαια) και που βέβαια έχουν σκοπό και νόημα στην γενικότερη σχεδίαση του signal chain...δεν έχει και πολύ νόημα η ύπαρξη 3-4 διαφορετικών High End προενισχυτών χωρίς τα ανάλογα μικρόφωνα, επεξεργαστές,μετατροπείς κλπ.......αν πάλι πρέπει να επιλεγεί μία και μόνο προενίσχυση, νομίζω πως η καλύτερη επιλογή είναι η πιό ευέλικτη κατασκευαστικά και λειτουργικά και μάλλον "ουδέτερη" ηχητικά ( κάτι που βέβαια εξαρτάται από το σεταπ και τις ιδιαίτερες ανάγκες του καθενός....) ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει ικανοποιητικά σε όλες (ή στις περισσότερες) τις περιπτώσεις. Είναι λογικό λοιπόν να καταλήξουμε πως δεν υπάρχει "ONE PREAMP TO RULE THEM ALL" αλλά πολλές διαφορετικές επιλογές άλλες πιο “ευέλικτες” ηχητικά, άλλες πιο “ιδιαίτερες” πάντα όμως εξίσου σημαντικές στην διαμόρφωση του εκάστοτε επιθυμητού αποτελεσματος. Πολλοί θεωρούν πως η επιλογή και η ποιότητα του μικροφώνου είναι πολύ πιο σημαντική από το στάδιο της προενίσχυσης......προσωπικά διαφωνώ......η επιλογή και η ποιότητα της προενίσχυσης είναι εξίσου αν όχι και πιο σημαντική. Και ο λόγος είναι απλός....ένα μέτριο μικρόφωνο θα αποδόσει στο μέγιστο και θα αναδείξει τις όποιες αρετές του με την κατάλληλη ενίσχυση ενώ βέβαια ένα high end μικρόφωνο θα δείξει το πραγματικό του πρόσωπο μόνο με το κατάλληλο preamp matching ενώ πολλές φορές ένα κακό preamp μπορεί να ρίξει πολύ την απόδοση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πολύ ακριβών μικροφώνων (ειδικά τα πιο “ιδιότροπα” κλασσικά tube μεγάλου διαφράγματος είναι πολύ εύκολο να ακουστούν “λεπτά”, unfocused και θολά εξ'αιτίας μιας κακής προενίσχυσης). Δεν πρέπει επίσης να παραβλέψουμε την σημασία και την επίδραση της προενίσχυσης και στην περίπτωση που μιλάμε για ηλεκτρικά όργανα σε direct σύνδεση όπως συνθεσάιζερ, ηλεκτρικά πιάνα και ηλεκτρικό μπάσο ή κιθάρα, όπου ναι μεν δεν παρεμβάλεται μικρόφωνο αλλά και πάλι η ενίσχυση του σήματος σε παίζει καταλυτικό ρόλο στην διαμόρφωση της τελικής χροιάς του, είτε διατηρώντας το transparent είτε χρωματίζωντας το με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του preamp.

Κατ'αρχάς, και ίσως το πιο βασικό, είναι να καταλάβουμε όλοι τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει κάποιος μέσω ενός επεξεργαστή EQ ή ακόμα καλύτερα να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι το eq....μιλαμε για ένα πανίσχυρο και ιδιαίτερα δημιουργικό είδος επεξεργασίας η κακή χρήση του οποίου όμως πολύ εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε μειονέκτημα. Η ισοστάθμιση λοιπόν είναι η , επιλεκτική σε ότι αφορά την συχνότητα , ενίσχυση ή εξασθένηση τμήματος του ηχητικού σήματος. Αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία θα δούμε πως η ισοστάθμιση εφευρέθηκε και πρωτοχρησιμοποιήθηκε στον τομέα της τηλεφωνίας για να “αποκαταστήσει” την συχνοτική “φθορά” του σήματος μέσα από τα αμέτρητα χιλιόμετρα ενσύρματης μετάδωσης του. Να “εξισοροπήσει” δηλαδή τις συχνοτικές αλοιώσεις που έχει υποστεί (εξ'ου και “ισοστάθμιση”). Στην συνέχεια μετεξελίχθηκε σιγά σιγά σε ένα δημιουργικό εργαλείο, αναπόσπαστο κομμάτι σε κάθε recording set up. Με τον καιρό τα EQ έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε input module recording broadcast κονσόλας τόσο σε tracking όσο και σε mixing περιβάλλον, ενώ όπως είναι φυσικό καισε αυτόν τον τομέα η πλειονότητα των σημερινών επεξεργαστών (αναλογικών και ψηφιακών) βασίζεται σε αυτές τις κλασσικές εφαρμογές. Η χρήση του EQ έχει λοιπόν 2 κύριες κατευθήνσεις, την επιδιορθωτική (απλούστερη και πιο γενικευμένη) και την πιο δημιουργική - παρεμβατική. Ας το δούμε λοιπόν πρώτα ως ένα επιδιορθωτικό εργαλείο Όταν λέμε πως θέλουμε να διορθώσουμε κάτι μέσω της ισοστάθμισης εννοούμε είτε αφαιρετικά - εξασθενώντας ή και αφαιρώντας τελείως τμήματα του συχνοτικού φάσματος που για κάποιον λόγο είναι ενοχλητικά και ανεπιθύμητα με βάση τον αντικειμενικό σκοπό της ηχογράφησης - είτε προσθετικά - ενισχύωντας περιοχές οι οποίες για κάποιο λόγο δεν έχουν την επιθυμητή παρουσία είτε λόγω του signal chain, είτε λόγω της επίδρασης του χώρου είτε λόγω της ίδιας της πηγής (φωνή ή όργανο). Πιο λογική αφετηρία στην προσέγγιση της επιδιορθωτικής ισοστάθμισης είναι η (προσεκτική) αφαιρετική επέμβαση. Αυτή η "αφαιρετική" προσέγγιση είναι και η πιο σωστή (και πρώτη επιλογή) ακόμα και όταν θεωρητικά θέλουμε να ενισχύσουμε την "παρουσία" μιας συγκεριμένης συχνοτικής περιοχής.....για παράδειγμα έχουμε μια φωνή η οποία μας ακούγεται "θαμπή" και χωρίς παρουσία στα "ψηλά"....μπορούμε πρώτα να δοκιμάσουμε να αφαιρέσουμε 2-3 db στην περιοχή 150 -350 Hz.....αντίστοιχα μια φωνή η οποία φαίνεται πως δεν έχει παρούσια και σώμα στα χαμηλά μεσαία μπορεί να βελτιωθεί με ένα ελαφρύ HF roll off.....η ουσία του όλου πράγματος είναι πως πολλές φορές αυτό που μας ενοχλεί σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι η έλειψη συχνοτικού περιεχομένου σε κάποια περιοχή (όπως φαινομενικά και ειδικά σε έναν άπειρο ακροατή δίνεται η εντύπωση) αλλά η το υπερβολικό περιεχόμενο κάποιας άλλης (masking) Eννοείται πως αυτή η προσέγγιση δεν είναι μονόδρομος, αλλά σίγουρα σε πολλές περιπτώσεις είναι η καλύτερη επιλογή (ειδικά όταν ο προς χρήση εξοπλισμός δεν είναι ότι καλύτερο....) ......ως εδώ οκ....αρκεί να καταλάβουμε πως το eq ως τέτοιου είδους εργαλείο το χρησιμοποιούμε κατά την διάρκεια του tracking μόνο όταν έχουμε εξαντλήσει τις "φυσικές" μας επιλογές σε ότι αφορά το είδος των οργάνων, την θέση τους στον χώρο, τον ίδιο τον χώρο, την επιλογή του κατάλληλου μικροφώνου, την τοποθέτηση του, το matching με το κατάλληλο preamp κλπ κλπ ...και αντίστοιχα δεν αφήνουμε να φτάσουν ως την μίξη συχνοτικά προβλήματα που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί. Για παράδειγμα αν ηχογραφούμε μια κλασσική κιθάρα και είτε "μπουμάρει" στις χαμηλότερες συχνοτικές περιοχές , είτε είναι "σκληρή" στα ψηλομεσαία, πρώτα θα πρέπει να εξετάσουμε την πηγή του προβλήματος (το ίδιο το όργανο, ο χώρος, η θέση του μικροφώνου κλπ κλπ) και μετά να καταφύγουμε στην λύση του eq.....και οι λόγοι είναι απλοί: Κατάρχάς η ισοστάθμιση από την φύση της είναι ένα είδος επεξεργασίας που τόσο στον αναλογικό όσο και στον ψηφιακό τομέα (με εξαίρεση τα linear phase eq's) έχει δυσάρεστες παρενέργειες στον ήχο, εξ'αιτίας των διαφορών φάσης και χρονισμού που δημιουργούνται από τον διαχωρισμό και την ενίσχυση ή εξασθένηση του σήματος σε επιμέρους (συχνοτικά) τμήματα. Δεύτερον αν και μιλάμε για ισοστάθμιση...δεν είναι όλα τα eq ίσα μεταξύ τους.....μια φτηνή και κακή σχεδίαση (είτε αναλογική είτε ψηφιακή) μπορεί να έχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που κλήθηκε να φέρει.....η σχεδίαση, η απόκριση, η ευελιξία και η ακρίβεια των φίλτρων ενός eq είναι σημαντικοί παράγωντες όταν μιλάμε για επεξεργασία επιδιορθωτικού χαρακτήρα. Τρίτο και κυριώτερο....."ότι γράφει, δεν ξεγράφει".......όταν γράφουμε με eq θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί τόσο στο τι "κόβουμε" όσο και και στο τι "τονίζουμε"....δυστυχώς δεν υπάρχει undo Αυτό βέβαια έχει την σημασία του και στο στάδιο της μίξης....δεν μπορείς να προσθέσεις κάτι που δεν υπάρχει....πχ κατά την διάρκεια του tracking είχαμε βάλει ένα "αυστηρό" LowCut (18db/octave) στα 80Hz στο κανάλι του kick drum γιατί μας έδινε την εντύπωση του υπερβολικού και boomy χαμηλοσυχνοτικού περιεχομένου...τώρα που φτάσαμε στην μίξη η συγκεκριμένη περιοχή μας ακούγεται "άδεια"....δυστυχώς υπάρχουν πλέον ελάχιστα πράγματα για να φέρουμε στην επιφάνεια...αντίθετα στην προσπάθεια μας να "αναστήσουμε" μια νεκρή περιοχή θα καταστρέψουμε και τις γειτονικές (η ακρίβεια και απόκριση των φίλτρων που λέγαμε προηγουμένως) ενώ πιθανότατα θα ανεβάσουμε υπερβολικά και το noise floor. Επίσης κατά την διάρκεια της μίξης πολλά προβλήματα που φαινομενικά φαντάζουν συχνοτικού περιεχομένου τις περισσότερες φορές είναι ενορχηστρωτικά προβλήματα ή ακόμα και προβλήματα που οφείλονται στις αναλογίες ανάμεσα στα tracks.....και εδώ λοιπόν πρώτα θα πρέπει να εξαντλήσουμε πιο ορθολογιστικές προσεγγίσεις πριν στραφούμε στο EQ. Σε ότι αφορά την πιο δημιουργική - παρεμβατική πλευρά του EQ, δεν θα μπω τώρα σε λεπτομέρειες γιατί αυτό αποτελεί περισσότερο κομμάτι του mixing και όχι τόσο του recording (όχι πάντα βέβαια) απλά θα ήθελα να την διαχωρίσω από την παράλογη συχνοτική αλοίωση μιας ηχητικής πηγής στα πλαίσια μιας απέλπιδας προσπάθειας να μοιάσει σε μια παραπλήσια....πχ έχουμε ένα 14" x 8.5" maple snare drum και προσπαθούμε απεγνωσμένα να το "μετατρέψουμε" σε ένα 13" bronze picollo snare ......sorry guys...όχι απλά δεν γίνεται αλλά το αποτέλεσμα θα είναι αστείο...... Παρ'όλα αυτά βέβαια υπάρχουν και φορές που θέλουμε ουσιαστικά να δημιουργήσουμε και να ηχογραφήσουμε έναν νέο, μοναδικό “προσωπικό” ήχο βασισμένο σε μια υπάρχουσα ηχητική πηγή........Το παρεμβατικό - δημιουργικό eq όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ είναι πολύ πιο κοντά στο sound shaping & designing και σχεδόν πάντα σε συνδυασμό με άλλους κρίκους της επεξεργαστικής αλυσίδας. Σε αυτό συμβάλουν πολλές φορές ακόμα και τα ίδια τα “φυσικά” μειονεκτήματα μιας σχεδίασης όπως τα προβλήματα phase shifting αλλά και τα ιδιαίτερα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά κάθε σχεδίασης (σε ότι αφορά τα hardware) όπως ballancing stages, output-make up gain stages αλλά και AD/DA convertion στα ψηφιακά. Προς το παρόν μένω στο εξής: αυτό που μετράει περισσότερο είναι η σωστή αντίληψη του τι συμβαίνει στην ηχογράφηση μας (τόσο στο tracking όσο και στο mixing) ενορχηστρωτικά, εκτελεστικά και συχνοτικά και βέβαια ποιος είναι ο αντικειμενικός μας σκοπός.....μετά έρχονται και τα tricks, και οι ιδιαίτερες τεχνικές, και τα "μυστικά" κόλπα.......και όλα. Ας δούμε ποιά είναι σε γενικές γραμμές τα πιο χαρακτηριστικά και διαδεδωμένα είδη - παραλλαγές των επεξεργαστών EQ και ποιά η χρήση τους από μια πιο “μουσική”, απλοποιημένη και όχι τόσο “στενά” τεχνική , σκοπιά. Cut off filters - φίλτρα αποκοπής Τα φίλτρα αποκοπής είναι ουσιαστικά ένα προκαθορισμένο shelf φίλτρο με συγκεκριμένο ποσοστό εξασθένησης ανά οκτάβα πάνω ή κάτω από το σημείο αναφοράς. Μπορεί να είναι Low cut ή High cut , αποκόπτωντας το χαμηλότερο ή υψηλότερο τμήμα του συχνοτικού φάσματος αντίστοιχα. Πολλές υλοποιήσεις προσφέρουν την δυνατότητα επιλογής διαφορετικών συχνοτικών σημείων ή και διαφορετικής καμπύλης αποκοπής (εξασθένηση ανα οκτάβα) ώστε ουσιαστικά να μπορούμε να κινηθούμε από ένα ελαφρύ rolloff (πχ 6db/octave) έως ένα πολύ απότομο cut φίλτρο (πχ 24db/octave). Τα φίλτρα αποκοπής είναι ιδιαίτερα χρήσιμα είτε ως ένας εύκολος και απλός τρόπος να αποκόπτουμε “αχρηστη” πληροφορία (πχ το χαμηλοσυχνοτικό περιεχόμενο κάτω από τα 100Hz όταν ηχογραφούμε ένα ιδιαίτερα πρίμο όργανο – φλάουτο) είτε κάποιον ανεπιθυμητο θόρυβο (50Hz Hum, RF noise, tube rumble κλπ) είτε ως ένα sound shaping εργαλείο. Όταν έχουμε ταυτόχρονα ένα High Pass και ένα Low Pass φίλτρο ταυτόχρονα επιτρέπωντας μόνο στο ενδιάμεσο συχνοτικό τμήμα να “περάσει” μιλάμε για ένα bandpass filter. Τα μεταβλητά φίλτρα αποκοπής αποτελούν πολύ “δυνατό” sound shaping & designing εργαλείο και είναι χαρακτηριστικό πως αποτελούν σημαντικότατο κομμάτι των κλασσικών αναλογικών συνθεσάιζερ. Shelving filters Τα shelving είναι συνήθως ένα fixed frequency φίλτρο με δυνατότητες ενίσχυσης ή εξασθένησης προς την μία ή την άλλη πλευρά του συχνοτικού φάσματος (όχι μεδυνατότητα επιλογής, είτε High είτε Low) με συγκεκριμένη αναλογία έντασης ανά οκτάβα (κάτι που αλλάζει από υλοποίηση σε υλοποίηση, όπως και το slope του φίλτρου). Σε πολλές shelving υλοποιήσεις το slope αλλά και η καμπύλη ενίσχυσης/εξασθένησης εξαρτάται και μεταβάλεται από το ίδιο το ποσόστό ενίσχυσης ή εξασθένησης κάνωντας λιγότερο ακριβή αλλά ιδιαίτερα “μουσικά”. Τα shelving φίλτρα είναι ιδαίτερα χρήσιμα όταν θέλουμε να ενισχύσουμε ή να εξασθενήσουμε μια ευρύτερη συχνοτικά περιοχή και όχι όταν θέλουμε να κάνουμε ακριβείς επεμβάσεις. Για τον λόγο αυτό τα συναντάμε συνήθως με την μορφή High & Low, στα δύο άκρα δηλαδή του συχνοτικού φάσματος. Η επιλογή της συχνότητας ενίσχυσης – εξασθενησης είναι πολύ σημαντική σε μια τέτοια σχεδίαση και στην ουσία καθορίζει την χρήση και τον “χαρακτήρα”του φίλτρου.....δηλαδή για παράδειγμα ένα high shelving φίλτρο με συχνότητα εκκίνησης τα 10Khz έχει πολύ διαφορετικό χαρακτήρα και χρήση από ένα με συχνότητα εκκίνησης τα 16Khz. Peak - Bell EQ Εδώ μιλάμε για ένα φίλτρο στο οποίο υπάρχει η επιλογή μιας κεντρικής συχνότητας προς ενίσχυση η εξασθένηση με επίδραση και σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του συχνοτικού φάσματος χαμηλότερα και υψηλότερα από την κεντρική συχνότητα (δημιουργώντας ένα γράφημα με μορφή καμπάνας). Το δραστικό συχνοτικό εύρος ενός τέτοιου τύπου φίλτρου ονομάζεται bandwidth ή Q (ως Q παίρνει τιμές αντιστρόφως ανάλογες με την τιμή του πραγματικού bandwidth). Στις πιο απλές σχεδιάσεις έχουμε απλά την επιλογή της ενίσχυσης ή εξασθένησης μιας κεντρικής συχνότητας με fixed bandwidth και πολλές φορές με fixed center freq ,προεπιλεγμένη δηλαδή κεντρική συχνότητα. Όταν όλες οι δυνατές επιλογές (κεντρική συχνότητα, ποσοστό ενίσχυσης – εξασθένησης, συχνοτικό εύρος) είναι παραμετροποιήσιμες τότε το φίλτρο ονομάζεται παραμετρικό. Ένα παραμετρικό eq είτε έχει διαρκή έλεγχο του bandwidth είτε προκαθορισμένες επιλογές της μορφής καμπύλης ανάλογα με την σχεδίαση (passive & active) Σε πολλές πάλι υλοποιήσεις το bandwidth είναι σταθερό ή μεταβάλεται ανάλογα με το boost ή cut gain. Αυτά τα φίλτρα ονομάζονται Sweep ή ημιπαραμετρικά (όταν δηλαδή μπορούμε να επιλέξουμε την κεντρική συχνότητα αλλά με fixed bandwidth). Μιλώντας για το Q-Bandwidth θα πρέπει να σκεφτούμε άλλον ένα σημαντικό παράγωντα που διαφοροποιεί τους διαφορούς επεξεργαστές eq ακόμα και αυτούς που φαινομενικά έχουν την ίδια σχεδίαση – παραμετροποίηση και καθιστά δύσκολη την ύπαρξη "συγκεκριμένων επιλογών και eq tips"......Αυτός ο παράγωντας είναι η σχέση ανάμεσα στο bandwidth (Q) και στο gain (boost/cut) το πως διαφοροποιείται από υλοποίηση σε υλοποίηση (ή υπάρχουν σαν επιλογές - modes σε κάποια plugins) και βέβαια το πως επηρεάζει την επεξεργασία....πως μεταβάλεται δηλαδή η καμπύλη – bell του bandwidth όσο αυξάνεται το ποσοστό ενίσχυσης η εξασθένησης της κεντρικής συχνότητας. Έτσι σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε πως υπάρχουν κατά βάση 2 σχολές (με αρκετές όμως ενδιάμεσες καταστάσεις) ......η πιο ακριβής, χειρουργική στην οποία το Q παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητο (για την ακρίβεια παραμένει αμετάβλητη η “βάση” της “καμπάνας”), ασχέτα από το ποσό ενίσχυσης ή εξασθένησης της κεντρικής συχνότητας....και η δεύτερη, ή πιο "μουσική" (που έγινε γνωστή ως British EQ ) στην οποία οι τιμές του Q μεταβάλονται (αυξάνονται ή μειώνονται- ανάλογα με την σχεδίαση) σε σχέση με την αρχική μας επιλογή όσο αυξάνεται η ενίσχυση ή εξασθένηση της κεντρικής συχνότητας....εννοείται πως αυτή η αλληλεπίδραση αλλάζει από σχεδιαστή σε σχεδιαστή και είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο κάθε υλοποίηση έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και το δικό της ηχητικό "αποτύπωμα". Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στα shelving eq αλλά και στα φίλτρα αποκοπής με την διαφορά ότι εδώ έχει να κάνει με την "γωνία" της συχνότητας αποκοπής (slope), ενίσχυσης ή εξασθένησης. Αυτό που θέλω να πω είναι πως 2 πανομοιότυπες φαινομενικά ρυθμίσεις σε 2 διαφορετικά eq μπορεί να ακούγεται πολύ διαφορετικά και με πολύ διαφορετικά αποτελέσματα. Τα παραμετρικά EQ είναι σίγουρα τα πιο πολύπλοκα και με τεράστια γκάμα εφαρμογών από πολύ λεπτές επεμβάσεις ακριβείας έως πολύ έντονες και ιδιαίτερα δημιουργικές ή και “καταστροφικές” στα όρια του sound sculpture & design. Γραφικά EQ Τα γραφικά δεν είναι τίποτα άλλο από μια σειρά Peak filters με fixed center frequency και fixed bandwidth. Πολλοί θεωρούν ότι η χρήση τους περιορίζεται στον Live & Installation χώρο....αλλά δεν είναι έτσι. Δεν υπάρχει κάποιος λόγος ένα γραφικό eq να μην έχει recording παρά μόνο live/installation sound εφαρμογές....στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλές αναλογικές υλοποιήσεις (και πολλές ψηφιακές προσομειώσεις τους) του είδους με μεγάλη απήχηση στον χώρο του recording όπως πχ το ΑΡΙ 560b....ο λόγος είναι απλός, πολλές φορές οι fixed συχνοτικές επιλογές , ο τρόπος που αληλεπιδρούν τα φίλτρα (αλλά και η συγκεκριμένη αλληλεπίδραση Q/gain) ενός γραφικού ισοσταθμιστή μπορεί να έχουν πολύ "μουσικά" και πιο συγκεκριμένα, ηχητικά αποτελέσματα και έτσι να αποτελούν το ιδανικό συμπλήρωμα σε μια πληθώρα εφαρμογών...άλλωστε η βασική λειτουργία παραμένει η ίδια είτε μιλάμε για γραφικό, είτε για sweep είτε για full parametric eq.....αυτό που αλλάζει είναι οι επιλογές και η δυνατότητα επέμβασης. Τα γραφικά eq επίσης μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ "δυνατό" sound designing εργαλείο καθώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σαν μια σειρά από bandpass φίλτρα. Linear Phase EQ Αυτή είναι μια σχετικά νέα προσέγγιση σε ότι αφορά την ισοστάθμιση που έγινε εφικτή χάρη στην ψηφιακή τεχνολογία (και φυσικά την βρίσκουμε μόνο σε ψηφιακούς επεξεργαστές hardware & software). Μιλάμε ουσιαστικά για φίλτρα στην λογική όσων αναφέρθηκαν έως τώρα, απαλλαγμένα όμως από τις παρενέργειες των έως τώρα σχεδιάσεων (χρονισμός, phase shifting). Αυτό τα καθιστά ιδιαίτερα ακριβή και απόλυτα transparent ιδανικά για “χειρουργικής” ακρίβειας συχνοτικές επεμβάσεις είτε επιδιορθωτικές είτε δημιουργικές παρεμβατικές, κάτι που τα κάνει ιδιαίτερα χρήσιμα και διαδεδομένα στον χώρο του mastering & post production γενικότερα. Pultec style EQ Τα Pultec style EQ δεν είναι στην πραγματικότητα μια διαφορετική σχεδίαση, αλλά περισσότερο μια “ιδαίτερη” υλοποίηση....πρόκειται για ένα Passive EQ στο οποίο υπάρχουν συγκεκριμένες συχνοτικές επιλογές για κάθε φίλτρο με ξεχωριστά ρυθμιστικά ενίσχυσης και εξασθένησης (που μπορούν να λειτουργούν ταυτόχρονα) για κάθε μπάντα...στην ουσία δηλαδή κάθε μπάντα έχει ξεχωριστό φίλτρο ενίσχυσης και ξεχωριστό εξασθένησης .....όλα αυτά, όπως και ο τρόπος που μεταβάλεται το Q ανάλογα με το gain είναι απόροια της παθητικής σχεδίασης και ενώ αρχικά φαντάζει περιοριστικό στην πραγματικότητα μας δίνει την δυνατότητα για πολύ ενδιαφέρουσες επιλογές και “ιδιαίτερες” συχνοτικές παρεμβάσεις. Τώρα σε ότι αφορά την υλοποίση αυτών των σχεδιάσεων κάθε κατασκευαστής επιλέγει να δώσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που καθιστούν τον κάθε επεξεργαστή μοναδικό είτε σε ότι αφορά το ηχητικό αποτύπωμα του κάθε επεξεργαστή είτε σε ότι αφορά την διαδραστικότητα μεταξύ χειριστή και μηχανής όπως αυτή καθορίζεται από το user interface, είτε και από τα 2 μαζί. Σε ότι αφορά τον τρόπο λειτουργίας αξίζει να αναφέρουμε τον διαχωρισμό ανάμεσα σε Passive & Active Eq's (σε ότι αφορά την ύπαρξη ενισχυτικών κυκλωμάτων στα φίλτρα αυτά καθ'αυτά) και στον διαχωρισμό των ενισχυτικών κυκλωμάτων (κυρίως της εξόδου) σε solid state και λυχνίας. Τα παθητικά eq έχουν σε γενικές γραμμές πολύ πιο transparent ήχο και ιδιαίτερα μουσικά χαρακτηριστικά (λόγω παθητικών κυκλωμάτων δεν μπορεί να υπάρχει ακριβής έλεγχος στο Q το οποίο μεταβάλεται με βάση το gain), ενώ τις περισσότερες φορές εξαιτίας της ύπαρξης ξεχωριστών φίλτρων ενίσχυσης και εξασθένησης σε κάθε περιοχή δίνουν την δυνατότητα για πιο “περίεργες” προσεγγίσεις (ταυτόχρονη ενίσχυση και εξασθένηση – σε διαφορετικό ποσοστό - για την ίδια περιοχή, καμπύλη S κλπ). Από την άλλη πλευρά τα παθητικά EQ έχουν σαφέστατα μικρότερο διαθέσιμο ποσοστό ενίσχυσης / εξασθένησης. Σε οτι αφορά το ενισχυτικό τμήμα, όπως σε όλες τις αναλογικές υλοποιήσεις, τα κυκλώματα λυχνίας έχουν πιο “ιδιαίτερα” και μουσικά αποτελέσματα όταν υπεροδηγούνται ενώ τα solidstate μεγαλύτερο Headroom και πιο γρήγορο transient responce. Σε ότι αφορά τώρα το Digital domain πέρα από τα που ήδη αναφέραμε υπάρχει μια τεράστια γκάμα από επεξεργαστές EQ είτε προσομειώσεις κλασικών αναλογικών είτε “πρωτότυπες” σχεδιάσεις. Αν και σε γενικές γραμμές θεωρώ πως στον συγκεκριμένο τομέα οι ψηφιακές προσομειώσεις δεν είναι ακόμα σε ικανοποιητικό επίπεδο, υπάρχουν κάποιες σχεδιάσεις που πραγματικά μπορούν να προσθέσουν το “χρώμα” και την ιδιαίτερη χροιά κλασσικών αναλογικών eq αν αυτόείναι το ζητούμενο. Παρ'όλα αυτά υπάρχουν αρκετές πρωτότυπες σχεδιάσεις με πολύ καλά αποτελέσματα αλλά και τρομερή ευελιξία ειδικά όταν απαιτήται μια πιο “καθαρή” και ακριβής προσέγγιση. Και αυτή η ευελιξία και ακρίβεια είναι και το πραγματικό όπλο, το σημείο υπεροχής ενός ψηφιακού επεξεργαστή. Η θέση του EQ σε ένα recording signal chain είναι μετά την προενίσχυση. Αν υπάρχει compression τότε αυτό θα βρίσκεται πριν ή μετά το EQ και ανάλογα με το τι θέλουμε να πετύχουμε. Αν δηλαδή θέλουμε να επέμβουμε συχνοτικά πριν την δυναμική επεξεργασία (κάτι που θα επηρεάσει τον τρόπο που θα ανταποκριθεί ο δυναμικός επεξεργαστής που ακολουθεί ή ίσως ακόμα και να την “καθορίσουμε” συχνοτικά) ή αν θέλουμε να επέμβουμε στο επεξεργασμένο δυναμικά σήμα. Πολλές φορές μπορούμε (ειδικά στην μίξη) να χρησιμοποιήσουμε και πιο “περίεργες” προσεγγίσεις όπως η χρήση του EQ παράλληλα σε μεμονωμένα ή ομαδοποιημένα tracks και φυσικά (αν κάτι τετοιο είναι επιθυμητό) στο mix bus. Εννοείται πως σε ένα hardware eq καθοριστικότατο ρόλο στην συνολική του ηχητική απόδοση παίζει το σύνολο της υλοποίησης, το ballancing I/O stage (transformer or transformerless), η τροφοδοσία κλπ κλπ.

Ημ/νία: 03:16 - 18/01/09 Εισαγωγή: Η αναζήτηση καλών και φθηνών λύσεων από "δεύτερο χέρι" είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε ότι αφορά τον εξοπλισμό ηχογραφήσεων και παρά το γεγονός ότι μπορεί να αποτελεί πολύ καλή επιλογή, ενέχει ταυτόχρονα και πολλούς κινδύνους. Ας δούμε σε αυτό το πρώτο μέρος κάποια πράγματα που πρέπει να προσέχει ο υποψήφιος αγοράστής μιας recording κονσόλας. Είναι σίγουρα το πιο αναγνωρίσιμο "κομμάτι" ενός Pro control room και σίγουρα το κρυφό όνειρο όλων των recording gear geeks.....με τις κοσμογονικές αλλαγές στο παγκόσμιο music recording τοπίο των τελευταίων ετών η απόκτηση μιας μεταχειρισμένης large format κονσόλας που κάποτε έκανε μια περιουσία (ή και 2...) φαντάζει πιο εφικτή από ποτέ αλλά..... Η αναζήτηση κονσόλας ηχογραφήσεων είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη υπόθεση και απαιτεί μεγάλη προσοχή. Κατάρχάς θα πρέπει να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τις ανάγκες μας (channels, eq, routing, patchbay, busing, dynamics, automation κλπ) αλλά και τις δυνατότητες μας (διαθέσιμος χώρος , μέσο κόστος λειτουργίας και φυσικά budget απόκτησης). Σε ότι αφορά τις ανάγκες μας καλό είναι να κάνουμε έναν σχεδιασμό που να περιλαμβάνει και πιθανές μελλοντικές απαιτήσεις.....τα βασικότερα θέματα πέρα από το πόσα κανάλια και buses χρειαζόμαστε εδώ είναι το format: inline ή split, η ανάγκη ή όχι για onboard Patchbay, η ύπαρξη ή όχι automation αλλά και η συμβατότητα των operating levels με τον υπόλοιπο εξοπλισμό μας.......σε ότι αφορά τις δυνατότητες μας ο διαθέσιμος χώρος και το μέσο κόστος λειτουργίας είναι πολύ σημαντικοί παράγωντες ειδικά αν μιλάμε για large format κονσόλα. Έτσι για μια "μεγάλη" κονσόλα ηχογραφήσεων εκτός από τον χώρο που καταλαμβάνει η ίδια θα πρέπει να υπολογίσουμε και τον χώρο για τις μονάδες τροφοδοσίας (οι οποίες πολύ πιθανόν να απαιτούν και ξεχωριστό χώρο - machine room - αν είναι ιδιαίτερα θορυβώδεις). Οι μεγάλες κονσόλες επίσης είναι ιδιαίτερα power hungry σε ότι αφορά την τροφοδοσία τους με ρεύμα ενώ πολλές φορές έχουν και "ιδιαίτερες" απαιτήσεις σε κλιματισμό (λόγω της μεγάλης θερμότητας που οι ίδιες παράγουν). Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δωθεί σε κονσόλες με automation ειδικά όταν αυτό "τρέχει" σε ενσωματομένο υπολογιστή.......εκτός από τον (υποκειμενικό) παράγωντα της υποβάθμισης της ηχητικής ποιότητας στα περισσότερα VCA automations σημαντικότατο πρόβλημα στην συνολική λειτουργία της κονσόλας μπορεί να προκαλέσει κάποια βλάβη στο συγκεκριμένο υποσύστημα ειδικά στην περίπτωση που δεν υπάρχει υποστήριξη (έχει σταματήσει η παραγωγή) Κάποια πράγματα που πρέπει να εξετάσει οποσδήποτε ο υποψήφιος αγοράστής: - Η αξιοπιστία του dealer.....εννοείται πως η καλύτερη επιλογή είναι οι εξειδικευμένοι dealers και ακόμη περισσότερο αυτοί που ασχολούνται κυρίως με κονσόλες, έχουν τον εξοπλισμό στην κατοχή τους (προς επίδειξη σε δικό τους showroom) και δεν αποτελούν απλά διαμεσολαβητές και το κυριώτερο έχουν εξειδικευμένο service και παρέχουν εγγύηση. Ακόμη καλύτερα όταν οι dealers να είναι εξειδικευμένοι με συγκεκριμένους τύπους και μάρκες. - Το συνολικό κόστος για να επανέλθει η κονσόλα σε λειτουργική κατάσταση. Είναι πολύ πιθανόν να χρειάζεται recapping (σε μια απλή περίπτωση) ή και εκτεταμένες επισκευές....πολύ σημαντικά επιπλέον έξοδα που συχνά δεν συνυπολογίζονται είναι το κόστος της μεταφοράς (transport+crating) και κυρίως της καλωδίωσης.....η καλωδίωση μιας κονσόλας μπορεί να κοστίσει ΠΟΛΛΑ λεφτά και καλό είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που θα ρωτήσουμε έναν πωλητή είναι η ύπαρξη ή όχι της (βασικής έστω) καλωδίωσης της. - Η ύπαρξη ή όχι υποστήριξης.....αν η κονσόλα είναι ακόμα σε παραγωγή τα πράγματα είναι αρκετά απλά....επείδη όμως πλέον, και όσο περνάν τα χρόνια, αυτό θα γίνεται όλο και πιο σπάνιο θα πρέπει να κάνουμε μια έρευνα για το κατά πόσο είναι διαθέσιμα ανταλακτικά (από ribbon καλώδια, EDACs και ολοκληρωμένα έως ολόκληρα modules και τροφοδοτικά)...τα τροφοδοτικά είναι από τα πιο ευπαθή μέρη μιας κονσόλας και δεν είναι κακή ιδέα να φροντίσουμε από την αρχή για την ύπαρξη κάποιου spare. Επίσης σε μια κονσόλα που δεν είναι πλέον σε παραγωγή θα μετρήσει αρνητικά η ύπαρξη "εξωτικών" ή custom εξαρτημάτων.... - Η ύπαρξη ή όχι των manuals, schematics & pinouts......τρομερά κρίσιμο σημείο....ειδικά schematics & pin outs αποτελούν ζήτημα "ζωής και θανάτου" για το στήσιμο και την λειτουργία της κονσόλας.... - το feedback που υπάρχει διεθνώς γύρω από τον συγκεκριμένο τύπο κονσόλας που μας ενδιαφέρει, πιθανά γνωστά προβλήματα,αστοχίες υλικών κλπ κλπ.....ας είναι καλά το διαδίκτυο. - Όσο πιο πολύπλοκη είναι σε κατασκευή μια μεγάλη κονσόλα τόσο πιο δύσκολο είναι να επανέλθει αλλά και να διατηρηθεί σε καλή λειτουργική κατάσταση. Ισχύει ακόμη περισσότερο για ψηφιακές κονσόλες ειδικά κάποιας ηλικίας. - Όλες οι εταιρίες, ακόμη και οι πιο επιτυχημένες, έχουν βγάλει κατά καιρούς "πατάτες"....ΟΛΕΣ......do your homework..... - Υπάρχουν διαθεσιμες στην αγορά επιλογές από κλασσικά (και πανάκριβα τότε) Αγγλικά μεγαθήρια του 70 (Neve) και του 80 (SSL) σε "εξευτελιστικές" κάποιες φορές τιμές .....αλλά προσοχή.... αυτές οι περιπτώσεις μπορεί να κρύβουν πολλές παγίδες ...κατάσταση, κόστος λειτουργίας, "αποτυχημένα" μοντέλα.....do your homework... - Ο μόνος τρόπος για να διαπιστώσουμε την κατάσταση μιας μεγάλης κονσόλας είναι με τα μάτια μας...ή καλύτερα με τα αυτιά μας....από φωτογραφίες και μέιλ δεν γίνεται δουλειά. Ακόμα καλύτερα να έχουμε κάποιν τεχνικό μαζί μας (αν δεν είμαστε σίγουροι για τις γνώσεις μας)....καταλαβαίνω ότι η απόσταση μπορεί να είναι πρόβλημα, αλλά όταν κάποιος πρόκειται να ξοδέψει πχ 15000 ευρώ σε μια κονσόλα, ένα επιπλέον έξοδο για να την τσεκάρει από κοντά είναι απαραίτητο. Σε ότι αφορά τα κριτήρια επιλογής, προσωπικά θεωρώ ότι πέρα από την κάλυψη των βασικών αναγκών θα πρέπει να δώσουμε βάση σε χαρακτηριστικά που πρέπει να συμβαδίζουν με τα σημερινά "ήσυχα" ψηφιακά standards.....δηλαδή S/N ratio , crosstalk, headroom & self noise. Θεωρώ ότι το inline format δεν αποτελεί προυπόθεση στο σύγχρονο DAW περιβάλλον ενώ από την άλλη οι split κονσόλες έχουν πολλά επιπλέον σχετικά πλεονεκτήματα (μοναδικό module - pcb για κάθε είσοδο, λιγότερο "πυκνοκατοικοιμένη" επιφάνεια , "πλήρη" line modules returns, πιο βολικό layout κλπ). Η παρουσία automation είναι μεν χρήσιμη σε ένα "παραδοσιακό" πολυκάναλο περιβάλλον είναι μάλλον άχρηστη όμως σε ένα σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον....συν το γεγονός ότι μπορεί όπως είπαμε πιο πάνω να αποδειχθεί προβληματική. Μεγάλο συν θεωρώ την ύπαρξη Patchbay το οποίο μπορεί να βελτιώσει την συνολική απόδοση σε ένα recording περιβαλον και να καταστήσει την κονσόλα πραγματικό centerpiece σε ένα control room. Σημαντική είναι επίσης η κατεύθηνση σε σχέση με την συνολική χροιά που θέλουμε να ακολουθήσουμε ανάμεσα σε πιο "χρωματισμένες" κονσόλες και σε ουδέτερες ηχητικά...ειδικά στην δεύτερη κατηγορία πολύ καλές επιλογές βρίσκονται στον χώρο του broadcast από εταιρίες όπως η STUDER και η Calrec. Γενικά θεωρώ πως στα πιο λογικά budget (5-15000 euros) οι καλυτερες επιλογές βρίσκονται σε Ευρωπαικές αναλογικές κονσόλες της περιόδου 80 - 95 όπως οι Angella Ι & Mozart (RN) της Amek, η Orion της D&R, οι 6000, TS12 και TS24 της Soundcraft, η σειρά DMR της DDA αλλά και η σειρά 902 της STUDER από τον χώρο του broadcast και πολλές άλλες.... καλό ψάξιμο!!!

Ημ/νία: 15:59 - 18/01/09 Εισαγωγή: Σε αυτό το δεύτερο μέρος θα ρίξουμε μια ματιά στην used αγορά outboard επεξεργαστών, αναλογικών και ψηφιακών και στο τι πρέπει να προσέχουμε. Outboard gear Εδώ ισχύει λίγο πολύ ότι και για τις κονσόλες (...αφού τις περισσότερες φορές οι επεξεργαστές αυτοί απότελουν μια stand alone εκδοχή του αντίστοιχου module κάποιας κλασικής κονσόλας)....και σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ βασικό να αξιολογήσουμε και να οριοθετήσουμε τις πραγματκές μας αναγκες πριν ξεκινήσουμε την όποια αναζήτηση.... και φυσικά να μην προβαίνουμε σε βιαστικέςκινήσεις αλλά πάντα να φροντίζουμε να είμαστε ενήμεροι για το προιόν που μας ενδιαφέρει. ας δούμε πιο αναλυτικά κάποια σημεία άξια ιδιαίτερης προσοχής: - Λειτουργική κατάσταση.....συνήθως είναι αρκετά απλό και φθηνό για τους περισσότερους μεταχειρισμένους outboard επεξεργαστές να επανέλθουν σε πλήρη λειτουργική κατάσταση (αρκεί να μιλάμε για μεταχειρισμένο και όχι κατεστραμένο ή κανιβαλισμένο)...ειδικά όταν μιλάμε για αναλογικές discrete υλοποιήσεις χωρίς πυκνοκατοικημένα pcb's....εννοείται βέβαια πως όσο πιο παλιό τόσο πιο καταπονημένο θα είναι ένα μηχανημα....τα πράγματα όμως είναι εξίσου δύσκολα και με πιο σύγχρονες "μαζικά παραγώμενες" υλοποιήσεις (λόγω τρόπου και ποιότητας κατασκευής) και τραγικά δύσκολα σε ψηφιακούς επεξεργαστές. Φανταστείτε κάτι ανάλογο με τις σύγχρονες τηλεοράσεις....παίρνεις μια υπέρ λεπτή και μοντέρνα τηλεόραση για ψίχουλα αλλά σε 1-2 χρόνια είναι off....ενώ η παλιατζούρα-έπιπλο SABA της μαμάς σας εξακολουθεί να παίζει....υπάρχουν ποιότητες και ποιότητες.... - Στους αναλογικούς επεξεργαστές τα πιο ευπαθή στην πολύχρονη χρήση και συνήθως προβληματικά μέρη (αλλά ταυτόχρονα αρκετά φθηνά και έυκολα στην επισκευή) είναι οι λυχνίες από τα Vu meters και τα ποτενσιόμετρα και οι διακόπτες....δυσκολότερες περιπτώσεις είναι τα τροφοδοτικά (σε κάποιες περιπτώσεις) και οι μετασχηματιστές εισόδου/εξόδου ενώ όταν υπάρχουν ic's και η σχεδίαση αποτελείται από surface mounted εξαρτήματα μπορεί το κόστος μιας πιθανής επισκευής να ξεπερνάει το κόστος απόκτησης καταστώντας την απαγορευτική...πολλές φορές είναι πιθανό να χρειάζεται recapping. Ιδιαίτερες περιπτώσεις βέβαια οι υλοποιήσεις με λυχνίες λόγω τόσο της ίδιας της σχεδίασης αλλά και της καταπόνησης από την θερμοκρασία. - Στους ψηφιακούς επεξεργαστές τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ δύσκολα ειδικά όταν υπάρχουν custom chipsets που δεν είναιπλέον σε παραγωγή ή και βέβαια όταν η ίδια η κατασκευάστρια εταιρία του επεξεργαστή έχει σταματήσει την παραγωγή....γι'αυτό και πλην ελαχίστων εξαιρέσεων χάνουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό την αξία τους. - Ο τρόπος που κοστολογούνται οι επεξεργαστές έχει να κάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό με το hype γύρω από το όνομα και όχι τόσο με το πραγματικό κόστος και αξία...έχοντας αυτό στο μυαλό μας (και περιορισμένο budget στην τσέπη μας) μπορούμε να ψάξουμε για επεξεργαστές με μεγάλη αξία όταν κυκλοφορούσαν οι οποίοι για Χ - Ψ λόγους πωλούνται σήμερα για ένα κομμάτι ψωμί......κατά καιρούς δημιουργούντε εντέχνως μόδες και τρεντς γύρω από συγκεκριμένες μάρκες και τύπους μηχανημάτων που εκτοξεύουν τις τιμές στα ύψη...απλά φροντίστε να προνοείτε ή να κάνετε υπομονή....και σίγουρα μείνετε εκτός μόδας. - Η υποστήριξη είναι και σε αυτή την περίπτωση πολύ σημαντικός παράγωντας και σε περίπτωση πουμιλάμε για προιόντα εκτός παραγωγής θα πρέπει να ερευνήσουμε την ύπαρξη schematics αλλά και ανταλακτικών στην περίπτωση που χρησιμοποιούνται δυσεύρετα ή σπάνια custom εξαρτήματα. - Η προέλευση (σε ότι αφορά την χρήση) επίσης είναι ένας σημαντικός παράγοντας....κατά κανόνα τα μηχανήματα που προέρχοντε από touring/PA χρήση είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση από αυτά που βρίσκοντε "προφυλαγμένα" σε ένα studio rack (είτε Pro είτε home studio) .....πολλές φορές βέβαια αυτή η πληροφορία δεν είναι διαθέσιμη.....αλλά λίγο από τον τύπο και την μάρκα του επεξεργαστή λίγο από κάποιες "ιδιαίτερες" φθορές μπορεί να γίνει αντιληπτό.....έτσι κάποιες μάρκες είναι καθαρά στουντιακές πχ neve, amek, ssl, api κλπ ενώ και σαν format οι στουντιακοί επεξεργαστές είναι σχεδόν πάντα μονοκάναλοι ή δικάναλοι ενώ για "ζωντανή" χρήση πάντα προτιμούντε multichanels (πχ 4 channels compression in 1U).....και βέβαια σαν τύπος κάθε επεξεργαστής έχει μια συγκεκριμένη κατέυθηνση είτε για live είτε για recording χρήση....σε ότι αφορά τις "ιδιαίτερες" φθορές μιλάω βέβαια για τα λυγισμένα "αυτιά" και τα έντονα σημάδια πάνω στο σασσί που σημαίνουν κάποιο πολύ έντονο χτύπημα και καταπόνηση και συχνό "βάλε - βγάλε" αντίστοιχα. - Σε ότι αφορά την τροφοδοσία είναι καλό να εξετάζουμε την τάση λειτουργίας της συσκευής και τις δυνατότητες μεταβολής της για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων... - Ένας ιδιαίτερα διαδεδομένος τομέας used outboard επεξεργαστών είναι τα custom racked modules από παλιές αναλογικές κονσόλες (preamps, eq, comps)...εδώ συνήθως το πρόβλημα είναι από την μια βέβαια η κατάσταση των ίδιων των mοdules αλλά από την άλλη και η ποιότητα του racking τόσο σε ότι αφορά τα υλικά που χρησιμοποιούνται όσο και στην ίδια την εργασία που έχει γίνει.Η καλύτερη (από πλευράς σιγουριάς) λύση (αλλά και πιο ακριβή) είναι να επιλέξουμε "επώνυμους" επαγγελματίες που ειδικεύονται σε αυτό το εμπόριο και μπορούν να εγγυηθούν το αποτέλεσμα ή αν "πιάνουν τα χέρια μας" να το κάνουμε οι ίδιοι....στο διαδίκτυο υπάρχει το σύνολο σχεδόν της απαραίτητης βιβλιογραφίας..... σίγουρα κοστίζει πολύ πολύ λιγότερο. - Πολύ καλή επιλογή στον χώρο των μεταχειρισμένων αποτελούν τα ex-demo units....πρόκειται ουσιαστικά για καινούρια μηχανήμτα τα οποία βρίσκωνταν στο show room κάποιου καταστήματος και το οποίο ανά τακτά χρονικά διαστήματα ανανεώνει το στοκ του πουλώντας σε πολύ καλές τιμές τα συγκεκριμένα κομμάτια......εννοείται πως στην Ελλάδα δεν συμβαίνουν τέτοια πράγματα ενώ στις περισότερες περιπτώσεις μιλάμε για 1 ή 2 κομμάτια οπότε όποιος προλάβει......χρειάζεται συνεχής παρακολούθηση των πηγών, ενώ ακόμα καλύτερη λύση είναι η απόκτηση μιας καλής σχέσης με κάποιον συγκεκριμένο dealer. - Στους αναλογικούς επεξεργαστές πολύ καλές επιλογές σε ότι αφορά την ποιότητα είναι συνήθως υλοποιήσεις της δεκαετίας 70 και αρχές 80 πριν δηλαδή την υιοθέτηση μαζικότερων τρόπων παραγωγής (ic's, surface mounted components, crowded pcb's)....ενώ τρομερές κατασκευές είναι σχεδόν όλα τα Γερμανικά broadcast modules της περιόδου 55-85)......προσοχή όμως ο τρόπος κωδικοποίησης και ονομασίας των συγκεκριμένων modules είναι πολύ ιδιαίτερος και πολύπλοκος....θέλει αρκετή μελέτη για να είμαστε σίγουροι για το τι είναι αυτό που σκφτόμαστε να αγοράσουμε....αυτή ακριβώς η "ιδιαιτερότητα" και δυσκολία έχει οδηγήσει σε πολλές απάτες με άσχετα modules να πωλούντε ώς preamps λόγω παραπλήσιας ονομασίας......έτσι πχ έχουμε Telefunken V672, V672a, V672/2 , V672b, V673 κλπ...από αυτά στην πραγματικότητα μόνο το πρώτο είναι κατάλληλο για χρήση ώς preamp ενώ τα περισσότερα από τα υπόλοιπα είναι τελείως διαφορετικές συσκευές...αντίστοιχα η σειρά 900 της STUDER περιλαμβάνει ένα κυριολεκτικά τεράστιο αριθμό από πολύ διαφορετικά μεταξύ τους σε χαρακτηριστικά input modules....οι γενικεύσεις δηλαδή είναι λίγο επικύνδυνες. - Σε ότι αφορά επεξεργαστές και συσκευές που εμπίπτουν στην κατηγορία του vintage gear με ότι αυτό συνεπάγεται (πολύ υψηλή τιμή, μεγάλη ηλικία) θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με το κατά πόσο έχουν γίνει "επεμβάσεις" στο εσωτερικό τους (αλλάγή εξαρτημάτων, λυχνιών, μετασχηματιστών)....στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό καθορίζει και την τιμή τους. Ο συγκεκριμένος τομέας όπως καταλαβαίνετε απευθήνεται πιο πολύ σε "συλλέκτες", "τρελαμένους" και κυρίως "έχοντες".....πριν προχωρήσετε σε μια τέτοια αναζήτηση σκεφτείτε τι ακριβώς σας προσφέρει η συγκεκριμένη απόκτηση και κατά πόσο έξυπηρετεί τις πραγματικές σας ανάγκες. - Ένα κοινό χαρακτηριστικό στους περισσότερους ψηφιακούς επεξεργαστές της περιόδου 80 - 95 περίπου είναι η ύπαρξη διαφορετικών εκδόσεων χωρίς να αλλάζει κάτι στην ονομασία ή στην εμφάνιση παρά μόνο το software version......καλό είναι σε αυτές τις περιπτώσεις να γνωρίζουμε τι ακριβώς ψάχνουμε γιατί μπορεί πολύ έυκολα να βρεθούμε με μια άχρηστη (σε σχέση με αυτό που πιστεύαμε) "τρελή ευκαιρία"....Αν ψάχνουμε πιο πολύ για "χαρακτήρα" σε ψηφιακά εφέ υπάρχουν πολύ καλές περιπτώσεις από πρώιμες (late 70s - early 80s) υλοποιήσεις από εταιρίες όπως η Dynacord, Rolland, Korg κλπ κλπ - Οι "τρελές ευκαιρίες" είναι τρομερά σπάνιες....όταν κάτι είναι πολύ φθηνό σχεδόν πάντα υπάρχει κάποιος λόγος γι'αυτό.......ειδικά όταν μιλάμε για πωλητές - ιδιώτες. - Η πιο λογική προσέγγιση στην απόκτηση μεταχειρισμένου εξοπλισμού είναι να ψάχνουμε για συγκεκριμένα πράγματα (είδος επεξεργαστή, τύπος και μάρκα) και όχι να "βγούμε στην γύρα" για τυχόν ευκαιρίες....είναι καλό να έχουμε κάνει την απαραίτητη προεργασία (πληροφορίες,δοκιμές,προσωπική άποψη) και να έχουμε περιορίσει τον αριθμό των πιθανών επιλογών.....έτσι αποφύγουμε τυχόν κακοτοπίες αλλά και παρορμητικές αποφάσεις. σε ότι αφορά τους AD/DA μετατροπείς (ιδιαίτερη κατηγορία)...... Στον συγκεκριμένο τομέα οι εξελίξεις της τεχνολογίας είναι ραγδαίες....έτσι τα προιόντα αλλάζουν συνέχεια και το ίδιο και η μεταπωλητική τους αξία....έτσι αν δεν έχετε "κόλλημα" με την τελευταία γενιά των chipset μπορείτε να βρείτε σε προσιτές τιμές , μετατροπείς που πριν 10 χρόνια αποτελούσαν την αιχμή της τεχνολογίας και μπορούσε να βρει κανείς μόνο σε πανάκριβα High end studios από μάρκες - εγγύηση όπως Prism, Apogee κλπ κλπ....εννοείται πως και εδώ ισχύουν όλα όσα αναφέρθηκαν και πιο πάνω (ειδικά σε σχέση με τις εκδόσεις του software αλλά και την συμβατότητα τους με το υπόλοιπο set up σας). Παρ'όλα αυτά με σωστό ψάξιμο μπορεί καποιος να βρει συσκευές με υψηλότατο επίπεδο κατασκευής σε χρήματα που πλέον αντικατοπτρίζουν μια πιο Low End αγορά..... Η πιο σίγουρη "αγορά" μεταχειρισμένου επεξεργαστή είναι σίγουρα τα software plugins......παραμένουν πάντα σε άψογη λειτουργική και εμφανισιακή κατάσταση όσα χέρια και αν περάσουν....είναι πάντα σαν να βγήκαν μόλις από το κουτί τους

Ημ/νία: 18:04 - 19/01/09 Εισαγωγή: Στο τρίτο και τελευταίο μέρος θα δούμε την used αγορά μικροφώνων και εγγραφέων (ψηφιακών και αναλογικών). Δύο κατηγορίες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς περιλαμβάνουν τα 2 απόλυτα φετίχ των recording fans ανά τον κόσμο. vintage μικρόφωνα και αναλογικοί εγγραφείς ταινίας. Σε ότι αφορά τα μικρόφωνα υπάρχουν αρκετά πράγματα που θα πρέπει να προσέχουμε όταν ψάχνουμε στα μεταχειρισμένα ειδικά όταν μιλάμε για πριν το 1980.... - Τα δυναμικά μικρόφωνα είναι γενικότερα λιγότερο ευπαθή και σίγουρα πιο ανθεκτικά στην καταπόνηση σε σχέση με πυκνωτικά και ribbon.....παρ'όλα αυτά πολλές φορές είναι εμφανώς κακοποιημένα και με έντονες φθορές πιθανότατα από εκτεταμένη live χρήση. - Όταν κοιτάμε μικρόφωνα που έχουν κατασκευαστεί πριν το 1980 θα πρέπει να κοιτάμε τον τύπο διασύνδεσης,αν δηλαδή χρησιμοποιείται το σημερινό στάνταρτ XLR connector ή κάποιον παλαιότερο τύπο (Tuchel, DIN) και αν σε αυτή την περίπτωση συνοδεύεται από το αντίστοιχοκαλώδιο ή μετατροπέα. Πιθανότατα μπορούμε να βρούμε τα κατάλληλα βύσματα σε διάφορους used gear dealers......αλλά καλό είναι να το γνωρίζουμε από πριν. - Ανίστοιχα πολλά "παλιά" πυκνωτικά μικρόφωνα μικρού διαφράγματος, κυρίως γερμανικά, χρησιμοποιούν διιαφορετικό τύπο τροφοδοσίας (12V) από την σημερινή 48V Phantom power οπότε απαιτούν είτε την ύπαρξη του αυτόνομου τροφοδοτικού τους είτε την μετατροπή ενός καλωδίου - βύσματος ώστε να μπορούν να δεχθούν 48V. - Στα πιο ακριβά μεταχειρισμένα μικρόφωνα μεγάλου διαφράγματος θα πρέπει να γνωρίζουμε αν και τι επεμβάσεις έχουν γίνει, με πιο σημαντικές τις αλλαγές λυχνίας στα αντίστοιχα μικρόφωνα, στους μετασχηματιστές εξόδου και βέβαια στις ίδιες τις κάψες.....αυτό σημαίνει πως είναι απαραίτητο αν σκεφτούμε να αγοράσουμε μεταχειρισμένο κάποιο "κλασικό" μικρόφωνο να φροντίσουμε πρώτα να μάθουμε την ιστορία του (εκδόσεις και διαφοροποιήσεις) και τους τύπους των βασικών του εξαρτημάτων. - Ειδικά για τα μικρόφωνα λυχνίας θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι αγοράζουμε το σύνολο των απαραίτητων εξαρτημάτων (μικρόφωνο, τροφοδοτικό, πολύπινο καλώδιο προς τροφοδοτικό) ή ότι μπορούμε να τα βρούμε από κάποια άλλη πηγή.Το ίδιο ισχύει σε ότι αφορά το mounting clip των παλιών μικροφώνων (είτε μιλάμε για αντικραδασμική είτε για απλή στήριξη) καθώς τα περισσότερα από αυτά (από πανάκριβα πυκνωτικά έως φθηνά δυναμικά) είχαν τελείως διαφορετικά κλιπς από τα σημερινά. - Τα πυκνωτικά μικρόφωνα και τα μικρόφωνα ταινίας επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις συνθήκες του περιβάλλοντος που βρίσκονται. - Πέρα από τις εμφανείς φθορές (που μπορεί να μην σημαίνουν και τίποτα) θα πρέπει να εξετάζουμε την κατάσταση του βύσματος και των διακοπτών (αν υπάρχουν) και φυσικά να δοκιμάσουμε το μικρόφωνο για τυχόν αυξημένο θόρυβο κλπ - Ένα μεταχειρισμένο μικρόφωνο πιθανόν να χρειάζεται re-skining της κάψας (πυκνωτικά) ή της μεταλικής ταινίας (ribbon) και (αν είναι λυχνίας) αλλαγή στης λυχνίας, αλλαγή εξαρτημάτων, αλλαγή τροφοδοσίας κλπ...γενικά στα πιο ακριβά μικρόφωνα καλό θα είναι να υπολογίσουμε το συνολικό κόστος που θα έχει η αποκατασταση τους και όχι μόνο η ίδια η αγορά τους. - Σε ότι αφορά τα δυναμικά κυρίως μικρόφωνα (και αρκετά electret) κυκλοφορούν άπειρες παράξενες και άγνωστες 60ς επιλογές που υπόσχονται "απίστευτο vintage ήχο" και άλλα τέτοια όμορφα σε "πολύ χαμηλές τιμές"....η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα από αυτά είναι μικρόφωνα που συνόδευαν "σπιτικά" μαγνητόφωνα ή φθηνά broadcast electrets και δεν έχουν έχουν ιδιαίτερη σχέση με την παραγωγή μουσικής...παρ'όλα αυτά και αν δεν τρέφουμε ψευδαισθήσεις για το τι βρήκαμε μπορεί να έχουν πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα σε ηχογραφήσεις αν έχουμε όρεξη για πειραματισμό . Και τα περισσότερα από αυτά είναι και τρομερή πρόταση για διακόσμηση.... - Όπως και σε σχεδόν όλους τους τομείς της used gear αγοράς έτσι και εδώ αποτελούν πραγματικό "θησαυρό" μικρόφωνα γερμανικής προέλευσης (και ειδικά Ανατολικογερμανικής) με τρομερή ποικιλία σε σχέδια, εκδόσεις και υποεκδόσεις...φυσικά θα πρέπει να λάβουμε υπ'όψην όλα τα παραπάνω συν το γεγονός ότι η συγκεκριμένη κατηγορία αποτελεί θύμα εκμετάλευσης από πολλούς πωλητές.... Σε ότι αφορά τα Recorders θα τα χωρίσουμε σε 2 κατηγορίες αναλογικά (ταινία) και ψηφιακά. Η δεύτερη κατηγορία μπορεί να μας προσφέρει την δυνατότητα να "χτίσουμε" ένα πολυκάναλο στούντιο βασισμένο σε τεχνολογία που πριν 15 χρόνια ήταν πρωτοποριακή με ελάχιστα χρήματα...στα μειονεκτήματα βέβαια ότι αν μιλάμε για ψηφιακούς εγγραφείς που χρησιμοποιούν ταινία ως αποθηκευτικό μέσο, υπάρχει τρομερή φθορά στις κεφαλές που πιθανόν να τις κάθιστά άχρηστες.....η δοκιμή είναι απαραίτητη. Παρ'όλα αυτά κάποιες από τις τελευταίες εκδόσεις των ADAT & DA88 και αν βρίσκονται σε καλή κατάσταση θα μπορούσαν να αποτελέσουν άνετα το μέσο εγγραφής σε ένα recording studio......άλλωστε έχουν ηχογραφηθεί χιλιάδες άλμπουμ σε αυτά τα μηχανήματα πριν ανακαλύψουμε την "ανωτερώτητα" των σύγχρονων DAW.......ένα κομμάτι που πρέπει να εστιάσουμε είναι η διασύνδεση τους με τον υπόλοιπο εξοπλισμό μας και τι απαιτήται για να ολοκληρωθούν λειτουργικά στον χώρο μας (ύπαρξη κονσόλας,καλωδίωση κλπ) και φυσικά με ποιο κόστος. Σε ότι αφορά τους εγγραφείς ταινία (reel to reel) τα γνωστά πομπινόφωνα, αποτελούν και θα αποτελούν πάντα δελεαστική πρόταση....παρ'όλα αυτά θα πρέπει να καταλάβουμε τα εξής.. - Ένα αναλογικό πολυκάναλο μαγνητόφωνο ταινίας 2" έχει πολύ μεγάλο κόστος συντήρησης και διατήρησης σε καλή λειτουργία τόσο σε χρήμα όσο και σε χρόνο - Η συντήρηση και το calibration είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και τεχνική διαδικασία που απαιτεί την ανάλογη τεχνογνωσία. - Η διασύνδεση και η απροβλημάτιστη συνεργασία του με τον υπόλοιπο εξοπλισμό σε ένα σύγχρονο στούντιο είναι κάτι που απαιτεί επιπλέον εξοπλισμό πολλές φορές ιδιαίτερα ακριβό (συστήμα αποθορυβοποίησης, synchronizers, καλωδίωση κλπ) αλλά και την ύπαρξη recording κονσόλας είτε inline είτε split αλλά με τα ανάλογα κανάλια. - Τα περισσότερα εξαρτήματα σε μια τέτοια συσκευή φθείρονται και απαιτείται αντικατάσταση τους πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο έως αδύνατο από την στιγμή που σχεδόν στο σύνολο τους δεν είναι πλέον σε παραγωγή. - Το ίδιο το κόστος της ταινίας (αλλά και η διαθεσιμότητα) μπορεί από μονο του να αποβεί απαγορευτικό.... - Όπως και στις κονσόλες η καλύτερη και πιο ασφαλής επιλογή είναι αυτή του εξειδικευμένου dealer που παρέχει σέρβις και κάποιο είδος εγγύησης, και σίγουρα όχι μηχανήματα αγνώστου προελεύσεως που φαντάζουν μοναδικές ευκαιρίες.....οι τιμές σε αυτή την κατηγορία είναι σχεδόν πάντα πολύ αντιπροσωπευτικές της κατάστασης στην οποία βρίσκωντε τα μηχανήματα. - Τα περισσότερα πολυκάναλα που πωλούντε μεταχειρισμένα σε πολύ χαμηλές τιμές σημαίνει ότι είναι σε πολύ κακή κατάσταση....παρ'όλα αυτά ίσως είναι καλή ιδέα η συμπληρωματική αγορά ενός τέτοιου φθηνού πολυκάναλου του ιδίου τύπου για "κανιβαλισμό" και ύπαρξη ανταλακτικών..... - Τις περισσότερες φορές δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί η κατάσταση των κεφαλών και άλλων κρίσιμων εξαρτημάτων (εκτός αν είναι τραγική και οφθαλμφανής). Αν και έχουν μετρητές ωρών χρήσης είναι εύκολο να μηδενιστούν ή να αλειωθεί η ένδειξη....όπως και στις κονσόλες απαιτήται αυτοψία και έλεγχος από κάποιον ειδικό. Τα ίδια ισχύουν σε πολύ μικρότερο βαθμό και για τα 2 track master recorders 1" & 1/2". Παρ'όλα αυτά θα μπορούσε κάποιος να βρει κάποιο φθηνότερο (prosumer) πολυκάναλο ή ακόμα καλύτερα κάποιο 2 trk recorder 1/4" που απότελούν σχετικά risk free λύσεις (τουλάχιστον σε ότι αφορά το κόστος και την υποστήριξη) ώστε να πειραματιστεί με την αναλογική ηχογράφηση ή ακόμα και να το χρησιμοποιήσει ως outboard επεξεργαστή για αυθεντικό tape saturation.....και μετά κρίνει αν θέλει να κάνει το επόμενο βήμα.

Ημ/νία: 03:40 - 25/01/09 Εισαγωγή: Μια πρώτη επαφή με την διαδικασία και τα στάδια του mixing. Δεν μιλάμε για τεχνικές και προσεγγίσεις (ίσως λίγο...) αλλά κυρίως για την μορφή της διαδικασίας, τις δυνατότητες, τα προβλήματα και κάποιες βασικές αρχές και κατευθύνσεις. Το άρθρο απευθύνεται κυρίως σε "αρχάριους" που θέλουν να γνωρίσουν το συγκεκριμένο κομμάτι της ηχογράφησης, αλλά και οι πιο έμπειροι δεν έχετε τίποτα να χάσετε. (ίσως κανένα εικοσάλεπτο!!). Το πρώτο πράγμα που θα ήθελα να ξεκαθαρίσω είναι πως δεν πρόκειται για κάποιον οδηγό "how to..." ή μια λίστα από "απαράβατους κανόνες". Το mixing είναι μια διαδικασία ιδιαίτερη που ο καθένας θα πρέπει να είναι ελεύθερος να προσεγγίσει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο... όπως σε όλους τους τομείς βέβαια έτσι και εδώ υπάρχουν και τεχνικές προσεγγίσεις και φυσικοί περιορισμοί και αντικειμενικοί παράγοντες στο όλο θέμα. Αυτό το άρθρο λοιπόν είναι ένας απλός οδηγός ,μια συλλογή από προτάσεις που θα σας βοηθήσουν να αποφύγετε τις κακοτοπιές που μπορούν να σας οδηγήσουν κάποιες ελλείψεις (γνωστικές και τεχνικές) και παραλείψεις, καθώς και μια σειρά από συνηθισμένα "σφάλματα". Κατ' αρχάς θα πρέπει να καταλάβουμε πως στο σύγχρονο DAW περιβάλλον η μίξη είναι φυσική και σχεδόν ταυτόχρονη "προέκταση" του tracking......το τελικό αποτέλεσμα δηλαδή ουσιαστικά διαμορφώνεται παράλληλα με την ηχογράφηση και πιθανότατα δεν μιλάμε πλέον για 2 τελείως διακριτές διαδικασίες - στάδια....παρ' όλα αυτά στο συγκεκριμένο άρθρο θα εξετάσουμε το υποθετικό σενάριο της ύπαρξης 2 διακριτών σταδίων (tracking - mixing) ώστε να είναι πιο απλή και κατανοητή η σημασία κάποιων προσεγγίσεων.....θα υποθέσουμε δηλαδή ότι καλούμαστε να μιξάρουμε ένα track από το μηδέν και αφού έχει ολοκληρωθεί το tracking. Πριν κοιτάξουμε την ίδια την διαδικασία θα πρέπει να καταλάβουμε το πόσο τεράστια σημασία έχει το σωστό monitoring.....ή για να το πούμε πιο απλά....αν δεν ακούμε σωστά, δεν μπορούμε να μιξάρουμε σωστά....τι σημαίνει όμως σωστό monitoring? Κατ' αρχάς ξεκινάμε από τον ίδιο τον χώρο....χρειαζόμαστε έναν χώρο ο οποίος με το κατάλληλο treatment, κατασκευή και γεωμετρία να μας παρέχει τις κατάλληλες ακουστικές συνθήκες που απαιτεί το mixing......δηλαδή ένας χώρος που δεν επηρεάζει άμεσα την ακρόαση με την έντονη παρουσία και παραμονή στον χώρο συχνοτικών modes και επίσης από την έντονη επιστροφή των πρώιμων ανακλάσεων στην θέση ακρόασης...μιλάμε για έναν χώρο με συγκεκριμένο χρόνο αντήχησης , ομαλά κατανεμημένης στο συχνοτικό φάσμα.....θα πρέπει να έχουμε επίσης στο μυαλό μας ότι ένας χώρος με "κακό" treatment μπορεί να είναι ακόμη χειρότερο από το καθόλου....αυτό που θέλουμε δηλαδή είναι να μπορούμε να ακούμε το monitoring σύστημα μας απαλλαγμένο όσο είναι αυτό δυνατόν από την επήρεια του χώρου, η οποία μπορεί πολύ εύκολα να διαστρεβλώσει τόσο το συχνοτικό περιεχόμενο όσο και την στερεοφωνική εικόνα του μιξ και φυσικά να μας οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα...... σε ότι αφορά το ίδιο το monitoring σύστημα θα πρέπει να δώσουμε βάση τόσο στην σωστή τοποθέτηση του (σωστό ύψος και άνοιγμα της στερεοφωνικής εικόνας, σωστή απόσταση από σκληρές επιφάνειες, decoupling των ηχείων από την υπόλοιπη κατασκευή, αποφυγή άμεσων ανακλάσεων κλπ) όσο και στην ίδια την χρήση του.....και όταν λέω χρήση εννοώ κυρίως την πηγή που τροφοδοτούμε στο σύστημα αλλά και την ένταση στην οποία δουλεύουμε....σε ότι αφορά την πηγή καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να είμαστε σίγουροι ότι αυτό που ακούμε δεν επηρεάζεται από περιττά στάδια δρομολόγησης του σήματος που πιθανόν προσθέτουν ανεπιθύμητο "χρωματισμό" αλλά και που πιθανόν δεν είναι ιδιαίτερα ειλικρινή σε ότι αφορά το level που μπορούν να αντέξουν πριν φτάσουν στο clipping point.....σε ότι αφορά την ένταση είναι εύκολα κατανοητό πως ακραίες διαφορές στα levels μπορούν να προκαλέσουν και ακραίες διαφορές στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το περιεχόμενο ενός μιξ....έτσι καλό είναι να "μάθουμε" να δουλεύουμε σε εντάσεις, που έχουν γίνει κοινά αποδεκτές ως ιδανικές για προσεκτική ακρόαση δηλαδή μεταξύ 80 & 83 db spl στην θέση ακρόασης...επίσης είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να αναπαράγουμε την ίδια ένταση οπότε είναι βασικό να έχουμε κάποιο ακριβή τρόπο ελέγχου της στάθμης. Ας δούμε τώρα βήμα - βήμα τα βασικά στάδια του mixing..... Πρώτα βήματα. προετοιμασία Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνουμε είναι να γνωρίσουμε καλύτερα το υλικό...... να δούμε δηλαδή τι περιέχουν ένα προς ένα τα tracks, να τα ονοματίσουμε ώστε να είναι εύκολη η αναγνώριση τους και να κρατήσουμε κάποιες πρώτες σημειώσεις για τυχόν αρχικά προβλήματα (ύπαρξη θορύβων, μεγάλες διαφορές στα tracking levels, έντονο spill ανάμεσα σε tracks, phasing problems κλπ). Στην συνέχεια μπορούμε να φτιάξουμε ένα πρόχειρο rough mix και να κάνουμε αρκετές προσεκτικές ακροάσεις από την αρχή ως το τέλος.....αυτές οι ακροάσεις είναι πολύ σημαντικές γιατί θα μας βοηθήσουν να διαμορφώσουμε ουσιαστική άποψη για το περιεχόμενο των tracks και πως αυτά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, για την κατεύθυνση την οποία θέλουμε να ακολουθήσουμε αλλά και για πιθανά προβλήματα που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.....και έτσι φτάνουμε σε ένα κομβικό σημείο στο οποίο θα πρέπει να κάνουμε κάποιες αρχικές κρίσιμες επιλογές...κατ' αρχάς αν είμαστε ΟΚ με το περιεχόμενο των tracks και την ποιότητα της ηχογράφησης....αν όχι, ίσως το καλύτερο είναι να επιστρέψουμε πίσω στην διαδικασία του tracking για να διορθώσουμε τυχόν προβλήματα παρά να προχωρήσουμε ευελπιστώντας να τα "σουλουπώσουμε" στο mix..... μύθος νούμερο ένα..."we'll fix it in the mix" Δεύτερη σημαντικότατη επιλογή η αισθητική και τεχνική προσέγγιση που θα ακολουθήσουμε... Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε μια εικόνα του πως θέλουμε να εξελιχθεί το μιξ πριν ξεκινήσουμε και είναι ακόμα πιο σημαντικό αυτή η εικόνα να είναι ρεαλιστική και βασισμένη στο περιεχόμενο των tracks που έχουμε στα χέρια μας....πρέπει να έχουμε απόλυτη επίγνωση του υλικού που έχουμε και όχι να ξεκινάμε παρορμητικά και να ανακαλύπτουμε στην πορεία τι υπάρχει μέσα στο μιξ.....πολύ σημαντικό επίσης (και οι σημειώσεις βοηθάνε) να έχουμε σαφή εικόνα της δομής του κομματιού, της δυναμικής του κίνησης, της λογικής με την οποία "μπαινοβγαίνουν" τα όργανα, τον χώρο τους, την ταχύτητα και τυχόν αλλαγές της, τα σολιστικά σημεία αν υπάρχουν κλπ κλπ Οργάνωση. Αφού λοιπόν έχουμε μια βασική εικόνα του κομματιού μπορούμε να σχεδιάσουμε τα επόμενα βήματα μας σε σχέση με επιμέρους παράγοντες όπως την στερεοφωνική εικόνα που θέλουμε να δημιουργήσουμε, τον χώρο στον οποίο θέλουμε να τοποθετήσουμε κάθε όργανο αλλά και την συνολική απεικόνιση του mix σε σχέση με τον χώρο, τον ρόλο που θέλουμε να δώσουμε στο κάθε όργανο (σε ότι αφορά τα μεταξύ τους levels), την διατήρηση ή όχι και σε ποιο βαθμό της δυναμικής κίνησης των οργάνων κλπ κλπ.....εννοείται βέβαια πως οι αποφάσεις μας πρέπει να συμβαδίζουν με το περιεχόμενο και τις ανάγκες του κομματιού και φυσικά του δημιουργού του.... Μια καλή αρχική ιδέα είναι να ομαδοποιήσουμε σε ξεχωριστά buses τα tracks ώστε να είναι πιο εύκολη η διαχείριση τους...ταυτόχρονα το busing είναι και μια μορφή επεξεργασίας όπως θα δούμε παρακάτω καθώς μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε πολύπλοκες επεξεργαστικές αλυσίδες είτε σε σειρά είτε παράλληλα....πέρα λοιπόν από το επιμέρους levelling, eq , δυναμική και fx επεξεργασία καλό θα είναι να έχουμε μια εικόνα της γενικότερης θέσης κάθε οργάνου στον χώρο αλλά και ως level από την πρώτη στιγμή που ξεκινάμε.....καλό θα είναι επίσης να χωρίσουμε χρονικά το κομμάτι σε επιμέρους τμήματα , σημαδεύοντας τα με markers ώστε να είναι εύκολα και άμεσα προσβάσιμα. Panning / στερεοφωνική εικόνα Η πρώτη απόφαση που πρέπει να πάρουμε σε σχέση με την στερεοφωνία και η οποία βέβαια εν μέρει θα καθοριστεί από τον τρόπο που έχει ηχογραφηθεί η κάθε ηχητική πηγή, είναι το πόσο διευρυμένα θέλουμε να είναι τα άκρα του στερεοφωνικού φάσματος ή αλλιώς το πόσο ισχυρό θέλουμε (σε σχέση με το περιεχόμενο) το κέντρο σε ότι αφορά κατ' αρχάς το σύνολο.......τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα (αλλά και με πολύ περισσότερες επιλογές και δυνατότητες) όταν τα περισσότερα όργανα είναι ηχογραφημένα στέρεο ή με multi miked τεχνικές.....ειδικά σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη βάση σε πιθανά phasing προβλήματα και πως αυτά "αποκαλύπτονται" ανάλογα με την θέση των μικροφώνων στην στερεοφωνική εικόνα.....πολλές φορές η λύση είναι είτε η αντιστροφή της πολικότητας κάποιων tracks, είτε ο "χειροκίνητος" χρονισμός των tracks με βάση την κυμματομορφή τους......και βέβαια ας μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές μπορεί να πειραματιστούμε με πολλά διαφορετικά μικρόφωνα κατά το tracking χωρίς όμως να θεωρούμε ότι πρέπει στη συνέχεια να τα χρησιμοποιήσουμε όλα....... επίσης θα πρέπει να καταλάβουμε πως μια διευρυμένη η πιο "στενή" στερεοφωνία επηρεάζει την συνολική εικόνα του κομματιού σε ότι αφορά την αίσθηση της έντασης.....τέλος πολύ βασικός παράγοντας είναι η χρήση για την οποία προορίζεται το συγκεκριμένο μιξ και η οποία μπορεί να καθορίσει τις αποφάσεις μας.... Editing Το editing κατά την διάρκεια της μίξης μπορεί να έχει πολλές μορφές.....η πιο απλή είναι σίγουρα το "καθάρισμα" των tracks από περιττές και άχρηστες πληροφορίες (θόρυβοι, spill από ακουστικά, ανεπιθύμητες "ουρές" από όργανα, μικρόφωνα σε multimic set up που δεν περιέχουν χρήσιμο υλικό κλπ κλπ). Στην συνέχεια μπορεί να μιλάμε για τον συνδυασμό διαφορετικών takes του ίδιου οργάνου για την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μοναδικού track ή για τον διαχωρισμό ενός μοναδικού track σε επιμέρους για να υπάρχει η δυνατότητα διαφορετικής επεξεργασίας....σε όλες αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να προσέχουμε τον τρόπο με τον οποίο χωρίζουμε και ενώνουμε τα διάφορα audio segments ώστε να μην δημιουργηθούν clicks & pops, δηλαδή δημιουργώντας τα κατάλληλα fades & crossfades. Επίσης στα πλαίσια του editing εντάσσουμε και τις "καταστρεπτικές" επεμβάσεις σε επίπεδο samples όπως για παράδειγμα την διόρθωση ενός στιγμιαίου clip μέσα στο ηχητικό υλικό με την επανασχεδίαση της κυμματομορφής.....Η διαδικασία του editing έχει πολλά στάδια διάσπαρτα μέσα στο συνολικό mixing, από τα αρχικά όπως το "καθάρισμα" έως πολύ μικρές λεπτομέρειες που μπορούν να διαφανούν μόνο όταν το μιξ έχει φτάσει στο τελικό στάδιο και το κομμάτι έχει πλέον ολοκληρωμένη μορφή.... Επεξεργασία (dynamics,eq) Κατ' αρχάς θα πρέπει να καταλάβουμε πως επειδή απλά και μόνο έχουμε απεριόριστες (σχεδόν) επεξεργαστικές δυνατότητες δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να τις χρησιμοποιούμε συνέχεια....ή για να το θέσω πιο απλά και με ένα παράδειγμα.....επειδή σε κάθε κανάλι έχουμε 4 μπάντες eq δεν σημαίνει πως κατ' ανάγκη πρέπει να τις χρησιμοποιήσουμε.......ειδικά με το eq και το compression πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς μπορεί να έχουν πολύ αρνητικά αποτελέσματα (πχ ένα ανομοιογενές συχνοτικά μιξ με υπερτονισμένες ή εντελώς ανύπαρκτες συχνοτικά περιοχές ή ένα υπερσυμπιεσμένο μιξ με ανύπαρκτη δυναμική κίνηση και "θολό" περιεχόμενο) ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα artifacts που έχουν τα συγκεκριμένα είδη επεξεργασίας (phasing - time shifting). Γενικά θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως αν αντιμετωπίζουμε συχνοτικά προβλήματα με κάποιο track τα οποία δεν διορθώνονται αλλά (νομίζουμε πως) καλύπτονται με την ακραία ισοστάθμιση ίσως θα είναι καλύτερα να επιστρέψουμε στο tracking και να τα επαναηχογραφήσουμε.....γενικά καλό είναι να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με την ισοστάθμιση ξεκινώντας από μια πιο αφαιρετική προσέγγιση πριν φτάσουμε σε ακραίες επεμβάσεις.... Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δίνουμε στις επεξεργαστικές αλυσίδες που δημιουργούμε είτε με την χρήση software plugins είτε με την χρήση αναλογικών και ψηφιακών outboard επεξεργαστών.... στην μεν πρώτη περίπτωση θα πρέπει να προσέχουμε για την συμβατότητα αλλά και της συνέπειες από την εναλλαγή του εσωτερικού bit resolution (κάτι που προϋποθέτει βέβαια ότι κατανοούμε την έννοια και την σημασία του bit resolution-wordlength και γενικότερα τον τρόπο με τον οποίο καθορίζεται η δυναμική περιοχή στο digital domain) ενώ στην δεύτερη περίπτωση και από την στιγμή που έχουμε μετατροπές από A - D και το αντίστροφο κατά πόσο αυτές επηρεάζουν την ποιότητα του σήματος και βέβαια κατά πόσο είναι συμβατά τα operating levels ανάμεσα στα διασυνδεδεμένα μηχανήματα.....και στις 2 περιπτώσεις το αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι εκτός των άλλων και clipping το οποίο άσχετα αν είναι άμεσα αντιληπτό , σίγουρα επιβαρύνει και ρίχνει την ποιότητα του συνολικού αποτελέσματος. Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με εκπληκτικά αποτελέσματα οι συγκεκριμένοι επεξεργαστές, κάτι που έχει να κάνει και με τις πολλές δυνατότητες ruting & busing των σύγχρονων DAW...έτσι για παράδειγμα μπορούμε να χρησιμοποιούμε διαφορετικά compression & eq stages με πιο "απαλή" προσέγγιση σε κάθε δρομολόγηση του σήματος ώστε να πετύχουμε τελικά πιο φυσικά αποτελέσματα χωρίς τις ανεπιθύμητες κατά περίπτωση παρενέργειες, ή να χρησιμοποιήσουμε παράλληλο routing κλπ κλπ . Στο στάδιο της επεξεργασίας θα εντάξουμε και εργασίες όπως επιλογή ήχων για midi soft synths, drum replacement κλπ κλπ Levelling - automation Το πρώτο και κυριότερο πρόβλημα σε όλους τους επίδοξους mixing engineers είναι πως δεν μπορούν να αντιληφθούν πως τα faders δεν κινούνται μόνο προς τα πάνω......όταν θέλουμε να αναδείξουμε κάποιο track ίσως η καλύτερη λύση είναι να του δημιουργήσουμε τον κατάλληλο χώρο "τραβώντας λίγο πίσω" τα γειτονικά (σε σχέση με τον ρόλο και το συχνοτικό περιεχόμενο).....φυσικά και οι αναλογίες ανάμεσα στα tracks ενός κομματιού είναι κάτι που εμπίπτει στο γούστο και την αντίληψη του καθενός......ο αντικειμενικός σκοπός όμως είναι σχεδόν πάντα ό ίδιος....ένα μιξ με αρκετά ευδιάκριτο όλο το περιεχόμενο αλλά που το κάθε επιμέρους συστατικό υπηρετεί έναν σκοπό, με φανερή την δυναμική κίνηση αλλά απαλλαγμένο από έντονα αισθητές διακυμάνσεις......είναι πολύ βασικό να καταλάβουμε πως και η πιο μικρή διαφοροποίηση στο level ενός track επηρεάζει ολόκληρο το μιξ ακόμη και αν δεν είναι άμεσα αντιληπτή ως αύξηση ή μείωση της έντασης του συγκεκριμένου track.....θα πρέπει επίσης να καταλάβουμε πως τις περισσότερες φορές που κάποιο track είναι φαινομενικά αδύνατο να έρθει στην "επιφάνεια" το πρόβλημα είναι μάλλον ενορχηστροτικό παρά θέμα μιξ ......ή αν μη τι άλλο πρόβλημα της ηχογράφησης ως σύνολο. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας σε σχέση με τις αναλογίες ανάμεσα στα tracks είναι να συνειδητοποιήσουμε πως δεν υπάρχει λόγος να προσπαθούμε να χωρέσουμε τα πάντα μέσα στα τελευταία 10 dbFS από τα >120 που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία ως δυναμικό εύρος..... Το automation τώρα είναι ένα πολύ δυνατό όπλο στα χέρια του mixing engineer....μπορεί να μας βοηθήσει να πετύχουμε το επιθυμητό μέσο level σε κάποιο track, να χειριστούμε με μεγάλη ακρίβεια τις μικροδυναμικές του χωρίς να επηρεάσουμε την χροιά του (όπως θα έκανε ένα compressor), να δώσουμε "κίνηση" στην μίξη μας ή ακόμα και να δημιουργήσουμε περίτεχνα εφέ.... παρ' όλα αυτά είναι εύκολο να παρασυρθούμε σε υπερβολές ή ακόμη και σε εντελώς άσκοπες προσπάθειες προσωρινού εντυπωσιασμού.....Χρονικά τώρα, μέσα στην διάρκεια της διαδικασίας, καλό είναι να φτάνουμε στην αυτοματοποίηση των ρυθμίσεων αφού έχουμε καταλήξει στην μέση τιμή τους (είτε μιλάμε για ένταση, είτε για panning κλπ κλπ) κάτι που θα μας γλιτώσει από αρκετό χρόνο και συνεχές "πίσω-μπρος".....πολύ χρήσιμη και σε αυτή την περίπτωση η συνήθεια να κρατάμε σημειώσεις με ιδέες αλλά και ρυθμίσεις. Στα ευρύτερα πλαίσια του automation μπορούμε να εντάξουμε και την όποια channel linking λειτουργία που μπορεί να υπάρχει σε ένα DAW ή και μια αναλογική κονσόλα (VCA automation) με την οποία μπορούμε να ελέγχουμε ταυτόχρονα ομαδοποιημένα κάποια κανάλια (δεν έχει σχέση με το busing στο οποίο οι εξόδοι των επιλεγμένων καναλιών οδηγούνται σε ένα νέο group track - bus) σε ότι αφορά το level και κάποιες άλλες λειτουργίες.....πολύ χρήσιμο σε περιπτώσεις που θέλουμε μεταβολή στην ένταση των tracks και ότι αυτό συνεπάγεται (aux sends) και όχι απλά στο σύνολο τους (bus). FX processing Άλλο ένα σημαντικό κομμάτι της όλης διαδικασίας και σίγουρα πονεμένο.....δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε μιξ κυριολεκτικά πνιγμένα στο reverb & delay.....τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα όταν μιλάμε και για κακής ποιότητας fx επεξεργαστές...ειδικά σε ότι αφορά το reverb έχει πολύ μεγάλη σημασία η ποιότητα των αλγόριθμων καθώς και η δυνατότητα τους να δημιουργήσουν πειστικά early reflections... αυτού του είδους η επεξεργασία εκτός από την δημιουργία εντυπωσιακών εφφέ μπορούν να βοηθήσουν ιδιαίτερα τόσο στην δημιουργία συνολικής αίσθησης χώρου όσο και την βελτίωση "φτωχά" ηχογραφημένων πηγών ειδικά όταν μιλάμε για close miked τεχνικές ή για πολύ μικρούς "νεκρούς" χώρους.....Είναι γενικά καλό να μην μπερδεύουμε πολλούς διαφορετικούς "χώρους" στο ίδιο μιξ, εκτός αν αυτό είναι το ζητούμενο, και βέβαια καλό είναι να προσπαθούμε η χρήση των συγκεκριμένων εφέ να συμβαδίζει με την δυναμική και ρυθμική κίνηση των οργάνων.....σε ότι αφορά τα time based effects (delay, modulation) καλό (άλλα όχι και απαραίτητο) είναι να αναζητούμε μια ρυθμική διασύνδεση τους με το υπόλοιπο κομμάτι. Τα συνηθέστερα προβλήματα από την υπερβολική χρήση ή ακόμη και από την κακή ποιότητα αυτού του είδους των επεξεργαστών είναι το "θολό", muddy & unfocused mix καθώς και η υπέρμετρη ενίσχυση συγκεκριμένων συχνοτικών περιοχών όπως τα συριστικά σύμφωνα στην φωνή, το attack στις χορδές μιας ακουστικής κιθάρας κλπ κλπ .....ειδικά για αυτό το είδος της επεξεργασίας η ποιότητα και η απόδοση του μόνιτορ συστήματος που χρησιμοποιούμε είναι καταλυτικής σημασίας. Σε ότι αφορά πιο εξειδικευμένα είδη επεξεργασίας όπως pitch shifting, saturation, distortion κλπ έκει τα πράγματα έχουν να κάνουν περισσότερο από οτιδήποτε με την αντίληψη και την αισθητική του καθενός. Busing - Main Mix Bus - Mixdown Φτάνοντας προς το τέλος της διαδικασίας μπορούμε να ασχοληθούμε με τα ομαδοποιημένα tracks (buses) τόσο σε ότι αφορά τις εντάσεις τους όσο και την περαιτέρω επεξεργασία...έτσι ουσιαστικά (αν θέλουμε) μπορούμε να έχουμε το mix μας χωρισμένο σε επιμέρους submixes τα οποία μπορούμε να επεξεργαστούμε κατά βούληση, πράγμα πολύ χρήσιμο όταν θέλουμε να επέμβουμε στην χροιά, ένταση ή δυναμικό έλεγχο μιας ολόκληρης ομάδας οργάνων με κοινά χαρακτηριστικά (πχ overdrive guitars) ή και πιο απλά στο σύνολο των tracks ενός multi miked οργάνου (πχ drum set).....με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να έχουμε ακόμη καλύτερο έλεγχο της όλης διαδικασίας χωρίζοντας την ουσιαστικά σε 3 στάδια.....tracks - subgroups (buses) - main mix (masterbus) και αντίστοιχα μοιράζοντας και τα διάφορα στάδια της επεξεργασίας (κάτι που ειδικά σε ότι αφορά την ισοστάθμιση και την δυναμική επεξεργασία δίνει πολύ περισσότερες δυνατότητες και ιδιαίτερη ευελιξία). Επίσης σε αυτό το στάδιο και αν έχουμε την δυνατότητα μπορούμε να συνεχίσουμε την μίξη μας εκτός DAW δηλαδή όπως έχει μείνει πιο γνωστό "Out of the box" και να επιλέξουμε την λύση του αναλογικού summing είτε μέσω κάποιας κονσόλας είτε κάποιου summing mixer.....δεν θέλω να επεκταθώ στις διαφορές ανάμεσα στο ψηφιακό και αναλογικό summing, η ουσία είναι πως μπορούμε να πετύχουμε αρκετά διαφορετικά αποτελέσματα (καλύτερα ή χειρότερα, είναι υποκειμενικό)....για να έχει όμως νόημα κάτι τέτοιο θα πρέπει να γνωρίζουμε τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούμε ώστε να μπορούμε να αποφασίσουμε αν είναι επιθυμητή η "παρουσία" του στο τελικό αποτέλεσμα (ως ηχητική ταυτότητα)......επίσης σε αυτό το ίδιο στάδιο του multi busing μπορούμε να κάνουμε export το μιξ μας με την μορφή stems (groups) να κάνουμε export δηλαδή για κάθε bus ξεχωριστά ώστε να δώσουμε mix μας σε αυτή την μορφή σε κάποιο mastering studio για stem mastering. Αν αποφασίσουμε να μείνουμε στο ψηφιακό domain (in the box) θα πρέπει να κάνουμε export μέσω του main mix bus σε ένα stereo αρχείο. Είναι αρκετά διαδεδομένη η χρήση κάποιας επιπλέον μορφής επεξεργασίας στο main mix bus είτε με την μορφή κάποιου compressor είτε με την μορφή κάποιου eq είτε και των 2. Ειδικά το compression στο mix bus είναι αρκετά συνηθισμένο πιο πολύ όμως σαν ένας τρόπος ομογενοποίησης του υλικού παρά ως compression / limiting......όπως πολλές φορές είναι και η προσθήκη μέσω κάποιου high end eq του λεγόμενου "air", δηλαδή ελαφριά και ομαλή (broadband) ενίσχυση του άνω άκρου του συχνοτικού φάσματος. Ένα βασικό ζήτημα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πότε (σε ποιό στάδιο της μίξης) θα προσθέσουμε τους συγκεκριμένους επεξεργαστές στο main mix bus ώστε να προστεθούν ομαλά στην υπόλοιπη επεξεργαστική αλυσίδα και να βοηθήσουν πραγματικά στο καλύτερο τελικό αποτέλεσμα. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο γίνεται το ψηφιακό summing στα σύγχρονα DAW και πιο συγκεκριμένα την έννοια της δυναμικής περιοχής και το πως αυτή αλλιώνεται καθώς μεταβάλλεται το εσωτερικό bitrate, τι συμβαίνει όταν μειώνεται το wordlength στην έξοδο του DAW, ποια είναι η σημασία του dithering & noise shaping, ποιες είναι οι καλύτερες επιλογές που μπορούμε να κάνουμε σε σχέση με το export format κλπ κλπ. Κάποιες απλές και γενικές συμβουλές. - προσπαθήστε να μην ακούτε και επεξεργάζεστε διαρκώς μεμονωμένα τμήματα του κομματιού αλλά συχνά πυκνά κάντε προσεκτικές ακροάσεις ολόκληρου του κομματιού....είναι πολύ βασικό να υπάρχει μια συνέχεια στην όλη διαδικασία....η αποσπασματική επεξεργασία έχει σχεδόν πάντα ακουστά (δυσάρεστα) αποτελέσματα και οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα για την εικόνα του μιξ. - Κάντε συχνά διαλείμματα και προσέχετε τις εντάσεις στις οποίες δουλεύετε.....η ακοή μας κουράζεται εύκολα και όσο πιο πολύ κουράζεται τόσο περισσότερο χρειάζεται όλο και μεγαλύτερες μεταβολές για να αντιληφθεί την όποια διαφορά....και φυσικά φροντίστε να δουλεύετε ένα μιξ μόνο όταν είσαστε ξεκούραστοι. - "Σώστε" κάθε ουσιαστική εξέλιξη του μιξ σας σαν διαφορετικό αρχείο......φροντίστε να δίνετε περιγραφικούς και σαφείς τίτλους σε κάθε save (πχ song3_mixA_Levels+EQ_drumBusCompression)....με αυτό τον τρόπο έχετε ένα οργανωμένο ιστορικό στο οποίο μπορείτε να ανατρέξετε κάθε στιγμή - σε συνάρτηση με το προηγούμενο.....μην διστάσετε να πάτε ένα βήμα πίσω αν νιώσετε ότι βρίσκεστε σε τέλμα....ή ακόμη και να ξαναξεκινήσετε από την αρχή....ίσως κάποια πράγματα έρθουν πιο φυσικά την 2η,3η ή 33η φορά..... - προσπαθήστε να έχετε ένα συγκεκριμένο στόχο όταν προχωράτε στα "ενδότερα" της μίξης ενός κομματιού . - Η ακρόαση μέσω ακουστικών μπορεί να οδηγήσει σε αρκετά διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας , παρ' όλα αυτά μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για την αναζήτηση καλά κρυμμένων θορύβων, clicks & pops , clipping points κλπ κλπ - προσπαθήστε όταν επεξεργάζεστε μεμονωμένα tracks να το κάνετε κυρίως "μέσα" στο μιξ και όχι έχοντας συνέχεια τα συγκεκριμένα tracks σε κατάσταση solo. - Πριν αρχίσετε να boostάρετε ή να κόβετε συχνότητες και να "κομπρεσάρετε" για να δώσετε αυτό που λείπει σε ένα όργανο που έχει ηχογραφηθεί με 2 ή περισσότερα μικρόφωνα (πχ drums) μπείτε στον κόπο να τσεκάρετε για τυχόν προβλήματα φάσης.....θα σας γλυτώσει από πολύ κόπο... - είναι πιο λογική προσέγγιση να τελειοποιείτε σταδιακά το σύνολο ενός μιξ και όχι μεμονωμένα όργανα ή ομάδες.....από ένα γενικό rough mix δηλαδή προς ένα ολοκληρωμένο mix πάμε βήμα - βήμα επιστρέφοντας διαρκώς και τελειοποιώντας κάθε ομάδα ή όργανο....το αντίθετο (δηλαδή για παράδειγμα να φτιάξουμε έναν "τέλειο" ήχο κιθάρας μέσα σε ένα ατελές σε όλα τα υπόλοιπα σύνολο) πιθανόν να μας οδηγήσει σε λάθος επιλογές και αποτελέσματα. Αυτά προς το παρόν. Καλές μίξεις!!!

Ημ/νία: 13:14 - 05/05/09 Εισαγωγή: Με αφορμή (άλλη) μια συζήτηση περί mastering αυτές είναι κάποιες σκέψεις σχετικά με την όλη έννοια του, ως αναπόσπαστο(;) κομμάτι της μουσικής παραγωγής και της τέχνης των ηχογραφήσεων Το mastering είναι πρώτα απ'όλα ένα κομμάτι της όλης παραγωγικής διαδικασίας. Ως κρίκος λοιπόν της όλης επεξεργαστικής και παραγωγικής αλυσίδας έχει και αυτό την σημασία και την αξία του και φυσικά λόγο ύπαρξης. Δεν βρίσκω κανέναν απολύτως λόγο να το θεωρήσω ως το πιο σημαντικό κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας αλλά σίγουρα δεν βρίσκω και κανέναν λόγο να το υποβιβάσω ως ασήμαντο.....και βέβαια επαναλαμβάνω για μια ακόμη φορά (το έχω κάνει πολλάκις εδώ μέσα) πως οι συμμετέχοντες στην όλη διαδικασία πλην των ίδιων των δημιουργών είναι απλά συντελεστές και όχι συνδημιουργοί. Λίγα λόγια περι μάστερινγκ (ή πρε-μάστερινγκ) όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ: Κατ'αρχάς δεν πρέπει να ξεχνάμε πως υπάρχει το αρκετά απλό στην κατανόηση αλλά πολλές φορές περίπλοκο στην εφαρμογή θέμα της μετατροπής του προιόντος της μίξης στο κατάλληλο προς μαζική αναπαραγωγή format και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αυτό είναι ένα θέμα που ξεκίνησε με την ανάγκη επεξεργασίας του τελικού προιόντος της μίξης κατά την "μεταφορά" του στους δίσκους βινυλίου οι οποίοι λόγω κατασκευής και ιδιοτήτων δεν μπορούσαν να αποτυπώσουν αυτούσιο (χωρίς μετατροπή) την ηχητική πληροφορία με ακρίβεια ......και αυτό φυσικά δεν είναι κάτι που έγινε ξαφνικά περιττό με την "εξαφάνιση" των δίσκων βινυλίου....το αντίθετο....σήμερα η ποικιλία των format αναπαραγωγής καθιστά ακόμη πιο ουσιαστική την ύπαρξη του mastering....έτσι έχουμε πχ τα κλασικά audio cd, τα "συμπιεσμένα" format (mp3 κλπ), τα format που θα επενδύσουν εικόνα (είτε μιλάμε για πολυκάναλο ήχο σε ένα dvd είτε μιλάμε για άλλες video εφαρμογές), έχουμε τα sacd, έχουμε κάποια radio ή video edits κλπ κλπ....και όλα αυτά πολύ πιθανόν να προκύπτουν από το ίδιο αρχικό προιόν....Στην ουσία λοιπόν βλέπουμε ότι πάντα υπάρχει μια κάποια ασυμβατότητα ανάμεσα στο τελικό προιόν της μίξης και στο μέσο μαζικής αναπαραγωγής και ακρόασης , είτε μιλάμε για τις ιδιαιτερότητες του βινυλίου, είτε για τα προβλήματα της πρώτης περιόδου των ψηφιακών μέσων (ποιότητα DA στα cd player, άγνοια πέρι dithering, λάθη κβαντισμού κλπ κλπ) είτε για τους περιορισμούς κάποιων σύγχρονων φορμά, είτε απλά για την τεράστια διαφορά ανάμεσα στα σύγχρονα ηχητικά στάνταρτς κατά την ηχογράφηση και την διατήρηση ενός απαρχαιωμένου μέσου αναπαραγωγής... Άρα θα πρέπει κατ'αρχάς να καταλάβουμε πως το mastering (τουλάχιστον ως πρωταρχικός σκοπός) δεν είναι η τόσο η επεξεργασία σε ότι αφορά την αισθητική πλευρά της ηχητικής πληροφορίας όσο η μετατροπή του στο επιθυμητό format με τον καλύτερο και πλέον απροβλημάτιστο τρόπο. Σε ότι αφορά λοιπόν την μουσική παραγωγή που είναι και του άμεσου ενδιαφέροντος μας το mastering περιλαμβάνει την μετατροπή του sampling freq/bitrate στο standard των audio cd's, την δημιουργία ενός track index συμβατού με τα αποδεκτά στάνταρτς, την επιλογή των κενών ανάμεσα στα tracks, την δημιουργία κάποιων fade in/out & crossfades αν αυτό είναι επιθημητό, την απαλοιφή πιθανών θορύβων (clicks&pops) που διέφυγαν από το mixing, το leveling μεταξύ των tracks, το συνολικό leveling και η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της δυναμικής περιοχής κλπ κλπ.....από εκεί και πέρα και αν αυτό είναι σκόπιμο και επιθημητό ο mastering engineer είναι πιθανόν να επέμβει και στην χροιά αλλά και στην δυναμική επεξεργασία των tracks πολλές φορές απλά στα πλαίσια ενός καλύτερου matching μεταξύ των tracks, κάποιες φορές ίσως πιο δημιουργικά και παρεμβατικά αλλά πάντα με την λογική της βελτίστοποίησης και όχι της αισθητικής παρέμβασης. Είναι λογικό πως για να μπορέσουν να συμβούν όλα τα παραπάνω θα πρέπει να ισχύουν κάποιες προυποθέσεις τόσο σε ότι αφορά τον εξοπλισμό όσο και τον ανθρώπινο παράγωντα. Έτσι μια τέτοια διαδικασία (όπως αντίστοιχα και πιθανότατα πολύ περισσότερο στην μίξη) χρειάζεται τον κατάλληλο χώρο (σε ότι αφορά την ακουστική του), το κατάλληλο monitoring σύστημα (σε ότι αφορά την απόδοση, το matching με τον χώρο, την δυνατότητα καλιμπραρίσματος κάθε εισόδου και εξόδου, την βεβαιώτητα της ηχτικής πιστότητας και διάυγειας όλων των διασυνδέσεων του συστήματος κλπ κλπ), το κατάλληλο metering σύστημα (ευέλικτο, ακριβές, με δυνατότητα clip metering, συμβατό με διαφορετικά metering πρωτόκολα κλπ κλπ) το κατάλληλο μέσο αναπαραγωγής και επεξεργασίας - σταθμό εργασίας (συμβατό με όλα τα digital format, ικανό non destructive editing περιβάλλον, επεξεργαστική ισχύ, ύπαρξη ικανών επεξεργαστικών audio tools, dithering & noise shaping αλγόριθμων, όπως βέβαια και ικανοποιητικόυ sample rate convertion, δυνατότητα για ευέλικτη διασυνδεσιμότητα και ενσωμάτωση εξωτερικών επεξεργαστών κλπ κλπ), τα κατάλληλα αποθηκευτικά μέσα (υποστήριξη διαφορετικών format) και φυσικά ο κατάλληλος υλικοτεχνικός εξοπλισμός σε ότι αφορά την AD-DA και διασυνδεσιμότητα μεταξύ σταθμών επεξεργασίας (tranparency, sampling rate/bitrate compatibility κλπ κλπ). Αυτό θα έλεγα πως είναι το απαραίτητο set up ενός comercial audio production suite. Από εκεί και πέρα εισερχώμαστε στο θέμα της πιο παρεμβατικής - δημιουργικής επεξεργασίας η οποία (αν είναι επιθυμητή) απαιτεί και αυτή τον ανάλογοκατά περίσταση εξοπλισμό...αλλά εδώ εισερχώμαστε και στο θέμα υποκειμενικό γούστο και άποψη οπότε δεν θα μπω σε περαιτέρω λεπτομέρειες..... ....και φθάνουμε στον άνθρωπο-χειριστή..... Δεν ξέρω αν υπάρχουν "μαγικά αυτιά" (...ή και αν χρειάζονται ακόμη) αλλά σίγουρα υπάρχουν οι έννοιες γνώση, εμπειρία, μουσική κουλτούρα και παιδεία, τεχνογνωσία και άποψη....και αυτές πάντα θα αποτελούν τον καθοριστικότερο παράγωντα είτε μιλάμε για επαγγελματίες είτε για ερασιτέχνες.....στην πραγματικότητα η μόνη ουσιαστική διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις 2 κατηγορίες ανθρώπων είναι πως στην πρώτη (επαγγελματίες) όλα τα παραπάνω (έμψυχα και άψυχα) είναι προυπόθεση και η έλειψη τους είναι απαράδεκτη ενώ στην δεύτερη οι ελείψεις σε όλους τους προαναφερθέντες τομείς είναι αναμενόμενες και αποδεκτές. Τι θέλω να πω λοιπόν; Μπορεί ένας ερασιτέχνης να φτιάξει ένα καλό μάστερ? Φυσικά.. γιατί όχι; Απλά οι πιθανότητες μεταβάλονται ανάλογα με τις ικανότητες και γνώσεις του καθενός, τις προσδοκίες, , το υλικό, τον αντικειμενικό σκοπό και τέλος τέλος τον εξοπλισμό (όπως τον περιέγραψα πιο πάνω) Μπορεί ένας "επαγγελματίας" να φτιάξει ένα κακό μάστερ?.....φυσικά....και γιατί όχι....ισχύουν και πάλι τα ίδια....απλά εδώ αφ'ενός δεν είναι και τόσο συνιθισμένο και αφ'ετέρου είναι απαράδεκτο να συμβαίνει. ...καλώς ή κακώς η στατιστική θα ευνοεί πάντα τον επαγγελματία.....και καλώς ή κακώς όσο υπάρχουν άνθρωποι ή εταιρίες που έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν την καλύτερη δυνατή λύση για το προιόν τους τα commercial studios (mastering & recording γενικότερα) θα συνεχίσουν να υπάρχουν......με μια επισήμανση όμως..... ο "επαγγελματισμός" δεν καθορίζεται από την φορολογική δήλωση αλλά από την ποιότητα των γνώσεων, της υποδομής και φυσικά των παρεχώμενων υπηρεσιών του κάθε φερόμενου ως επαγγελματία. Μια άλλη σημαντική παράμετρος της πολύχρονης αυτής διαμάχης είναι το κατά πόσο είναι υπερτιμημένο ή όχι το mastering τόσο ως διαδικασία όσο και ως υλικό κόστος..... Σε ότι αφορά το πρώτο μέρος , δηλαδή την σπουδαιότητα του mastering ως κομμάτι της όλης παραγωγικής διαδικασίας, η θέση μου είναι ήδη διατυπωμένη σε άλλα τόπικ και είναι απλή.....είναι ίσως το λιγώτερο επιδραστικό (ή αν θέλετε έτσι θα έπρεπε να είναι) και κατ'επέκταση το λιγώτερο σημαντικό τμήμα της όλης αλυσίδας, αλλά ταυτόχρονα ως τελευταίος κρίκος στην σειρά έχει την μοναδική ιδιότητα να αναδείξει ή να καταβαραθρώσει όλους τους προηγούμενους.....και αυτό το αντιφατικό στοιχείο του χαρακτήρα της όλης διαδικασίας αναιρεί την προηγούμενη πρόταση πέρι σημαντικότητας (και εδώ ακριβώς έγκειται η άποψη μου ότι "έτσι θα έπρεπε να είναι" που διατύπωσα πριν....το mastering δηλαδή ως μια πιο διαικπερεωτική διαδικασία και άρα λιγώτερο έως καθόλου επιδραστική για το συνολικό αισθητικό αποτέλεσμα είναι λιγώτερο "επικύνδηνη" για το σύνολο της διαδικασίας). Άρα ναι μεν δεν είναι παρά μια τεχνική διαικπερέωση και κάποιες τελευταίες πινελιές αλλά ταυτόχρονα είναι αυτό που είτε θα ολοκληρώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μια μουσική παραγωγή, είτε θα την χαντακώσει.....ίσως λοιπόν η σωστή (προσωπική μου) τοποθέτηση θα ήταν - Υπερκτιμημένο και με μυθολογικές προεκτάσεις μεν, αλλά σημαντικότατο δε (είτε για καλό,είτε για κακό). Και ναι συμφωνώ με αυτά που υποστηρίζουν οι πολύπειροι και αφοσιωμένοι mastering engineers "πέρι τεράστιων διαφορών για εκπαιδευμένα αυτιά" αλλά ταυτόχρονα υποστηρίζω πως αντίστοιχα στα προήγουμενα στάδια μπορούν να συντελεστούν "κοσμογονικές διαφοροποιήσεις" για "εκπαιδευμένα ΑΛΛΑ και μη αυτιά"..... Σε ότι αφορά το δεύτερο μέρος, που ίσως είναι και αυτό που πραγματικά προκαλεί την όποια διαμάχη, δηλαδή το αντίτιμο-κόστος......εδώ η άποψη μου είναι πως όχι δεν είναι υπερτιμημένο το mastering....τουλάχιστον όχι στον μέσο όρο των τιμών της αγοράς......και εξηγούμαι. Είναι αρκετά τα χρήματα?.......σίγουρα ναι Είναι "γρήγορα" τα χρήματα.....σίγουρα ναι ΑΛΛΑ.... Όπως πολύ σωστά έχει κατά καιρούς διατυπωθεί από αρκετούς επαγγελματίες τόσο το υλικό κόστος όσο και το ανθρώπινο (μόρφωση, εμπειρία, συνεχής αναζήτηση κλπ κλπ) για την δημιουργία ενός σοβαρού audio production suite είτε mastering είτε mixing είτε recording είναι ΤΕΡΑΣΤΙΟ.....αυτόν όμως τον συνδυασμό ανθρώπινης τεχνογνωσίας-άποψης και εξοπλισμού καλείται να πληρώσει ο πελάτης και όχι τον απόλυτο χρόνο που δαπανήθηκε για να ολοκληρωθεί η δουλειά του.....και είναι σαφέστατα πολύ πιο τίμιο να είναι αυτό τελείως ξεκάθαρο στον πελάτη από το να προσπαθεί κάποιος να χρονοτριβεί μήπως και δικαιολογήσει την αμοιβή του....δεν μιλάμε για ιδιωτικούς υπάλληλους που πρέπει να συμπληρώσουν οκτάωρο αλλά για εξειδικευμένους επαγγελματίες που καλούντε να παραδώσουν ένα έργο-υπηρεσίες ενός α' επιπέδου και τηρώντας κάποια συγκεκριμένα αντικειμενικά και υποκειμενικά (του πελάτη) στάνταρτς...αν αυτό μπορούν να το κάνουν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα είναι άξιο θαυμασμού (των ικανοτήτων τους) και όχι σκεπτικισμού (πέρι των προθέσεων τους). Και κάτι τελευταίο.....θα πρέπει να αντιληφθούμε πως το "επώνυμο" mastering είναι αντικειμενικά ο πιο φθηνός τρόπος (αναλογικά με όλα τα υπόλοιπα στάδια μιας μουσικής παραγωγής) να δώσουμε μια επίφαση (και γιατί οχι και πραγματική κάποιες φορές) "λουσάτου και πολυτελούς περιτυλίγματος" σε μια μέτρια σε γενικές γραμμές παραγωγή (και σε ότι αφορά την ποιότητα αλλά και το κόστος)....και σε πολλά είδη μουσικής αυτό αποτελεί και ένα πρώτης τάξεως promotion trick ....και δεν είναι απαραίτητα κατακριτέο....το αντίθετο μάλιστα....οτιδήποτε μπορεί να "προσθέσει" είναι θετικό.....το ζήτημα - ερώτημα είναι μήπως θα απέδιδε περισσότερο (τουλάχιστον ουσιαστικά) η επένδυση αν γινόταν σε κάποιο πρώτερο στάδιο.....για μένα πιθανότατα....και ακόμη πιο πολύ αν γινόταν στο σύνολο της διαδικασίας. ...με λίγα λόγια - μπορεί το καλό master να "απογειώσει"-ολοκληρώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μια καλή μίξη ενός καλού κομματιού? ....σίγουρα ναι - μπορεί το κακό master να "χαντακώσει" μια καλή μίξη?.....σίγουρα ναι - μπορεί μια κακή μίξη να διορθωθεί στο μάστερ......σίγουρα όχι - μπορούν οι ατέλειες μιας καλής σε γενικές γραμμές μίξης να καλυφθούν στο μάστερ?.....πιθανότατα και ανάλογα με τις ικανότητες του μαστερά Από εκεί και πέρα δεν πρέπει να ξεχνάμε και μια άλλη πολύ σημαντική παράμετρο του θέματος mastering , το restoration , την "επαναφορά" δηλαδή τόσο σε λειτουργική όσο και σε εναρμονισμένη με τα σύγχρονα φορμάτ μορφή, δουλειά τρομερά σημαντική, δύσκολη και επίπονη (πραγματική τέχνη) που δυστυχώς περνάει κάπως απαρατήρητη ...τα παραπάνω είναι οι προσωπικές μου απόψεις σε μια πολύ γενική και ίσως στενή θεώρηση ενός μικρού τμήματος της όλης παραγωγικής διαδικασίας....στην πραγματικότητα θεωρώ πως είναι μάλλον λάθος να κατακερματίζουμε το σύνολο και να επικεντρώνουμε σε επιμέρους τμήματα αποκομένοι από την συνολική εικόνα. Όλοι κρινόμαστε αποκλειστικά και μόνο από αυτά που παράγουμε και όχι από αυτά που γράφουμε ή λέμε