... σχετικά με το latency και τις κάρτες ήχου γενικά

[dither]

Επειδή ακούγονται πολλά και διάφορα , θα ήθελα να πω τη γνώμη μου για μερικά πράγματα σχετικά με το latency και τις κάρτες ήχου γενικά.

Πλέον οι περισσότερες κάρτες ήχου με WDM ASIO driver μπορούν να λειτουργήσουν σε χαμηλό latency 2ms – 7ms και μπορούμε άνετα να χρησιμοποιούμε real time pluggins ( Reverbs , EQ , Softsynths , Amplitube κλπ) χωρίς ενοχλητική καθυστέρηση.

Παλαιότερα ένας ερασιτέχνης μουσικός προκειμένου να κάνει τα παραπάνω έπρεπε να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη και να αγοράσει κάποια κάρτα ήχου που συνήθως ξεπερνούσε τις 120.000 δραχμές.

Πριν περίπου 2 χρόνια δημιουργήθηκε το KX Project (δωρεάν WDM drivers) το οποίο έδωσε την δυνατότητα σε κατόχους φτηνών καρτών της εταιρίας Sound Blaster με το chip EMU10K1 και μετά με το EMU10K2 (δηλαδή όλη η σειρά SB Live και Audigy) να έχουν το πολυπόθητο χαμηλό latency σε κάρτες που τότε κόστιζαν γύρω στις 15.000 δραχμές Bulk. Το μόνο μειονέκτημα ήταν ότι η δειγματοληψία ήταν κλειδωμένη στα 48Khz εξαιτίας της εσωτερικής λειτουργίας των EMU10K chips.

Η Creative Labs με την Audigy 1 έφτιαξε και εκείνη τα δικά της ASIO drivers , έτσι με το που εγκαθιστά κάποιος μια απλή Audigy 1 που σήμερα κοστίζει κάτω από 40 euro έχει αυτομάτως τη δυνατότητα χαμηλού latency.

Πρόσφατα (πριν 1 χρόνο περίπου) δημιουργήθηκαν τα επίσης δωρεάν drivers ASIO4ALL με τα οποία μπορεί να λειτουργήσει οποιαδήποτε φτηνή κάρτα PCI (ή ενσωματωμένη στη μητρική) σε μουσικές εφαρμογές με επίσης πολύ χαμηλό latency.

Κάτι που είναι πολύ βασικό όταν βλέπουμε κάπου να αναγράφεται το ελάχιστο latency μιας κάρτας , είναι με ποια συχνότητα δειγματοληψίας και buffer size επιτυγχάνεται.

Για παράδειγμα μια κάρτα που έχει ρυθμιστεί να λειτουργεί με buffer size 128 στα 44.100 και έχει τυπικό latency 4.3 ms στο Cubase , σε δειγματοληψία 48Khz το latency θα είναι 3,9ms , στα 88.2KHz θα είναι 2.1ms και στα 96KHz θα είναι 1.9ms.

Δεν μπορούμε να πούμε όμως ότι η κάρτα αυτή έχει 1.9ms latency γιατί τα 96KHz δεν είναι ακόμη η πλέον διαδεδομένη συχνότητα δειγματοληψίας.

Επίσης θα ήθελα να εντοπίσω μια σημαντική διαφορά μεταξύ διαφόρων καρτών όταν λειτουργούν σε χαμηλό latency. Δεν είναι όλοι οι drivers ίδιοι.Κάποιοι drivers καρτών (για παράδειγμα SB Audigy κλπ ) καταναλώνουν πολύ περισσότερη επεξεργαστική ισχύ σε πολύ χαμηλά latencies από άλλες ακριβότερες κάρτες πχ Echo , M-Audio , ESI ,κλπ. Βέβαια, αυτό δεν οφείλεται στο hardware , αλλά στα drivers και θεωρητικά μπορεί να βελτιωθεί , όμως είναι κάτι που νομίζω ότι έπρεπε να το αναφέρω γιατί σε φορτωμένα με plugins τραγούδια προκαλεί clicks.

Ακόμη , υπάρχουν κάρτες με ενσωματωμένο DSP chip οι οποίες κοστίζουν αρκετά ακριβότερα από τις απλές ( πχ RME ) που απασχολούν ελάχιστα τον επεξεργαστή ακόμη και σε εξαιρετικά χαμηλά latencies. Αυτό μεταφράζεται σε περισσότερα real time plugins χωρίς clicks.

Αφού πλέον το πρόβλημα του latency έχει λυθεί σε μεγάλο βαθμό (ακόμα και στις φτηνές κάρτες ) η επιλογή μας για μια κάρτα πρέπει να βασίζεται με βαθμό προτεραιότητας κυρίως στην ποιότητα των μετατροπέων της , μετά στη σταθερότητα των drivers της και τέλος κατά πόση επεξεργαστική ισχύ καταναλώνουν οι drivers σε χαμηλά latencies. Έτσι κάποιος υποψήφιος αγοραστής θα πρέπει να σταθμίσει τις προτεραιότητες του και να επιλέξει μια κάρτα που να συνδυάζει τα παραπάνω σε ικανοποιητικό βαθμό ανάλογα πάντα με τις απαιτήσεις του.

Η προσωπική μου άποψη είναι αν κάποιος ασχολείται κυρίως με υπολογιστές / ηλεκτρονική μουσική και θέλει να παίξει με τα διάφορα μουσικά προγράμματα δεν χρειάζεται τίποτε παραπάνω από μια soundblaster Bulk. Αν όμως πρόκειται να χρησιμοποιηθεί η κάρτα ερασιτεχνικά για ηχογράφηση φωνής ή κάποιου μουσικού οργάνου, τότε καλύτερα να ξεκινήσει με μια ακριβότερη , της τάξεως των 200 euro ( πχ Echo , ESI , M-Audio,κλπ ) γιατί οι μετατροπείς είναι σαφώς καλύτεροι. Αν κάποιος θέλει να έχει ακόμη καλύτερο ήχο , πρέπει να διαθέσει ποσά της τάξεως από 500 euro και άνω για hardware με ακόμη καλύτερους μετατροπείς (πχ RME , MOTU , Digidesign κλπ) Για όσους είναι περίεργοι αν ακούγεται η διαφορά ανάμεσα σε μια κάρτα των 200 euro (πχ Echo Mia , M-Audio Audiophile κλπ) και μιας των 1000 ( πχ RME Multiface , Motu 2408 κλπ) θα ήθελα να πω ότι η διαφορά είναι τόσο μεγάλη και προφανής που δεν χρειάζεται κάποιον εξειδικευμένο ακροατή ή ηχολήπτη για να τη καταλάβει. Ελπίζω να έριξα λίγο φως στις διαφορές μεταξύ καρτών για τα κριτήρια επιλογής τους. Θα ήθελα να τονίσω ότι τα παραδείγματά με συγκεκριμένα μοντέλα καρτών τα χρησιμοποίησα για να βοηθήσω να γίνουν κάποια πράγματα κατανοητά και δεν υποκινούνται από οποιοδήποτε συμφέρον ( Δεν εργάζομαι σε καμία εταιρία ηχητικών συστημάτων ) Όσα έγραψα είναι αποτέλεσμα προσωπικών παρατηρήσεων και υποκειμενικής ακρόασης μεταξύ αρκετών συναδέλφων ηχοληπτών αλλά και δοκιμών με μετρητικά προγράμματα μεταξύ διαφόρων καρτών ήχου.

[boody]

ευχαριστουμε ! πολυ διαφωτιστικο το κειμενο πραγματικα!

αλήθεια ειναι τόσο εμφανής η διαφορα στις ακριβοτερες καρτες?

δηλαδη η maudio 2496 που έχω εγω μετην μικρη την rme εχει αισθητή διαφορα? Εννοώ στον ήχο audio που γραφουμε εμείς.

[Anonymous]

Ναι η μικρή η RME (HDSP 9632) με τους ενσωματωμένους μετατροπείς είναι καλύτερη σε ήχο από την audiophile και από την Echo Mia και Gina24. Βέβαια το μικρή δεν σημαίνει και φτηνή , είναι λίγο ακριβούτσικη. Είναι λίγο άδικο να την συγκρίνουμε στα ίσα με την οικονομική audiophile. Για να σου δώσω μια γενικότερη περιγραφή (αν και καλύτερα θα ήταν να ακούσεις ο ίδιος) κυρίως οι διάφορες φτηνές κάρτες ακούγονται σκληρότερες στις ψηλές συχνότητες και στις χαμηλές είναι σαν να έχουν compressor σε σύγκριση με τις RME . Έχω τεστάρει 3 κάρτες RME με ακρόαση και με το R.M.A.A. την HDSP 9632 , το Multiface και τη Hamerfall 9652 με τους μετατροπείς ΑΕΒ 8 Ι/Ο και μπορώ να πω ότι ενώ κοστίζουν παραπάνω από άλλες αντίστοιχες κάρτες θεωρώ αξίζουν τα λεφτά τους. Πάντως ευτυχώς σήμερα όλοι κατασκευαστές καρτών (με ελάχιστες εξαιρέσεις και σε κάρτες που δεν εισάγονται στην Ελλάδα) έχουν φροντίσει να κοστολογούν τις κάρτες τους δίκαια , ώστε να παίρνεις τελικά πάνω κάτω ότι πληρώνεις.

[dither]

:? Sorry ξέχασα πάλι να κάνω login :oops:

[Scalloped]

pou na vro tous drivers asio4all pou einai kai dorean??? kai epeidi endiaferomai na agoraso mia karta me kalo iho kai poly hamilo latency gia real time efarmoges me analogiki kithara ti kartes mou proteineis??? yparhoun eksoterikes kartes ihou me poly hamilo latency gia hrisi me forito ypologisti se live ktltklt??? :D se eyheristoume poly mas eheis fotisei pragmaptika poli :)

[dither]

Θα τους βρείς στο http://michael.tippach.bei.t-online.de/asio4all/

 

Όπως είπα και παραπάνω χαμηλό latency μπορείς να έχεις και με μια Audigy , το θέμα είναι τι ποιότητα ήχου θέλεις να έχει η κάρτα σου και πόσα είσαι διατεθειμένος να πληρώσεις γι αυτό. Τώρα για εξωτερική κάρτα για χρήση με laptop υπάρχουν δύο λύσεις.

Οι κάρτες που συνδέονται με τον υπολογιστή

1) μόνο με ένα καλώδιο USB ή Firewire (M-audio, Motu , ESI)

2) με μια ειδική κάρτα PCMCIA (Echo , RME)

 

Για να σου προτείνω λοιπόν μοντέλο θα πρέπει να μου πεις τι κάρτα έχεις τώρα και μέχρι πόσο θέλεις να ανέβεις σε ποιότητα αλλά και κόστος.

Θα πρέπει επίσης να λάβεις υπόψη σου ότι εκτός από την καλή κάρτα ήχου για να κάνεις ποιοτικές ηχογραφήσεις χρειάζεται και ένας αξιοπρεπής προενισχυτής/D.I. όπως επίσης και το κατάλληλο μικρόφωνο.

[Scalloped]

tora eho mia sblaster live platinum 5.1 alla den kanei gia monitirong kai ehei arketa ipsilo latency thelo mia karta mehri 500-600 euro pou na ehei poly hamilo latency kai den me peirazei an tha einai se usb, firewire i pcmcia... loipon?? :?: :)

[Scalloped]

episis skeftomai kai gia mia maudio firewire audiophile pou isos na einai kali eykairia... den tin eho akousei alla pisteyo oti ehei kalo iho kai hamilotato latency...

[Scalloped]

oi aytes oi marian??? :?:

[dither]

Φίλε Scalloped , αφού το βασικό πρόβλημα σου είναι το latency ας λύσουμε πρώτα αυτό.

Προς το παρόν κατέβασε το KX driver από εδώ http://kxproject.lugosoft.com/

και εγκατέστησε το για να έχεις χαμηλότατο latency και με την SB live και να μπορείς να χρησιμοποιείς το Amplitube με την κιθάρα σου REAL TIME χωρίς κανένα πρόβλημα.

Μετά - αν και εφόσον - τελικά το αποφασίσεις να αγοράσεις μια καλύτερη κάρτα εδώ είμαστε και τα ξαναλέμε.